De catameniorum caussis probabilibus dissertatio inauguralis

21쪽

congestionibus et sanguineis et lymphaticis magis ob-tioxia sit , quam in qua musculorum desectus penitus

Observatur, vel exigua tantum Stru Cturae muscularis

vestigia adsunt ; jam exinde Ptelliora uterina quodammodo explicari posse Videtur. Ρraeter autem conditionem uteri plethoricam ab ejusdem pacenchymatis indole pendentem , aliam adhuc Caussam praedis ponentem recitant physiologi : situm videlicet corporis laumani erectum. Quanquam ego quidem hane caussam non inter principes referrem ad catamenta fundenda praedisponentes , quum nori intelligam , qui fiat , ut puellis circa annos pubertntis hic fluxus nondum conlingat : situs tumen Uteri in ima pelvi concaussam sistit minime negligendam. Si enim ponimus, nisu quodam formativo, neu liquam explicabili , uterum inde a pubertatis utinis ita es- formari, ut catamen iis fundendis par reddatu Pr situs Corporis erectus , nisi quidem absolute liunc fluxum ciet , mire tamen illi favet , dum sanguis ipsa sungravitate physica ad uterum allicitur. Onan s enim

excretiones et secretiones vel naturales vel praeternaturales eo facilius su Cedulat, quo nangi S CXCernenda

et secernenda directionem gravitatis Sequi possunt. Salivae ex ductibus suis efffluxus prono capitis sita nugetur; puris in abscessu collectioni situs membrid Eclivis favet, haemorrhoides in situ Corporis Perpendiculari vehementius saeviunt. Quid 2 quod natura ade Cretiones et secretiones facilitandas gravitatis leges quodammodo sequuta fuisse videtur , cujus insigne exemplum nobis praebet lotum , quo patet , sJstem R

22쪽

Dropoeticum et bilis vel in cystidem suam, vel in

duodenum delapsus. Tertiaria caussam praedisponentem numero entorem uteri insignem , physiologis observatum a Vicinia partium undique illum circumdantium oriundum. Ea estonim calidi sanguinis animantium Conditio , Ut, quam ope respirationis perenni tramite sibi vindicant , ignis materiam continuo iterum atmosphaerae reddant. Quae quidem materiei ignes ad atmospla aeram attraclio eo insignior est, quo magis corporis partes ejusdem superficiei appropinquant, quum contra illae , quae Profundius silae sunt materiam igneam diutius retineant lia in a partibus vicinis iterum attrahant. Quantam vero symbolam ad Congestiones sanguineas juvandas , calor diversarum partium specificus conserat , Ulterioribus argumentis non indigebit. Ρlures adhuc caussas Praedisponentes, nisi subtili tutis nomen timerem Asserre possem. Accedo itaque ad illas , quae fluxum hunc sanguineum periodica vicissitudine proliciunt. Id a vitae esse nequit sine vicissitudinibus et rythmis periodicis. Quando hae periodi vexantur, lentescuntot labefiunt animal aegrotat ; quando omnino evnnesciant animal mortuum dicendum erit. Pulsus , respiratio , somnus, appetitus, alvi depositio, Catamenta , sebris etc. periodum quandam Plus minus Protractum tuentur. Quid autem est principium omnium harum vicissitudinum Pyllimi carum per totum Org3Hismum viventem perenni tramite agentium p Cevlci est vigor virium vitulium , vel propria harum conditione , vel peculiari stimuli inittile excitatus.

23쪽

Quanquam itaque vires vitales caussae periodici

catamentorum fluxus esse videantur id tamen mediante irritabilitate musculari ab Haltero dicta , praestare videtur. Id enim a posteriori , quod dicunt , multis phaenomenis, irritabilitatem adesse probantibus , docemur; a priori Vero, quum experimentis evictum sit , vel minimi ordinis vasis irritabilitatein haud esse denegandam. Multo selicius plura phaenomena physiologica et pathologica explicari possunt , si , quae Veteres physiologi viribus mere mechanicis et physicis attribuere , potius ad virium vitalium

BCtionem referuntur. Quae enim e. g. tubullorum capillarium functione ab illis explicabatur, Vasorum lymphaticorum vis resorbens, majori jure vi cuidam.

neutiquam mechanicae , parietes vasorum Vario modo

constringenti , ideoque veram irritabilitatem demonstranti , adscribitur. Omitto tamen gravissimam hane irritabilitatis provinciam , et , ne multus sim , uti

Gii tanner verissime sustinet corpora viva perenni irritabilitatis hauriendae iterumque excernendBe Negotio esse obnoxia. Adscribit hunc irritabilitatis oderidae facultu tem hasi aeris vitalis , seu oxyginio. Quod si etiam nondum acu ratissime determinare possimus , num hic sit fons irritabilitatis; attamen negari nequit, multa phaenomena exactissime inde explicari. Irritn-bilitas tamdiu occultu remanet donec stimulus qualiscunque illam in motus cieat et deinceps extingunt. Hoc placitum Girtunia ei ianuin optime D abli ne, quum jnm jam proferre ausi sumus de periodico Catamenio-

24쪽

rum fluxu opinioni respondet. Femina enim sana perenni functione hane irritabilitatem occultam attrahit : sanguis vero circuitu Suo per totum organismum dispersus stimulum porrigit, qui irritabilitatem

accumulatam, eamque nimi Ana in motus ciet, viresque vittiles subito ita excitat ut Sanguis ad uterum,

qui jam plethorica, ut demonstravi conditione instru-Ctus est, Congeratur , VASHque minima trun Sudet.

