장음표시 사용
511쪽
VIII. De Dulcibus . 87 tam tum sapor ,& forma salina crystalli
na , sed notissimi quoque est ectus testata tur : Saccharum enim pulverilatum , fonticulis & ulceribus ini persum , luxuriantem carnem fungolam erod ndo absu
mit, dentes iuccesssive arrodit, dc. apud
expressus, absque additamento terreo-salino at icalico ad siccam, atque latinam consistentiam , qua saccharum vulgare pollet, redigi nequit, &citius, S Υ Α H L 1 U S in hund. chymis a dogmaticae experiment. p. 69. refert, Cni pyreuma , quam siccitatem contrahit, si igne ingeatur. Quando. solis quoque calore , Vel simili mediante , in spissatur, aut omnino eX siccatur, etunc minime purior, &mere falina substantia, sed magma her- baceum , mucilagineum, extracti forme, inde emergit. Necesse igitur eit ut heterogenea a pu' riori succi portione separentur, eidemque lixivit' terreo at calici additione soliditas , ac sicca consi sentia concilietur. Ex arundinibus; Mamba dicris, succus, quo turgent, in singul ribus molis conquassatoriis exprimitur & statim, ob propriam sibi corruptibilitatem, in aheMis aeneis, coquitur ; ubi crassiores ejus feculentiae oleo o-li gne leviores ad superficiem liquoris, sub sipumae
forma, ascendunt', crassores terreae autem prae cipitantur. Adjuvant utrarumque separationem per lixivium, e cineribus aut calce viva, Vel : utrisque paratum, dum infusum cum acidiis, ii seque potentioribus hieci siccharini partibus coit , , di rudiores terreas, ab illis antea corrosas, una , cum crasJoribus oleo sis e mixtione extrudit, unde iit, ut priores fundum , posteriores siti perficiem petant ablatia hisce ove cochlearis ferrei cribros,
512쪽
4 8 Sect . GLL 'e Dulii A illos , qui eodem impensius delectantur:
saigro S reddit, cuticulam , tunicae oculo rum corneae , aut albugineae adnatam ,
absumit iterum , in aqua dissolutum , instar saponis , abstergit, clysteribus addi
tum, stimulat , eorumque virtutem abstersoriam auget,& apud illos denique,
liquor sipissiusculus ad debitam usque consistentia in incoquatur , posteaque vasis sigulinis pyramida-l bus in susius, in loca subterranea bene frigida de fertur, &, aliquam ibi soliditatem nactus , aestui Colari exponitur, ut penitus eX siccetur. . Pro refinando, seu ulterius depurando hoc Iaccharo coctio, despumatio, ac memorati ligi vii admixtio vel semel, vel . ter quaterque repetitur zSic magis magis ire t im solidum , idna candi dum enaticitur saccharum ,' coagulatione simplici in pyramidalem , crystallisiatione in eam formam abiens, qua faccharum candum dicitur. Simili propemodum modo eX aliarum planta rum ac fructuum siccis dulcibus mucilagineisticca e)usim di concreta salini formia , sieti fac- chara parari possunt; imm* interdum citra principii cujusdam terreo-salino-alcatini introductionem, ita interveniente materiae unguino o-oleosae exsuperantis separatione, succedit ut1 hoc inter alia confectione sacchari laectis probari potest, quod sequenti methodo, quam L U D o v I C U S TESTI, medic Venetus , an peculiari de hoc accharo ct arthritide libello
anno I 'O'. primum communicaVit, pra ara
wr : Laeti , mense Junio, vel Julio collecto, ac
communi methodo cocto, tot ova adduntur ,
513쪽
Sὸ P. VIII m Diacibus. qui faucium erosione & angina spuria la'
borant, manifestum ac redinis ac rosionis sensum excitat.
f. IV. Moleculae illae, quae sub aggregatione
sua massas dulces formant , ex terra tenemri, in aqua , quamdiu mixtio durat ,
solubili , nec minus acido f/ibtili, mobili , volatili , ob ntia oleo s- unguinosa
aut tenerrima saltem phlogista compolitae sunt, quibus in saccharo vulgari, de concretis sit milibus, arte paratis , Ordinario salinum alcalicum , nativo msal medium degenerans , accedit. Princlis pium oleos o unguinosum, aut inflamma bile tenetius portionem salino- terream per se in naturalibus austeram ac styptl-cam , involvit ac temperat, a deisque conis cursu suo , de intima ad-& immixtion 'etu Lande die nier Euse gemachi uenden) ; serum a coagulo separatum, statim coquitur, ne acetacat, & nonnihil insipissatur, saepiusque inter inf-pissandum per linteamina trajicitur, ut Viscositas hac ratione penitus sequestretur: Quampram una magis magisque incoctum, cuticulam in luperlicie contrahit, ab igne removetur, & in Iocos riai diu culo collocatur, sic intra breve te pus crystalli falinae, dulcissimi ac gratissimi saporis , in eo concrescunt. Cons. Teishmeteri In t. Chi nitido mat. eaperiment. p. z. . .
