Ad Libavi maniam Joan. Riolani responsio pro censura scholae Parisiensis contra Alchymiam lata

111쪽

168 LIBAVI ut nulli esse definite alligatam inde certo constare possi, sed ad omnes peraeque affectam, naturam habere indefinitam, non certa qualitate aut forma terminatam. Haec potentia Aristotelem induxit, ut illico tem Quationen diungeret est enim per se, naturaque sua informis: quia nulli addicta formae, ut coelum, omnium tamen peraeque capax. Vtrumque uno priuationis nomine simul inclusit absentiam1cilicet formae introducendae, ne priussit resqu1m fieri incipiat, potentiam tamen illius excipiedae, quia non fi quo met ex quolibet, sed ex determinato determinatum; praeire debet generationem aptitudo materiar, praeparatio, inclinatio quaedam ad formam. Hinc patet materiam non aduersari formae per se; sed ratione annexae priuatio

ni , videlicet quod si informis atque ideo deformis, forma autem sit pulchritudo dc perfectiores, nam uia id habent res na

turae pulcRrnninis nectionis, id totum

acceptum debent mctae: materia illam appe' tit, ut res turpis pulchritudinem. Substantia igitur non aduersatur si1bstantiae qua substantia est,sed quia talis, utpote deformis. Sic ignis repugnat aquae, non ratione suae substantiae, sed qualitatis, sic quantitas aduersatur quantitati vi linea lineae non quia quanta, sed 'quia talis, una recta, altera obliqua: Quibus ita costitutis tuae vanescunt obiectiucula. Aristoteles, inquis, ponismi pus e se principium contrarietates. b c um 1uisieripotest, nisi non alpraedicamen-

112쪽

MANI A. ro'

uno frit unitae dicunmr tu tantra ri, Z Primo falsum est materiam primam esse . Δ corpus: quia iancipienda es sformis: secunia donon aduersatur formae porse, sed ratione priuationis. Haec ch im sint tyronibus notissima,tamen quasi victor redeas h certamine. uera inquis, principia rit iste, sium photomua peculanitu, aut notiiones rationale enerali κ.Philistarchus praeuidebat exorituros siopsistas tibi similes, qui sola freti audacia temeritate reprehenderent , quisa propter animi imbecilliatatem intelligere non posthnt. Qui Aristot lis doctrinam reprehendunt, inquit, etiamsi dicant probabilia, tamen propter reprehendedi audaciam 1 scholis philosophorum excludantur, iudicentur indigni philosbphi titulo. His solis Aristoteles placet, qui in illius doctrina diu multumque versiati sunt. Libauiis, qui superficie tenus illius delicias libariit, qui corticem tantiin1,n ori medullam attigerunt, qui primis tantum labiis illius nectar gustaverant,

quid mirum sit displiceat 'tria pria pia chymica ni in coelo

rio male attribui, dem onstratum es ar- γδ. gumento sumpto a definitione principit: quia fiunt ex aliis, chim sint mixta : fiunt ex se inui- PAE . ..cem , quia sulphur ex sale, neque ex his Di a: quia non est verisimile elementa fieri ex elementatis r multo minus coelum quod

113쪽

11o LIBAVI corpus primum & simplicissimum. Quidni, inquis sunt in coelo , cum sit inso-je ὶ Dignus hoc responso qui pereas fumo fami uendule, tute scripto publico professus es Paracelsicorum capitalem hoste, scripsisti non videri tibi sapero qui ista prio cipia in coelo poneret tamen aduersus scholam dogmatic ira, Hippocraticae familiae alumnos, defendis hominem, qui te auctore mauult esse Paracelliciis quam Galenicus. Vt illius paradoxa defen-gas. coniicis te in laqueos c quibus nunquam te expedies. Aristoteles docet coelum non ad mittere clementares natura cum docet Sole non ri expirationibus, uas ipse suscitat e terris:vapor enim consistit in media,exhalatio in summa aeris regione, ex quibus illic fiunt

meteora,ignea aerea, & aquem sunt quidem in sole omnia: vertim, ut loquitur B. Thomas, Aristoteles energia, εντ λεῖ - α, potentia, inquam, non p1ssiua ut in

materia, sed activa: cari enim homonrmae,s nescis, dant quod ita abent: vinum non

ebrium, inebriat : cos non acuta a est. In O vero Aristoteles negat solem nubilite a dum, sed r 'nsui, motu calorem excitarC, motus enim calefacit, & quo velocior est mitus, i nobile maius &densus eo calefacit magis. Atqui sol est corpus densum s astrum enim est densior pars sui orbis) ceties sexagies

sexies maior tota terra : mouetur citissim ς:quia una die raptu primi mobilis amplissimum spatium conficit. ergo vicina corpo

114쪽

MANIA T . 11 ra,vi aeris suma regio, non possunt illius motu non incalescere. Hoc argumento Peripatetici negant item et camam : ne cogantur in diuino & senapiterno corpore admittere rei pugnantiam, mutationis Omnis, ortus, int ritus & alterationis principium. Nam si natura posuit illic unum contrarium, posuit& alterumὶ Subiungis: Formisse rivi non appetamus pnmaprincipia, sed Hiboratis imo jecies, quae comparatae cra sis dicuntur formae. Nola ne tu es ille qui contendebas vos in essentiis retinere cra- sim, nonne essentiae vestrae quantumuis elab0ratae sunt corpora mixta 3 videntur enim dc gustantur. At ne elementa quidem vere dc proprie dixeris principia. Loquor comparate, inquis : hoc modo quid non erit principium p Omne compositum erit principium compositioris. Pudeat te istarum inepti

ruma

Si principia thymicasant an e lucuntur sicanus mixtum in ista transimul si

an extraho r.

