장음표시 사용
121쪽
nistra traffertur in dextera Et eisdem qdem digitis, sed noeade3 manu quibus in laeua Nupta significant,&Vidua
Circulum faciens exprimit virginitatis coronam.
Cum ergo dicis Unum,minimum in heua digitum issectens in medium palmararetum infigas. Cum dicis II, secundum a minimo ibidem impones. Cum dicis III, tertium similiter inflectes. Cum dicis IIII, minimum leuabis. Cum dicis V, secundum i minimo similiter eriges. Cum dicis VI, tertium nihilominus elevabis, medio dura xat solo,qui medicus appellatur,in medium palmae fixo. Cum dicis VII, minimum solum super palmae radicem, teris interim laeuatis, imponeS. Iuxta quem,cum dicis VIII, medicum. Cum dicis VIIII, impudicum e regione compone
Cum dicis X, unguem indicis in inedio figes artu pollicis. Cum dicis XX, summitatem impudici inter nodos indicis, re pollicis arcte figes. Cum dicis XXX, ungues indicis,& pollicis blado conium. PS amplexu.
Cum dicis XL, interiora pollicis lateri,vel dorso indicis su
perduces,ambobus duntaxat erectis.
Cum dicis L , pollicem exteriore artu instar graece literae I curuatum aci palmam inclinabis. Cum dicis LX, pollicem,ut supra,curuatum indice circussexo diligenter es fronte praecin Sta. Cum dicis LXX, indicem,ut supra, circussexum pollice in longum extensis implebis, ungue videlicet in mcdium im
122쪽
dicis artum fixo. Cum dicis LXXX, indicem, ut supra,circusseram pollice in logum tenso implebis,ungue illius erecto trans medium
Cum dicis XC, indicis insexivnguem radici pollicis erecti infiges. A tq; hactenus in larua. C E in V M vero in dextera,quo modo in laeua X facies. CC in dextera,quo modo XX in larua. Eodem modo caetera us . DCCCC. Item Mille in dextera,quo modo virum in larua. Duo millia in dextera,quo modo II in larua. IIJ in dextera,quo modo III in laeua. Et caetera usi ad nouem millia. Porro' X cu3dices,tamam in medio pectoris supinam appones,digitis tantum ad coelum erectis. IX cum dicis,eandem pectori expansam late superpones. XXX cum dices eadem prona,sea erecta,pollicem chartilagini medii pectoris immittes. XL cumdices,eandem in umbilico erectam supinabis. L cum dicis,eiusdem pronat,sed erectat pollicem in umbilico
imponeriri cum dices,eadem prona femur laeuu desup coprehendes.sXX cum dicis,eandem supinam semori superimpone LXXX cum dicis,eandem pronam semori superimpones. XC cum dicis,eadem lombos apprehedes, pollice ad ingui
At vero C,& CC, Et cetera v ad DCCCC, eodem, quo
123쪽
diximus ordine,in dextera corporis parte complebis. Decies autem centena millia cum dicis,ambas sibi manus in rectis sibi inuicem digitis implicabis. Est & alter modi computus articulatim decurrens,qui,quo/niam specialiter ad Paschatis rationem pertine cu3 ad hac ex ordine ventum fuerit,opportunius explicabitur. Cuius ordo ludi,vel loquelae talis est. Cum primam Alphabeti literam intimare cupis,unum ma nu teneto. Cum secudam, II . Cum tertiam III. Et se ex ordine caeteraS,verbi gratia,si amicum inter ii diatores positum,ut caute se agat,admonere desderas, III,& I, &
de.Huius nant ordinis caute age significant. Potest&ita scribi 1 causa secretior exigat.Sed hoc Graecopi computo,itteris . facilius disci simul,ati agi possunt.Qui non, ut Latini, paucis, his deii 3 geminati uos numerossolent exprimere literis. Verum toto Alphabeti charaeterein nu merosum ordinem figuras extenduntares,qui plus sunt, numeros notis singulis depingunt,eundem pene numeri, figurandiq; scribendi A lphabeti ordinem sequentes hoc mo. α. c. s. L. ε.&caetera.id est Ι. II. III. IIIIo V. Qui & ideo mox numeros digitis significare didiceriit,nulla instante mora literas quoq; pariter hisde praefigere scivi. Verum haec hactenus. Nunc ad ordinem Unciarum si ra tionem, quantum ipse temporum' conditor, ordinatos Domin us adiuuare dignabit,exponendum veniamus.