Nunc statim silet irritabilitas , et per aliquod tempus quasi extincta videtur, partim quod gravissima eaque praecipite, vicissitudine consumpta eSt, partim vero quod stimulus , sanguinem puta , fructus est. Attrahi in P denuo interea irritabilitatis edendae facultas , redit post quatuor hebdomades tanta sanguinis copia , ut accumulata et occulta irritabilitas excitetur , iterumque calamentis fundendis par sit. Sic itaque periodicus hic fluxus , modo aucta , modo imminuta irritabilitate , per 5o circiter annos viget , donec tandem exsangui senectus irruit, et conditio uteri plethorica rigiditati senili cedit, Unde catamentorum fundendorum functio , labefacta , mox desinit. Quid ' quod irritabilitatem varia ratione modificatam , ipsissimam esse solemnis hujus phaenomeni

CRUssum , palliologica etiam calamentorum conditione doCemur. In genere Calamenta duplici ratione peccant dum vel abundant, vul justum sanguinis quantitatem haud tenent. Utrumque phue nomenon secundum theoxium hypotheticam a me explicatam illustrare audeo.

Mensium fluxus duplici ratione peccat abundantia. i. Si coi pus nimia irritabilitate laborat : a. si stimu-

25쪽

lus qui irritabilitatem latetilem in mollis ciet, justo gravior est. Feminae sanae , quae scilicet modica irritabilitate gaudent vix ac ne vix quidem , licet plethoricae sint, Catamentorum eXCessu VeXantur; quum

contra mulierculae, quae irritabilitate nimia laborant, Iicet corpora exsanguia et delicatula habeant , menstruationem profusum , inordinatam et frequentiorem saepissime perpetiuntur. Stimulus proximus , qui irritabilitatem , ad catamenta fundenda excitat , in massa sanguinis positus est. In illis itaque feminis , ubi vel exigua adest lati- Cis vitalis copia , vel irritabilitas minor Catamenia

justam quantitatem liaud tuentur. In utroque CaSuirritamenta graviora corpori allata, quae pletho Pana spuriam efficiunt et irritabilitatem letilescentem ad reactionem sollicitant , calamenta promoVere possunt. Inde explicatur Usus Aloes , et Cujuscumque ullus

emenagogi, utpote talis quod irritabilitatem minimum ad motus cogat , ideoque fluxum restiliant. Ex omnibus itaque ullatis patet, quidquid puriodici cui i- mentis insit , deberi irritabilitati v uviue , stimuloque,unguineo. Nam et irrit ubilitas et irritamentum continuis vicissitudinibus obnoxia sunt , ita ut in Stata sano quarta quaque hebdomade sanguinis copia iterum tanta sit , ut irritabilitatem , quae in eodem temporis spatio puri rutione Mupta est ad motus citcndos cogat , tantamque in totum organismum vim e X-Serat , ut sanguitiesus latex effundulur. Imo vel argu menta ex disciplinis clinicis polita huic de periodico Catamentorum decursu byp0llaesi respondere videritiar.

26쪽

Ponamus videlicet menstrua a venereo stimulo obstructa , in quo quidem casia duo irritamenta in corpore obtinent, Sanguis scilicet menstruatione eXCOP- Dei dUS , Virusque venereum . ille tempore catam en iorum irritabilitatem occultam, seu potius lentescentem totius systematis sanguiferi movet et oritur quasi Orgasmus febrilis. Virus venereum stimulum sistit Contrarium, qui dum continuo irritabilitatem vasorum minimi ordinis lxcitat ea contrahit et catamenior uia

profluvium inhibet. Hoc in casu id tantum agendum erit, Ut stimulo iniquo sublato, sana irritabilitas restituatur. Effectu utriusque liujus irritamenti , sibi invicem contrarii illa phaenomena optime explicari posse mihi videntur , quae hoc casu in sexu sequiori observuntiar , et menstruationis doloi ilicae et dissicilis

nomine salutantur. Ceterum plura phaenomena, qu ne suppressionem fluxus menstrui comitantur , verisimile Teddere videntur, effectus proximos hujus S UppreSSIO ni SNon attribuendos esse sanguini OXCernendo, non eX-creto , sed potius irritabilitati vehementer excitatae et

in motus coactae dum irritamentum Sanguineum non

eliminari potest, ideoque ob Continuam in Corpore moram , irritabilitatem diutius et vehementius movet, donec tandem illa extincta et effectus nocivi sensim desinunt. Observatur enim , illas seminas quae hac suppressione laborant , desiuitis temporibus, et quidem plerumque quando catamenta secundum naturam fluere deberent spasmis momentaneis turbavi. ΙΙoeph te nomenon explicari non posse videtur , nisi ponamus irritabilitatem per quatuor hebdomades auctam

