장음표시 사용
4쪽
DATA IN PROCESSU D CHRISTOPHORI
DE FUNES OLIM MUNO Z SUPER APPREHENSIONE BARONIAE DE M INTO,
Tum respectu imastntemiadi nisi a lata die . mensis ta
ratis,aum I=oo quam resfectu Confirmationis
eiusdem in dicto processu prolata GDie s.
6쪽
olim Muma super appraehensione Baroniae de Quinto, Tam pes cluprim enim dis itiua lata die as. mensis Aprilis , amo ISOo. respeectu confirmationis eiusdem in diciis preces, prolata die N. nsensis Mag , anno 16 Oo.
uerint uniuersi qubdanno computat a na
tiuitate Domini Millesimo dc sexcentesimo ,
ta vigesima non mensis Aprilis apud ciuitatem Caesaraugustae Regni Arago Iaum,31 in Camera Regi, Consilii intem
ueneriant E XCELLENTISSIMUS DOMINUS D. BERTRANDVS DELA CUEVA Dux de Albur-
querque, LOcumtenens , dc Capitaneus Generalis pro siua Mages ate in dicto, dc praesenti Regno , Sc Magnifici Domini
NARIVS in locu Magnifici Fracisci Sactactuet de Morales Regij Cosiliarii pro suspecto dati . Coram quibus fuit positus Processus Don Christopliori de Fu
nes olim Munoz iper appraehensione .
RONIMUS AGUA SCA RELATOR. ET CAETERI DOMINI DE REGIO CONSILIO,. ET DICTUS DOMINUS REGENS CONCORDES FUERUNT VOTI
tenetur,& debetyronuntiare & mandare fieri contenta in proposirione Prio-r1s,Maiordomorum , Confratri im , MCapituliconfratriae Beatae Mari , Archangeliq Gabrielis , M Beati Nicolai loci de Vitilla prope flumen Iberi cxistentis principaliu Dominici Motanes, de Hieronymi Abena procuratorum. Necnon contenta in propositione Iuratorum, nciiij Generalis, M' Vniuersi-ὶatis,ac singularum personarum vicinoriam,t habitatorum dicti loei de Vitilla principalium Dominici Montanos , ScHieronimi Abena procuratoru respectu iurium in secundo, tertio, quarto, quinto , A sexto articulis dictae proposi
tionis contentorum, cum odere tamen
soluediDomino qui dicitur)dicti loci de Vitilla duos mille solidos jaccenses pro
iure herbagis terminorum eiusdem, ac reseruatis eidem domino iuribus depa- scendi eum siliqganatisdignandi, M alijs iuribus M adempriuiis utent in eisdem, ac etiam iure locandi,arrendandi, dandi,siue concedendi alocheno, omnes &Α sin
7쪽
singulas haereditates, quas habet in monterris irrims eiusdem Ioci. Et respo iurium in septimo, octavo, Mnono articulis dictae propositionis.Cum noc tamen , quod dominus dicti loci
γssit, re valeat locare, arrendare; siue ad tributum, Oal, concedere. α
re omnes, Sc singulas haereditates , dc bona, quae detinet,&possicit in nemoribus,siluis,sive solis contentis in dictisam lis,ac etiam ex arboribus,& lignis ibidem existentibus scindere quasilis ramas , siue Oromadas, easque secumducere,& asportare ad sibi bene vitasOs, ac reseruato eidem domino iure venandi in eisdem . Ac etiam respectu iurium in decimo, undecimo, duodeci
ticulis dictae propositionis , & decimo- quinto eiu lem. Dempto tamen quod ratione iuris herbagij in eodem contenti,tenentur soluere dici os duos mille λ- udos iaccenses., ac ultra praedicta iura quinque caficia tritici quolibet anno eidem domino seluenda pro iure transitus
vicinoru loci de Vitilla per flumen Iberi
