장음표시 사용
711쪽
tatque prehendam, eonitred M. Favet profecto analogia, tua Las, scio. δάσω, fit άσκω, διδασκοι, doce'. ut a δάπου δράτω, δράσκω διδρασκοι , fugist, ita a δραγω. oui et, δορατω, φρο, contrecto. Mit, qui prora tali conjiceret 2. ιαάξω. Et sane, sensum loci si spectes, non poterat aptius verbui in ven ri. Notum id est ex Arisophane, te iam exponit τηθολαβὼν apposie usurpaturque e. c. de mulierculis, quae, gallinas, anseretve, in foro naturae, explorandae pinguedinis causa in pectore iub eauda obtrectant. At διδράξω tamen a seripi me vestigiis muniarum recedit ideoque tutius illi inhaeretur.
geruch mahende wet van Sparsamheit. vel
s UITE DE REM ARQUES, cc. id est,
ANIMADVERSIONES IN NATURAM MOTUS
Plag. ac I. O iantas in orbe literario turbas concitaverit lex illa omnibus nota, quam promulgavit Maupertu ut, viod scilicet
in omnibus naturae operationibus minima semper impendatur actionis quantitas, inter omnes constat. Suspecta merito haec lex videri poterat, eum non tam ex intima corporum eorumisque motus, natura,quam alia potius quadam causa eosmologi- ea, derivata. , si quo alio casu, maxime in explieatione te. gum Diuilias by Ooste
712쪽
vim reflexionis radiorum satis alte repetita videatur, nea geometricam illam certitudinem, a Mathematieis alias tanto. pere actitatam, sed metaphysicam tantummodo ratiocinati nem, ast quantae incertitudini o bnoxiam, prae sederat Quanc vero alii legem in medio positam reliquerant, alii ut minuasu meienter demoustratam spreverant, alii labefactaveram. eam penitus vertere conatur Noster, haud quidem negans, dat easus, in quibus manimum illud, quod in omni motu cci
porum deprehendisi sibi visus est,aupertu us,re vera locum habeat, ast illud eontendens, quod non ex singulari quasi adcinviolabili naturae lege, sed ex immutabili potius corporiam essentia, neeessario fluat, consequenter vero lex Maupentuisana neutiquam pro principio motus, sed pro principiat tantum, haberi possit. Hunc in finem Autor naturam corporum, tam mollium quam elasti eorum. dura enim merito numero e tium excludere videtur conliderat, vi ex illa lege eonfli liis horum corporum deducit, quae eum ejusmodi minimum, quale lex faunrtus sana ilipponit. secum ferant minim nemini iaderi potest, Μaupertii um ope legis suae ad veritatem esse deductum, quamvis neutiquam Tinde sequatiar, ini istud, quod ex immutabili plane corporum essentia fluit, principio metaphysico,vel e mologico, tribuendum esse, quod stitieet natura motu quasi parcere voluerit, cum non parcere in riua potestate positum non fuerit. ex igitur isti, pro eausa estieiente quasi legum conflictus quietis corporum Mavperitus vendita pro consectario quidem harum legum, neutia quam vero pro principio illarum, haberi poterit, ut adeo Ill. Mutipertuis humani quid acciderit eadem fere ratione qua is maritimis Leibnitium in cimologia sua insimulat onsectarium pro prine in vendiditae, dum hie, sive ut avertuosus vult, uterque legem refractionis luminis ex lege viae brevissimae derivare conati fuerunt Quae si ita se habeant, omnis
fere cessat ex ista lege speranda utilitas, si quidem ex data quadam hypothesi vix certi quid deduci potest, priusquam
aliunde constat, an e quatenus minimum quoddam oram habeat nec ne Et sane nisi leges coriflictus corporum is
stactionis aliunde jam constitissetit, admodum dubitandum est,
713쪽
an ope legis inpertuisio dotectae filissent. opertui suo
enim, ex suo principio sic licto v. g. legem conflictus corporis a perfecte elasticorum, Hegem rei sonis, derivaturus, sapponit, eeleritatem relativam ante conflictum eleritati re latiuae post conflictum aequalem esse debere, ne non celerutatem radii in medio rariore ad ejus celeritatem in densiore, aualiscunque sit angulus incidetitiae, semper in ratione comnanti sese habere, quas tamen hypotheses, quamvis alioqitin extra omnem dubitationis aleam positas vix quisquam linast meienti demonstratione largituras fuisset, nisi illud experiamenta jam dudum docuisient, hoc vero ex lege Mellii demonstrari, & ex utroque ope Algebrae, nullo quamvis assummonDianae lex conflictus V refractionis deduci posset. Ad corpora dura vero quod attinet, mirum certe cuilibet, sicuti
