De hemicrania menstrua, historia et consilium

71쪽

8 DE FI E Μ 1 C R. A NI Amentius agitatur in gyros: unde partium, quas invadit, impletiones atque θistention , necessario consequuntur.5 1 8. Quicquid sit, non potest ista nausea sine aestu interiorum esse, sine fluctuatione Spiritus, sese a flatibus vindicare fatagentis. g 1 9. Quod quia DCere, nisi calefaciendo & r refaciendo, non potest , idcirco est, quod δε in ipso paro' o dolores adeosunt inten ut ne loqui quidem

mere.

g 1 Ubi hoc obiter notamus: ex eo, qUodimvasionem paro simus sequitur, sive exacerbati O gra Vior , tantum non certos nos reddi, adesse febrim. Ab hac enim Crudum sanguinis , κωμνε πάθεα, liquitur accensum dis atmsive tenuior& concitatior & violentior Vapor. g 111. Sed dixerit fortasse quispiam : quomodo ergo fluores generantur a flatu Θ quomodo sal vatio fit ' Respondemus cum nostro, toties laudato 1. de Flat. XII. Ι28 ως , α τ M των ἀτμος αύ-χε πολυς , εψο μου ζ υδίδ. ' ὐτω κω σώριαὶ ερο νο- μυου, Asim ζο ά ρ, uemadmodum a l. te vapor surgit mul- tW , quum aqua fervet: sc es, corpore calefacto, aeros perfundit, conglobatus o vi eo delatin. g 1 fa Saliuam,praesertim critiCam, ex spumeis minutisque bullulis, intra se aerem sive attenuatum B tum vehentibus conglobatum fluorem esse liquet

72쪽

MENSTRUA . Uobservanti. Si istud non est satis, satis esse debet, quod Salivatio ista sit critica, Naturae beneficio procur ta, & ad paroXysinum eo tempore judicandum, ut alias per Sudorem solet. Una enim falivae &sudoris

materia est

g 113. Tantum de natura & Caussis Affectus propositi, sive Hemicraniae natastruae quam inscripsi mus, quod' sngulis men in revertatur g Equidem ista nos prolixius non quod quidquam Omnium, quae dirimus, ignotum put mus Excellentissimis & Celeberrimis DD *Archi,

tris , quibus hactenus demandata SERENIssIMAE PRINC1PIs cura fuit neque ad aliquam eruditionis, quam nisi tenuem & curtam in nobis non agnosci mus, ostentationem: sed ad nostram primum SERΕ-N1ss1MAE PRINCIPI testandam Voluntatem pronam&promtam in ipsius omne obsequium, tum & pr handam IllustribusDD'- Archiatris cumdiligentiam inpensiculando etiam minutissima quaeque, tum si lagentiam in fatisfaciendo officiosae ac benevolae illi rogationi, qua nos dignati sunt rogare, ' - ut sententiam nostram, qua eri potes accurati sime expona-

S 1sy Memores itaque, boni Medici esse praese

tim in re ardua, praesertim in persona splendida,pra sertim in Principe tam excelsa & cunctis cunctorumque laudibus majore, πταν si ira δειχθεν nihiIsne demon atione proferre nam ita praecepit, qui &praestitit, admirandus Senex l. de Eleg. ΙΙ a: I nostrarum omnino partium existimavimus, hac parte G ne

73쪽

so DE HEΜΙCRANIA ne in minimo quidem deesse. Quod itaque summo nos studio decebat niti, nisi sumus. Quae ratio, quod peccare in prolixitate , quam obscuritate maluiu

