장음표시 사용
41쪽
is FRANCISCI GVI IMMANNIdamento, & indubitatis veterum scriptorum testimoni, attinentur,& demonstrantur, quamuis sertasse haut ita in vulgum splendida , & magnifica, inanium manifestum integritatis , canaeq; virtutis, & nominis incuriosum; quam ficta , & fabulosi,ex incerto, de vano petita, pomposa licet ν&plavsbilia. Igitur ad institutum veniamus.
VII DONISSENSES COMITES FUISSE,
Vm 'dem e enburgienses, re postremo noua ab arce Habsburgiens .de Vindonisse clari a
quondam ciuitatis antiquitatibus. Caput Primum.
42쪽
nis scriptoribus memoria , urbium Helvetiarum , sicuti Auenticum , caput ,& Episcopalis, ut illa , sedes . Laterenistro Vrsam; dextro Arulam attinebat. Vtriusque confluentis angu lum complebat. Ponte Arulae , cuius adhuc C----. monumentu,& reliquiae ex commoditate opidum Bruch remansit, hinc in Rauracos,& Augustam Rauracorum, Sequanos, Mediomatrices , S: Germaniae inferiora: alio ad Vrsam in Germaniam superiorem, Rhetiam scilicet, Noricum ,& Pannoniam , Versus Aquas, Vitodurum, Fineri; Arborem Felicem, itinere res,o , dimittebat, pro quo
pora quoque frequentia , & portorijs. Paullo infra etiam Lindemagus ex lacu Tigurino Arulam inlabitur. Ita trium
totius Helvetiae maximorum fluminum ad illam ,& mea νι---.. confluxus, Arulae, Ursae , Lindemagi. Et inde ex omni regione concursus, mercimonia, frequentia , opulentia, .
Nec Rhenus ipse procul, in quem iunctim eadem tria flumina infunduntur. V Vix passuum millia septem. Adeo ut nulla Helvetiarum, nescio an &Germaniae totius, urbs, commoditate loci , sed & ubertate seli, vini, graniq; fer cis ad illam certare potuerit, Vt non immerito admiratio saepius subierit, cum reliquarum urbium , & opidorum quae perdidere barbari, aliqua reparatio pene omnium exinstiterit, huius ne rudera quidem, nisi Alo tenus, & praeter
nomen,paucasq; casas omnino nihil superesse. Numi omnis generis totis campis frequentissime eruuntur, eoru fere Imperatorum quoru temporibus maxime Vindonissa Romanis habita, & culta, aut rursus reparata cum hostes euertissent,Neronis, Galbae, Vespasiani, Traiani, Hadriani ,Antoninorum, Maximiani,Constanti j,Constantini, Gratiani, Valentis, aliorum. Vrnae vero sepulcrales nonnullae adhue
43쪽
apud Campum Regis osteduntur vico Vindonissa ad con fluentes ipsos Arulae,& Vr repertae. Visitur quoq; in an gulo templi D. Martini,eodem vico, licet aegra, & faciscens, e saxo Mercurij ef ies dextra marsupium sinistra sceptrutenens. Ad pedes adcubat hircus rosea corona redimitus, cuius interpretamentum, alijs clara eruditione viris, quae situ, traditum. Est& ab altero aedis eiusdem latere,nisi fallor, Gratiarum nexus. Apparent denique campo in patenti, intra tamen ciuitatis, ut credibile, moenia, amphileatri vestigia, siue potius, meo quidem iudicio , magnae alicuius aedis . Neque enim fundamentorum quae videntur amplitudo, urbis magnitudini ad amphileatrum res' ndere videtur, spatio contra istiore, & ad capiundam tantam multitudinem parum capaci. Haecq; sunt uniuersia quae de Vindonissa reperi monimenta, aut inaudiui. Cetera cuncta vis hostilis, tempus, incuria subuertit, hausit, corrupit, an contemsit, pauca in monasterii Campi regis fabricam usius conuertit. ς Prima tamen illi ex Romanis clades. Alienus
Caecina attulit, Uitelij Imp. dux belli. Pro Galba contra Vitellium stabant Heluetij. Ips Aquarum castellum, vulgo Badam opidum, suo milite , dc stipendio tuebantur. Id stipendium rapuerat una& vicesima legio. Ea iniuria perpulit Helvetios, viliteras, quas Pannonijs ad partes sollicitandis , Germanici scribebant exercitus interciperent, qui serebat centurionem, d alios militu m in vincula raperent. Quod facinus non minus Caecinam irritavit. Igitur legiones Germanicas omnium sertissimas,&formidatissis mas intulit , inopinato castellum inuasit, diripuit,vastavit. Helvetij, ea trepidatione, &case , Claudium Seuerum ducem fecere, gentem apud Vindonissam coegere, propugnamenta curauere. Sed siue longa pace, & armoru m des retu
dine, aut quia hostem se potiorem intelligebant, vel Galbae
44쪽
morte iam sero cognita, poliremo, ubi Romanus ductor cum copijs adfuit, animis defecere, caesi fugati sunt. Luculente , ut cetera omnia, Cornelius Tacitus de Caecina,& hac strage. Irritaverant, ' inqu it, turbidum ingenium Hel uetij cyadica gens, olim armis, virisis , mox memoria nominis clara, de caede Galbae ignari , m Vitelu imperium abnuentes.
