De gastro-enteritide : dissertatio inauguralis medica ...

21쪽

Stali i ta post aliquot opii doses oriatur exsudatio illa

plaSlica, qua collaesio organorum Sublata restituatur.

Ex serri praeparatis quoque plura pr0Spero C amoventu singularibus in casibus sunt data, ita ut alter laudet serrum muriaticum, alter Sulpituricum, vel livdrocvnnicum, inter quae delectum habere debemus ex morbi viriumque Statu. Illis in casibus, ubi calomelanos usus velatur tum per oXCretionum numerum ingentem haemorrhagiosque intestinates, tum per humorum omnium disso lutionem, a pluribus viris d0etis vegetabilis corbo ostadhibitus, qui cum valeat sanare OXternarum partium ulcerationem, imo ad putredinem gangraenamque Progressam, eodem modo estica iam haud exiguam exse roro dicitur in ulcera illa interna. unc demum de diaetetico regimine sermonem

instituamus, quod in paucis morbis tantae est dignitatis, quantae in Castro-euteritide. Aisi enim ab omni sorovictu arcemus aegrotos, priuSquam crisibus sit sublevatum malum, DiSi in convalescentiae quoque stadio quam accuratissimam imperamuS vitae rationem, Semper erit limendum, ne morbus sat recidivus. Nam permultis observationibus est evictum, chronicas inflammation os intustinorum omnino apta diaeta esse Sanalas; quamobrem aegrotis erit suadendum, ut saepius lauan liir minoribus ciborum portionibus, novo unquam negligant hoc prauceptum, cum Semper Sia pernio morbo debilitas romanoat periculosa tractus inteStinalis, neque omnia ulcera in per sociam transeant cicatrisationem. Duodsi autem in universum varias illas medelae ratio nos inter so Comparamus ne dubitamus, utra earum sit

pro 'sorenda. optime Sino dubio tractabit a0grotos is, qui solum eX symplomalibus maxime urgentibus indica

22쪽

tiones rei natura consentaneas desumit. Si onim, quamdiu inflammationis signa valdo eminent. Sola titimur antiphlogistica methodo, eaque maxime locali. minantibus autem nervosi systematis assectionibus, solueXcilanio, vel, ut Galli opinantur, magis roboranti, vix unquam infaustum obtinebimus eventum.

Mutationes anatomicae, quas instituta invenimus S Chione, non minus sunt Variae, quam Symplomata sere omnia supra accuratius exposita decursusque totus morbi, in quibus causa est, quod prius naturae ejus sero nulla saeta sit montio. Ut autem certumi Sequamur ordinem . eoque melius discernere possimus

diversa illa signa, quae modo facillime delogimus, modo ine instituta quidona accuratissima Oxploratione reperimus, non ineptum vidulur, sea dividere in Consueta ut ita dicam, atque occidentia. Alienationes otia omieno. Iuno semper in morbo nostro oriri solent, nil intestinorum perlinoni solliculos Liglandulasque lymphalicas; quae, prout Vel SHOrSim eX- stant divorsis in Io is, 1 set catervatim, Secundum malit singula stadia varium praebent adspectum. Neque vero lacilo est, explicare distinctius, quo tempore, nC qua ratione mutati nos primae ducant originem, cum mini- imo detur occasio, sectionem instituendi intra primos

morbi dies; plurimae enim descriptiones, quas proserre ilicet, post diem decimum quartum ad vicesimum usque Sunt consectae. In cadaveribus hominum priori morbi

23쪽

stadio defunctorum valde expansa inveniebantur intestinanere, unde majorum obtinuerant polluciditatem; in exteriori vero ilei superficie maculae Sunt repertae majoris vel minoris umbitus magisque opacae, SequenteScurvaturam majorem. Quodsi autem cultro dissecamus partes illas, non minus in interiori latero oppositas videmus similes sere uinculas ejusdem sormn D, qt ne, jtim coloro ab intestinis deserentes, Statim cognOSciantur. Praeterquam Vero, quod coloris varietate jam valde inter se discrepant etiam magnitudinem iam mutabilem ostendunt, ut eas modo per longius Spatium eXlonsas, modo quam minimas conspiciamus, tum in glandulis Peyerianis, quae dicuntur, tum in Bruntierianis. Lotacum quidem interdum tenent in jejuni sino, vel in

