De hemicrania menstrua, historia et consilium

41쪽

5 29 Potest, & abunde, illud, quod itidem, &prudenter, notatum reperimus: nempe quod yy μdui raris me. Nam si ita est, in Staticis sech. I .g 1 Sanctorius affirmat Spatio unius noctis sexdecim uncias lotii plus minusve: quatuor cunctorum e crementorum per alvum: quadraginta & ultra per Occultam perspirationem evacuari utplurimum statere: jam habet ratio,ubi admirationem ponat. 5 3o. Quia enim constrictiores poti sunt, praeut transpirationis necessitati satisfaciant: idcirco vapores redensantur in habitu,& in fluorem denuo coacti sanguinem necessario dilutiorem reddunt. Oportet autem egregie densum esse habitum SERENISSIMAE PRINCIPI : quoniam Τ etiampois medicamenta assum. ra siciat rarissime. Denique,quod 78 alvus quotidies eis ossicium, copiosioris seri & indicium & beneficium

g 31. inibus adstituere tandem illud εξ αἰ- ως

signum ratio suadet,quod 'dentium doloribus με quoque laboravit. Quamvis enim SERENISsΙΜΑ ΡRINCEPs 'Τ hos,quia aut rariores sint,aut non adeo a lunt, aut remediis facibus cedum isam non vultistesiectos aut consideratos: tamen non debuere a nobis gligi , si

ut non sunt, & provide, neglecti ab Historiographo. g 3 Sane Medicum oportet ροῖεν Quippe μηδεν εικῆ, non sellam a Natura fieri, sed &in Natura sistet. mod autem temere non fit, rincte, cum fit, in considerationem venit. Fatemur imterim, jure illud, ne veniat, stipulari quod ad cur

42쪽

. tionem. Ergo etiam de priore Sanguinis paret ub

g 33. Alterum dicebamus Abutiata esse. nam ita Dictator appellat in 11. Epid. v. Barbari nostri Uemtositatem dicunt: ssignatissime. Hujus tot & tam e pressa exstant signa in historia morbi nobis descripti, ut ne quidem dubitare sinant eum , quem momstratum imus Affectum, corporistibesse. g 3 Consideremus & heic singula : cum hac praefatione tamen; videri nobis Η Ε MICRANIAM esse, super qua totius historiae praesentis cardo vers tur, & ad quam, tamquam ad priticipalem scopum dirigi nostras tum cogitationes omnes, tum & consilii rationes SERENIss1M A PRINCEPs Velit jubeat.

g 3 s. Quod si vero quis fortassean sit, qui minus

recte Dolorem hunc existimet appellatum Hemicr niam: quoniam non sinciput,sed e temporibus duintaxat alterum invadat, & feriat, α haereat ei, quod invasit : eum nos rogabimus redire ad textum, MConsiderare, an quid potuerit, vel ad Morbi ipsius descriptionem accuratius, vel ad Consultoris cujusvis instructionem copiosius dicere, quisquis narrationem concepit infelicis casus,& hoc ipso miserabi horis, quod sua hactenus contumacia eludat omnem vim ac potestarem arti S. g 36. SEαENI s s IMA PRIN CEP s , inquit, P gulis men m corripitur gi lari capitis dolore, h

micraria, circa tempora, nunc is dextra nunc in i a

parte, haerente olancinante. Ubi recte quidem dici-C a tur

43쪽

.ao DE HEMICRANIAtur singularis, qui neque Communiis est, neque fre- isquens, & suo in genere CXimi . 63 7 Cujusmodi cum etiam alius esse Capitis dolor queat, distinctionis gratia additum est, '' hemicrania. Sessiere, ut intelligatur, quotquot mensibus dolorem invadere is quod Latini eleganter Sinciput, quas scissum dimidiumque

caput, dicunt. g38. Quod tamen ne quis ex aequo putaret dolere totum, ad ulteriorem certioremque κμγωον,

