장음표시 사용
451쪽
AIterantibus. 62 Iappetitum augent, digestionem promovent , & flatuum non minus, quam collectarum cruditatum discussionem , re- lutionem & expulsionem adjuvant.
Actionem eandem, vel tamen valde analogam , laudatae particulae exercent, quam primum , per vasa bibula , partim inhalationis , parum fili rationis ope , ad humores circulantes delatae, & per totam eorum massam disseminatae, ad exilissimos tubulos capillares , quorum parietibus acuta ac rigida ejus modi corpuscula sub transitu non minUS , quam temporaria hinc inde adhaetione , facilius , quam vasiis amplioribus, stimulos eminentes imprimere valent, perveniunt: Hinc non mirandum , quod , exigua etiam do si oblata , vividum , ac subinde
satis vehementem , generis nervos - vas culoso membranacei contractionem excitent , & hac mediante non humores solum , si spissitudinem contraxerint, & stagnare incipiant, ad decentem fluiditatatem , & vegetiorem circulum reducant,
sed singulis quoque se & excretionibus, vel imminutis saltem , vel plane suppresse sis, pristinam libertatem restituant.
452쪽
Intenduntur memorati stimuli , & applicati aculei altius imprimis in canalibus sanguiferis, praesertim arteriosis
non tantum per ipsam Vasorum contrae ionem naturalem, sensim sensimque sub acrium actione crescentem , sed perfluida quoque celerius provoluta,&'fortius, ut cum BOERII AAvio loquar is , arietantia , adiguntur. Valent ita que hoc loco , sub debita tamen applicatione , quae LINDEs Tospi Us b de veneni acris operatione disserit: is V bira igitur , , talis acredo per vias dic- D tas viscerum , vel externa applicatiora ne, aut morsu animalis venenati in cor-υ poris recessus pertingens, alicui canali D sanguifero insinuatur , plures lineae li- ,, qui di sanguinei praeterfluentis , ita a-D crem exstantem particulam incurrenti tes , determinant actionem ejus in u- ολ nam partem , duoque sic puncta fibraeis motricis distantia in propiorem conta D chum adigunt , unde convulsio oritur& contractio , ita, ut quo vis liquidiis incumbentis major fuerit atque impe-
a) Vid. Trael. de Uiribus medicamentorum in Proleg Cap. s. p. 2 .
453쪽
Alterantibus. a 'tuosior , quoque vis vitae elastica major D Jc rigiditas , ac pertinacius in aculeo γα robus , eo effectus ejusdem erit valuis dior, ferociorque. Non tamen hoc sica: accipi volo , quasi liquidis intra vasar, contentis aliqui S a me motus assignei tur, qui ex ipsa liquidi natura depen- σα deat. Omnis enim , quem liquida ha- bent, motus , a motoribus solidis de , pendet. Et vis illa incurrentium liqui , dorum in spiculum acre ; extra canalis ,, superficiem eminens, debetur unice vi ον ac robori contrahentium se solidorum , i, cordis δί arteriarum. Id tamen vereo, allimari potest , acria ista , cujuscun-ο, que sint indolis , Mechanicae , Acidae, ,, vel Athalinae in venis sive .vasis cylin- σα dricis , ab angusto in latum desinenti-
ra bus , non tantam Vim exserere , quan- ων tam in conicis , contraria ratione, a la-οα to in angustum eXeuntibus, sive arte- rii S, eXercent, propter majorem horum 1a motum oscillatorium in motricibus fi- ,, bris , incursusque liquidorum in veniso, sensim atque sensim elanguescentes, ain postquam angustos arteriarum conos,ar venarumque e Xorientes cγlindros persa transierunt, acribus hac ratione in tran-
454쪽
3 Sect. VII De Acribis3. I V. Ex adducta operatione generali specia-liores fluunt virtutes, aperitiva nempe , resolvens, attenuans, diuretica, pectoralis, antiscorbutica ac reliquae omnes , quibus