Autori videri debet, aupertusum ope principii fur eandem eonflictus legem invenisse, quae a corporibus mollibus servatur, manifesto indicio, sive corpora dura, proprie sic dicta, plane non dari, sive legem Mauperini nam eorum consi equi applieari non posse, squidem, corpora dura, molliae, natura quamvis si plane diversa re opposita, eandem tamen confii. vius legem servare, ne probabilitatis quidem prae se fert spe
ciem. Ceterum utor ex isto unico experimento, quo,
duci corpora mollia aequalis massar, aequali versus se invicem aeteritate lata, post conflictum quiescere, constat, leges confli-estus corporum mollium, elasticorum, sive perfecte, sive minus perlecte talium, deducit, ita, ut, positis in asiis in B, aeteritatibus a 4 versus eandem plagam sese moventibus,
celeritas post conssctum sit prioris et
M o Brmulis litera, celeritatem vis lanieae, ut Autor eam appellat, exprimit, ita quidem, ut in corporibus persecteolastieis fiat in mollibus vero unde pro eo νoribus perfecte elasticisis mollibus, ne non diversis eorp mm directionibuε, facili negotio doducuntur regulae, aliunde
714쪽
iam satis cognitae. Praeterea ero hac occasione principia quaedam, quae circa naturam aemotum corporum durorum, partim elasticorum, Alazierius Mac-Lauris, De gulierisse postremo Maupertu us, promulgaverant, ab Autor fusus refutantur, unde hasce tractatiunculas, pretio suo nou desti tutas, legisse, neminem poenitebit.
reaeiopol lino-Carolinae Naturae Curiosorum, exhibentia hemerides,sive Ob rvationes, Historias, Experimeu-ta, a Cebberrimis Germaniae ct exterarum regionum V
ris habita, ct communicata, singulari studio collecta. Volumen M. Accedunt Appenix, O abuti aeu. XII.
Norimbergae, inpensis . . M. Eodieri consortium. αviduae B Engelbrechii typis Fleischmannianis, Isa, Alpb. 3 sq. 22. Equidem tardius, quam eri ante consuevit, hoe Volumen,
de quo novitatis causa jam dicturi sumus, ad superi r nonnulla, quae nondum occuparunt industriam n sitam in Supplementis nos conversuri, tu lucem emittitur; sed non sine solitica multiplici causa. Praecipuae autem hae sunt, quod parce nimis lentoque successu bservationes a Metis nonnullis exhibeantur deinde, quod magnam Colle garum .celebriorum jactursin paucos intra annos, Societas taeerit graviterque adhuc ereptos sibi, chori sui Patronum aNque dueem. Illustria. Comitem de ani feci, S. R. I. Canis
eolum, L R. L Principem, Episcopum Bambergensem atque Wirceburgensem, lugeat oppressa, sine dubio tam acerbis rasiis bus, nisi erecta denuo fuisset indulgentiain benignitate Serenissi ximiliani Iosephi, S. R. I. Electoris,in utriusque Bavar. ix Palatinat. Superior Ducis, Protectoris munus liberalissi iness, stipientis. Quam tanti Principis propensilimam voluntatem, ut ipsis melioribus literiti sic Societati, tanta gloriae accessione antiquum splendorem recuperant augentique, merito gratui mur Compensabit autem Societas, bimet ipsi adeo iuvisam, tarditatem, proxime edendo Volum X, primamque
715쪽
risi inum Decuriam exac' naurationis suae Seculo, elisaiter eo plendo α finiend14 eumque in finem, ut hujus f siliatis temoriam pie secum colant ope que promissa, HL Iacienti observationum apparati , liberaliter se juvent, Collegas graviter vellementerque hortatur. Sed ad ipsas observati
nes, XII numero, prioribus nulla in re concedentes, nos con- ertimus, quae poliora vider pollini pro more breviter indicaturi. D. Sebast. AgreeF gravissima symptomata, ex comtusione hypochondri dextri 6 regionis lumbaris orta, recent et, simulque de eo conqueritur, quod ejusmodi ea sus, ex litibus xjurgiis orti, Min praxi medico is forensi obserinvati, causarum patronis uberrimam oties praebeant, in foro dimicandi; copiam: ddit Idem observatam a se Ile intestia j a subita violenta orporis distensione, intestinis flati-3us repletis, in homine hernioso rupturam, altero die postssibila morte fatalem cari Friae Ralthhmiedaleuna intesti num refert, in hernia incarcerata gangraena affectum, aegra tamen, sexin sexaginta an nrum, superstite, in cujus intest mi, denudati, sed sine sectione, rapti cura hoc singulare est, quod vulnere in abdomine clauso, ite apertur intacta fuerit relicta, assumta nonnunquam immutata sundens aegrae lamen, ut negotiis domesticis intersit, permittens. Idem sistit Ileum latestinum, a serupulis pirorum me spilaceorum rostimp rforatum quorum quantitas uneiam fere excessit simulque observat in posteriori hepatis parte lobum praeter
naturam apparentem, linguae humanae riguram X longitudi.
