장음표시 사용
51쪽
Nean. ad Leg. I. rem. I. a. s 3. Digest de se Haedict. io lattinet ultimum definitionis membrum: In res σ Persomta eorundem. Significamus eo subiectum iurisdictionis, circa quod Jurisdictio versetisr, de quo infra tractatur c.
Videamus nunc δc expendamus iurisdi- cssionis definitiones ab aliis interpretibus traditas. Glossa & eam secuti Dd. in d. c. r. f. de iurisdict. U NovelZ sy. ca'. I. g jusjurandum, auri Q.ctionet in haec definiunt verba : J urisdictio esst potestas de publico introducta cum necessitate iurisdicendi, dc aequitatis statuendae. Genus, otestas, placet, quamvis io. Obrechto displiceat, ut supra os endi. disposita autem verba , de Usbiis' introdu-fla, non probo. Nam & tutelaris,& patria, dominica potestas, de iure publico introducta est, quamvis privata sir. Reetius dixi L.
rentiam dominicae, patriae & tutelaris potes alis. Ad haec non omnisJurisdictio, iure publico, puta lege, Senatu sconsulto, vel Princi pis placito constituitur, sed& praescriptione acquiritur,ut infra suo loco os endam. Deinde verba: eum necessitate perstira videri possunt, propter sequentia verba, iurisdicendi. Cui enim data est iuris si stio,is nece no exequi eam tenetur It dc Dominus Obrechius. - . rcera
52쪽
recte scribit,boaritat. de iurisdiecti . ca' I. . 'num aῖ es Disputat. de Iuris ici thes N. De- .. nique postrema definitionicillius verba, aequitatu amendae, non discriminant iurisdi'ctionem a legislatione. Dicitur quidem - magii ratus statuere aequitatem, quando ius dic: t aequum , antea constitutum, E tot. 7 6sf. Q dqε os Iuris in a sum statuerit. d. pronuncrataim. o. ff. de vers.significi s in c. a. ibi Proconsul, qModo'timuis putorres sta- . 6 Pisa quo A me Zetur, Uurum Sc se is- ' - lator aequitatem statuere dicitur, quando aequum ius condit, sive constituiri ut 4 uit Ly. s. Di υm , ibis Imperialia patula, Diges. de δε- Rulchro viocit. DI. 3. ibi , saturis genera ibin
Atqui ius non dicit legislator condendo sive sanciendo leges. Praetor quidam pote statem quoque habuit condendi sive introducendi iura, c. Ius autem p. g. ι .F. dejussit. et Dr. Sed ea potestas alia est a iurisdictione. Nec obstat, quod pro sua iurisdictione edicta proposuissς dicitur Praetor. Id enim non hunc habet sensuna. quas Praetor vi iurisdictionis suae edicta pi posuerit, siud quod ius edictis suis propositum negociis tuae iurisductionis b. . redder' '
53쪽
z reddere ac decernere velir. Pratorii duplex copetebat potestari dicto scilicet proponen di jura dc jus dicendi. Id quod agnoscit etiam Goveantu d. lis 1.de Πrrisdict. nu8. ubi scribit, quod Praetor, cum edictum perpetuae iurisdictionis causa pro ponit,edicat quidem,at jus
Alii aliter jurisdictionem definiunt, Mu
de finiri commode putat : iurisdictio essμ resas ad )us dicendum. Eguinarius Baro in suo de limsdictione libro his definit verbis : iurudimo ea lublica Iurisdicundi 8ore stas. Cui definirioni absint liq non in desinitio myέν κου emi ad I Praeterea testamen rum,n. o. Instit. Oreibi non est permissum face-νe testamentum . haec scilicet': iuri inlio ea 1uris dicendi licentia sive potestas.
Atq; hae Sc at i sinales ii ri1dictionis de i-tiones persectae videri possunt illi, qui quid sit
dicere, non ignorat. Verbis enim hisce ipsa iurisdictionis forma sive disserentia speci fi Ca Vere exprimitur. LI. I. an autem y. de Asyest. tutoris. cum mibb. Sed quia tam obscurum multis videri potest, quid sit, Ius dicere, quam quid Jurisdictio sit: Definitionis autem 24 proprius sit, dilucide explicare, & declarare, quod per se obscurum est, reiiciunt huiusmo
54쪽
tractat. de iurisdict. cap. I. n rara. .e sequenti-
et disputat.de Iurisdict. thesi sto. VI . m g . Et rejiciendae videntur ex hac quoque ratione, 'quod idem per idem declarant. . . A . Donest. lib. 27. Commentar.adi. Ait retor i Is de re judicat. paulo aliter jurisdustionen definit, in haec nempe verba Iurisdictio eapotesvi jurisdicendι ,statuendive pro r e. No. At quia i potestas iurisdicendi ipsa est x, et iurisdictio, & omnem iurisdustionis vim conis 'tinet: siquidem jurisdietio & jus dicere conjugata sint, superflua merito dicuntur caetera definitionis verba, Statuendive pro imperio;quippe cum magistratus dc tunc jus dicat quando quid pro imperio statuit, puta quando id, quod cognovit, etiam exequitur remem diis illis, quae jus dicenti adversus inobedientes sunt tributa: quam exequendi potestatem postremis illis definitionis propositae verbis ' . Donellus ibidem significat.