mediante quadam nauicula c-ton nuncupata tenenda bene constructa per di- 'um dominu Ac etiam respectu iuriuin decimo septimo, decimo octavo, Mdecimo nono articulis dictae propositonis,cum noc tamen .quod dominus pre-di 'us possit, dc valeat absque incursu alicuius paenae,nec caloniae rigare suas haereditates existentes in terminis locorude Xelsa, M Vitilla in omnibus diebus
pertinentibus hominibus dictorii locorii in libere,prout sibi videbitur, cu onere tenendi per homines loci de Vitillastis expensis omnes.& singulos pontes ,) necessarios ac solitos α consuetos in Cequia de Vitilla ad arbitrium hominum eiusdem loca, δc hominum loci de Xelia, & in euentu, Mdiscordiae Iustitiae, δc Iurati loci de nio iuxta instrumentum apertionis dictae Cequiae in processu exhibitu. Ac etiam respectu iurium in vigesimo a
ciculo dici, propositionis: cum obligatione tamen,quod in emundatione , seu expurgatione Balcide Roden existentis in terminis de Xelsa dicti bomines
de Uililla teneantur contribuere. Nec non etiam contenta in propositione Iustitie Iuratorum,concili, α Universitatis generalis, ac singularitian pe sonarum vicinoru, & habitatorum loci
de nio , tam Infantionum , quam hominum conditionis, ec signi seruiiij, ει Infantionum, diratorumque, acho minuincondicionum eiusdem loci principalium Hieroni mi de Abena procuratoris , respectu iurium congregandi, faciendi, tenendi, ac constituendi Concilium generale simul cum Infantionibus in rebus . Sc negotijs gubernatione.
ω regimen generale dim loci tangentibus,prout hactenus consileuerunt tam
ctis Infantionibus, ac etiam respectia nominandi duodecim persionas, videlicet ab Infantionibus duas ex ipsis, & ab hominibus conditionis decem ex eis respeciive pro constituendo Consilio particulara,regimineque , dc gubernatione eiusdem loci, illi idq. Consilium icnem
di .ac dictum locum regendi, dc gubernandi,& respectu rerum, ac negotioru quirentium maiorem deliberatione, indaginem eadem particulariter,& inter se tractandi, conferendi, M ad inuicem respective resoluendi diciae duodecim personae , videlicet duo Infantiones cum Infantionibus,& decenomines conditionis cum hominibus
eiusdem. Illaque sic collata, S resoluta inter se respective debitae executioni ponendi,&tradcndi'. Et respecti iuris in quarto articulo dictae propositionis interueniente, & assistente Alcaydo domini qui dicitia dicti loci de Quinto in
nominatione Iuratorum eiusdem facie da per dictos decem homines conditio DIS cum potestate compellendi sic nominatos ad acceptandum dicta ossicia. Et respectu aurium in quinto articulo dictae
propositionis: dum tameia in casu absenti incirmitatis,aut alterius legitimi im
8쪽
pedimenti iustitiae dicti loci Alcaydus
ciuidem possis,& valeat nominare unuLocumtenentem Iustitiae ex hominibus conditionis pro exercenda eo tempore