27쪽

in motus cieri, tandemque iterum extingui , stimulo sanguineo licet perentii. Quodsi itaque caussa Cata inenia impediens tolli non posset; hi tamen essectus ab excitata et mota toritabilitate oriundi remediis sedantibus relativis minui possent. Nunc adhuc verba quaedam adjicere liceat de Caussis catamentor Um negativis , quae sCilicet hanc praerogativam infantili senilique aetati omnibusque animalibus vivi paris denegant. In aetate infantili, ubi tamen irritabilitas tam insignis est , nulla exceptis

rarissimis exemplis catamentorum Vestigia reperiuntiar. Caussae Disi in hypotheticos teleologiae campos incidendi animus sit , has paucas annotari POSSe , duCO.Ρrima recitari meretur efformatio uteri in aetate insantili nondum absoluta. Sic enim accidit ut omnis congestio sura guinis ab Utero arceatur. Nisus enim sol

mativus tun C denique uterum quasi explicat, quando tota virginei corporis Compages par est, gravissimo partus negotio subeundo. Respectu irritabilitatis insignis in aetate instantilis observabilis , natura sexcentis latitur opportunitatibus, quibus nimia irritabilitas continuo iterum extinguatur , inter quas inprimis eminet animi hilaritas , liuic aetati quam maxime Communi S , utpote quae nimis aggregatam irritabilitatem ossicacissime extinguat ; lusu tam et eXercitii Corporei Appetentiu , et sic porro. Quid ' quod minor sanguinis copia

insatilibus communis praematharum Catumentorum Pi O-

fluvium impedit. Quae de caussis desectus calamentorum iri aetat insatilili proposui, otium de uetale senili valere vi-

28쪽

dentur. Nam , ut omnia argumenta omittam , quae teleologia milii suppeditare possit , uterus obrigescit , latex vitalis imminuitur , ipsi rivuli exsiccantur et , quod imprimis censendum videtur , irritabilitas lentescit. Quod si unum et alterum ex hisce phaenomeni S . qu ne senectutem Comitiantur in aliqua femina ultra annos pubertatis posita tion observantur , fieri omnino pol est , Ut catumenta adhuc profluatit. Sic ipse matronum novi , in qua cutamenta , eaque SH lis Profusa corpori quam maxime irritabili tribuere velim. Dixi, sanguinis exiguitatem cutissis annumerari posse, quae calumenia ab Aetale insantili , senilique excludunt. Inde sequitur , quod in aetate pubertatis femina sana majorem sanguinis Copiam , quam vir, ceteris paribus praeparare debeat. Quo Cum etiam Cora Senti utit observationes anatomicae , et Physiologicae , quae insiguem vigorem vasorum resorbentium Apud seminas testuntur. Indo Wrisbergius uit , ta Viscerum vigorem , chyli salubrioris tiberiorem PraepArationem sangMinem , in utero collectum , ad effugia quaerenda disponere Vix adhuc quaedam disserere audeo de caussis desectus Catamentorum in brutis , quae tamen nihilominus concipiunt, prolem gerunt , nutriunt. Omitto tamen laypolliestra teleologicam , hoc uno Contentus , quod quodammodo ad probabilitatem sensualem amspirat. Ρhysiologiae enim et anato meS COm PRPutne Studiis relictum est, ut veriora olim doceamur , sic ratiteleologia fortasse philosophicam rerum indaginem

29쪽

sibi vindicat. Certe caussae quam maxime latent, nullis iraque cui qualemcumque veritatis speciem tribuere et velim et possim , scio , quam situ in corporis Pronum , Per totum mammulium classo in observabilem. Huic enim quodammodo respondere videntur fluxus sanguinis vestigia , in ordine Sinaiarum obvia , quum tamen quadam ratione situs erectus haud prorsus illis denegari queat , quanquam quidem iii cce fluxus ictoliam ParCUS , vagus, et Omni periodico ordines plane destitutus sit. Haec qualiacunque habui, quae de cata mentis milii disputanda videbantur. Utinam aequos benevolosque lectores nanciscantur l

30쪽

THESES DEFENDENDAE.

Anatomia firmum est medicinae fundamen

tum.

Arturiae duplici motu gaudent. III. Sobrietas praecipuum sanitatis praesidium.

IV. Aetas temperamenta mutat.

Ubi sensus , ibi voluntaS. I. In vestibus utendis observanda Veniunt materies , color , forma , quantitas , ditieS.