Quod autem magistratus etiam exequeta
do ius dicat, idem agnoscit Donellus eo ipso. quod in proposita definitione ipsi jurisdietio ni subjicit quoque statuendi pro imperio po-
testatem. Et quando lib. II. Commentar. cap. e .
pag. 17. ρο cap. is .as. Iurisdictionis esse arsirismat, id dicere ac facere, quod jus est, hoc est, decernere dc reddere aliquo in negocio Ius constitutum, si ve expedire quod jus est. Mi Gove anm I . . deIurisdict.IVrrnc. Num.1s. B c hanc
55쪽
hanc iurisdictionis tradit definitionem : Iu-νisdictio e 3 potesvi publica statuendi de civiti, vel criminali negocio. Quae definitio plane vitiosa est; tum quia ut dc supra monui. Verbum, saluere, non modo jus dicendi, sed& legis serendae potestatem habenti convenit , tum quia licet verbum hoc acciperetur de potestate jus dicentis; attamen non exprimitur in definitione sorma, quae juS condendae legis discriminet a potestate jus constitutum negociis decernendi: Tum postremo. quia publica potestas ea est, quae publice Omnibus pater. Quaedam autem jurisdictio non est eiusmodi, ut est iurisdictio Procuratoris
Caesaris, quae publice non omnibus patet, ut arguit 3 C. de modo multar. Dominiti obrentus tractat. de iurudis. O . 1. num. Ist. seqq. m disputat. de Iurisdict. rhin. s. Usqq. iurisdictionem his verbis definiri commode putat: Iurisdictito ent notio cram nabum es reviatum causarum, qua vel lege , vel ure magis tm , vel extra ordinem compsit. Haec definitio genere omnino vitiosa videtur. Generis i loco ponitur notionis verbum, cum tamen notio significet tantum cognoscendi ὀc iudicandi,non etiam imperandi,exequendi de Coercendi potestatem. Cognoscendi potestatem principaliter significat, L Ait Fraror. F. ubi Donesi. . de re Iudicat. U Ln tronem. Vst. H Gadisus de verbor.Agnis iudicanda vero
56쪽
consequenter, cum iudex, qui de re cognovit. de ea quoque iudicare teneatur, L De qua re. 4. inpranc.F. de tu ictis. Doner Bbr. II. Comin
Est quidem noxio genus aliquod, cuius species sunt, iuris lictio, & notio, seu cognitio specialis. iudici pedaneo competens, d. L Notionem, f. de verbH. m l. Ait Praetor. I. Is de re Iuli. verum non de omni, sed de specialiquadam iurisdictione exaudiri id debet; ut quae in causae cognitione consistit, cuni notio nihil sit aliud , quam cognitio de re controversa, si- quidem quod cognitio est, inc saepe. δ. et i . de oficio Prasidis. Id notio sit,iis L. Ait Prae4
ubi Medaeis de vers. signf-' . Et quamvis notionis nomen referri quo que pol sit ad eam iuris lustionem cognitio- 'nalem, cum qua imperium est iunctum, id est, iubendi, exequendi & coercendi potestas. l. 3. y l. uis; m. f. de ossic. us ae l. a. f. de Iuris- Attamen cognitionalis iurisdietio potest
esse sine imperio, ia est, absque iubendi, de exequendi potestate ; Sc nihilominus pro- raptia est iurisdietio. I. 4. Τ de 3urisdict.1uis I. Ea quae. a . F. ad c cunic*al. V ί uis . C. ubi Napud quem cognitio restit. in integr. agi randast. Quin etiam iurisdictionis quaedam species 1 est . quae absque Omni causae cognitione ex Pςditur,
57쪽
peditur, qualis est jurisdictio, quam leges vo .luntariam appellant ,& contentiosae iurisdictioni opponunt, Zc ad aftiis extrajudicIales, puta adoptiones, manumissiones, emancipationes, dc bonorum possessionem edictalem reserunt, L a l. 3.1. de r. ProconsuL N' potest igitur lux ictionis omnis Δc plenissimae genus esse notio, cum latius pateat juris dictionis, quam notionis appellatio. Adhaec verba desinitionis vel extra ordinem P adundant propter praecedentia Uerba vel lege. 9 inae enim jurildictio ex lege spe ciali competit, illa extra ordinem competere dicitur. Omnis quippe iurisdict o vel speciali tribuitur lege. vel sure inagistratus competir, I. I.ff. de ossis. eim, cur mandat. est Iurudict. I urisclustioni autem , quae jure magistratuScompetit, opponitur jurisdictio, quae extra ordinem competit, rnLsin aliam. I uis Isdemsci Proconsul. Succedit jurisdictionis notario, in qua si. militer variant nostri. AEO,sulgosius, Zalius,& alii, iurisdictionis nomen Iure S ditrone deductiam putant; cum tamen hanc notae: onem neque nominis figura, neque literarum numeruS , nequeZvocis ditionis significatio admittat. Ditio potestatem dominandi in per sonas, significat,vel privatam,qualem Domini in servos habent. l. a. C. de liberus m eorum δε-beris, vel publicam, qualem Imperator ha ficet
