장음표시 사용
531쪽
Sect. VIII. De Dulcibas. yoγguuntur ; quae differentia tamen tempore usus medici non adeo magni momenti est. f. II.
tum ex Dria , sed ex Hungaria pariter,& Hi pania afferuntur ; PRUNA Sf-BES Τ E N A autem , Sebestes ) Sebeste' , si his artee Brust - Beerlein , opa ae prunis Damascenis minores, aridioresque sunt, in Syria , AEgypto , aliisque & Afriaca regionibus colliguntur, & plerumque
Per portum Alexandrium ad gentes e X tera Sevehuntur. JUlUBAE seu ZIZiΡHItas jub) rothe B ust Beeri eiu , in AEgypto, Mauritania , Hispania de Italia creta cunt, colore ex nigro rubente gaudent,& saporis dulcedine pruna Sebesten a suis perant. CARICAE seu F i C U s Festen ; Figues)lia omnibus ferme regionibus
calidis , ac temperatis pro Veniurat , mulam tumque discriminis respectu bonitatis , pro varietate climatum , ac loci natalis , ostendunt, optimae tamen Gallica Protavinciales censentur. DACTYLI deni
a) Hujus arboris descriptionem uberrimam X IKΜPFF si Rus dedit in Amoenit. EXot. Fasic. IV
532쪽
3 8 Sect. VIII. De Dulcibius. giori ibus orientalibus, maxime autem ita Persita, copiose nascuntur, & incolis plerisque in vici una pene quotidianum cedunt .. Singuli hi fructus eligendi sunt recentius exsiccati, rCjiciendi ex adverso nimis vetusti, semicos rupti, cariosi ,
adeoque dulci sua pulpa, quae sola in morbis usium praestat, jam maximam partem spoliat 9. III. Memorata siubstantia dulcis pulposa i
ta propemo itina gummina seu mucitum. nea, adeoque in aqua solubilis, deprehenditur : Resinosum enim principium tam exigua quantitate a dest, mucila. gineis partibus tanto per inmixtum hae Iet, ut nulla ejusdem ratio habenda sit. Qi JO ad naturam praeterea in diversis his tace fluctibus convenit , praeterquam ,
quod in Juitabis, Prunis Sebes ienis, &Caricis vlic dior, quam in reliquis, existat, in at is minorem, in aliis majorem Jalis acidi essentialis , culus mentio uberior
jam alibi facta sa) j, quantitatem fo
f. I V. Lubricando, abstergendo, ac demulcen o a Vid. Cap. I. g.
533쪽
Sese. VIII. De Dulcibus. 3o' erationem suam absolvunt, nec contemnendi proinde ustis sunt in raucedine, asperitate faucium , erosione Ventri culi , & intestinorum, silc citate alvi, tussi salso- mucida , aliisque pectoris affecti bus acribus, & pituit ossis, nec minus in ardore urinae, calculo, & scorbuto. Ingrediuntur decocta , & infusa thei formia,& caricae denique, cum validiusquam reliquae species allegatae , em Ol-liant, persaepe inter clysterum , gargaris matum, S cataplasmatum ingredientia locum inveniunt. Abusus internus Ventriculum debilitat , & facile diari liceis ansam praebet.
CAPUT VI. De Saccharo, Manna ct Melle.
