장음표시 사용
251쪽
PsII NAE perguntur : quorum Sem Cum suis occupat Syriam reliquamque Asiam, Cham Vero Aegyptum ac reliquam Africam, Iaphet autem Europam-
REV natus 32.annos, gignit Sarvc.
SAR V C cum esset ao. annorum gignit Na
dum,& amplo semine magnificandum ; atq; in ipsius semine, ς est Christus, benedicendaS bram. OmneS nationeS terrae. Itaque Thare patrem MNachor fratrem ibi inseruitute Deorum ali- Ioma .enorum relinquenS,pergit Cum Sarai, Lot, a Clota familia sua in terram Chanaan, Venito; iuxta S1chem, Vb1 apparCnS cIDominus , ait: iam Ch Semini tuo dabo terram hanc ideoq; Abram naλa. ibi Deo altare aedificat. Inde progressuS,tCndit tabernaculum inter Bethel oc iles ubi rursus altari CXtructo, inuocat nomen Domini. hinc progreditur ad meridiem habitabat au Ποίτ. mtem in icrra promissionis Veluti peregrina intentorijs: expectans habentem fundamenta ciuitatem cuius artifex dc conditor, DeuS.
NA C Η O R cuma p. annorum esset gignit Thare.
HOC tempore Ninus Rex Babylonis doles de morte patris sui Iouis Beli, qui ab
Eier. Ere. Flebratas Bel, Beel, siue Baal,a gentibus Iuppi- .ctali. ter appellatur) facit sibi exsculpi imaginem Belidolu. ad Vivum eius, eamq; in ipsius memoriam in medio ciuitatis erigit, ac quibuscunq; reis ad ipsam,tanqua ad asylum,confugientibus impunitatem concedit. Propter quod Vulgus cadipit illi imagini diuinum exhibere honorem. dolo' ' Huius exemplo multi passim heroibus statim as dedicant, defunctosqi pro dijs colunt. Videntes autem daemones superstitionem populi, in idolis latitant, atque oracula & res ponsa dant obscura & ambigua , sibique Di s ., . uinos fieri honoreS decernunt. Sic intro data Seipit & ctuS hic error, paulatinn artificum diligentia, augςsux- poetarum figmentis, daemonumque fallacia crescit ac inualescit ubiq; gentium, solis Hebreis exceptis in tantum Vt in Olita consuetudo tanquam lex custodiretur, atque capitali poena plecteretur, qai ei se no conformaret.
Genes in 'H ARE cum esset Io . annorum gignit Abram I Abrim in Hur oppido Chaldaeorum.
Iuditis. A BRAΜ in Hur habitans, nolebat ado- Genesis. Horare Deos Chaldaeorum, sed unum Dc- Neem. q. um c li colebat.quamobrem cum a Chaldae-act. . is multum affligeretur, Deus gloriae illi 32. annorum iuxta HebraeoS exiss enti appares, pre- ' Vt C iret inde Cui obediens Abram, re cha diu. licto natali solo, commigrat cum Thare pa- Genest . tre,Sarai VXOre,& Lot nepote in Charan Metasopotamiae ciuitatem; ibique commorantur 23. ann OS. Vbi postmodum Thare anno Vitae suae 2CS.Obijt EODEΜ hoc anno fame terram Chanaan premente, descendit Abram cum Sarai & Lot in Aegyptum ut aleretur ibi. ac timens Occidi ab AEgyptijs propter pulchritudinem vXOris stiete,dicit eam 1uam este sorore. quam in domum Pharaonis ablatam,Ob plagas Pharaoni ac familiae eius a Deo immissos, intactam, multiS ditatus, recipit. Abram & Lot regressi cum suis in terram Chanaan, prae nimia Vtriusq; Oput entia pecorumq; copia coguntur separari alter ab altero; Lot eligens florentem regionem circa Iordanem, commoratur in Sodoma Abram Vero habitat iuxta coriallem Mabre in Hebron. ac iterum audit a Deo terram istam ab ipso &semine eius possidendam,idque multiplicandum sicut puluerem terrae. Vbi & altare Deo
Genes Ia. Peregrina iaci Abrae in Aegyp
Posthaeas reges Sodomitae, cum regibu cenes j A ssyriorum congressi in valle sylvestri praelio vincuntur, ac Sodoma spoliata Lot cum Lot eaptus alijs captiuus abducitur: quos Abra cum 318. ἰiberatur seruis suis persequens usq; Dan, reges hosteL R. Ah - que caedit, captiuos spoliaque Victor reducit. Cui victori reuertenti occurrenS in Valle re' s,bhgis Melchisedec quem Hebraei tradunt esse saetifieiubem primogenitum Noe) rex Salem ac faceta Melchis dos Dei, panem & vinum offert, Deo ac Α- μςς brae benedicit: cui & decimas dat Abram ex Omnibus , ac spolia regi Sodomae reddit. Dehinc Abrae conquerenti quod haeredem Genes 1 non haberet,Deus per visionem promittit fita Promissio Ilum qui & haeres esset, & multiplicaretur si λ λς cut stellae caeli: cui credes Abram iustificatur. ac in signum promissae terrae, praescriptum a obli I. Domino sacrificium offert, aueSaduolitan- Abrae. tes abigens,igne caelitus hostiam absumente. atq; nocte sopitus,oraculo docetur semen su D. um affligendam & seruiturum in AEgypto oo annis, deinde Diuinitus liberandum, ac possessurum terram Chanaan.