g 1 s6. Sed ad alteram, quaeque principalis est, Consilii partem adeamus, ad Methodum curandi. Nam & de '' remediis rogamur, es de his maxime oportet esse sollicitos, qui tam Volunt, ροὶ λογω μῆ- est in Lege t 11 - ἔργω s1κοι νομάδεe 'non sermone tantum, sed se opere Medici haberi: quam nolunt gubernatoribus ab Hippocrate adsimilari malis, i. de Vet. med. XVI I . 7. g 11 . Hac autem in re &summa difficultas est,& major ignaris, quid hactenus sit actum, & quo eventu. Itaque fieri vix potest, ut non incidamus in eamdem Auxiliorum materiam, quae jam in usu fuit. Quin id certo siet, si eadem utrobique sentimus de Affectu ipso. Sic enim necesse est per easdem incedere Indicationes ad materiae,qua juvandum est,tam selectionem, quam administrationem. g 1 18 Fiet interim hoc non uno fructu. Nam& confirmabit Nobilissimos DD' Archiatros in semientia, & erit ad perstiadendum SERENIsSIMAE PRINCIPI, ut ne placeat, statim condemnare, si quid non statim profuit ; quoniam sepe pertinacia

juvantis, malum corporis Vincit: fallem non rem

veat, si quid paulum saltem juvat ; quia profectus

tempore expletur: sicuti prudentissime monet Celsus, ille excelsus, &quo post Hippocratem alius non fuit prudentior medicus, lib. III. Cap. I.&12. S in QVem-

74쪽

g' 9- emadmodum vero peritus Sagittarius nisi in praestitutum scopum non intendit & dirigit& amittit, & ut feriat praemiumque auferat: sic, &multo magis, debet fidelis Medicus videre primum, qui sint Scopi suis ad Consequendum Sanitatem actionibus propositi. g 1 . Ita enim est, ut HippoCrates inquit l. de

Arte t. XX. 96: οέ - προς το ὀφAM , κε i ν . Pro quibus ecce latina cum aliquo foenore. euisuis medendi praeceptis probe&instructus & exercitus si fecerit, tum ad videndum ea, quae Natura in auXIllum contra morbum postulat, & Morbus ipse sibi contraria dictat , tum ad imveniendum & comparandum illa in praesens Instrvimenta, quae , si rite administrentur, natura & arte sunt apta nata Valere contra vim morbi: is es abunde sufficiet ad sanandum. Ita enim est: Si quam rem accur provide atque indus ris, Solet ilia recte sub manu succedere. g 161. Itaque, ut methodo procedamus, indicam di primum nobis Scopi veniunt, sive intentiones, quos habere medentem ante oculos oportet in omni Remediorum materia offerenda prospere, hoc est, suo tempore, loco, modo. Quod utpraestemus,ope rae erit si malim repetere, & sub unum intuitum collocare, quae antea multis de Affectus cum naturatum caussa proposuimus. Summa autem & tantum non ιἀοικεφαλαέωας dictorum, haec est. g 162. SERENIss1MAE PRINC1PIs Affectus simiquatuor. Quorum ista , quam exhibemus, series G a est,

75쪽

s: DE HEMICRANIA est, si ἀναλυαν sequimur Artis: sicut reciproca, si γενεον speccamus Naturae, nostris utplurimum erroribbus adactae ad morbos faciendum. g 163. Unus est, 'Τ Hemicrania periodica. Qui sp cie principat is, revera symptomaticus est saltem nisi ParoXysmus non est, cum mense & mensibus revertens , & cum Salivatione, ceu fhbita Crisi, rece

ga6 . S undus est, '' Anemia Sanguinis. Qui, ut caussa sub paroxysmo cruciatuum, ita effectus effer ventis, ad Seri plenitudinem deplendam, Spiritus sive nativi caloris est. g 16s. Tertius est,' ' Congeries seri. Qui & praecipuus Affectus est, & caussa praecedentium. Etenim Serum sese & materiam Flatibus praebet, & προγιον Spiritui ad fervendum, & inflandum, & dolorem imflatu, & falivatio ni conssum ciendum,perque eam dolore simul & omni in praesens labore defungen

dum.

g 166. Novissimias est,)Τ Atonia ventriculi. Qui ut fuit primogenitus Naturae, non sua tamCn culpa, C errantis fillius: 1ta& genitor cunctae, quam VidemUS,

progeniet est. s 16'. Constitutis Affectibus curandis, proXimum est, ut constituamus Methodum cujusque C rationis: Nam quot Affectus, tot noS curae manCnt.