Initium bello fuit auaritia, oe sinatio una, , micesimae legionis. Rapuerant pecuniam missam in stipendium Castelli, quod olim Heluetj suis militibus , oe stipendio tuebantur. Aegre id passi Heluetj, interceptis epistolis, quae nomine Germanici exemeitus ad Pannonicas legiones ferebantur, centurionem, , quosdam militum in cuctodiά retinebant. Caecina belli auidus proxiamam quamq; culpam, antequam paeniterat, visum ibat. Mota propere castra, mactati agri, direptus, longa pace, in modum municipiν extructus locus, amoeno salubrium aquarum vj requens. Mis ad Rhetica auxilia nunc ij, ut merses in letionem Helvetios, atergo aggrederentur. Illi ante disirimen feroces, in periculo pauidi, quamquam, primo tumultu, Claudium Seuerum ducem legerant, non arma nostere, non ordines sequi,non in unum consilere . Exitiosism aduersus veteranos proelium , intuta obsidio, dilapsis metuctate moenibus: Hinc Caecina cum valido exercitu sinde Rheticae aia, cohortesq;, or ipsorum Rhetorum iuuentus sueta ainmis, , more militiae exercita. Vndiq; populatio,'caedes.
Ipsi in medio vagi, abiectis armis, magna pars saucij, ac pala tes in montem Voceti, perfugere. m. a in narratione licet Vindonissiae non meminerit Tacitus , sed intutam solum fuisse Obsidionem, dilapsis vetustate moenibus, dubium tamen non est quin ea fuerint Vindonissae moenia. Nam Castellum Aquarum non fuisse, inde paret, quod iam vastatum esset, cum de huius ruinosis moenibus memorat, Ut post
Castelli populationem Heluet ij multitudinem suam videantur fecisse, idq; apud Vindonissam, Urbem, illa par
45쪽
te, capitalem, campo, qui versiis meridiem latissimὸ pater, Birenseld nunc vocant, belliq; in ea consilia, licet o sententiarum disparitatem inutilia, in ijsse, & an muros intra hostem exspectarent, consultauisse ; quod securum haut
perinde visum , quando munimentorum aetas, & ruina obsidionem non tolerarent. Quae omnia ad Aquas attin-llere non possunt, quae, ut diximus, iam direptae,& populatae. Addo Vocet ij mentionem , Voet2bessi nominant,
qui Iurassi pars, & principium, eq; ipsius Vindonissae con- speetu, adeoq; proximus, selo omnino Arula interlabente, di montis radices, sinistro cursu, perstringente. Exiguum sine inter utrumq; locum Aquarum, inquam, Castellum,& Vindonissam interuallum, cuius illud veluti propugnaculum, neq; extra passuum millia sex , via pene plana, &campestri. Haec clades, post Iulianam victoriam centum viginti annis, longe Helvetijs, & Vindonissae acerbissima accidit, qua non selum magnam libertatis partem illi perdiderunt , sed etiam praesidia Romana accipere haec coacta. Confestim enim Vindonissae praesidium impositum', non iam modo continendae genti ; sed usui quoq; in Germanos . Auctoridem Tacitus, qui sequenti ab hac vastitate anno, cum Civilis Bataui, & Germaniae rebellionem , ε bella
narrasset, omnia undiq; Romanorum hiberna incensa,&excisa memorat, praeterquam Maguntiaci, & Vindonissae. Cohortium alarum, legionum hiberna siluersa, cremata ;js tantum relictis, quae e aguntiari, m Vindonisse sita sunt. Legionem vero eamdem unam & vicesimam ibidem p stea agitasse idem numquam tacendus Tacitus, alio loco, innuit, expeditionem ubi Domitiani in eosdem rebelles refert. e sese interim, finquit, una oe vicesima legio Vind nisia: Sextilius Felix cum auxiliarus cohortibus per Rhetiam is rupere. Hinc eius amplitudo, & rama: Sed praecipua digni-ν tatem