Oeco coli que, altamen fore Semper circa sinem tantum

it i eas videmus, praesertim in loco illo naulii nivalvula praedito, raro per lotam iloi Superficiem inter ianua eX pansas. Maximi tumorum ita sunt positi, ut parti, cui assigitur mesenlerium, Sitit adversi, modo magis agminali, modo Sparsi, minores Vero, qui ex solliculorum alienatio no ducunt Originem, soro in totalloi superlicio, excepta tantum Superiori ejus parte,snope repuriuntur. Quos tumores Si tangimus, rosiston tium. Sit Venia verbo, Sentimus, lanquam substantia

quaedam elastica interposita sit inlustini singulis tuni

cis. Incisione penetrante tacta, Supra mi Cosam tunicam stratum invenimus OK materia quadam constans

alba, vel flava, nec non solida, quae plagam ossori tuo vena, fulgentem, parum diversam a tuberculis, nisi ad spectus diversi talem ovidenter demonstraret. Supra illud stratum, quod semper eandem habet crassitioni, tunicam videmus cellulosam, tum muscularum, donique peritoneum. Folliculorum vero mulatio seorsim post

24쪽

lorum Sub strali forma in conspectum prodire non Solet, Sed conuius, ut ita dicam, osso videtur. Facile quidem in vertice eorum organorum, quae in CO COc0l0que jucunt, orificium quoddam possumus detegere, mulinae vero lioc solet fieri in il ei glandulis, cum jam

a morbi exordio viiloantur obstipari. Dum autem in interiori viscorum soporficie statum Videmus iam alie- Datum, ollam in glandulis inter duo Strata mesonterii set mesocoli positis similem cernimus metamorphOSin, quippe quae lanium capiant incrementum, ut Colum-b rtim Boquont Ova. Interdum eodem lempore, ubi magnitudinem ita auctam acquirunt, simul emolliuntur

tali gradu, ut compressione adhibita leviori plone conterere eas queamus. Folliculi lympliaticaeque glandulae

destructione pro edonio sequi Soloni Certum ordinem, ita ut, quae sint proxime Silao ad Valvulam iteo Oecam, multo prius alionentur, dum romoliores ab ea regione per longius tempus servant strii Cturam normalem. Neque destructionis ambilus omnibus in mortuis invonilur

idem, etenim modo eum videmuS enorm m, modo P r-

Quodsi morbus ad sociandum Stadium processit,

omnino alium videmus horum organorum Statum. Tunicae Onim mucosae indo a die octavo, Vol paullo post, prout morbi vis aut vehementior aul minor est, mulari incipit color naturalis, alque eXC; VationeS apparent

penetrantes ad materiam usque dictam, fierique non POleSt, quin oriantur ulceraliones insundibuli formae similes. 0uo autem ordine solliculorum glandularum que oriri diximus, obstipationem, eodem ulcerationem videmus incipero inde ab illis, quae proXime absunt nvalvula Bauhini, atque tum demum pergere ad romoliora organa; ut eXempla queamus proferre, in quibus

25쪽

modo accessit mors, si pereXigua destructio, modo Si paene per totum intestinum tenue coe cumque Ulcera erant dispersa. Cur autem glandulae Peyerianae saepius deleantur, quam solliculi solitarii, cur igitur destructionem saepius inveniamus in ileo, quam in colo, Cur in universum minus saepe obstipationem Conspiciamustiarum partium, Omnino eXplicare nequimUS. Vuae nutem Sunt rationes diversae, quibus ulcera illa solent oriri; incipit senim ulceratio aut in lunica mucosa ipsa, ita ut in sejus supersicio destructio consorinetur, atque lum demum penetret ad Stratum usque Subjectum, aut emollitionem anto sedore videmus Strati illius anomalis, tum vero Se qui tunicae mucosae inlimae metamorphosin. Quodsi igitur respicimus hane ulcerationis origi nem, socile intelligemus, tunicae mii Cosae assectionem non esse causam destructionis solliculorum glandularum que, Sed e contrario productam earum Obstipatione, quae p0Stea tam perniciosum Sortiri soleat oventum. Memoratu otium dignus est color, quo linctae sunt glandulae, ubi in ulcerationem transierunt; quem Colorem alienum a morbo atque accidentem lantiam Oxistimo, quum, ut Verisimile est, eX bili Saepe pondent quod sodos bili commixtae queunt domonstrare, ita ut flava ulcera non sint judicanda alia, atque in cetoris reperiuntur cadaveribus. Si autem accuratius in tu mur speciem, quam exhibere solent maculae illae destructae,prnolor dura loca a Louis descripta, etiam lori iam videbimus formam, utpote glandulae appareant insup0rsicie reliculares. Plurimis in casibus non omnos Poydrianas sic dictas glandulas reticulari tela cernimus obductas, sed singulares normalis formae apparent intermiXtae relicularibus.