514쪽
Vo S AZ I. De Dulciburi dulcedinem primat io pro lucit. Nam c- Charum , manna , mel , & quaevis dul-c a n : vas it ita a , sive sint mucilaginea , re nolo nauci laginea , sive sicca sali
ni omnia in arenae balneo, e retorta igne sicco dei Lillata , transmittunt l. Phlegmas ν cens , debui odore & Iapore ac o h amco praeditum et i spiruum favum, vul ex paPo-rubicundum , pinguem , phlog Io acidulum mobilissi inum , qui recens
tenerrima est v v a Cop ose spargit, quae rabulbus excepta , instar armoraciae con-riliae , Vlo 'en cui prus itum excitant Inse
J loqNe spiritus i cuticulae instillatus te virer eam arrodit, & flavam producit maculam , aliquam 1 tu pertinaciter inhaerentem : Hiice 3. pauxillian olei sub sauri a s ex branno nigricautis saccedit
quod , c u spiritu specifice gravius fuit
duri petit, cu in fundo retortae caput mo tuum Wgraui , terreum, iners. iv Himum relinquitur, & quid θna copiosi Ena tim post si P corum saliat formium , parcius post mucilagineorum desti lationem. I . V Non diacti eos tantu n , sed etiam svncri se os exempli S. praeli et a dulcium n. cap a constitutiva probantur, Noto V. d. n. lu Sel , fruct us planta ruin dulcissi nos
515쪽
Sos. VIIL De Dulcibus. si in princi hio fuisse austeros , ac stypticos,
S successiva demum , e que intimiorii, principii unguinosi, aut oleo si immixtio-1Je, cooperante tamen calore solis , dui. cedinem adipisci. Uvae primo austeris a. poris sunt , deinde acidum puriorem, subtilioremque, postea acidulo dulcem , tandemque dulcem perfectissimum consequuntur. Chymus animantium , psae
sertam illorum , quae solis radicibus dulcibus, granis , herbis, foliis, gramine&c. vescuntur in ventriculo adhuc crudus, crassius, terre acidus est , mutatur
tam ei a postea in duodeno , superveniente intima olei admixtione , in ch3lam dulcem , de sensim magis magis' uo alteraretur, donec in sanguine pristina aciditas penitus evanescat , ad cis, ut in fanorum sangui te ne micula acidi explici i. nisi taediosum ac multiplex artificium chymi c im accedat, demonsti ari queae.
f. V I. Praetor acidum istud , qu pd intimam
substantiae dulcis resino so-mucilagineae mixtionem ingreditur, & 4bsque destru ct ione ejus separati nequit, alius a dum e sentiale , moleculis resino o muci-lagineis solummodo interjectum , adeo.'qust e quibusdam , V. g. PulpQr
516쪽
492 Sect . VIII. De Dulcibus. sis, citra mixtionis destructionem, sepa rabile, in corporibus dulcibus hujus commatis latet. Gando succus v. g. passu larum majorum , recenter expressus, & ad tertiae partis remanentiam blande evaporatus , aeri frigidiusculo aliquamdiu ex ponitur, sal essentiale acidiu lautum crystallinum in eo concrescit,& parti adhuc liquidae oleum dulce ac gratum, cui salina haec materia antea nonnihil involuta erat , sieorsim innatat. Simile quid expectandum est, quando pulposa tam a- Iindorum , caricarum & similium substantia, post expressionem aqua paululum dilutior reddita, eadem methodo
De modo operandi atque virtutibus Dulcium. f. I. DII L c i A mucilaginea , ob blandam Sc unguinosam suam indolem , ani
mantium corpora non tantum nutriunt ,
sed sicca pariter, ac rigida nonnihil humectant , & emolliunt, partes ero as demulcent , acrimoniam humorum obtuli. dunt , involvunt, ac temperant, meatu r
517쪽
Ses. VIII. De Dulcibus. 493Iublicant, materias crassas, ac mucidas blande resolvunt , saponis instar, ab stergunt: Hinc satis eximium auxilium insiti nimia. , erosione, & asperitate faucium , raucedine , angina spuria, tussi, ast limate pituitoso , calculo , stranguria , segnitie , ac siccitate alvi, edulcoranda acrimonia sanguinis scor butica, arthritica , rheumatica , & morbis similibus praestant. Crebro praeterea , lubricandi & abstergendi fine, clysteres ingrediuntur, immo nonnulla , V. g. caricae, mel &c. inter cataplasmata & epithemata emollientia , partibus inflammatis , tumidis duris , dolentibus , spasmodice constri ,- stis, applicanda , nec minus inter gar garismata recipiuntur.
S. I LA mucilagineis, respectu operationiS. dulcia sicca saccharina, quae salia media
natura quodammodo aemulantur, & in corpore in minores quidem mole culas sit milares , neutiquam vero in elementa
distatuuntur, notabiliter distincta sunt. Nutriendi enim facultate destituuntur,& minorem lubricandi, ac demulcendi, longe majorem ex adverso incidendi, abstergendi, ac stimulandi virtutem obtinent : Quare alimentorum quoque res .
