장음표시 사용
441쪽
9. IV. Inter valida adstringentia externa hoc concretum militat saepissime proinde, liquores, epithemata, decocta , gargarisia mala, in Vulnerum haemorrhagijs, vacillatione dentium, ophtalmia , laxitate uvulae &c. adhibenda , ingreditur , inanio
ustum intercat haeretica, carni luxurianti Ulcerum , vulnerum , fonticulorum &c.
ab sumendae apta , locum obtinet. A quibusdam quoque interdum ad profligandas febres intermittentes interne , a scrupulo dimidio ad integrum , propinatur ;ast tutis, me sentiente , atque selectis medicamentis internis nullo prorsus modo a 'censeri meretur- .annum aeri libero cxponuntur, de novo salsaluminoso impraegnetur, ut praeparationi aluminis denuo, & quidem per tres annos, inserviat. Unde patet, acidum sulphureum non una Vice
evolvi, sed sensim, per paullatinam scilicet ac blandam exhalationem, a superflua substantia thflammabili liberari.
442쪽
De natura ct disserentia Acraum alteram
CII N c τ A hujus sectionis simplicia .
si cantharides exceperis, ex regno vegetabili desum uiatur , de recen .lla adhuc , praesertim rasa leviter , aut contusa, tenerrimum emittunt holitum, qui in oculis non minus, quam naribus singularem titillationem , & dolorificum Pruritum , cui confestim involuntaria illacrymatio, & largior muci confluxus , quin ipsa nonnunquam sternutatio, succedunt, excitat; ljnguae praeterea , noΠ- nihil saltem, manducata subtilem , ast valde penetrantem , saporem acrem , 3t-qHe pungentem , vel purUm Omlari O , vel aromatico, amaro , aut sub dulci mi L.
443쪽
Miserantibus Istium , in primunt. Pulveri sata denique ,δc naribus attracta , validam vim errhi nam , atque piarmicam e erunt , immo, cuti teneriori applicata , pruritum , plancturam , ruborem , tandem' Ue praesertim fortiora, vesiculas , lympha turg das, cum eminenti ardore , suscitant.
f. I I. Duplici principio activo haec pharma, ca instructa sunt , altero scilicet 'iori ,
altero volatili , mobili, exhalabili. Prius, docente scrutinio chymico , triplicis iterum generis est , in aliis videlicet meregummosum, in aliis resino so-gummeum , aut gummeo res ninum , & in aliis denique gummeo-resinoso' oleo sum , adeoque partim in menstruo aqueo, partim in spirituoso inflammabili solubile ; posterius autem exhalabile nimirum Oculos atque nares
feriens , in quibusdam salino - oleo sum existit, in aliis saltem phlogisto salinum,
h. e. nullo oleo substantiali, sed tene rima duntaxat materia inflammabili ,
Memora iam sal acre , partim inti- iUS , ac arct is cum reliquis substantiae gummo sis , resinosae , aut gam me O-res
444쪽
nos - oleo at elementis combinatum , tim per motum intestinum perennem sensim evolutum , detritum , attenuatum .
volatile redditum , & cum olei , aut inflammabilis substantiae portione tenerri,
ma arcte copulatum , non alcalico uri
nosse , uti medicorum plerique hactenus crediderunt , sed acida indolis est. Prioris sententiae patroni ad similitudine naquidem , quae hunc & iritus salis ammoniaci , cornu cervi, similiumque hali tum intercedere creditur , nec minus ad sp agi rica quaedam examina , aliaque e X perimenta , cum plantis hujus comm iis , earundemque partibus suscepta , provocant, δc inter alia sinapi semen , quod contusum cum aceto effervescit Migne sicco ac violentori e retorta destillatum, teste BOERHAAVio sa), non tantum liquores , cum spiritu cornu cervi comparandos, sed siccum pariter sal vo latile alcalicum , seu urinosum , cum acidis, tum per se, tum in laudatis liquoribus solutum , in fortem effervescentiae motum ruens, in excipulum transmittit probandi fine adducunt: Verum enim vero , parum allegata, mesentiente , probant. Nam halitus plantarum acrium .