46쪽
ratem attulit , inualescente per orbem Romanum Christianismo Episcopalis in ea collocata sedes. Primus' enim Vindonissae Helvetiorum Episcopatus: primum ibi B E A-ae v s sacerdos Anglus ab Apostosorum principe PETRO cum ex Britannia Romam rediret, constitutus Episcopus. Antiquo in Conciliorum libro Episcoporum Vindonis. sensium adhuc nonnullorum memoria. Sigismundus rex Burgundiae concilium Epaoni η agitauit, in quo B v a vCvs EPI scopus C IvITAT Is, ET CAs TRIUINDONIssENs Is interfuit. A. D. N. Io. I x. Chi debertus quoq; Francorum rex, Clodouei M. filius, & Huld rada regina Aurelianum V. celebrauerunt xxviij. O 2 bris A. D. N. ID. LII. cui GRAMMATIvs EPICOPus UINDONIssENs Is subscripsit. Reperiuntur etiam ante utrumq; PATER Nus, & LAuno Episcopi Vindonissae sub primis Burgundiae regibus. Reliquorum ab
Beato nomina, & siccemonem faedae, & cruentae Christi ni nominis persecutiones aboleverunt, igne exstinctis, Imperio Diocletiani, & Maximiani denique omnibus pene Christianae pietatis monimentis . Gildebertus. II. Austrastae, & Allemanniae rex, cum morte Gutrami patrui,& eius adoptione regnum quoque Burgundiae suscuisset, multiq; per Allemanniam , Tigurino pago, circaq; Brigantinum lacum,& Vindelicos, Ulmam usq; Christon men darent, neque Episcopum haberent, Cathedralem sedem Vindonissa Constantiam transtulit, locum totius illius tractus pene medium, A. D. N. Io. xCvII. regni sui
Austra' XIII. Burgundiae I. Neq; tamen Vindonissae sic
quoq; auctoritas penitus antiquauit. Nam ea etiam translatione, receptum nihilominus Vindonibus, ne iura, de iudicia Constantiae peterent, sed Episcopus potius Constantia Vindonissam veniret, aut Vicarium eo cum pote stare
47쪽
state mitteret, qui iudicium daret. Acta Murensis Mbnasteri j. Cum abbas Murensis benedicitur notam faciat Episcopo constitutionem Mim loci. Populus enim iste madit adconaictum 'sopi ,-o' ceteri eius pagi conuicanei madant, fustet, ad Vindonissam, ibiq; ius Ecursiassicum audiet, iudicium Iustinebit ,sicuti conisiturum est Omni sanctae Ecessae. Duram is
mos etiam A. D. N. CIO. C.xxxvI. ex eodem libello. Vin
donissae vero erat adhuc incanus sub Friderico Ahenoba Norgerus. Controuersiam enim ortam inter Schoeni-sj Rhetiae Antistitiam, & parochum Volensem Vindonis sensium ob decumas quasdam cum Hermanus Episcopus Constantiensis composuisset numerantur inter eius rei testis Conradus de Teges de canonicus Conflantiensis, Anse in abbas de scine, Nogenu decanus de Vindonisia . &c. Facta sunt anno 2 n. I 18 I. Ind. 3. praesidente sedi e vinolicae papa Lucio. 3.Advocato Hainri Schoeni si Atq, hactenus quidem de Vindonisse antiquitatibus , dia claritudine vetusta.
pοΠremo, Cactro Vindonisse Asiae Altenburgo, ω in eo Romana legione, Comitumque prima origine , oe quomodo Habsburgienses Romana stirpis videri possint.