ipse adhuc propius designatur locus '' circa tempora. Scilicet, ut intelligamus, sub paroxysmo dolere quidem Sinciput totum sed acerbiorem magis dolorem esse circa tempora: ibi φ' haerere, ibi velut es vum pariete figi: ibi '' iuncinare, ibi velut concerpi omnia videri: Sed hoc velut u. g 39. Potioris momenti est, ut expendamus, Dolor iste capiti sit proprius,an adventilius: tum quaesit ipsi Caussatam acutum dolendi. g o. Quod prius attinet, Hemicraniam hanc pro alio haberi, quam symptomatico affectu posse, haut opinamuri Nec illud velle ipse D. Historiogr phus videtur Qua in conjedhura si fallimur tamen, jam docendi sumus, quare, φε invadis hic dolor, non morbus, Ieat: quare Symplomatum an appellatione comprehendat; aut, si Morbum putet, a suis eonsectariis non distinguat g I Sed prius omnino , ut longe verius, credumus , & historiam subi ait: *y quae Tmplomata, quam

do ambulando vincere conatur, ari muc non tam, ne

44쪽

MENSTRUA. 21

dum solum , resipicere ad horrorem & nauseam doloremque ventriculi, hoc est, ad ea, quae cum principali obtingunt, symptomata; quam ad ipsum, &maxime quidem,principale,sive ad eum Hemicranii dolorem, cum quo Caetera & aecedunt & recedunt. s et . At quoniam permagni ad curationem imter est , hoc ipsiim, quod in dubium Vocamus, extra dubitationem esse: si forte non si per nos stare non debet, quo minus deinde sit. g 3 Dolorem itaque omnem capitis, quo S E-κENIssIMA PRINCEPS modo Corripitur, modo assicitur, symptomaticum esse ostendunt lava sionis tempus, Oecasio, locus, modUS, Varii.

g Tempus primum : principalis enim dolor, qua vas V gulis mensi quidem 'Nepius instante

mensem xu ; tamen 'δfimerdum cessame corripit. Ubi illa quasi periodica exacerbatio non potest non del1tescentem alicubi materiam morbificam, atque adeo stabilem in corpore caussam. doloris, toties r petentis, arguere: Hanc tamen in ipso capite focum obtine re , 1nconstantia periodi negat. Nam si in capite st, latur materia, & ho Naturae quasit critico mei struorum moris moveri dicenda est , jam roddi r tio debet, quare non semper instante menstruatione, sed aliquando desinente potius Commoveaturi doloremque creet. f 6. Quin, quod '' afficitur etiam ab obmis Eoa oribus circa caput ; Id omnino ostendit, dolendi m teriam capiti conmunicari. Cui non idem videtur,

45쪽

22 DE HEM 1 CRANIA ponat nobis, quare tam faCile hi remediis cedant, neque ullum sui sensima eo faciant tempore,quod est inter paroxysmos, cum Principalis tum intercurremtis doloriS.

g 7. Occasio deinde utriusvis doloris idem omnino dicit Principalis enim dolor, sicuti recrudescit semper, quoties Menstruumjamjam vel solvendum vel solutum est: ita, & se effectum esse profitetur ejus agitationis , quam facto opus est Naturae ad hoc

8. Si enim non est, quare non ex quaris alia re dit y Imo quare nullus existit intermediis temporibus dolor, p terqui apiscitur novam occasionem, cum aliis e rebus , tum ' praesertim ex aeris inclementia 'g 9. Locus pretetes ea ita est varius, ut impossibule sit, non esse capiti symptomaticum tam primum

dolorem,quam secundum Primus enim φ' circa tem sese ostentat maxime, sed '' nune in dextra, nanci ni a capitis parte. In neutra ergo fixam vel humor sedem, vel quae alia materia habet. S Secundus vero, sive ex aeris praesertim imclementia natus dolor, '' sibinde circa caput botum, an anticum Θ nam & hoc Millud venire appellatione Capitis simpliciter consuevinb '' quandoque in versicesentitur Hoc si non probat vagam doloris mat riam; equidem, quid probet, fatemur nescire.