Omnium vero communis Indicatio, ablatio est. Sed haec, quia generi caci etiam inutilis est, nihil sapiens supra id, quod etiam rusticus novit, & cerdo quilib

76쪽

g 168. In concursit tamen multorum Affectuum, caussa quaerendi est, Quis prior omnium debeat in ferri ρ Procul dubio is, qui magis urget. Quis autem magis urget 8 Procul dubio, qui vel effectu fievior, vel essiciendo prior est. Ille, quia praeceps in periculum est. Ille, quia, qui caussa esst, non curato, nequit, qui effectus est , Umquam CVmri. Hoc modo urgentior Ventriculi atonia : illo contra , Hemicrania

est.

g 169. Itaque hinc exordium sumamus potius, quo desiderio saetisfaciamus citiuM Nam Vid Ctur, ut& ante dicebamus,haec esse sponsa,Cujus gratia omnis nostra saltatio est. Si est, de facili impetrabit veniam

cancrinae methodo

g 17o. Hemicrania igitur considerari vel ut Mo bus vel ut Symploma potest. MorbuS est , quat nus est Dolentis vel spiritus laceratio vel partis imslatio. Qua laceratio, obtusionem: qua inflatio, Disicussionem indicat.*171 obtusioni heic quemadmodum possit f. tisfieri, perseverante inflatione, non vidCO. Neque inflationi, quamdiu aestus durat, & flatuosioris per campartem sanguinis Concitata periodus , ut appellat Hippocratest de Insom. XIo. ΙΑ . Siqua tamen spes mitigandi dolorem est, esse in his debet , quae Flatui nimium urgenti viam faciuntUr . ig 172. Quae hanc praestet Materia, omnis & calliada esse & tenuium partium debet: ut & materiam di gerendam attenuet, & attenuatam digerat. Utrumlibet egregie facit gummi , . quod Carana Vocant,

77쪽

M DE HEMICRANIA

vino solutum Sc cum exigua portione Mastiches tariceo inductum pro emplastro g 173 Fomento enim, de quo forte aliquis cogitet , intolerantia motus contradicit. Sicut litui ex oleis , si non proprietas cutis, certe obstipatio cutis Idcirco enim plurimis olea cuticulam in pustulas tollunt , quia sistunt τ-τ ἀλλον, per irationem imma feciam; praesertim si biliosa est. g 17 . Sin autem consideretur Hemicrania tamquam symptoma paroxysmi , sive aestuantis sanguibiis, quemadmodum revera est: hoc unum indicat

in hoc est indicare, exspectandum esse, donec ejus

deferveat caussa. Quippe hunc, quantumvis rabibdum, dolorem evanescere, ubi subsedit aestus, velut Umbra remoto corpore, jam toties eventus docuit. Cui bono igitur, sollicitis esse ea de re, cujuS remΟ-tio solius Naturae munus est ξg17f. Interea, ut etiam maturius hoc SERENI s-SIMA PRINCEPs consequatur, roganda ossiciose, ut protinus, quum jam vel minimus se ostentat antea

bulo paroxysmi, esse in lecto velit. Imo, si praesciri

tempus accessionis potest, potius eo die non surgere, sed quiete & calore vim exacerbationis etiam a plius frangere. Quum enim minus molesta sit statim ab invasione decumbenti , certa spes est , etiam minus molestam fore, in his eam, quae diximus, oppin

g 176. Ergone in Paro sino nihil faciendum 'Profecto nihil. Ita enim jubet Aph. I. 11. Ut 8c Undevigesimus ejusdem libri. Sit namque noxium est,

78쪽

sub parox mo cibum: quanto magis erit, medic mentum dare P Quamobrem , si1Cuti recte cibo se SERENIssΙMA PRINCEPS abstinet, durante paro-Xysmo,uta nec debet HGκάζειν, ullisve ad quid si mendum precibus persiladeri. g377 min expressium praeceptum est Aph. 1 .ao:

S 178. Heic judicium exercere Naturam, & sodeoneratum ire a seros a plenitudine, tam est ex S livatione clarum, ut, hoc si quis non videat, media die nobis caecutire videatur. Non est vero, ut quiSadditam a Praeceptore conditionem urgeat: si 2ως, si bene. Nam si uspiam, licio bonum est hoc jum dictum &sane quod ad omnem, quam significare istud adverbium potest, vel circumstantiam, Vel qualitatem. Et quis credat, si in ullo ulli suae parti Nat ra non faceret satis, futurum, ut '' instar sanae Iurgat SERENISSIMA PRINCEPs non absoluta judicio. g 179. Quod si nostra conjectura, ParOXysmum hunc esse febrilem, ita certa est, ut propter allatas pridie rationes visa est esse, & vix potest non esse, jam multo etiam magis sit ademus, nihil, nihil prorsus,vel ante parOXysimum, vel sub paroxysmo moliri: sed ησυχ ειν , νε- τ κάρι-ὼ, κω τ ἰηπώ τῆ.

penitus ahBinere, cum ae rotantem uin medicum as omni curatione. Et qua hoc de caussa tam serio ξ δειας μὴ κατερ α urr πι καον ' quo ne quid alteruter committat

79쪽

s6 DE HEMICRANI Ag 18o. AEgrotanti quidem nihil accidere gratius potest, quam ut liceat sibi quieto esse, & excusato ab omni medicina, interim dum si sive paroxysmis velut procestis furunt morbi. g 181. Debetes Medicus, si nescit, discere; si scit,

velle nihil eo tempore agere. Hoc autem lubenS m

rimque volet, quisquis intelligit Febrim esse & Νaturae opus & tale quidem, quod ipsa sibi in auxilium parat contra gravissimos quosque,& periculosissimos

g 182. Naturae opus este, multis locis ait Hippocrates. Si stimus nunc unum & alterum. Priorem exl. ΙΙ: de Morbi XX illo n), ω, πι άν Σαὸ Κ σώμαl D-ρ λοόcη τ ανΘρωmi Dico autemfebrem esse,squidem ab ipso corpore ignis praehendit hominem. Nota ab ipso corpore Cusd quid est aliud ,quam proprio motu ΘIta se explicat ipsus de Vet. med. XXVm: 92 ἰ πάρες θερμον - ἐγεν ωο ζ ἀνθρωπι Exisit calor per se ex se homine. quae verba j amanted copiosius exhibui-

g 183. Sed nubitare nullo modo sinit posterior lo

80쪽

α τε ωφ ιε , κω βλά βει -- λο ν quodicta per nusiam vel imperitiam vel sapientiam medicorum nive aut non uni sed onusua, sine adminiculis ullis: sesquidem prosere eveniant, juvant; An aliter,

nocent.

g 18 f. SERENISSIMAE PRINCIPI quod sua febris , certe suuS parOXysmus prosperrime eveniat, summa, in quam desinit, integritas verat. Quae ita est pro spe atque votis secunda, ut, quid obtingere optatius queat , ne mente quidem assequi queamus. Nam post illum ' in rianae surbi ct comedit more s lito. g 186. Naturam vero febrem, ut sua sponte excibiat , ita adhibere pro remedio adversiis Omne pene genus morborum, praesertim ubi materia aliqua, vel impura secernenda vel aliena excernenda est, locis Hippocrates 1nnumeras dicit. Rogamus nunc ista dumtaxat considerari, quae dicuntur Aph. o. 26. &Coac. 318. Apru 1 v. Coac ΙF7. Aph. v c. M de Morb. II. 6. Aph. V. 7o. &Ι id ΙΙΙ Aph. VI. O. FI. & CoaC 7s 1 M. APh. VII. Fa. &Coac g 187. Non continemus nos, ut ne dicamus ista Celsum, illum virum, intellexisse probe. Etenim lib. II. cap.8. in quoque morbi genere proprias notas e Plicaturus, quae Vel spem, vel periculum ostendant, ita de hac re loquitur pag. meae edit. po. L I: Denisque febris ima quod maxime mirum videri potem se praesidio eis. Nam ctpraecordiorum dolores,si ne in m-H matione