VT oriuntur res naturae ccinitane ione ma teriae & formae, sic eorumdem se prissa corpore intereunt. Elementa reue res se in mixtis hoc manifeste conuincit: quod terrena siccitas humore aqueo velitisti glutine necessario continenda sit . alloquin

115쪽

Ira L 13 AVI in pulveres dissipabilis: redditurque talident

terrenum terrae, aqueum aqua . Vos aqua, dos tellus cunctos aliquo is tenebit.

Aerem qusque inesse, praeter spiritus, ostendit humor oleosus, I nem vero calet fati in- dicat. At salem, sulphur & mercuRutv -m,elmon currere eo modo, quo elementa aJgeneratiosi em mixtorum; dissolutione mixti reddi sulphur sulphuri, salem sali, mercurium thercurio tam falsum est quEm quod falsi sibmum. Quid ergo reliquum est, quam ut potentia tantiim seu materialiter insint 8 Est ne vestra Alcllamia potior naturesi At chylus re-

pane, sed Jotelinae tantum seu materialiter: quia scilicet venaeos benigno Cilore se heteruene u lenam homo-

gelieam in chylum transmutat, sic sanguis est in chylo. Hepar portionem chyli generando sanguini conuenientiorembenigni sui caloris ministerio eterogeneis secretis in sanguinem transmutat. Vulcanus vester ad imitationem

naturae in ea ii mixti potnotiem transmutat in suIfur, Nuelim liquorem mercurialem,

terrestiem in salem. Non erant in mixto po- quam chylus in pane, aut quatuor humo

in chylo. Ne dixeris ergo vos Atrahere desulphur, salem & mercurium , sed mixtum in illa conuertere, seu ex propria &con- uenienti materia salem, sulphur dc mercurium es Scere, ex determinato determinatum. Hanc litem te arbitro dirimamus. Gra manus, inquis

116쪽

eulo tribuat separationem: dentriculin enim non se parat,seesseae cibo dii nisi efficit νmfrmem. Mox subiungis: Iterum im perit Vratae. Πνentri Iseparante. Quoties scripsisti principia chymica non extrahi, sed mixta in haec tria transmutati3 Adscribam locum unum quierit instar.omnium Antigramaniae pag. ,2 . inquis,

rium; salem si Eur dicere , quod elementa πAequeo cum monam in sint, ne orantispropi, aer uaturali, nec naturaliter xducantur, sed artis, n M istenta, qua tris mutuntur res, non edum,nes', Item negare in no is es sulphurere 'mercurium, m-que talia dera ab His educi, sed ali id aram .sia mile. Quid liud potuit dogmaticus, ut do monstret falso a chvmicis essentio' exituri nominari 3 Estne credibile in homineta s,nu mentis tantam propositorum inconstantiam cadere potuisse ' Potuitne haec disquisitio conuenientiore quam Vbauiminiae titulo inscribi 3 Si essentiae Adimicae essent aliqui/res mentρHiΜ qca ferent. Non meminime scripsisse : Si essent aliquid; sed scripsi aduersus Haruetum, qui illis formas appellabar; Si essent formae, &aci a sint in mixtis, res esset priusquam fieret. nihil fieret noui, quia res fix nouae formae accessio r

nei praesente serma iaces Eompli gratia: si

elementa quae constat re inesse, quamuis desinite. essent tam mixti , cum ex illis res

Mestet. nihil qu in noui. Simili a

gumento Peripatetici conuincunt Platonicos,

117쪽

spiritus mundi assertores : nam si sit dissusus per elementa, sitque forma mixti, quid fiet noui 3 cum res si iamrit,neque ortus simplexerit introdumq ian; formae, sed latentis in

apertum eductio. Si vestrae essentiae sint formae&actu sint in elementis, quid fiet noui, cum ortus simplex sit nouae & essentialis formae a cessio 8Si possis pro Platonicis, poteris pro tuo cliente respondere : eadem enim est quaestio.

dabitur in mitura aliquo orsus illorum ex in. Nonne hoc Verum, quid respondes Z Pari iure obiiciam, inquis , dari in natura aliquod corpus expers contrarietatis. Equidem coelum constat tantum materia & sorma, est expers priuationis, quia materiam habet loco tantium mobilem, non transmutabilem, materiani habet ita suae formae sociatam , ut non appetat nouam ι propterea illic non apparent nouae generationes, imo ne alterationes ciuidem insignes. Hoc Distum est si inimi opificis consilio , ut caducum ab aeterno regeretur. AEquum erat, ut corpus principio diuinitatis vicinius esset diuinioris ellentiae . . De bene cis istis & diuinis corporibus qu4m reuerenter loquendum sit, copiose Plato in Epino

si quis dicat, c. Omnis cessa est natura prior suo emem verum si nymica principia sint elementorum prinii pN, quandoquidem mixta,erit esseellissatura prior sua causa, tib crit causa suae cauis, principium sui principii