stallinum, quod frequentiorem prae impuro usum medicum habet, est concretum unguinoso salinum vegetabile , interveniente singulari unione, ex terra
folubili , acido subtili, & teneriori substantia oleo so - inflammabili compositum. Scco nempe, ac blando igne e retorta
534쪽
ue io Sect. VIII. De Dulcibus. destillatum , phlegma , spiritum acidulam ,
ex flavo -rtibentem , & ex guam olei ex rus - nigricantis. δί in spiritu 1 ubsidentis , quantitatem reddit ; in retorta autem Caput mortuum copiosum , nigricans , sple
dum relinquitur. Spiritus recens Odorem acrem , acidulum , lenit Er balsamicum spirat, & in naribus halitu suo, instar armoraciae ras patae, vividae titillationis se
Otiginem suam tum naturae , tum arti, debet : In India enim utraque , ubi, adjuvante diligenti incolarum cultura , arundo sacchari fera abunde crescit , sic cum ex maturis arundinibus per molas ConquasIatorias exprimunt , ac paul post , ne in motum. ruat fermentati VUm ,& corrUmpatur , in alienis aenei S co quunt. Sub coctione partes impurae lignos o oleos . spumidae ad superficiem , ubi cochlearibus ferreis auferuntur , assur gunt crastiores ac graviores mucido ter restres autem fundum petunt. Sequestrationei' harum impuritatum infulione lixivii , e cnice Oiva δc cineribus , vel e X sola calce viva parati , adjuvant. Terre Ο-al calicae enim lixivit partes cum acidi orb
535쪽
GII. VIII. De Dulcise s. 3. Itbus succi partibus connubium subeuiat ,& terreae ex adverso , de oleo is crassiores ipsius succi, ad intimio rena unionem ineptae, partim ad superficiem extruduntur, partim praecipitantur ad fundum. Ablatis supernatantibus impuritatibus levioribus, succus residuus jam spissiusculus ad sum- cientem consistentiam ulterius incoqui tur, Jc in loco frigidiusculo subterraneo , formis pyramidalibus infusus ; colloca' tur , ut aliquam soliditatem adipiscatur :Quo facto , aestui solari ex spontetur, ac peinnitus exsiccatur. Sub refinatione , seu repetita solutione , coctione , despuma
tione & c. praedictum lixivium rursus infunditur, ut saccharum tandem debitam consistentiam , debitumque cando rem consequatur. Patet inde substantiam torreo - salino a calicam teneriorem , quae successive majori copia immiscetur , b sin praebere , .parte S acidaS autem , modice tamen principio oleo so-m flammabili obductas, & contemperatas, ita illi ipsit adunari , ut inde corpus quoddam unguinoso - terreo - salinum crystallinum
Pariores sacchari species non externa dura taxat forma crystallina, sed nonnihil Y V
536쪽
si1 Sect. VIII. De Dulcibus. pariter natura sal medium aemulantur,& magis incidendo, resolvendo, stimulando , dc abstergendo , quam demtilcendo agunt ; hinc abusus quoque macilentis nocet & pinguedinis generationem, uti uberius pridem in capite generali explanatum fuit, impedit. Purum caeteroquin ac candidum saccharum multis compositionibus pharmaceuticis . excipiens praebet , pluribusque vel gratiae , vel consistentiae , vel virtutis causa , additur. Ex terne ad mitiora cathaeretica , & silmi-gia antipiit rediMosa pertinet.
3. IV MANNA est succus vegetabilis inspis satus , pallide flavescens , saporis dulcis& sub acris , odoris melliti , ast nauseo sit. Optima est Calabrina , ac sola proinde a medicis praescribitur prorsus rejecta ignobiliori , quae in Syria , I idia orientali, Pro di incis ac Do06inatu Gallia , Di copatu Tridentino , Sc alibi colligitur. Calabrina, cui Sicula pariter , ac Ne politana indole non milias, qila D Virtute Sc . origine simillima est , mensibus aestivis , sub tempestate licca ac fervida , ex foliis, trunco ac ramis arboris fraxini foliis ro-runais ex udat, vel rectius e vasculis succiferis, nimium repletis, expansis adeQ-
537쪽
Soct. VIII. De Dulcibus. si que ruptis , profluit, & horis pomeridianis a sole , & acre in granula coagulatur , quae paulo possi ab incolis colliguntur , , post ulteriorem exsiccationem, in mastam majorem rediguntur. Subinde incolae, ut majorem copiam impetrent, aptis diebus arbores memoratas hinc inde cultris ligneis incidunt , & succum largids effluentem post debitam con densationem colligunt : attamen haec manna ignobis or, atque impurior reperitur, majori quoque flavedine, quam 'prior, gaudet sa).