58쪽
in populum Romanum, vel alius Princeps in subditos suos. l. Quorum utramus in prooemio Institui. Jurisdictio autem non dominandi in ' . personas, sed ius reddendi sive decernendi negociis significationem habet, ut supra ostedi. Illorum autem sententiam,qui a Iure,& d cendo iurisductionem putant dictam, omnino probo: Si quidem ille, qui iurisaictionem exequi dicitur in II. V deo .H- , c ira mandat. eis jurudict. sive quod idem est iurisdietione tria explicare, i. a. Τ de iurisdict. sive iurisdictioni
P raeelle dicitur, in L Qui Iurisdiffιoni. Io.Τῶ γumdict. ius dicere dicatur,rn I. A feminisse. o. ΤΔ o c. Proconsῖl l Senatusconsisto Io f. deo te. Pre . l. i. f. Qui Iurudimoni. Io. I. ALFrς-ceptum. I . . Si convenerat. IJ et t. vis.= de Iu- . rudici. an autem. f. de suspect. tutor. I.no possunt. ra. I ust f. de legis. L Ille a quo. 13. I uo. f. ad Senati consi, tum Trebest. o cum si ius. Si quus Im dicenis non ostem era. Q aeritur autem an iurisdiaetionis nomen 2' in aliam quandoque transeat significationem, .ut quid aliud denotet, quam ipsam potesta rem dicendi, reddendi, decernendi ius consti tutum 8 Qu:busdam ita videtur, qui iurisdictionis appellationi etiam alios tignificatus assingunt. Et primum arbitrantur hanc Vocem apud Callistratum Iurisconsultum, in L G- .vus V. ιss, quam ex forma Iurisdimonu. F ad leo. Cornacaesa D.1agulificare lantem siUe causam iu-
59쪽
sam iurisdictionis , id est, legem, si ve edi stussi. o quo ius proponitur. Verum t ut eo loco iii triductionis nomen non pro potestate iuris diiscendi, reddendi, decernendi, sed pro lege,vel edicto capiamus necellario, nulla suadet ratio idonea. Loquitur enim Callistratus de poena salsi, Sc ex Dini Pure scripto ostendimii crimen nisi maius sit, quam ut pro eo susis ficiat ordinaria salsi poena , quae est depor
tio, l. i. g ostim s. ad se . Cornel desis. I. τε - - rem fece Cornena densis, Insit. de ρuboc. 3u- dic. Iul. Pauc θόr. I. sentent. Irt. a1. scribere dum et se Imperatori, ut ille aestimet, qua gr . . Aviori poena coerceri dc beat fallarius. Poena criminis quodnam est iurisdietionis cibiectum, sive materia circa quam, siquidem Meriminalis iit iurisdictio, quae ad crimitus coiagnitionem dc coercitionem pertinet. I. a. 3 Dquia. 23. ibi, de capite civis jud dicero, Τ. de oriagine Iur. I Nos Romanorum, b iurisd Irotan, - EnsS criminati us, esc. ιn condititui. de paeo sconsantia. QuocircaJurticonsulto Callis rato forma iurisdictionis nihil est aliud, quam . iurisdi stionis modus in coercendo salsario definitus. Modus ille est, ut salsarius ordinarie Puniatur deportationis poena, ut dixi: graviorem igitur poenam absque Imperatoris rescripto imponere salsario non potest iudex, cum aliam quam legis poenam convertere in criminis reum non possit. l. i. I Quorum. insΠι
60쪽
Lex quide Corn.de sals. esst causa formae illi . Dς iurisdictionis,ut quae praescribit iurisdictio- ni modum coercendi satiarium; sed forma illa est iurisdictionis qualitas quaedam, iuris γε.dictionis, inquam, quae ita vere dc proprie di-
citur. Sic forma contractus est quidem esse- ctus contrahentium, at est & ipsius contractus qualitas aliqua , uti arguit texta in L in conventionatibus. I a. ibi, contrastui formam contrahentci dant. f. de versor. obggat. I. Iuris-gen ium. r. I. γ nimo. F. ibi, interdum format
forma locationis. I solui. matrim. l. SeptItra. Io.
insin. i bi,formam pollicitationi datam.J. depoAΔcitam. Deinde jurisdictionis appellationem inter- 3a pretantur de exercitio jurisdictionis, in ea 2 LNam, ut ait Pedim, 13. f. de legibus , ubi dicitur, quod legad similes causas produci possit, vel interpretatione, vel jurisdictione. Sed M. illo loco aut proprie sumitur jurisdie lo- .
nis nomen, aut saltem Per metonymiamia,
adiuncta Praetoris iurisdi estione , 1ignificatus subiecta Praetoris persona, quae habet iurisdictionem , argumento g. Sed istae quidem, . tibi , quas Praetor ex sisa jurisdictione coma- raras habet, Instit. de actionibus. Ex quo loco intelligitur , quod Praetor propter suam iuris ilictionem actiones tribuere pos