nem exacte repraesentantem ain vesiculam felleam, duplo aviniorem; 3 intestinum duodenum, amplitudine sua colon fere aequans, pyloro adhaerens, dupl majoria seu amplior
quod voracitatis causa fuerit homini fame praeternaturali saepius vexati X. merm Fursena foramen in fundo ventriculi resert a materia aeriis austi ea factam, subitam mortem inducens; in cujur cadaveris abdomine, omentum parvumer lacerum i intesma inflammata, T careo cum appendice rem formi, amula Bauli in i , plane d stituta transitu ex te
716쪽
mate, quod perforarunt, hepati adnati, or vero situ plane per verse, quasi horizontali deprehendebatur. Idem deinde phthisin absque notabilioribus symptomatibus lethalem,, puerperamque memorat, cum singularibus & extraordinariis, Iym omatibus, cuna purpura scilicet alba in pectore saltem eollo eonspieua, delirio per intervalla exaeerbato, riu que defunctam quod satum, trimestri hine elapso, defundum loror eodem modo experta est. Huic aliam ungit observationem, Haemorrhagiae uteri, gravidae Joetui noxiae aliusque sceminae, non aliud sibi eritu graviditatis propriae criterium, quam mensium lux unx saepius d. extra ordinem redeunte esse, affirmantis B. Jac Tre sint, Molam earnos seirrho- serophulosam, stupendae magnitudinis, ponderis, Libhrarum, describit, eamque, cum ipsius gravidi abdomitiis tumore, Fig. rudis ab I repraesentat adjuncto ipsi iis
Hydrocephalo, post primum aetatis annum lethisero duis. De Risemur puellam eum manibus monstrosiain sine a nonatam, fecesque per genitalia reddentem, intestino recto inscia meatum urinarium exeunte, refert, cui aliam, non absimilem, historiam, ex Missumtedii Dissert de Virginitate depromistam . n. Bathnemr addit. Valentis. o. Eugen Cohausent Cosmeli eum Dodontalgicum, stercoreo uri nolum, curiose exeogitatum probatumque, ct inter arcana habitnm, describit. vapore enim edi Bercore humano sellae per fata' eoopereulo adh .erestente & sollicite collecto, tanquam essentiali aquamlimia foetidae microcosmicae sine igne destillata, matrona faciem manusque quotidie ricuit inunxit, harumque partium albedinem xl eneritudinem, ut admirationi, im stu-pori esset, conservavit; urina vem recentissima, adhuc eaten-- te, eaballi usque ad doloris mitigationem in ore detenta, atrocillimos dentium detores, intra horae quadrantemν miracul instar, eessantes pariter matrona illa experta e st. Idem cauis. dide Lilmhri eo tum latorum xcucurbiti nurum speei fidum antiis dotum suppedita pulveres scilieet,ex Granor. TilliJU gran. c. Sacch. Canar drachma dimidia paratos, ct in quackuplo dis perint Og, alteria is diebuS mane cum lacte lepido exhibendoso
717쪽
singulis horae quadrantibus lae epidum largiter sorbillando
quo remedio omne denique seminium verminosum, cum omnium stupore feliciter expulsum est. Laudat etiam D. Phi WoIssiarissae foetidae virtutem anthelminticam, ipsique hane laudem hinis observationibus eonfirmat, si hae foetida pulveri alappino ad gr. I luntsta. Idem asthma flatulentum. subito obortum, moxque iterum, venae sectione celebrata, propinatoque catharctieo. clystere injecto sublatum, ut cloishrem marasmodem senilem, eliciter curatam, subjungit. D. Frid. Fursenau singularia circa Purpuram rubram observata.
ceeenset, febremque acutam, Vesieuloso-erysipelaceam, feliciter euratam,describit. Bonifac. Henr.GreMergerus nova Problemata n campi planitie instituenda proponit, fundamento, quo ea nitantur,maxime e triangulorum similitudine, Scinde pendente
laterum proportione petito quibus illustrandis Tabuia H III.
