장음표시 사용
21쪽
psam, ut tum erroneas Doctorum et- iam pragmaticorum commentationes ubique ostendam, tum etiam ex ipsis legum fontibus sanos intellectus hauriam, ac quaestiones illustris argumenti hujus elegantes, & usu frequentes suo quoque loco expediam. Ne autem labyrintheis in hac per se intricata fatis materia implicemur flexibus, sed Thesei comitantia quasi fila sequi possimus, certam con Venit proponi methodum,quam in contexendo lis egendoque hoc Commentario ob - servare & animadvertere liceat.
Primum & definiendo, & notando quid jurisdictio sit exponetur: tum in species ipsa jurisdictio dispertieturi quae sunt jurisdictio, ita in specie dicta& imperium. Tum species jurisdicti nis prima implicem quam vocant juris dictionem , variis modis distingue tur explicabitur. Ubi de jurisdictio ne actionis, &negocii, quod est mixti imperii: de jurisdictione item voluntaria di contentiola : de Ordjnaria &
22쪽
p a AE 3 A T r e . st extra ordinaria de Ecclesiastica,&Seculari: de alio diali& Dudali: de simiai Plicis querelae & appellatiooisjur diactione: & denique de communi & sin . . lari jurisdictione perspicue tracta
Post ad alteram iurisd i ct ionis speci
em transitus siet, imperium scilicet, quod vel mixtum, vel merum est, aCpeculiari capite primum de mixto, deincie si militer capite singulari de mero imperio instituetur dj putatio : Tum quoque de propria& mandata, itemque prorogata jurisdictione praeceptiones tradθntur utiles: tum etianti speciali capite adquirendi jurisdictionem modi sub icientur, di explanabuntur.' Addetur postea caput aliud de jurissi i tu i o n is su b j ecto, si ve ira a teria, ins qua, & circa quam versatur jurisdi- tio: deinde annectetur etiam Caput utilissimum de juris remediis, pro tuenda juri sidictione comparatis ,&ejus dem probatione.
23쪽
PRAEFATI o. Postremo amittendae & finienda iurisdictionis modi subjungentur. Deus Opt. Max. instituto & conatui huic nostro divina tua gratia benignet adiit, & auxilium nobis paterne adiungas.
24쪽
i Iurisdictionis definitio. eiusque explicatio. Genus iurisdictionis est potestas.
testas. 4 Specialis iurisdiatonis genus est notio. si Iurisdictionis forma est, jus constitutum negotiis deis
s Dare tutores an sit jus dicere . sve lurisdictionem exequi. s Assirmare,ossicium ius dicentis esse pupillis constitue- re tutores, at simul negare, ipsum constitueret ut O - ω ν . res, non esse jus dicere. ineptum est . 1 Argumentum a coniugatis non exiguam arguendi vim habet. D I ex in dubio ita intelligi debet, ut Rubriere conveniat, sive litulo, sub quo ponitur respondeat xi Ridi eulum est, Et stultum de re quadam aliquid quaerere,quod ad eam pertinet nihil. i3 Plura determinabilia aequaliter censentur,ia determi
x L. Muto 6. I tutoris datio. ff. de tutelis, explicatur. 11 Ius dandi tuto Ies Q. a lege datur, non iure Magistratu competit. 16 Iurisdictio alia est ordinaria, quae in libris tutis nostri specialiter iurisdictio α'pellatuI: ara a vero exu oad.naria. Λ 3 Ex eo
25쪽
Ex eo quod potestas decernendi jus aliquod sola leuadatur, non sequitur eam potestatem omnino non esse iurisdictionis. Potestas condendi jur, sive legis ferendae, non est iuriL dictionis. Merum imperrum non solum masistratui, sed&pri vato competit iure iustinianeo. Potestas respondendi de jure tributa Iurisdoctoribus, eorumque collegiis, ut & potestas cc gnoscendi Ἀ-bitris compromissariis concessa, nec non potestas d. ne i tatores parentibus permi ista, di potestas iudi ci pedaneo data, non est iurisdictio. Iudicare & jus dicere. in iure sunt dii parata. Iur sdictionis definitiones ab aliis traditae proponuntur de ex . minantur.