iurisdictione dicti loci, Arespectu iuriuin sexto, septimo,octavo, Sc nono articulis eiusdem propositionis , cum Onere tamen seluendi praedicto Domino septemzentum . A quinquaginta solidos, accenses singulis annis ratione herba-gij dictorum termiuorum, ac reseruatiSeidem Domino iuribus depascedi, lignandi,& aliis adempriuiJs utendi, prostithactenus consiueuit in terminis loci de Quinto,ac facultate tenendi unum cur-rale siue acampade ) consuetum singulis annis pro suis ganatis absque aliqua contributione , nec solutione alicuius quantitatis. Et respectu iurium in decimo articulo dictae propositionis, clim facultate tamen per dictum Dominu,aut suos molendinarios, δc ministros accipiendi omnem aquam necessariam pro molendino siue mota aquaria eiuslem existente in terminis locr de Qu-ro , Sc rigandi suas haereditates existentes in terminis de Quinto,& Ma- tamala, ac etiam accipiendi aquam per unum diem in qualibet hebdo mada pro rigandis alijs haereditatibus terminoria. α pardinae de Matamala, Sciure prohibendi hominibus de Ouinto, tam Infantionibus, quam hominibus conditionis, dc signi seruiti j euntibus ad moliendum ext dictum locum in alio molendino, siue mola aquatia iub paena decem Florenorum, excepto tamen quod casu , quo dicta mola aquaria, siue molendinum steterit destructum aut ob de- Distum aquae in eo non moliatur, possint, Sc valeant dicti homines de Qbinio utriusque conditionis ire ad moliendum ad partes, de Ioca eisdem bene risa absque incursu alicuius paenae: Ac etiam oubd homines de Osnto terras tenentes Cequiae dicti loci in casi necessitatis emulatione cessante possint, dc valeant accipere omnem aquam necessa-
riam per dictam Cequiam discurre
rem, ac Venientem pro rigandis sitis hς reditatibus fructus habentibus, dc eo casa prohibere molendinario , quatenus non emoliat in dicto molenditio dicta necessitate durante tantum . Et respectu iurium in undecimo , duodecimo, decimotertio , dc decimo quarto articulis eiusdem propositionis , cum hoc tamen, quod Dominus praedictus ponsit, Sc vaeat in dictis nemoribus, siluis, aut solis depascere cu suis ganatis gros.sis,3c alijs iuribus, dc ademptiuijs uti sicut Vnus , dc quilibet vicinus dicti loci . Ac reseruatis eidem Domino in nemore , seu solo maiori tantum iuribus venandi, de qua sitis venationes prohibendi, de iure lignandi iub paena decem Florenorum etiam pro hibendi in eodem solo maiori tantum , dempto tamen quod Iurati loci de Quinto possunt, dc valent concedere licentiam, re facultatem hominibus de Quinto scindendi aliquas arbores Chopos nun patas pro seruitio aliquorum vicinorum, quando hoc videbitur necessarium eisdem,ac etiam aliquas ramaS , siue repra madas, Sc quando in dictis nemoribus, siue siluis, aut solis animalia no possunt commoda depascere , tollendi quaeris impedimenta, Sc ligna artos nuncupata
dc similitet quando lupi,dcaliς ferae possiant offendere dicta animalia in dictis nemoribus,siue siluis, aut solis,ac etiam reseruato eidem Domino iure, re facultate locandi, arrendandi, seu ut ocheno, et a Iosdrechos, dandi, Sc cocedendi omnes,& singulas haereditates, quas habet in dictis nemoribus,siluis, siue solo. Ac etiam respectu turtu Macelloru in decimoquinto, Sc decimosexto articulis dictae propositionis, cum onere tamen iluendi dicto Domino tercetu solidos Iaccenses quolibet anno. Et respectu iuriuin decimoseptimo, decimooctauo .deci- monono igesimo, vigesimoprimo, 'i' gesimoquarto, dc vigesimoQuinto articulis eiusde,depto tamen, dsis pr dictus possit.