acria hujusmodi instructa reperiuntur :Immo, inde parit manifestum evadit , activa & heroica laaec phaim aca in iis praecipue morbis auxilium ferre efficacisDsimum, qui, praetes solidorum atoniam& languidam contractionem , etiam humorum inertiam, viscositatem , ac justo tardiorem circuitum , quin ipsas stagnationes & stases, itemque vasorum obstructiones , & imminutas ; aut plane suppressas quasdam se - & e X cretiones causas agnoscunt praecipuas; cujus census v. g. sunt a Metus soporosi , a plexi a pituitosa , paralysis, coryza diuturna, cephalalgia catarrhalis, angina spuria , tumores frigidi glandularum , tussis pituitosa , asthma , catarrhus iusto Cativus, dysorexia ac dyspepsia, a copiosius collecta saburra mucida, SI acido pituit Oba inprimis oriunda, icterus chronicus, febres intermittentes , prae serram qua rana , refractariae nare senterii, hepatis , lienis, uteri, atque vasorum haemorrho 'dalium obstructiones, nephritis sabuloso- pituitosa,
455쪽
Altera milus. Iso pituitosa, cach exta, tumores parti una cede malo si , scor butus , δί complures alii, quos pathologiae gnarus facile de . terminare poterit. Silentio quoque prae
termittere nequeo , acria medicamenta
inter stimulantia aphrodisiaca locum pariter obtinere , , facta quoque cruoris ex prava satione, eximas plane vires rei l-Ventes exerere. Externe inter simulantia , D 2befacientia , vescantia , errhina , atque piarmica millitant. g. V.
Acrium usus vel plane exulet , vel eadem admodum circumspecte, de parca quantitate, adhibeantur apud subjecta, sicca, calida, biliosa , cholerica . fibris siccioribus , atque sensibilioribus praedita, nec ia laxas apud plethorica , ne
nimium in prioribus motuum incrementum , nimiamque humorum dissolutio nem , in posterioribus autem, inducta
nimirum vehementi commotione, OXOrbitantes , atque periculosas haemorrha-gias , a poplex iam sanguineam, dc similas affectus provocent. Penitds pariter ab usu eorum abstinendum est in morbis c lidis , ab orgastica humorum expanssione, tenuitate, fervida indoi biliosa, penu
ita seri blandi gelatinosi , siccitate, ar-
456쪽
que strictura partium solidarum, SI motibus justo fortioribus praecipue oriundis, nec minus in affectibus quibus vis, qui hujus, vel illius partis erossionem , mucinaturali S meatuum atque canalium defectum, aut praegressam abstersionem nimiam supponunt, uti v. g. sunt dysenteria , stranguria , inflammatio , atqUeerosito ventriculi, sic porro.
Paradoxon , & dictis prorsus contrarium , videtur, radicem scillae, ceu medicamentum acre fortissimum etiam in asthmate sicco convulsivo nonnunquam Opem tulista praesentaneam : At, probe hoc loco conssiderandum erit, praesente hoc morbo plerumque in pulmonibus , ob circulum valde sumaminatum , statum quasi celemato sum nasci, eidemque proprie, nec ipsi proinde ast limati, profligando , scillam , & acria similia an-
servire. Consentientem in hoc pastu habeo B. SCAUL TEIUM. qui seque nintem in modum de singulari hac icillae virtute scribit sa). re Asthma, qtiam cun-ο que causam habeat, liberum sangu1- ω nis per pulmones trajectum laedit, de a) In Epist. gratulat. Diss de Scilla marina,
457쪽
Alterantibus. ψ s ueri ipsi ossicit. Sub hoc dissicillimo trajectilenascitiar aliquod quassi Cedem a pulmo num , secedentibus aquosis fluidioribus D partibus sanguinis, per ipsa latera vera narum transudantibus, & in vesiculi;
M membranaceis circum venas haerenti.
D bus. Si quis oculis suis arbitrari hanc rem velit, facili negotio hoc poterit, D si arteriae pulmonali aquam per siphoi nem injiciat, aut satum fortiter imis pellat. Videlicet brevi interjecto tem poris spatio circum vasa sese ex tota a, lens, vesiculosum quid, a lymphati is D vasis diversum , magis ac magis turgesia D cet : quod vix alio nomine, quam CC e-υ malis particularis pulmonum justi sM denotes. Id si maneat, paro Xysmo asth-M matis cessante, non sinit liberam retia D pirationem reddi nisi expedistuc,
D vel novo par Oxysmo occasionem , vel
D hydropi pectoris ansam praebet. Existi
i mo itaque, remedia illius generis ex D scilla , antimonio , ni cottana , colocyllis thide elaterio, illum ess echum cede malis D particularis removendo, adeoque ipsi is ast limatis emectum , plus valere , quam x ast limatis causas tollendo ; a deisque ad D summam rei non pertingere : Usu ta-υ. en tempestive repetito, malum lCvarare , longioresque inducias facere , ut
458쪽
ob medico interim arcem causae liceat im-πι pugnare dcc.