445쪽
Alterantibus. Aribti alibi b) pridem retuli, non con Uenit cum halitu spirituum urinosorum sed illi potius valde analogus est , quem
recens sachari spiritus emittit. Noto quoque notius est , acida subinde etiam cum oleo sis , & spirituoso inflammabilibus liquoribus este rvescentiae motum subire uti hoc videre licet, quoties spiritus nitri fumans, vel rectificatum vitrioli oleum alcoholi aut oleis aethereis modica quantitate infunditur. Nulla praeterea ratio, si. semen si napi in naturali sua mixtione sal alcati gereret reconditum , foret manifesta , cur contusum aceto, debili, vappido, in corruptionem abeunti, integri tatem redderet, δc eminentiorem concillaret acorem. Athalia profecto acidas partes semper destruunt, & corruptionem magis promovent, quam colithent, adeoque pulveri sata etiam sinapi semina,si. alcalico sale revera essent instructa , non corrigendo acetoi , sed magis desse truendo , idonea forent. IV. Severiorem adhuc censuram argumenta. merentur, ab ipsis examinibus delumpta: Multa enim , immo pleraque , subjecta . hujus census, si ii te fuerint tractata , non
446쪽
et 2 sen. VII. De Aoribus alcalicos, sed acidulos liquores . qui
specificum halitum acrem adhuc spirant, emittunt, uti hoc luculentissime haec subjunctis destillationibus, S experimentiSConstat :I. Radix silla marina jam vetustior . sicca, & nonnihil quoque, uti moris est ,
tosta , e X retorta vitrea, arenae balneo
non adeo alte imposita , substrato igne oderato, ac sensim aucto , destillata , in applicatum excipulum successive i. aquam pellucidam , 2. liquorem flavescentem , '. liquorem brunnum , cui nihil prorsus olei innatabat, transmisiit, & in fun
do retortae nigerrima ac levis materia cam
honaria relicta fuit. A qua limpida nondum manifesta pollebat ac redine , sed saporem duntaxat, atque Odorem nauis seo sum obtinebat, qui posterior odori polentae haud dissimilis erat. Liquor flavescens, qui aquae limpidae successerat, subtilem atque penetrantem odorem acrem , qui fortem ac vividam in naribus excitabat titillationem sein Krublen) spirabat, & linguae acrem pariter , pungentem , & acidiusculum saporem , immo, cuticulae instillatus, puncturae sensum ,& maculam favescentem , pertinaciter inhaerentem , imprimebat. Cum salis cujusdam alcalici fixi solutione ab Ola mi
447쪽
rtus , manifestum effervescentiae motum provocabat. Liquor brunnus cum praece dente, quoad saporem & Odorem , con-Veniebat, praeterquam quod halitum , nares ferientem , parcius enaitteret , de acido sapore priorem longe superaret. Vehementiorem proinde effervescentiam excitabat, cum liquido at calico infunderetur , immo , tam arctum cum mol
culis alcatinis connubium subibat, ut die sequenti perfectae crystalli salinae , saporis falsii, in conspectum venirent. EX capite mortuo , etiamsi fortissime adhuc in crucibulo aperto calcinatum fuisset, ni
hil amplius salis fixi educi potuit, sed
mera terra iners esse videbatur. II. Rasura radicis armoraciae recentis
descripta methodo destillata , successive reddidit a) aquam pellucidam odoris acem rimi ac penetrantissimi , qui aeque , ac ipsa armoracia ras pata , sortem in naribus δίoculis pruritum excitabat, b liquorem limpidum , qui praecedenti quoad omnia sinitis erat , praeterquam , quod halitus pungens debilior esset , & empyreuma nonnihil redoleret, sc) liquorems aves
centem , odoris pungentis , em yreumatici, saporis acris , subacidi, ac paululum pariter e Ireumatici , lenissime cum alcaliciis liquoribus effervescentem e) liquρ'
448쪽
a. D e Acribu rem saturate savum atque nonnihil rubucundum , odore valde nati sino , em Preumatico , ac leniter salteria acri , nec minus sapore acidulo praeditum. Huic exiguae aliquot miculae ole ae nigricantes innatabant, . idemque in longe fortiorem effervescen tiar motum cum mixtis liquoribus alcatiis cis ruebat. Relictum caput mortuum , . quoad colorem & proprietates reliquas, cum inerti scillae restituo conveniebat. III. Eadem propemodum , quae ra lices scillae armoraciae dederunt, etiam
radix ari recentius effusa , ac simili destit lationi subtrista , suppeditavit. Primo enim prodiit aqua pellucida, quae acrem
atque pungentem halitum eructabat e Huic successsit liquor , colore flavescen re , magis paulatim magisque ad bruta num Vergente, pro editus, cui partim olei empyreumatici ex brunno nigri cantis innatabat. I iquor hic , separato oleo degustatus , debilem quidem saporem acidum linguae, moderate vellicantem, . atque empyreumaticum odorem Daribus
imprimebat, vivide nihilominus cum liquoribus alcalicis effervescebat. Caput mortuum nigerrimum , leve , atque insipidum, nil, nisi terram inertem, siste
449쪽
' Alterantibus. ass. V. Praecipuae vires medicae , quibus acria haec simplicia praedita inveniuntur, a VO-latili principio phlogisto- salino- acidulo
derivandae sunt, Sc cum istud paulatina
exhalatione valde imminuatur, ratio protinus manifesta est, cur vetustiora , aut fortius post colle istionem exsiccata , vel tosta , longe rorpidiorem , quam recentia , operationem exerceant , nec singularem amplius, atque sensibilem halitum pungentem emittant. Apud pleraque nihilo secius memorata virium imminutJΟ necessaria reperitur: Dantur enim , quae. recentia, ob nimiam ac redinem, vel Iicationem impetuosam , corpori. noxam inferunt, & exsiccatione proinde ac diuturniori asser vatione, ut radix ari , dcc. ,
vel ipsa etiam tostione , ut radix scillae, necessario corrigenda , ac debilitanda sunt. Temperatius quoque eorundem principium activum , in nonnullis penecausticum , redditur per addita mucilagi- .nea , olea unguinosa , nitrum Sc c. Priora enim partes acres nonnihil obtundunt,& involvunt, nitrum autem effectus noxios , quos acria violentiori actione sua producere consueverunt, mitigat.
450쪽
De modo operandi atque virtute Acrium. F. I.
OU nquam acria quaevis, partams-lida tidia elastica valide pii en 'ac vellicando , partim fluida cra fora pati'lulum incidendo ac commovendo , operationem suam absolvant, pririnario nihilominus spicula sua, quod ex insigni eorum , parva etiam quantitate exhibit rum , essicacia patet, in partes nervos in
membranaceas vibrant. In calidum quippe ventriculum delata, non tantum V
latile oleo sum , & acidulo-inflammabile spirituosum principium , elapso brevi tempore , dimittunt , sed fixiorem qu
que substantiam resinoso gum meam , adjuvante inprimis motu ventriculi per ista letico, liquori gastrico communicant: Qtlare utriusque etiam principii particulae, ante translationem suam in vasa sanguifera , & lymphatica , ventriculi tunicastum allidendo duntaxat , tum tenaci US aliquamdiu adhaerendo , ad vegetiorem contractionem puncturis ac stimulis , multoties iteratis, cogunt, hac ratione