26쪽

- 26 Duodsi steriori tempore it groli mortem occumbunt, plui os Dorum ti in lales praebent mutationes partiales, quarum descriptionum protulimus, neque totam illam reticularona, sed Sola reperimus ut Cora, quin ullam aliam dos tructionem inda a re liceat. Quod ad formain

ut in ot Singulorum ulcorum, inveniuntur modo figurae ovalis, vol rotundae, modo unum aut CPrte perpauca adsunt, qua se lotum amplectuntur intestini circuitum. Nodum autem tonent admodum varitim, ita ut nunc in-voniantur, tibi tota mucosa sun dum constituit, nunc

ubi pro ea sungitur vel muscularis, vol collulosa, vel adeo peritoneum ipsum. Dum dederimus ulcerum description seni, nil nobis

Superest, quam ut interprolemur eorum Originem.

Quoerendum Onim ost, quomodo iis in casibus, ubi nec stratum illud invonimus, neque aliam quandam primitivam mulationem, inflammatione, vel Spontanea motamorphosi ortam, ros sit e plicanda 3 Semper sere continget, ut vestigia ibi nonnulla reperiamus, e quibus possimus colligere, solliculos primo osse iis socios, volsiandulas jam dictos, idom serit dicendum, ubi ut oration om in alium locum videmuS transgreSSam, neque

prosectam ex P0yerianis glandulis. Haud raro etiam a viris doctis observata sunt ulcera inlestinorum solo acuto morbo proegresso, quam ad rem interpretandam sussi coro videtur assectio quaedam solliculorum, minimo opus osso primitiva tunicae mucosae laesione. Si veropor longius tempus jam perstitit nosior morbus, ulcera invenimus pormagna, quamvis in illo solum sex solliculis cooperint incrementum. Adspes tus autem Varius, quom solent exhiburo, facile noS Compollet, ut duas ponamVS QOrtim SpecieS, Simplicia atque cum hyper trophia conjuncta iunicarum Singularum intestinatium; quorum in prima

27쪽

specie mucosa, sicuti roli quae tunicao, omnino nullam ostendunt assectionem. Doc quod altinet ad colorona, nocuit crassitiem duritioniquo. In altera Vero Sp Cio COD-spicimus ulcera ominentia et incisa sero ligono, coloris mutati et omnino ea prasedita crassitio, quam habui e simul solunt tunica collutosa ac mu Scularis, qUno Sinondum Osi dolola ulceratione, fundiam Diceris valde hv perii Ophicum sistit. Quod si dissecamuS ulcertim mar- ines. singulas tunicas ingeniona Saepe videmus Obli Duisso donsitatem, atque eo duritiei QSSe progressas ut sero aequont sciri hosam dogonerationem. Interdum autem vegroti repente, quin cauSam inveniam DS ullam. gravissimis ossiciuntur doloribus, ni que paullo post vehemontem Peritonitidem oXistero Videmus, quae brovi mori in Sidet inducere. Vuae phaenomen nubi obsorvamus, persoration om intestinorum evenisse suspicari debomus. praesertim si etiam meloorismias valde augetur. Unde aut in linoc pors oratio duxerit originom non dissicito ost dictu . Si enim ulcera tunicam mucOFam, nee minias muscularem jam puri irarunt, tenue perilonuum vix diutius destructioni resistere potest: quo porrupto omnia intestinoriam contenta Cum magia a Pυ-ris quantitate in obdominis cavilalom ossunduntur, onm- quo ossiciunt irris ilion an, ut statim nova inflammatio oriadiatur. Haud minoris momonti ad perforationem produ- condam nimia intestinorum expansio n0stimanda est per

BCrem, quem continent. Quodsi hujus symplomatis spectamus dignitalom. gravissimum debemus habore citoque sere semper lethalo. nisi jam partium perruptari incohaesio orta sit cum abdominis parietibus, vel cum singulari quodam organo, ita ut intestinorum contentu nil corporis superficiem possint prorumpere, aut ut impediatur omnino, quominus aliquid in abdomon sessundatur cum foraminis lumen organo quodam sit occlusum.