D , αι. serviunt. Quae sequuntur observationes, non Di nus dignae sunt, quarum titulus, nonnunquam plenior, hoe Ioeo exhibeatur. D. Adam Raymanm et hiarum menda. etiam historia, earumque a sinceris disserentia in qua b C I. Langius notatur, expersentia non omnino suifragante, maeulis scilicet scorbuticis, facta cum petechialibus comparati ne toties minoribus. Ejusdem Observatio de Anginae, in puta monum inflammationem, metapto funesta quam docto commentario, subinde a celebriorum Medi thrum placitis dis-eedens, illustrat. Franc Ern Brue manus descripti Petre. ficti suetularisin curiosi, dentem, seu palatum, piscis straci
ni referentis,inoab. V Fig. 4 depicti cui ipsius hujus pi Dei deseriptio & delineatio ab H Fig. , , I, α , adjecta
est. Mane proxime exeipit Gurg. Frid. Ohr Specimen hi-soriae naturalis subterraneae agri Giengensis ejusque viciniae, designationem illorum petrefactorum, quae in unico morul-culo felino inveniuntur, exhibens. Sequitur Io Balth. Ε -
Meti Observatio de mixturis oleos polychresis, qui ex oleo inprimis'mygdalarum duleium selectissimo, plane regio
parare docet mixturam oleosam antispasmodicam, pharyn-gicam, beechicam, antinephriticam bruuneri mixturam oleo. iam,
718쪽
faim emulsi vam oecultatam, aliamque eum aliam de Tola. in quibusda in Phthiseos speciebus maxime salutarem, in Pharmacoparia extemporanea ulteri satis Iare jam deseriptam. Onis Henr Gesar ri Obs de Tabulis striatis, in planis in tertiis a scalaribus exhibitis, quas tessella as imagines
Nossus appellat; quo Figura ab. V V pertinent DoLm Fursena Obs de Hernia scrotali, cum febre lenta labiissea, lethali ejusdemque Obs de Tremore universali a veris inibus, affectu raro, nec a quoquam descripto, in puero, annum quadrantem nato, a se notato, mercurio vivo deismum, cum saccharo subacto, excreto per alvum ingenti lambrico, feliciter percurato. Ejusdem Obs de Iclero ciuildi arri, ea nausea, α vomitu assumtorum perpetuo accedent , sugnitu lethali, inter alia, variis diaetae erroribus, ct comessationibus mutuis, in seram noctem honoris causa protractis,conistracto. No g. m. Mu Observationes VII de Cardialgia, cinae enormi ventriculi sensibilitate, indeque nata hectiea stomachi- ea a frigide assumtis miriste delinita de diversis speeiebus
motuum pileptico convulsvoltum inprimis eum respiratione ad suffocationem intercepta, in qua venaesecti extremum remedium de vetulia mentiruatis de lochiorum delectu plo. nario in quinque puerperiis, tandeuia in maniacum furorem .es nente de noxio 1uce Sempervivi in puerpera usu loelii plenarie stente, horrorem, calorem, sitim intentimis praecordiorum anxietates, cephalalgiam, alvi siccitatem xa his dominis inflationem, prodneente de contractura imitari s dis in puerpera ex suppressis lothii, usu balnei acidularum, Uberkingensum, junctis nonnullis remediis intercisin exteris alia, maximam partem sublata de lethali sthuria eum vesi eae urinariae inflaminatione, hamaorrhoidibus cneis subito ite rum disparentibus, atque in vescam translatis de improvidat noxia arsenici applicatione in favo capitis pharmacopaeo. loe seminis staphidis agriae, Laus , Pulver vulgo dicti, pulverem arsenici albi, ause Pulver rusticis vocati, ex errore', porri.