g s1 Modus denique idem evincit. Est enim utrique dolori sinis V si non in invadendo, certe inatagendo: quamquam Min illo haut dubie. De quo

tamen

46쪽

tamen pluribus arbitrari, neque ex historia licet, neque ex conjectura libet. Erubescimus enim, ut I risconsulti sine lege, sic Medici sine ratione loqui: At ratio omnis nostra nullo alio niti, praeterquam ἡῖς ς νομοις, sive narratione symptomatum debet. Ex his autem luculente paret, invadendi situm cuique modum dolori esse g sa. Quod ad principalem enim: UMmadis hie d lor cum frigore aliquo se ho rore, nauseaque se ventriaculi dolore. Quorum nihil de altem testatum reperimus. Priorem quoque desubito invadere, recte virudemur CX eo verbo augurare, quo invadendi in prete-sens ratio designatur. Id est, ' ri itur.3 F3 . Quamquam enim invadere quod & ipsum in emphasi sua significat impetu vel magno aggredi vel celeri irruere in promiscue vulgo dicatur de quOvis morbi accessu: tamen corripere nemo prudenS dixerit de morbo, qui neque magnus est, neque repentinuS.

Historiae certe praesentis scriptor circumi cie de accesibriis doloribus ε '' uitur etiam aliis subinde. manifeste innuens, nihil hos dolores hab re praeter eum, quem plerique hominum in se scient CXperiri, morem accedendi & assiciendi g s. Principalis deinde, posteaquam invasit, haeret ea parte, seu dextra seu sinistra, quam hac vice OCCUPw1t. Haerere vero Mic signiscat, non solum fixam doloris sedem , sed & amictionis vehememtiam, & tractum velut o ιοώνως affigendi Continu sf6.φ-

47쪽

1. DE HEMICRAN1 Ag s6. Vehementia quanta sit, distere argumento

est,quo majus aliud dicere non est. In ipso autem poro semo dolores adeo sunt intens, ut nec loqui, nec quicquam cibi aut potus assumere, nec corpus ustatenm movere possit

g g Quae sicuti acerbitatem cruciatus,quo SERE-NΙssIMA PRINCEPS tantum non id temporis eXCamnific tur, satis quin οφθαλμοφα ς describunt: ita ejus in perseverando & urgendo pertinaciam produnt, quae salivationem, dolorum V1 eXpressisam, unt non prius cessare , 'F quam dolores. emit-Iunt. quod erumue elapsessatio quatuor ct viginti horarum accidit. Longum revera tempus horisi aestim tionem Scimus, hinc ex teneritudine perferentis, hinc ex furore affligentis. g f8, Quae omnia quamvis adducere in suspici nem posse iam dissitemur, in Temporum utroque aliquid residere materiae malignioris, quod agitante menstruatione denuo velut e latibulo exurgat, subititoque invalesCens tam diro torqueat cruciatu: tollititur tamen haec, quanta etiam videri possit, species per ea, quae eventum nobis &paroqimi finem πω

riunt. δ' Poti hac, inquit, instar sanae surgit se comedit more solito. g ra Quomodo enim potest infar sanae aut dici aut videri, aut se suis in rebus gerere,si quae supersunt reliquiae doloris ξ aut quomodo hae non supersunt, si quid reliquum est peccantis materiae. quam ne usum est per aerem esse, Non sit, quae dolorem parit '' lancinantem & locum patientem multis simul velut lanceolis incidentem Θ S G. -

48쪽

g G. Talis vero si 11t humor, quo, cessante dolore, tam subito evadit Θ Non enim foras. neque enim ullius aut sudoris, aut madoris, aliusve excreationis fit mentio. Nam de menstruatione cogitare non libcet: saltem non tunc, quando eam dolor consequi

tur absolutam. Quod si alio deponitur materia, vincentis Naturae beneficio translata, quia fit, quod indicium sui nullum exhibeat ea in parte, in quam docubuit Θg61. Multo vero magis symptomaticus est,quem SERENISSIMA PRINCEPS ''obtusum se refriσeran- rem in vertice quandoque sentit dolorem. mbis enim 1llud quandoque , tam instabilitatem in afficiendo, quam uicercitudinem in accedendo significat. Og Sed probasse satis & abunde, quod intend damus, - φαοκως videmur': quamquam fortasse hactenus Contra umbram pugnavimus. Equidem, si clusentit nemo. Tempus est, ut idem quoque καλφοὶ κως & argumentis demonstremus irrefragab1li

