장음표시 사용
61쪽
tum vice exploratis acquiesco , Experimentum certitudinis gratia rursum inst tui; sed nec tum nec postea res successit c ob peculiarem , ut auguror;in liquorcptimum adhibito qualitatem ; ὶ unde mutandum de eo proponendo consilium duxi. Atqui si rem unica tantum vice tentatam tibi retulillim , secisset sottasse experientia tua ut fidem meam accusares, etsi ego nihil tradidit iam nisi quod ve- se fuissem expertus. Et sanὸ,Dropbis,etsi eb vanitatis non adducor ut putem metantum de te meruisse, quantum eximii Naturae interpretes, qualis est D. H. B comia, de operum suorum Lectoribus meruerunt; est tamen quod jure credas, me omnia fideliter retulisse,quemadmodum 1 me observata suerant vel in memoIiam succurrebant,et si sortὸ nonnulla Experimentorum quae tradidi fortuita sive contingentia reperiantur. Et quanquam scripta maa ita a te legi cupiam ut opinionibus meis eatenus tantum assentiaris quatenus rationes & Experimenta ad ipsarum confirmationem adducta persuaserint, tamen quando de nonnullis loquor tamquam 1 me exploratis aut visis, velim ut iudices mihi saltem voluntatem Ellendi, sin minus errandi imbecillitatem, ubique defuisse. Vnum superest de quo,utut sapere videatur, te moneri ne pigear,antequam Dillertationi huic finem impono;Nimirum,me, ubi de Scriptoris Expetiamentum ex sua fide proponentis solertia& cura mihi constiterit, non illieb rem ut falsam damnare,nedum ipsum mendacii insimulare, quoties certioli & indubitatiori observationi refragari , aut eum recepta & probabili sitae Hypothesi sive Traditione pugnare videatur;Vetlim potius dispicere & perpendere, si qua distinctione aut resttictione dissidium illud conelliari possit;nisi sorte aliqua erroris occasio aliunde subolueriti Culus aequitatis hanc rationem accipe ; Interdum
quaedam praeter communem rerum ordinem irregulariter eveniunt , ut patet in. Monstris; Interdum vero recepta hypothesis, et si non ex toto rejicienda, non ita. commode ad omnia extendi potest,ae plerique credunt;denique interdum obse Vationes duae tantum inter se pugnare videntur,c utique cum deest circumstantia aliqua non animadversa, quae ipsarum Mumiana, revincat unde utraque Vera esse.
possit. Hoe multis Instantiis elucidari & eonfirmari possit, nisi Dissertatio haee tam
lusto prolixior evasisset; quare pauca tantum quae sequuntur, tibi expendenda I linquam. Araneos Hybernicos quorum plurimos in ea Insul L conspexi, quicquid contra garriat vulgus minime venenosos esse . Incolae multorum seculorum experientia edocti non dubitant. Nihilominus illud negare non audeo quod Glariss.. Scriter alicubi perhibet; nempe in Gasonia, patria sua, tantam iis in ine veneni. vim ut interdum calcati calceorum soleas transmittant. Atqui etiam in Anglia. natos, ab H bernia tam exiguo intemulo disiuncta, vel citra morsum venenatosine alibi Experiment'evincam. Magnetis sub qualibet eiusdem Metidiani parte tam versus Boream quam Α strum ubique aequalem esse declinationem , multi Authores tam libenter concedunt , necnon & rationibus adductis propugnant, ut verisimile sit , multos
E libris Potius quam Expeti mentis Philosophaniss qui in I avorin Commentariis.