124쪽
VNCIARUM Quo diuisonem noste,qine non minus temporibus,rebus ue aliis,qua minus est apta computandis non ignobilis intentio est,quibus quia re disperis passim hi storiar,& ipsa sacra scriptura utitur,nomina pariter,& figuras earum paucis affigere curauimus. X Libra,vel As,vel Assis, De Asue Labus, , Deunx,vel Dextan, Dodrans iue Dorab
T Sexcunciue Sexcuncia, ricia, Semuncia,L Duae Sextulae,sue Sescies, id est Tertiapars unciae. Sicilicus, Sextula sue Sesdar,
inquam ponderu3 vocabula,vel characteres non modo ad
unciatiuncia unciativnciae. uncia unciati
125쪽
pecuniam mensurandam,verum ad quaevis corpora,sive tempora dimetienda conueniunt.Vnde & ratio,& mos obtinuit, ut in cautione computorum pueri unum,&duo saepius asse,&dipondio mutetiItem Tressis,Quartussis,minquussis,Sextussis,Septussis,&caetera huiusmodi,quasi tres asses. IIII. asses. V asses. VI asses. VII asses proferant,& in rudem modum sequentia numerorum quaplurima. Sive igitur horam unam fue diem integrum,siue mensem,sive annum, seu certe aliud aliquid maius inus'ue temporis spatium in xii parti revis ,ipsa xii.pars uncia est.Reliquas undecim,deuncem a pellant.Si in sex partire vis,sexta pars Sextans, reliquae Dex tansreet,ut alii Distas vocitantur. Si in quatuor, quarta pars Quadrantis nomen,residuae tres Dodrantis accipiunt, & hu
ius disciplinae regula soluitur,quae & plero Q turbat imperi tos.Quia Philippus in expositione beati Iob, Aestum maris
Oceani quotidie bis venire describens,adiunxerit hunc unius aequinoctialis Dodrante transmisso tardius sine intermissio ne,siue die veniresiue nocte. Porro , si per tria quid diuidere cupis,tertiam partem Trientem,residuas Bissem nuncupabis. Si per duo,dimidium Semis appellatur.Sic & caetera,quae verbo melius colloquentis,q scribentis stilo disci pariter, & do
ceri queunt.Item de corporibus,siue milliarium,sive stadius sue iugerum fue perticam,sive etiam cubitu pedem ue,aut palmam partire habes opus,praefata ratione facies. Den quect in Exodo, dimidium Cubiti Semis appellatur, Narrante Mose, habuerit Arca testamenti duos lemis cubitos longitudinis ,& cubitu ac semissem altitudinis . Et in Evangelio
126쪽
Quarta pars totius mundani corporis . id est, Tera mystice Quadrantis nomine censeatur,cum mittendoin poenam pec 'catori dicitur.Non exies inde,donec reddas nouissimu χυdranterruid est,Donec luas terena peccata, ut Beatus expo/nit Augustinus.
V O NIA M Fortasse, ut res quaedam nouaq computadi ratio a' Beda tradita,ita etiam leuius quippiam tibi facile videri possisiqua quod te viro grauiss. dignum sit. Statui e re sore ii tibi cusCnecorum,tum Latinorum testimonia quaedam proserrem, quibus hanc numerandi rationem non modo nostris , i que antiquioris,qua Beda,ac Hieronymus fuerint,verum etiam Cnecis ipfs in usu suisse perspicias.Ita enim facile sere conodo, ut munus nostrum tam gratum tibi suturum sit, quam quod gratissimum. Quare iam Plutarchum primum testis monium graece dicentem audiamus.
Plutarchus per initia Apophthegmatum Regum,& Impp.
127쪽
O rontes Regis Artaxersis gener,cum ob iram inhonoratus,co demnatus Q iaceret, Quemadmodum, inquit, Computato rum digiti nunc decem millia,nunc unum lignificare possunt, eodem modo & Regum amici quando 3 Omnia,quandoqiminimum possunt. Macrobius Saturna.Lib.primo. INDE Et Simulacrum eius plerunt fingitur manu dextera CCC.&sinistra LX,&,V. numerum tenens,ad demonstrandam anni dimensionem.
Plinius Natu. hist.Lib.XXXIIII.Cap.VILIANV S Geminus es Numa Rege dicatus,qui pacis, belli largumento colitur,digitis ita figuratis, Ut trecentorum quin quaginta quinque dierum nota per significationem anni tet poris,&a ui se Deum indicaret. Seio obiter utrunq; authorem emendamus, rectiusapud Plunium scriptum est Quinquagintaquinque, qapud Macro bium Sexaginta,& quinque.Nam protasto qua anni dimen sonem Statua a Numa Iano dicata magis significare debuit, qua eam ipsa quae t Numa esset constituta Aut certe quonam pacto ea potuit tunc anni ratio indicari, qmultis post annis C. Ca sar Pont. Max. instituisset
Verba autem illa duo apud Plinium per sgnificationem ut adulterina, inducenda sunt. Apuleius Apologia Secunda. SI Triginta annos pro dece aixisses,posses videri pro compuItation is gestu errasse,quos circulare debueris digitos apuisse. Quum
128쪽
Quu3 vero quadragintaiquae sicilius caeteris porrecta palmasgnificantur,ea quadraginta tu dimidio auges,non potes di/gitorum gestu errasse,nisi forte triginta annorum Pudentil/lam ratus,binos cuiusq; anni Consules numerasti Quintilianus Oratorulastubba. NAM Cum sit Ceometria diuisa in numeros,atq; Amas,numerorum quidem notitia non oratori modo,sed cuicui pri mis saltem literis erudito necessana est.In causis vero vel froquentissime versari solitici quibus actor,no dico i circa suis mas trepidat,sed,s digitorum solum incerto,aut indecoro ge stui computatione dissentit,iudicatur indoctus.