Caput Secundum. MVιτ A sub Romano Imperio, ε interea perpes
sam ab Germanis, & Allemanis praecipue VI N-D O NI s s Λ M, postremo sub Diocletiano , α Maximiano Impp. funditus peruerterunt, S praesidio ex- - . scisse, aut profligato, vastatis omnibus, Allem anni ad Lingones usq; Aeduos populabundi euaserunt. Illis ad ea loca
48쪽
loca obuius b Constantius Caesar missu Inrp. Maximiani primo improspere , mox feliciter proelio defunctus, ad Vindonissam rursus repulit, collectosq; .ibidem , campo supra memorato, magna strage adfecit, totaq; Gallia Rhenum ultra profligauit. Vnde Panegyristes. id memorem Lingonicam victoriam,m Imperatorii mul regloriosam ' Bid Vindouisse eampos hostium strage compleras , γ' adhue ossibus opertos es Vindonissam restituisse idem Constantius Cariat creditur, sed in C As TR v M. Vnde libello prouinciarum, paullo post, ut pleriq; credunt, confecto, & edito, inter prouinciae Maximae Sequanorum ciuitates ponitur C Α-sTRUM VINDONIssENfE. Et hinc quoq; posteris
nomen ALTE Nav Ra Castrum vetus, cum uniuersae,
gens Vindonesin Vindonissenses,&Episcopi Vindonum, Vindonissensiumqt, ut vidimus, ab antiqua Ciu i tate, licet
excisa, dicerentur. ALTENBVRGI siue C A s T R tV 1NDO Niss EN sis adhuc reliquiς paullo supra Pontem Arulae , dextra fluminis ripa, quo per sttingitur. Eius ambitus,quantu rudera ostendunt,capax quondam,& amplis moeniorumq; moles incredibilis, latitudo muri quibusdam locis, prςtestim secundum amnem, ad pedes sed cim,ouali facie,uti ferme omnia Romanorum castra, quin rum in Helvetia superant vestigia, & fundamenta, Vit duri . Finium , Gaunoduri. Saloduri, Auentici - Aliquot rusticorum ardes, eodem ambitu,& villae modo includuntur; cetera pratis fructiferarum arborum faecundis coluntur. Ibidem passim numi antiqui, lapidesq; Romanis literis insignes, aliaq;. vetustatis,&prisci cultus monumenta reperiuntur,"idie pene eruuntur, quorum partim copiam sequentibus faciemus, alios alibi vu lgauimus. Sed, ut eo redeamus, non solum Castrum Vindonissense condi-didit, ex antiquae Ciuitatis ruinis Caesar Constantius, sed E etiam
49쪽
etiam Vitodurum, XXIII. P.M. ab eis,& quam de se no minauit Contantiam, adeoq; toto Rheno, & Danubio , Romana castra, hiberna iἰ reparauit, aut noua instituit, Galliatq;. & Germaniae limites veteres firmauit. Castro Vindonissensi, sicuti ante Civitati, legio una relicta, ad extrema prope ruentis Imperij tempora. Argumentum ex Itinerario, cuius auctorem post Constantinum M. Constantio, de quo diximus, genitum, egi sie, scripssseq; comiectantur, quod ByZantium . Constantinopolin interpretatur, quamuis non desint, qui id glossema i putant. In illo libro Vindonissae semper una legio. Imo itinere illo quod ab Sirmio Treveros est, non Castrum , aut Ciuita rem, sed a Finibus i V1NDO Niss AM LEGIONEM nominat, transsato in ipsam Civitatis vocabulo, aitq; distare XXXV. P.M. recta, S exacta computatione. Legi nis nomen, aut vocabulum, vel numerum non addidit,
aut scriba omisit. Superius Unam & vicesimam legionem Vindonissae egisse posuimus, sicuti Iustus Lipsius omnis antiquae virtutis, & eruditionis lumen ,&collumen Notis in Tacitum emendasse ex historia videbatur. Vulgata editio Undeuicesimam ferebat. Utriq; repugnant inicii pii nes militares quae plures Uindonissae repertae, de reperiunmtur. Illae ferme LEG. XI. G. P. F. meminere. Castro Vindonissensi ista iam ante annos plures eruta, & notata.
L VEGNATIO. PO. MAXIMO. DO.FOR. COR. MIL LEG. XI. G. P. F. GUS ORIUS. ANN. XLVIII. STI P. XX.
50쪽
Hanc vero nuper apud Campum Regis ex eodem Castro, siue Alienburgo, naut multo ante allatam , cum rusticus,
qui ibi habet, hortum molituruseruisset, exscripsimus. C. UALERIVS. C. F. VOL. CAMPANVS VIENNA. MIL.LEG. XI. G. P. F. OLNl- ANNO. XI. STI P. XI. T. FEC. COMINIUS. NEM AUSUS F.
F. C. In ea qui chara steres innovare conati sunt, iam quaedam corruperant, adeo plus praeposterum quorumdam Sciolorum studium, an temeritas antiquae lapidis memoriae nocuit, quam longi temporis aetas, & superiorum barbaries hominum. Istam quoq; ad sacram aedem Gebersdorflivico prope Vindonissam, altera,siue vrsae ripa dextra eodem
M. MAGIUS. M. F. PO. MACRIVS. VERONA. Mu. LEG. XI. G. P. F. MARCI. MODESTI. ANNO. XXXIII. EX. TESTAMENTO. H. F. C. LENNIUS. SECUNDUS.
H. S. E. 'Ex quibus facile in eo animum Vindonissae fuisse LEG. XI. G. P. F.& librariorum oscitantia in Vndevicesii miransisse,ex eaq; per numerorum facilem lapsem Vnam devicesimam deniq; procreatam. Ceterum L oni praesidebant legati , tribuni, postremo E i. Comites.