62쪽
tariis legerent, eos sub Meridiano per Insulam Del cimo transeunte ubi aeua Magnetica polis directe obvertitur, ibidemque ideo primus Meridianus consti tuitur in in gradu Latitudinis Septentrionalis quadragesimo sexto declinationem septem aut octo graduum . necnon in gradu quinquagesimo quinto longe plurium , denique in parallelo versus Austrum vicesimo sub eodem ΑΣorum Meti diano decem aut undecim deprehendisse; multos, inquam, verisimile est in hisee
observationes incidentes, exinde Batavorum inscitiam incusaturos , quod cum recepta chalybocli setis theotia non consentiant, ut superias innuimus. Nihilo minus si cum aliis conferantur quas sagacissimi naucleri aliique periti sub caeteris Meridianis fecerunt, erit cur corrigendam potilis communem sententiam iu- die emus, qui m Tatavorum Observationes, quod eidem refragentur, exploden
das ; praesertim si ad id attendamus quod assirmavit Iesu ita Iuli in Alenis Fbu niera . ubi de Lovgitudinum scientia disserit, tanquam acutissimus Chalyboeli seiss observator amplissime collaudatus 9 dum in magna nave Lusitanica , una cum celeberrimo Nauclero Vincentis Roderies, Versus Chinam navigaret. Nam ex quadam Patris illius Epistola Fournserim memorabilem hunc locum transcripsit; Vnum est sinquit2 consideratione digni limum, nempe, quod, quo longi m sub eodem Meriaiano ab GEquatore absice seris, eo majorem Magnet declinationem compe etes. Sunt e Neotericorum Philosophorum primariis nonnulli, qui se per Thet-mometras comperisse a IIerunt, in cellis aliisque locis subterraneis acrius hyeme qu m aestate stigescere; de tamen, ut taceam vulgum aliter sentire, memini qiuod vir magnanimus & impiger D. Iames supra laudatus in Itinerario suo ex mandato Caroli I. τοῦ μακαώτου edito, insignem hanc observationem habet, ubi locutus de intensa aquae frigiditate per aestatem in ea regione glaciali in qua hybernavit Anno isset; Porro inquit puteus noster qui in Decembri aquam suppetit verat, in Iulio desecit. Denique quamvis in plagis Occidentalibus observatum sit interiorem arborum partem sive medullam universe exterioribus duriorem esse, nihilominus vetiatissimus in hisce rebus ' Scriptor, de Navium Architectura disserens, Maria silia de per totum Mediterranei littoris tractum , ligni partem cortici proximὰ subjacentem , E contra rigidiorem esse ea quae alboris meditullium constituit, observatum prodidit. Caeterum, ut tandem ad finem huius Dissertationis dudum
P olixae properemus; Expositis tam scopis, Drophile, ad quos in his scribendis
collimavi, longe , consilio meo aberrabis , si exinde te a studio Experimentalis scientiae acriter prosequendo, deterreri patiaris. Nec sane quicquam ex dictis aliti tendit, quim ut in Experimentis obtervandis attentus esse discas, in fidendo cautus; nullo modo ut ab iisdem ulterius prosequendis desperabundus de sisteres. Non enim vel Medicus Artis suae usum abdicat, eb qu bd aegros nonnullos , quihus mederi satagit, non pharmaca sua sed mors 1 morbis liberat; vel agros cole Te cessat colonus, etsi aliquando immodica aquarum illuvione vel caeli intempestate messis corrumpatur . adeoque expectato longi laboris fructu privetur. Nam , quemadmodum M cdicinae & Agriculturae ideo non renunciant qui
63쪽
easdem exercent, quoniam, votis suis tametsi nonnunquam excidant, illorum nihilominus compotes non Iarb evadunt, eoque successu conatus ipsorum cum faenore compensatur : ita nec nos dubia Experimentorum alea deterrere debet,qub minus iisdem operam impendamus , quoniam non solum multa sunt vix unquam casibus obnoxia, verum, inter ea quae miniis certa sunt, sortasse Experimentum aliquod creberrime peragere poteris, citra ullius rei interventum quae Experimenti luccessum intercipiat. Et certὸ multorum felix eventus, paucosum infelicitatem abunde praestabit; praecipue quando Inter Experimentorum labo res non rarb accidat, ut etiam, cum rem quaesitam non attingimus, assequamur,
aliquid non minus opera nostra dignum quam quod quaerebamus. Qua de re fortasse plenius alibi disseremus hic tantum addimus , Etiam mercatores ipsos prosessioni suae non renunciare, ed quod aliquando naufragium subeant, aut iri alios quam praestituerant portus vi tempestatum subinde agantur. Quo exempl. eo libentias utor, qudd, quemadmodum Nautae Mercatorum Europaorum aulpi ciis Mare Americanum navigantes aliquando a cursu destinato tempestatibus abacti, exinde in ignotas oras inciderint, novasque Regiones aperuerint; unde longὸ majus emolumentum ipsis accrevit, quam si caelum serenissimum & sa- ventissimum habuissent: Pari modo inopinati casus qui conatus nostros frustra tur, aliquando nova quaedam detegunt longe potioris momxnti quis solitus ecexpectatus suscepti Experimenti successus nobis esse poterat.