9쪽
possit ec valeat eo ae homines,& vKI-
nos dicti loci de Quinto scindetes quas
uis arbores in horta de Matamala exIstentes,& transeu ntes per eande ad abrebandum sua ganata indicto flumine Iberi prohibere,eosdemq. pignorare,dc carlomniare: ET DEMPTIS DICTIS
IURIBUS,ET Sl NE EORVM PRAEIUDICIO MANDARE FIERI CONTENTA IN PROPOSITIONE D. GARSIAE DE FUNES ET
UILLALPANDO principalis Michaelis Passamar,& Martini de la Naxa procuratoru , praestita prius respective cautione forali, alijs propositionibus repulsis ,resedruatis iuribus reseruari supplicantibus, neutram partium in expensis condemnando . Alia supplicata locum non habere. Ex eo, de alias recipiuntur praedictae propositiones modo, Sc forma quibus supra. Quoniam ex deductis, dc probatis in prςsenti processis apparet de Domino,possessione,iuribu R. desiaper expressis, ac contentis in dictis propositionibus respective. Limitantur autem, aut modificantur prout desuper, quoniam ex eodem processit liquet,praedicta iura praedictis modificationibus, reseruatio-uibus,& fatuitatibus adiectis,dictis partibus competere , ut sic attentis praedictis , Maiijs ex eodem processu rc si il- tantibus dicta iura, res, & bona ita adiudicanda fore ce leamus. Praedicta autem iura tenendi dictum Cocilium generale dictis Iustitiae,Iuratis,Vniuersitatique de QKnto, Sc Infantionibus eiusde iunctim, M simul conceditur, atq- eoru Te cipitur propositio, ac super duodenario consilio,ac particulare dicti loci, quoniade eius iure, re possessione liquido constat. Nec ex aduerso pro parte Domini talia producta fuerunt, quae intelionem dicti concilii cneritet. No aute recipitur propositio dictoru Infantionii respectu iussu tenendi Conciliu eorunde deperse, Quonia de eoru intentione legitime non apparet, nisi dumtaxat de facultateq da congregandi se particulariter, ferendi, S resoluendi negotia inter se. Ut merito attentis praedictis, dc alijs ex processu resultantibus praedicta iura eis
RECIPI TVR A V T E M PRO POSITIO DICTI DON GAR SI E DE FUNES, ET VILLAL
PANDO. quoniam de eius dominio . dc possessione ad obtinendum in hoc articulo aperte constat.
Non autem recipitur propositio Don Christopliori de Funes olim MunoΣ , quoniam licet verum sit , & fateamur prout fatemur) dictum Don Christophoru ex expressa Ramiri de Funes te
stantis voluntate ad bona in silo testa mento contenta. dc in praesenti processii appraehensa esse vocatum. Costat tamen Serenissimis Alphon sum Aragonum Regem Ioannide Funes eius Vi cecancellario loca, &castra de Hincto,Xelsa,Vitillia, Alforque, A Maiama lactim omnimoda iurisdict1one terminis, iuribus, dc pertinenlijs uniuersis pro pretio decedi Sc septem mille Florenorum auri Aragonum, dc recti ponderis, mediante tam eu retrouendendi pacto, iureq. luedin pro consimili pretio sibi dc suis siccetaribus reseruato vendidisse . Quibus quidem decem δc septem mille Florenis fierunt propter nonnulla seruitia dicto Domino Regi per Ramirude Funes dicti Ioanis emptoris filiti praestita,& impens a)alij quinq mille M centum Florent auri iuperadditi, sicq. uniuersiam,& verum pretium dictae venditionis viginti duo mille, & centum Florent auri Aragonum fuit effectuin. Postmodumq. Serenissimum Regem Ioannem dicti Serenissimi Alphonsi Regis
fratrem,& succetarem, propter alia nonulla seruitia per Ioannem de Vistalpaudo Regiae domus Praepositu, siue Ma-krdomum, maritumque Contesiit aede Funes dicti Ioannis emptoris filiae quae dicta loca simul cu eius viro detinebat, M possidebat, re a quibus Don Garsias de Funes α illspando, ius, Sc causam habet praefata superiori facti narratio
10쪽