gente Domin ossi Observationes de fina sarca eum febre uuartana dustici,in gravida feliciter curata . de singultu hysteria-
719쪽
leo, ab insomnio terrifico excitat' usu eamphorie, cujus viristus in assectibus, ex terrore subortis, toties eomprotrata, d nuo felliciter curato ; de statu summe morboso gravidae, ob ira noxam gemellorum, in utero gestatorum, feliciter tandem
devicto, filiola tertio die post filium exelusi xsequente se
itim, utrique scelui comit uni placenta uterina Christian. Frid. uerius observationes de fractura tibi lethali, eum vulnere, prope articulationem supra malleolunti um epicris; de canor solleere penis vi glandalae inguinalis, amputatione penis satis selieiter euratos de sternutatione insolita nimia, a scabie reia tropulsa liquore minerali anodino, eum oleo Caj ut mixto,aeurata, efflarestente demum in toto corpore purpura rubra; eum selioliis. Io Seb Abrech obc de Salleum rosis fietis. neque bonorum, neque Imalorum, nuntiis; M. Frid. Furse uobservationes de Pleuritide, in summo vigore jam constituta, pessimis symptomatibus stipata, in phthilleo feliciter sanata .aeeedente salutari diarinoe pituitosa, purulenta de dentia .iione difficili, cum oppletione Minfarctu pectoris,onjunista,
pulvere, ex Sulphur aurat antimon mercur dule milleped.
praeparat. δ corali rubr. praeparatis, composito, saepimeum euphoria propinato inprimis expugnata de ΛHoelitrio, juguli dissectione tentata licet venis jugularibus exirenis imeisiis, vulnere tamen optime conglutinato de febre aeuta eris anileipata, quinto die feliciter soluta, narium scilieet hinnoru rhagia quarto die iteratis vicibus recurrente, largoque Lee dente sudore de quibusdam exemplis spinae ventosae, valde spinosae quorum duo tamen perfecte sanata sunt. Hor. Miseni obs de exemplis quibusdam rarioribus perpetui mensium defectus, tribus scilicet sororibus, quarum altera virgo obiit, altera viro collocata, mature decessit, ne prole, tertia demum, satis recte valens, sed itidem in remtriinonio insuecundo, lethoram venaesectione, singulis sex septimanis iterata, imminuere dc graviores morbos avertere, necessum habuit. Ejusdem Rheumatismus femoris, interno anthraonii usu brevi feliciter sublanis, virtute antimonii iisdem in east bus euadem semper essectum praestante injusdem vulnus,
720쪽
nneliae inflictum, cum insgni pectoris tumore complicatum qui tumor, remota capillorum farragine, quae e in glande plumbea vulnus intraverat flatim evanuit. Husdem Observatio de aeris amat inesementiore, umininae cum irae inmaipost superatam jam febrem intermittentem, demum funesto Hurdem Apoplexiae historia, consueta venaesectrone xscarifuratione intermissa, homini septem septuaginta annorum, ve--neris abusti exhausto, fatalis. o. Frid. Cressi observatHde Canali osse peeuliari, in cranio, arteriam carotidem, piari sellam turescam, strictius includente, Uur fabricam, ore
ejus loqiaimurypurgatis obmur curaris indagando, apophyses clino a anteriores in sphenoidei satim pone foramen
opticum, insuetum hoc foramen, diametro magnitudini clytemearotidis respondens, dimissa prope extremum marginent ex parte inferiori columna osa lateribus sera equi a xa, .ifformaro deprehensium es. Eus accuratissimus ingluvius ejus meminus videtur Anat P. I g. 234, eum qua ejus descriptione exacte comvenit horum processuum concursus in capite,σuod praeparatum et Hemerus in apparatu suo anatomis fervat. In nori vero cadaveris capita processus illi quatuor in totum aeo sani, o dictum foramen, utriusve perfectum, a solis ans rioribus, non longo procedentibus effictum est uidem Oia servatio de ossiculo, in processa sagittali durae matris sperto, duro, aspero, dimidium pollicem longo posteriore parte latiore atque crassiore, Versus anteriora extenuato, di in praeacutam cuspidem desinente, adeo ut ungulam avis cujuspiam minoris figura satis exacti referret, multisque fibris a est eum durae matris tunicis cohaerente. Ejusdem observa. tio de processu vermiserini peculiari, intestino coeeo a nexo scilicet majore non solum atque apaciore quam alias in adultis esse solet, verum etiam corpore compacto intus repleto secibus nimirum, globulorum minorum figura formatis. per ampliatum praeter morem processus orificium, ut minimidigiti apicem satis commode recipere posset, ab intellini olispastiea contractione intrusis. Ἀjusdem varia singularia, elrea partes genitales, a speciatis uterum, varia, observata;