g 63 mo in negotio ita versari animus est, ut eadem opera ipsam & veram dolorisque caussam, causi que fontem ac scaturiginem detegamus & ΠΟ-namus, si pote, ad claram lucem: nam hoc est, quod requiritur potissimum , & a nobis, & ad curationem prosperam. g Huic demonstrationi hoc fundamentum 1 pono, quod apud Omnes, prisertim apud ipsas mulieres m confesto est per experientiam: scilicet, V ix ulli menstruationem evenire sine aliqua contum

D tatione

49쪽

:6 DE HEMICRANIAbatione aut molesti minore majoreve. Nam etiam, quae fanae sunt, & bene valent, pati se suum morbum profitentur, quando nisi seciundum consuetudinem

simus non patiuntur.

g 6s. Recte: siquidem Menstruatio est depletio quasi plethorae. Recta etiam, si lassitudo spontanea

loquitur morbum,ut est Aph. 1 I. s. N aquam enim lassitudo abest menstruandae : certe,non consUetae solvere hoc tributum: certe non foecundae & habenti vias ad uterum reseratiores per partiones & Purg tiones puerperii, praesertim frequentiores &largiores. g66. Replentem vero gravantemque Natura fanguinem ut depleat, fervefacit & rarefacit. Sanguis autem caloriS vaporisque plenior , magis aestuat 2 tuare vero, qui deplendus est in struatione, dudum nos monuit Hippocrates Ide, A pu. t. 14

-Gotta Latine: Commovet a sanguis in corpore quos- quot men m necessario g 6 Recte,commovetur. Quippe sanguinem mi

veri Continuo & circumduci naturali periodo , ipsi fuit perspectissimum. Ut &, non posse sanguinem

Ordinario, nedum ordinato motu efferri foras. Ideo diuit, commovetur. Scilicet, ut ostendered, ad memstruationem opus agitatione & vi majore esse. 3 68. Idcirco etiam in praecedentibus, dubitatione proposit quare Uterum gerens, licet misses non Prodeant, tamen male non habeat, rationem reddit hanc: quod Sanguis tunc, non ut in menstruatione

concitatim & Confertim,sed senssim paulatimque defertur ad vulvam. 3 69 Sed

50쪽

g 69. Sed quid opus est testibus,ubi adsunt rerum

testimonia. Quotidianis enim comperimur, aestum illum exundantis fanguinis sese praestare, sicut multitorum in validis incommodorum,m infirmis morborum ; sic quoque frequentiorum graviorumque in morbidis saepe paroxysinorum caussam prorsus evi

dentem

fgo Exemplo nobis, ne longius abeamus, SERE Uss1ΜΑ ΡαΙNCEPs est. Cui tuum dolorem menstruum a menstruo esse, atque ea aegitatione, qua hoc Natura laborat solvere, tamquam ab occasione vel interiore & manifesta caussa, credimus non solum

amrmari, sed &-abomnibus,qui super hoCdissicili casu rogati sunt sententiam di re g 1 . Certe id ostendit Tempus, quo Temporis dolor solet & reverti & exacerbari. Tempus est: sub initium fluxus,aut finem. 8ρ Saepitu in nte: quoniam commotio major, & flatus impetuosior. 37 Murrim cessiste: quoniam spiritus effoetior, & satus copio

sior.

S 7 a enim spiritus alacriore vi negotium a gredi &expedire initio videbaturiis ipso in opered istiscens, quos plures eXcitarit flatus, digerere n quiens, tantum non suae patitur festinantiae poenam,& incurritin malum, quod meliore non videtur mos ratione fugere aut fugare. g 73 Quod autem sub se Ore menstruo sanguis, ut naturaliter vapore roseido, ita in praesenti vaporoso flatu reddatur turgidus, eoque multo & crudo, promtum est caussam indicare copiam serosi hum