28쪽

Nunc denique ud ulcerum progrediamur cicatriSationein. Si enim aegrotantos diem supremum obierunt seXla vel octava demum hobdomade, margines simplicium ulcerum, quae diximus, multo planiores sunt facti, saepius possumus discernere in partibus singularibus Superficiem, quae eorum exhibet fundum, ne quo distincte ostendere eam lineam, qua incipiat mucosa tunica, o Cliniatur ulcus; imo in ojus contro, Venia Sit verbo, loculos quosdam conspicimus inaequales, quos papillas

carnens morito d bemus vocare. Imo invenimus interdum in cadavoribus ne cicatrisationis quidem vestigia, cum mucosa iunica obducat Simili modo onam nos partes, praeterquam quod deficere videmus villos consuetos.

xllera autem porto, ubi desint inlos inorum villi, ne opinumur statim, Oliquando ibi a ibi isso ulcera. Mortuo inulem aegro in convalescen hiae Si odio, modo loca invenimus nonnulla rubrioris coloris, modo Ulcera non Omnino in cicatricos vorsa. Generatim ubicunque obveniant

cicatrices in inlestinis, sere semper solo in iteo prope

Interdum d 'prossionos quasedom in intestiuis Observolao pro ulcerum Cicatricibus Sunt habitae, quamquam

nil aliud fuero, nisi glandulae Sic dictae Per erianae, quod in singularibus hominibus modo magis, modo minus

ominore Solent. DuodSi autem colorem adspectumque totum cicatricum intestinalium ComparamuS Cum Satio mucosne tunicae Stalli, eundem Cernemus proelSSum, quom in externariam partium vulneribus invenimus sa

natis, nisi quod per Structuram organorum haud exigua dissorentia sit inducta. Maculas illas sub mucosa iunica silas etiam in cadaveribus post longiorona morbi decursum SaepiuS Videmus resolutus, quod ita fortasso accidit ut illa plicas producat, quae sensim sensimque Superfici in obducant. Unde autem color griseus, imo inter-

29쪽

dum lividus macularum sit deducendus, omnino nos fugit, fortasse autem cum resolutione Oarum ipsa n Xum alit. Eodoni modo glandulorum lymphaticarum in me- sentorio sitarum metamorphosis magnas Osfert varietatos. Cum enim inceperint tumere, modo semolliuntur ad O, ut abscessuum instar fluidum aliquod videantur conli nere, ubi autem ulcora prope Sila ad cicatrifarionem jam processerint, tumescentiam magis magisque Conspicimus imminutam . multo duriores ut luo ad normalo volumen soro r0ductas glandulas, praeter a vero insigneS rubro quodam Colore. uaro senilem ration se oriri videtur mulatio starum at tuo instosfinalium solliculorum, si ab eo discedas, quod nunquam illas invenimus ut ' ratas, sed modo in suppurationem vorsas. In universumi igitur merito contendere licebit, proportionem quandami exis toro inter dus ruclion om solliculorum atque glandullarum m serat artim, cum fore soniper, ubi illi orant quam maximo doleti, imo ut 0rali, etiam harum pser multa se graviorem metamorphosin subierant; neque do sede morbosae earum assectionis disserentia est statuen da, quod sere sine talla e coptione circa Bauhini valvu

iam maxime vidomus mula in S.

Duodsi donique omnia comparamus Plino nomona quae morbus ost seri, Variolatoniquo in solliculorum atque glandulorum metamorphosi, socile intelligemus, no suo cephalalgiam, neque stuporem, neque alia Signum pra bore certum, quousque internae destructiori S sint progi ossa se ex copiis fortasso diari hosta, dolore atque Sono abdominis, quom lactu sentimus, sed Omnia inritum d monstraro, quantum impetum exseruerit Castro-Enterilis in totius

corporis Oeconomiam.

30쪽

.go Cor olus Bogis laus Iulius Gloli 0

Francosui latius, evangelicae addictus consessioni, die undevicesimo mensis Documbris Λ. millos. octingentes. ducimi tertii natus Sum, patre Car olo, matre A emilia, quos adluic superstiles Summa Veneror pietate. Primis litterarum rudimentis domi imbutus, inde ab anno undecimo aetatis Gymnasium frequuti avi Franco- sui latium, quod hocce lempore adluic Cel. Poppodirectore maxime floret, ubi, cum omnibus iis disciplinis, quae in scholis solent tradi, operamna, Ssem, maturi alis testimonium obtinui. Antio

MDCCCXXXm. almam pelli uni orsitatem literarium Fridoricam Gulielmum, cujus civibus sit. Si raus S t. l. rector magnificus, sacultatii oro modicae Ill Bus h l. i. gratiosi medicorum ordinis de anus me adscripserunt. Per quadrioni tum hisce intersui praelectionibus: Col

nec non do s*ndesin il Gia; ist. M ueller de ana lomia et speciali et comparata, nec non de Sem