Praetori duplex com petebat potestas, edicto scit. iura proponendi, id ius dicendi. Definitionis proprium. est dilucide explicare dedeclararaquod per se est obseuriana. M agistratus exequendo etiam ius d: cit Notio tibia potest est egenus iurisdictionis, cum taniatum cognoscendi ta judicandi, non etiam imper audi, ege quendi de cocrceddi PQ testatem funi 1
Iurisdictio voluntatia absque omni causae cognitione
Iurisdictionis notatio, utrum sic' iurisdictionis nomen a iure dc ditione: an veto a iure&iai cecido ded et in M. Iurisdictionis nomen , an in aliam quindoquetrari seat significationem , ut qu: d aliud denotet, quami pila in potestatem dicendi. reddesedi, duceanendi
L. Divus. 3 ff. adleg. Cornet de sal explicatur. Iurii dictionis nomen quomodo in l. Nam ut ait Pedius i 3 se de legis sumatur. An iurisdictionis nomen in l. i. g. de qua. IO. vers a Rautem. fir de pollui. dcΙ g. an tuteria. u. de suspect. tui. pro ossicio ius dicentis accipiatur. Iurisdictio praetoris in S. Sed hoe iure utimur Instit. de Attilia tutor . proprie non significat orsicium Praetoris. An iurisdictionis nomen interdum notionem potet.
26쪽
Imisdictionis nomine non significati edictum prae
Intia lectus l. quam vis. M.fr de in ius vocan. . QResponsito ad l. l . de qua veir an aut ei v.f. de postulo xpositio l. postquam I. i. sct utleg. ses caus caveat. Conciliatio l. stipulationum. 1 ff.de verb oblig. V cIus Iensas I. sed istae vers. aliae dc E. poenalca instit. tde Action o f. Iudex ordinarius sive magistratus iudicando & sen, tentiam proferendo, an ius dicat de hoc modo iu- arisdiei on em exeq utur. Explicatio l. quidam ciansulebat. 17. vers. proinde T. lde re iudi c. Iura regalia,veluti potestas condendi leges genera es, col. ectas imponendi generales . erigendi, alva ve
IN dcfinienda jurisdictione mirum in mo- . 'dum ut variant, ita hallucinantur quoque j u- ris nostri interpretes, veteres de recenti Urei, ut ex sequentibus planum sit. Ego jurisdictionis definitionem hanc constituendam . reor : Jurisdictio ' esst potestas jus constitu- Littrari decernendi negociis, vel exequendi in negociis) ad quae pertinet, competens ei, qdvaliis publice praeest, in res & persi nas eorundam. Generis ' loco potestatis vocem po- ano, con Venit enim ea, ut mero imp 'rio. l. 3.
. Ne vis flat ei, qui in possesionem missus ero.
27쪽
ιι. I Necusario ibi, non praetoria potestate.V. Si verris nomine muliere in possessione ut se; Uc, tum etiam jurisdietiunt spec:ali, quam simplicem vocant, I. ultim. f. de Usic praefict. urb.LEumqui. U g. ι Is de Iur dictione. Atque hoc genus placet quoque Accursio, aliisque interpretibus antiquis, in l. I. is d. ta. neque
displicet Donetl. hsr. II. Commentar. cap. fineque Coraso libr. 3. e uisceliau. OArt. 17. num. r. neque Muscorno , tractat. de jurisdict. num Io. neque Duareno, libr. I. dissurae. anniversar. capit. Π neque etiam πesenbeccio in Parant. Is de Iuris dict. --
3 Caeterum Dominus Obrechius insignis' Germaniae Iurisconsultus, in tractat. deIuris dict. cap. r. num Ist. S ar. ρο disputat. de 1uris dict. Gef. S3. alienum hoc judicat genus, idque i soli 1nero tribuit imperio, & pro eo notIonis nomen in definitione jurisdictionis ponit ; ut & Scipio Gentilis in Commentario de iurisdict. libri r. cap. r. Verum non VI leo, Cur alienum hoc genus vere dici possim, cum specialis quoque jurisdictio , oc mixtum etiam Imperium potestatis verbo in jure nostro contineantur , ut antea ostendi.