Manna electa , in aqua simplici tota , , nullis relictis partibus i recrementitii S, , solv tur , facile quoque, si debite fuerit exsiccata , accenditur , di igne sicco destillata, aeque, ac mel & saccharum,gm- , pinguem spiritum acidultim N cum oleum Jubstantiale reddit , immo , si
fermentationi committitur , liquorem vinosum suppeditat: Unde patescere Opi nor , mi Ationem ejus , praeten terram Sc aquam copiosam , multum salis acidi , ω - a Uberrime colligendi modum ali que ,
538쪽
paucum olei substantiale, paucumque prin in cipis inflammabile tenerius ingredi, Scis' a D mannam adhuc integram , lices maximam partem sive mucilagineae indolis. sit, aliquam , quanquam exiguam , substantiae resin a portionem,
intime tamen atque tenerrime gummo sis
partibus intermixtam , adeoque simul ii o qua tepida solubilem, continere. f. VI. Ad absterrentia , dc laxantia mitissima refertur, de infantibus proinde, adultis . que sensibilioribus, aut debilitatis persaepe praesci ibitur ab uncia semisse ad unciam unam , vel duas. Per se quidem potest astumi, ordinario tamen, aqua qua dam de stillata , vel vino, vel jusculo a V naceo soluta, in potiunculae formam re digitur. Quum sola quoque nimis debilis ex j stat in operando , plerumque rhabarbarum , aliaque fortiora purgantia, ut de salia media, adduntur. In affectib sflatu lentis, A viscida primarum viarum colluvie oriundis , non adeo tuta creditur , in spasmodicis autem atque convulsi vis , ob iunctam demul pendi virtutem , valde proficua deprehenditur.
539쪽
9. VI. I. ME L A p U M est corpus unguinosiuris spissiusculum, saporis dulcissimi, odoris grati, & coloris nunc albicantis nunc pablide flavescentis, nunc flavi saturatioris. In regionibus plerisque , maxime autem in Prussia , Polonia , Lithuania, Sc Russa ab apibus,tam domesticis,quam sylvestribus,c necitario florum aromaticorum & balsamicorum , salviae, V. g. rorismarini, thy rei, majoranae, lavendulae , polii, ser-pilli, origani , rosarum , tiliae, acaciae
sylvestris , liliorum , violarum , tam ii , trifolii pratensis S c. colligitur, & in favoram cellulas , post temporariam iasingulati corporis vesicula digestionem Iimmittitur, ubi refrigeratum decentem succesJve consistentiam crasJusculam acquirit. Magnopere, ratione originis, confisentiae , ruritatis, bonitatis , immo coloris, saporis, δc odoris, differt In ge
nere caeteroquin optimum censetur in
regionibus collectum, in quibus uberior rosarum , liliorum, tiliarum , nec minus plantarum aromaticarum proventus. eris. V III. Respectu naturae & principiorum ple
540쪽
Se 3. VIII. De Dulcibus. lnia habet : Succus enim vegetabilis ins pistatus resinofo - mucilagineus es , qui , non obstante parcissi ina resino si principii misceta , totus in aqua solvitur, & sapo-nacea prorsus indole gaudet. Librae duae, ex cucurbita destillatae, observante LE-MERY a , primo uncias sex dederunt. Haec aqua odorem mellis spirabat, &, licet insipida videretur, acidi
tamen pauxillum, ex colore rubente, quem tincturae tornae solis conciliabat,
manifesti , in sinu fovebat. Continuata destillatione, aqua pellucida suυα , grati
odoris mellei , saporis acidi, acris , urentis , unciae quatuor prodierunt. Aucto igne, nebulae albicantes ascendebant, quae lia quorem rubrum Dirituosum aggregatione sua constituebant , pore acido, acri , se vido , & odore emureumatico quidem , ast non ingrato, praeditum. Spiritum hunc, qui uncias tres pendebat, denuo unciae duae aquae aurantii coloris , & saporis acidiremi oris sequebamur massia autem , incucuibita relicta , valde expansa erat, le- is , nigra , & uncias XV. cum dimidia pondere adhuc aequabat. Ex emptam igni violentiori in retorta subjecit, & amplius inde liquoris rabeutis , valde emoreumat μ a id. Memoir de I Acad. Rorat. des