Iuuenalis Satyra decima. At suos iam dextra computat annos.
Sed quid ego plura in re non dubiatinuasi vero Lector optime iam te ita digitis ludente videre mihi non videar,ut risum mo
129쪽
In Pontificum libris ita cautum erat. . l
A D DIVOS Adeunto casteipietate adhibeto:opes amo ueto. Qui secus faxit,deus ipse vindex erit.Separati3 nemo habessit deosine ue novos,sed ne aduenas,Nis publice adscitos, priuatim colunto.Constructa a patribus delubra habet Lacos in agris habeto:& laru3 sedes.Ritus familia patrum i seruantO.Diuos,&eos,qui coelestes s p habiti,colunto:& ol los,quos in coetu merita vocaverint:Hercul Liberu3, Aesculapiia,Castor Polluce Quirinu. A st ollaapter quae datur homini ascellis in coelu:Mente.Virtute.Pietateui.Fidem:ea ruiti Q laudii delubra sunto.Nec ulla vitio' sacra solenta ob euto.Feriis iurgia amoveto:eas Q in famulis opibus patratis habet Ita ,ut ita cadat in annuis anfractibus,descriptu esto. Certas Q fruges,certas Q baccas, sacerdotes publice libanto. Hoc certis sacrificiis,ac diebus . Iterisq; alios addes. Vbertate Iactis,scem l seruanto.ΙΤ ne comitti possit ad eam ratione cursus annuos sacerdotes finiunto. cuit diuo decorae, gratisq; snt hostia prouident Diu dq; aliis alii sacerdotes, omnibus pontifices,lingulis flamines sunto.Virgines vestales in urbe custodiunto ignem foci publici sempiternum.Quo que S priuatim,& publice modo, itul fiat,discunto ignaria publicis sacerdotibus.EOR autem genera sunto duo:vnus quod praesit cerimoniis sacris: alterum, quod interprete tur fatidicorum,& vatum effata incognita:cum Senatus,po
130쪽
pulus' ascit aerit.Interpretes aute3 Iouis optimi maximi publici augures fgnis,& auspiciis postea videntoi disciplinam
tenento.Sacerdotes vineta,virgeta ,& salutem populi auguranto. Qui Q agent rem duelli,qusq; populare auspiciuAp monento:oli Q obtemperanto: diuorunsi iras Puidento: ollis pareto: Coeli cs fulgura regionibus ratis temperantor Urbemi,& agros,& templa liberata,& effata habento.Quaeque augur iniusta,nefasta,vitiosa,dira defixerit,irrita,insem que sunto.Qus que non paruerit,capitale esto.Foederum,pa cis,belli,induciam bratores Feciales iudices ne sunto.Bella,
disceptatio,prodigia,portenta,ad Ethruscos,& Aruspices iSenatus iusserit,deserunto.Ethrurias m principes disciplinam
docento. Quibus diuis creuerint,procuranto. Ιidem que sulgura,atque obstita pianto . Nocturna mulierum sacritata ne sunto a praeter olla, quae pro populo rite fient.Ne ue initian to,nis,ut assolet,Cereri gneco sacro.Sacrum comissam,quod neque expiari poterit,impie commissum est quod expiariso teri publici sacerdotes expianto. Ludis publicis, quod linecurriculo, & sine certatione corporum fiat, popularem laeti tiam in cantu,& fidibus,& tibiis moderanto,earis que cum di uum honore iungunto. Ex patriis ritibus optima colunto. Praeter Idear matris famulos,eos' iustis diebus, ne quis stipe cogito.Sacrum,sacro' ue commendatu3 qui clepserit,rapserit que,patricida esto. Periurii poena diuina,exitium: humana dedecus.Incestum Pontifices supremo supplicio sinciunto. Impius ne audeto placare donis iram deoru&Sancte vota reddunto.Poena violati iuris ello.Quo circa ne quis agrum consecrato Auri,argenti eboris,sacrandi modus esto. Sacra pri