518쪽
.' Sect. VIII. a e D scibus. . 'lutionem in ventriculo, nec minus aqUaei
&olei unionem sa), adeoque chyliticationem adiuvant, alvum otiicii sui blande admonent , putredinem hul Dorum avertunt sh , d excretiones quascunque , a) Olea destillata aetherea, saccharo in seiulata, & cum eodem in mortario trita , facillimua liquoribus aqueis, si agitatio quaedam accedat, solvuntur, etiamsi alias unio Oleorum cum aqua per se fieri nequeat. Saccharum itaque, tanqUdmcorpus salino-unguinosum , ob hermaplaroditicam suam indolem copulatorio munere pgri ungitur, & contrariorum hujusmodi liquidoruni miscelam, atque connubium procurat. Notissi-Taum quoque eXperimentum est, frustum sacchari, mi Murae lactis, atque cremoris injectum , vieti separationem , adeoque butyri confecti
nem impedire , quod plus vice simplici apud ignaros illati facini sitispicionem excitavit. b Quae saccharo preservantur, BECHERUS Phuria subi. p. i 3. scribit, crasin litam
ab servant, utpote quae a Laccharo. non alteratur.
, Nam cum id in partibus suis tem p 'ratum e is,lat, nullam in corporibus, prout sal cominum m ne, rea Ironem aut intrins am mixtionem facit, o, sed tantum ca pr e crvat, htimiditati resis n-do, & internum balsamum confortando , quod a saccharo optime quidem & efficientera, praestatur; nam OXperientia docet , integras b, nefrendes, cum faccharuna coquunt, & in om- ,, cinis saccharariis in magnis catinis depurant, , , intinctas, & quas in mola ento extincitas, ita D tamen siacchzro , ut nunquam 5 Qmptru . pui cant Ἀ cum a Laccharo parier ira
519쪽
autem expectorationem , & diu- resin promovent. Externe ad leniora cat haeretica, di stimulantia clysmatum ingredientia pertinent. 3. III. Quanquam medicamenta dulcia non adeo activa sint, mulium nihilominus detrimenti , si usus scilicet nimius admittatur , intempestivus , ianitati inferre volent. Nam vermium intestinatium genes, ac multiplicationi ansam praebent, praesertim apud uisantes, qui adhuc ven
triculi debilitate, &naturali bilis inertia laborant: Dulcia mucilaginea praeterea
D obducantur, ut etiam in ipsis o si bus inveni
tur, eaque condiat, alias valde putrescibi-υ lia . . . . Vidimus quoque , carnem cervinam
a faccharo condiri, quae summa n a sate putre ,, dini res lebat Inamb experientia deis monstrat, saccharum longe melius & fortius ara putredine, quam sal praeservare ; nam licetio fructus, poma Sc similia , plurimo sale condias, a tamen putrescent; cum e contra facchaeo ob- ducta, in qua re Genuci es excellunt, diutissis ,, me persistant. Et haec est ratio, quod multa ,, loca in Indiis sint, ubi facchari copia est, &ο, incolae nullo unquam sale vesicuntur Euro-α paeos pro stultis aestimantes, quod tam acerbam ab materiam intra corpus sumant: Nam sacchas, rum dulce sal vocant. Hi ergo, cum loco Jatiό a faccharo. viantur nunquam de2rehendunturi, scorbulo laborare. μ
520쪽
Sect. I. De Did cibusta se mucum gignunt ,& spiritu sylvestri fermentante, quem largius assuimpta,& diutius in primis Vli S r aenta, CVOlvunt motus turbant, ac genuS nerVOs naenabi anaceum valde debilitant. Mucus
quem generant, vel , vel simuli ς duplici modo in ventriculo & iii testinis ex dulcibus mucilagineis nascitur , nJmlrdm i. quando, largius atque frequentius ingesti , partes qζasiadam terreo- mucidas post fui resoluti nem , ac transitum ad sanguinem relinquunt , quae mora diuturniori, & aliarum cruditatum concursu, sipissiores non minuS, quam acri reS , evadunt, atque magis magisque corrumpuntur, a. quan do recrementa memorata , & adhuc iiDregrae moleculae dulces in subiectis, ventriculi imbecillitate laborantibus, in m tum fermentativum ruunt, & hac ratio- i 'Volutum , M uno uitiosa substantia contemperatum, plus miria vive evolvitur, S copios, insuper partes faeculeratae extruduntur ac deponun
. a) De possibilitate fermenta s incompleta 'i' in 'x ' S nullo imodo dubitandum est, si dulcia nimirum fermentes cibilia lar-grils ingerantur , ibidemque moras longiores nectant. Adest enim sipatium si iniciens, adest ca-Ior blandus ac bumidus, adest denique materia