Quo accedit illud , quod specinis jurisdi
ctio etiam licentia a Jurisconsulto dicitur in .s. insin. f. de urisdict. Si licentia,c ir non etiam potestas i cum ii haec Synonyma sinπ' Non ob
28쪽
on obstat, quod in eadem lege merum imperium appellatur simpliciter potestas. Nam
rariam non est , ut generale verbum speciei nomen assumat, Ut ex vocabulo cognationis
S adoptionis mi elligirrius, I .. . r. m a. f. de graiab. cognat. l. a. f. de adopt. id quod i ατ 'Es wζω picruiluue fieri sol t, cum generalis dictio uni speciei magiS convenic, qUa 2 altori. Notionis quod attinet nomen. jurisdictio- 4- nis genus id eise ne auit, squidem genus tantum sit specialis jurisdictinnis, quae in cogni- tione consistit d I Notionem. ρρ. in princi'. fde verb signifes L. Mi Praetor. in principJ de
re non eligni Illius, qua: continetumpsa coercitione contumaciae, vel maleficiorum,
, cum aliud sit cognoscere de causa aliqua, a illud re cognita reum digna poena Coercere. quod posterius tamen similiter jurisduhionis est, ut infra aperiam. . Quia Uero potestates variae sunt, ut pote- sstas condendi leges, & gubernandi imperium Romanum, quae Principi competit supremo. FZι. in strincip ff.de consuut. C. di s quod 'ἐπ- ei iacuit. In t. de iure naturais geMi. σ riwL, patria potestis,sitInst. N Cis patraa pol M. ootestas item dominica, I in potesate, In te deitas,qui sita vel alim.Jur int, & tutelaris pOtena, β. Ent autem, Insit. demseses, ut ab nis' aliisq; poceitatibus disieparemus potestatem.
29쪽
quae jurisdictione continetur, formam sivo specificam differentiam addo sequetibus definitionis verbis,& primum dico ' VS COMTITVTVM DECERNENDI NE-G O CIIS. Ille enim jurisdictione habere, &jurisdictionem exequi dicitur, qui jus a legislatore antea conditu negociis decernit, L pen. st de iustit. Ujur. V l. a. f. poLE Originem. s f. de Ora lin. jur. priori loco praetor ius negociis decernere dicitur,quando jus antea coni fit u tum in negociis reddit; posteriori loco, juridicundo qui praesunt, jiua quoque decernere sive reddere & regere dicuntur. Per eos, inquit Pomponius ui juriscundo praesi ni, o-ctus rei accipitur. Quantu es Fenim Ius inci Liate esse,nisi iit, qui Iura regere,sive ut Culac.s ibid. legit reddereρ instim j g turi jus dicere
nihil aliud, quam reddere live decernere jus
antea a legislatore conditum, ut etiam arguit Textus in l. 3. ibi, qui alienam jurisdietionem , exequitur, 'in dicit oe de os c. eius cui manae
en Iurisditit. Lmemmo. io. ibi debet ius dicere.' F. de P. ProconsῖL L Senatus Uulto. I . ibi;us dicatur tem ibi, et jus dicendum p. de oso. Praefoct. mi. Qui Jurisdictbom..ro. de Iuru d. Quo loco Ulpian. Qui ait, iurisdit Itoni praesi,nes sibi Jus dicere deba. Quod cum ita sit, magistratus etiam jus dicit, quando fiduciarium heredem institutum cc git adire haereditatem, eamque fideicom-
30쪽
irnis Erio restituere. I. ille a quo. U. I. cn. ad Senatusco I. Trebor Dicte item lub,oc jurisdictioncm exequi cur, quando pr et consiliuni 5c autorizatem his, qui manumittunt Ni e-mrinciparit, qui adoptant, La. unct c memianisse. ι o. .de o P. Proco Quando item dat bonorum policstionem, vel in post cilio neni mittat, aut pupillis tutores constituit, vel pedaneos dar j dices litigantibus i. i. uri dict. t penult. umm .f. de o c. etus, cua maia. et i yuri s rei Harmenopos in Pron ρ uario iuris diri, lib. I. Tit. . ubi cxpresseicribit .'quos dare bonorum possessionem sit ius dicere, Scquod ipsa dario bonorum possessionis sit iu-riSyretionis,scrael. I. de juris . Nonii sunt cameli, qui exitii mant dar tu- 3 torta, non es e ius dareue, sive Iurisdi tione ex qui ter i Muro . I. tauris datio. de tute-δει. Ubi Juri onn tus Ulpian. tutoris, ait, - rio ners imperj cII, es Iurisdictionis. Verum. errori se implicant gravi, & pexperam meri opinionem suam ex progin e adducta lege conantur. Jucsdictionis portio quod sit potestas dancti tutores, liquet non modo σκ . I. P. G1urisdict. sed etiam ex ae L meminisse. io.
is uessio. Proco : l. Priori loco ius dicentist Oiscio tribuitur quoque ruroris d. io, quod cum fiat sub Tir. de iurisdictione, & quidem primo eius tituli capite si ve lege, quae Rubri