De Radice Scilla. f. I. A D I x S C i L L AE Scille , Squille .X Oignon marin ) Meer se Zν lebet, est radix bulbosa e lamellis crassis, ac valde succtilentis compaci a , , a quc , ac aliae radices bulbosae, in parte inferiori multas fibras crassas emittit, & perste pecapitis infantilis magnitudinem consequitur. Lamellae vel rubente , vel a bicante OOIore gaudent , qui posterior ta- ien post exsiccationem & tostionem in
albi c) flavescentem mutatur. Sapor mu-cilagineus, acris, intense amaru S, ac nauseo ς linguae diu in haret pertilaacissime,& largam falivae excretionem pro Vocat. Recens atque contrita subtilem atque acrem odorem spirat , qui armoraciae contufe, aut ceparum vulgarium instar, nares fortiter ferit , ac seri lacrymalis confluxum excitat ca) ; per exsiccationem vero tenerrimo hoc principio exha- a ConLBoerhaave in Chyni. T. II. p.
459쪽
Alterantibris. stabili maximam partem orbata , Od Ore se insibiliori destituit Lar. Credibile pariter est, majorem volatilis, atque subtilis hi ius substantiae portionem cum phlegmate sub exsiccatione , praesertim paulo fortiori in auras abituram este , nisi crassa , qua scatet , mucilago multas particulas, altius ipsi involutas , retineret. II. Planta , quae a Bolanicis Scilla, item que Squilla , Cepa maritima , ornithoga tum maritimum , Pancratium dc sic porro vocatur , folia admodum crassa habet , pedalis longitudinis , saturate viridia succo viscoso , acri, amaro turgida , qua quoad formam externam cum foliis liliorum alborum aliquam similitudinem gerunt. In medio plantae exurgit cautus ro-rundus ac glaber , ad unius do dimidii pedis altitudinem ; cujus apicem flores albi, vel ex albido-flavescentes, hexape- tali , in spicis. longa serie dispositi , cingunt , quibus marcescentibus, ac defluentibus capsulae seminales teti angulares, se rejrectius orbiculares succedunt , in tres loculos divisae, quae semina nigra recondunt. Sponte, ac sine ulla cultura crescit in locis humidis maritimis , & uberrim US 1 primis ejusdem proventus obser Vatiar
460쪽
per omnem oram mediterranei maris
praecipue autena in insuis Latois ibo, circa Tripolim m barbari. , Sicilia, Ahu- , Lusit ia & my ania ; & haec postrema regio in specie est, quae radicem
hanc ad nostros pharmacopoeos , & aromatorios mittit, unde etiam factum est
ut a nostrat luna ciuibusdam scilia His,am a cognomine insignita fuerit. f. III. Respectu coloris scillae radix in rubram& albam distinguitur. Haec vulgo scies.
mascula nuncupata , rarioris pro VentUS ,& rarioris pariter in medicina usus est licet viribus priori, quae scidia firmina di 'citur, minime cedat . Utraque, ob succiaque o- mucilaginei abundantiam , ad corruptionem putredinosam pronissima repetatur , & recens venenata prorsus acre
dirae pollet ; ao hinc ante translationem
in regiones exteras exsiccatione , ac leni a ) ,, Scilla , UALςNT1Nr in Hi s. sim-
Dplicium reformata Lib. II. sect. a. cap. 34. in- quit, vehementer calidae exsiccanti que naturae est, tantaeque acrimoniae, ut manibus se cru- dam, recentemque tractare volentibus vesicu- as in Urat. Quae causa est, quamobrem recens,, a quibus lana virosa habeatur, proptereaque in , i rusta incisa, δἰ in aere siccanda putetur, qM , , aliquid acrimoniae depredat ante , quam tra L. D tur in usuna. M