118쪽

ra1NIA. iis Respodes causam & egectum esse simul temapore. Quid tum 3 Desinit ne causa esse natura prior suo estecti a 3 Possuntne elementata esse natura priora suis clementis ὶ este catiis elementorum Z Possunt ne composita primis S simplicissitatis corporibus esse priora DixerisDiae haec paradoxa ab homine sanae mentis profecta 'Vt defendas Paracelsici Quercetani paradoxa, cogeris ineptire de halosostiae mille colaphos impingere.

argumentum. Ita ego aduersus Qticrccianum;

Vt stabilias tua, diruis omnia artis Pitysicae principia, ita initorum secutoriana alictoritate iam approbata. oebi inductione longa illius as sertionum demonstraui, ut, Nullum es igneo, Aementa . Esse tantiani rei Pluetas, ex uibus exurgit quartaseu caelestis e gentia. Coelum pro sua G-pientia nobis calorem frigm impertiri. Quo loco arguimentis ex Aristotele petitis domonstraui necessario ponendum esse igneaz menta-

quando ex vulgari cosuetudine loquendi summam aeris regionem appellamus ignem, re era tamen non est ignis, sed με, ignis simulacrum, igni es mentaxi albquid simile. Quatuor elementa Hippocrates pristiarum qualitatum concretis nominibus vilde accommodate ad doctrinam Medicorum appellauit, res Cadem, la Utata nomina : nam primum calidian ea ignis,

119쪽

iis 1 1s Aut primum frigidum aqua, primum humiduni

aer , primum siccum terra. Fernelius uno fere toto libro demonstrauit in viventibus duos esse calores, Vn. rementarem, altera coelestem.

Quid respondet inep tiarum ingrcetani patronus , Parisiensis censurae examinator ineptissimus3 Proba ne pro suo cliente coelum ex elementis tribus co lagatum' Probatne pro sua sapientia nobis etiam frigus dispensare P probatne nullum esse ignem elementarem 3 Propositis ex Aristotele inuictis argumentis putas. ne illum respondisseὶ Minime gentium. Quid ergo Z Audite Boeoticum responsiam: page cum ut dounis. Bacchus hoc tibi suggessit responsum, non Apollo, non Musis.. Septima, in ista est non argumentum. Natura res suas postremo in ea reboluit, ex quibus eas primum composuit, & contra. Atqui non dissoluit postremo res suas in chymica principia,sed in quatuor elementa,redditque terram terrae, aquam aquae; eb denique redeunt omnia, unde prilium profecta sunt. Non perit in toto quidquam mihi cred re mundu Contaiescii interitus mistorum in elementis, non re os mcli natura elementa in chimerica principia quandoquid em ipsa sunt elementata de insit piliciora distatui possunt.Ponamus platam aut cadauer via putredinis corrumpi, resoluto sensim utroque humido cinerescent eorum Quo interitus erit ortus elementorum.' Ah ortus siu thuris, salis & mercurii 3

120쪽

M A NI 777Hic dum sentis te premi, respondes ignes fatuos monstrare sulphur, hali nitrum salem, liquamen cadaueris, mercurium. At ista quoque tria sunt mista & in elementa solubilia, neque potius possunt esse mixtorum omnium communia, coelique & elementorum princi- .

pia, quam sal, sulphur 3c mercurius proinde

quaestio eodem reuoluitur. Ex hoc tuo respo-so liceat mihi sic argumentari: Ignes fatui, ha- linitrum & liquamen sunt prima & mixtorum omnium communia principia, ex quibus natura res suas componit. & in quae easdem re seluit. Atqui Libauius est corpus mistum: ergo natura illum composuit ex igne fatu6,& halinitro. Quid si non putreret. sed cremaretur, essetne ignis iste fatuus , An tu ipse cum tuo igne,iatuus 3 Cato ille αγ- ιυς, qui

somel tantum risisse dicitur,legens haec Liba

uti paradoxa,potuissetne risum continerer Ponant inquis Paracelsici ista principia dummodo ita amentes non sint ut faciant constitutiva & nutrientia; nonne his verbis manifeste fate ris te esse amentem qui defendis illa esse co-

stiturionis principia ' Anti gramaniae pag. sag.

n refert lini tactu an potentia. Imo tantum refert ut sit unum ex praecipuis capitibus no- strae contentionis. Nos enim contendimus vestra principia esse tantdm potentia inmixtis eo modo quo omnia in omnibus, non actu, Vt putabat Anaxagoras; neque enim, ut Aristoteles sapienter obiicit, , ut caro & os sunt in απιν me , nisi potentia proxima vel