ne praeli ita regiam quanda gratia, reconcessionem in haec verba fecisse. ωeebrespectώ habentes ad accerta serem Hua os Letus Maioriamus no-ser nobis praestitastis, qucridie non desinitis circa nostru seruitis dre , ac nocte indes' desudanti de certa scientia, in
confuste,stratis si tiberamus, abflaum us, Cinquiramus os dictos coniuges , in γ6irum 'semlibet, eistrum . cuiuslibet frusuccessores , - nedicta caetra, G loca, Cratia praericla dicto Ioanni de Funes endita a praedicto Onere ruris ea Iumri in praedictis, aut circa praedicta Πrtinenti , aut pertinere debenti, tHEluius luedinia is everens, aut coperere potens in aedictis , aut cιrca ea cupraesenti eartaperpetuo alitiara transferi bmus in Ῥοι dictos coniuges ,- strum quelibet, eaq. obisgratiose donamus, ,olentes
c. Ex quibus verbis in principio relatis,ibi. Alas eis respectum habentes deduci videtur Serenisiimum Rege Ioan ne persena Ioannis de Uiltalpando , Seeius seruitia contemplasse,ac in eius consequentiam eius uxoris Contesinae, suorumque haeredum,St successorum, atq. ita in huhismodi gratia praedlicti Ioannis Uiltalpando seruitia, di metita tanquam causam principalem, di immediatam consideranda esse eaque di istae concessioni causam dedisse. Cum in omnibus causis id debeat obseruari, quod ubi personae conditio locum facit beneficio,ea deficiente beneficium quoq. cesilare debeat, & sic ad eius utilitatem interpretandum sit maxime seruitiorum, aut meritorum facta mentione : quo cassi etiam si adijciatur verba propter quae concessio ileat realis censeri , propter merita censebitur personalis. Cum ergo Serenissimus Rex respectum habens ad grata, dc accepta seruitia, quς Ioanes de Uiltalpando eidem praestabat, re quotidie praestare die,ac nocte indefesse desudando non desinebat,huiusmodi gratiam fecerit personalem potiuS,qua realem censendam arbitramur . ut ita non
obstet Dominum Regem dixisse libe-xare castra, dc loca. Cum illa etiam xea-
lis liberatio in consequentiam persena
rum,quarum gratia, dc contemplatione facta fuerat,adiecta videatur,persisnasq. contemplatorum sequi, M. ad corii tan- trum utilitatem protendi debeat. Ex qua ratione dicendum putamus verba,Liberamus, abfluamus , quιω-tis dos dictos coniuges, in destrum quemlibet oe-yrumque , in cuiusliber trum succei sores cum in coniugum fauorem fiterint prolata, secudum materiam subiectam, reique qualitatem personis contemplatis cohaerentem interpretanda esse: ita ut ex praediccis verbis iii Eapta dictoram ut dictum est 4 orem prolatis translatio iuris luendi in dictos coniuges inducta videretur. Quia cum coniuraim, S suorum succestarum fauore fuerint concessa eis,& non aliis prodesse debere rationis scriptae interpretes passim docent, tam in rebus & iuribus liberantibus . M absoluentibus iam actu competentibus , dc acquisitis,qua c5petere valentibus, & acquirendis . Cum alias lia serationis. & absolutionis beneficiunt ad Ramiri vinculantis haeredes seu silc-eetares quos dictus Rex non est conte platus)extederetur immo eorum lucro Mutilitati, Ioannis vero, & Contesinae damno,& inc0moditari cederet. Quo
fit, ut verba suc florum de Ioannis; de Contesinae siccesibribus intellige da videantur, non vero Ramiri, quibus Seiarenissimus Rex prospectu osse noluit. nec de eis verisimile esst cogitasse presertim cum nulla adesset in Ramirum gratificationis causa,& propter eius seruitia iam eidem alij quinque mille, A centu Flore ii auri pretio primae venditionis fuerint superadditi, ut in eadem Regia
concessione expresse enarratur. Nihil et nim referret,quod prudelissim' Rex aeseruitijs .eius Maiordomi ess t exorsus si Ioannis commodo, dc utilitati no prospiceret, re si temporali utilitati pro iii
re viduitatis iuxta leges patrias competere valenti tantum esset comitu, multo minoris ore,& gratia ei esset sicci irium,qua haeredibus Ramiri. CL adhuc