a s. missaq; accipit ipsum Diuinitus benedicem ABRAM post annos IO. quam habitare Anno
caepit in terra Chanaan, ad petitione Sa- mundirat congreditur cum Agar Aegyptia ancilla C . sua. que Vbi concepisset,atq; ob id Sarai domi Fug nam suam contemneret, ab illa amicta rugir L' in descris
252쪽
Gala ... in desertum Versas AEguptam: sed iussu Ana11maEI M- geli reuersia, ac dominae subdita, mox parit R. ux- Abrete So. annorum exii enti Ismaelem.
Gem ' A B R AE 00 annos nato apparCns DCAS, I x pro mi iliones de mul riplicando semine, terrao: pOίsidenda iterat . a C mutato nomin CVocat eum ex Abram, Abraham,id est, patre multarum gentium: d Sarai, Sarana, hoc est, principem, ex qua promittit ei anno proximo nasciturum Isaac, Una cum Ismaelis successit. Praecipit insuper statim omnes mascu-IOS,ac deinceps omnes pueros Octauo natiuitatis die, in carne praeputij circucidi, in signuaeterni faederis Dei cum Abraham & semine eius, ac in signaculum fidei, quo ab infidelibus distingueretur. Itaq; Abraham mox ipsa die sieipsu masmaelem annum 13. a Cnsem, Somnes seruOS domAS suae circuncidit. Eodem anno Abraham in valle Marii breribi L,iri sedens ad ostium tabernaculi sui in ipso fer- tres Vraex, uore diei,tres Angelos in specie Virorum ex-- cipit nospitio, pedes lauat, conuiuio rencit,&' stans sub ilice nunistrat ad mensam, Unum tamen adorans qui ipsi seni & effoeto filium ex Sara sterili, anu ite ei eta in annum pro Ximu promittunt; eamq; ob id ridentem corripitat.
Gem. 3. In d C p rgent S Sodomam comitante eos
Pictas Abrahamo, eidem obnunciant peccata &fah,-h turam si1bversionem Sodomorum: pro quibus Abraham saepius deprecatur; auditque, si vel decem in ciuitate essent iusti, propter eos parcendum omni loco. Gue s. Vespere duo Angeli intrantes Sodomam, Abomina- a Lot suscipiuntur hospitio ac coena ; prius da libido quam irent cubitum omnes Viri ciuitatis Val- ' - lantes domum Lor, nouos hospites flagitant Ezech.jL ad stuprum. Cgressus Lot anxius pro thospitibus, offert duas filias 1uas Tiro incognitas. cumque a furente populo Vim pateretur, Ana. Per. p. geli introducto LOt, nefarios caecitate percutiunt, locumque istrum euertendam Lot c-
Mane Angeli iustum Lot cum uxore& 2. filiabus manu educunt extra ciuitate, dantque mandatum ne retrospiciant, sed propcre in monte sese fatuent id cum Lot longius Videretur, precibuS impetrat ut in Segor V or LQx. ciuitate proxima fatuentur. at uxor ei HS res piciens post se,Vertitur in statuam salis ubi incredibilis animae memoria etiamnum stat figmentum saliS.
Genes. ry. Ingre Lot Segor exorto iam Sole, subito Dominus pluit de coelo ignem, sulphur, &picem super Sodomam, Gomorram , Adamam, & Seboim; easque ciuitates cum Orn&Gomo, nibus incoliS&circumiacente regione comburit, & in cinerem redigit, totumque lo-: Cum facit lacum horridum, qui hodie etiam-- Gψ δ' num intestimonium nequitiae simul & exema Pς 'ἐ' pluin aliorum perpetuiSexaestuat Vaporibu , quorum halitu terra utrinque ad 8 milia pas suum usque sterilis squalet. siexes iq. Lot Vero timens manere in Segor, ascendit
e L IaLuc. I. Subuersio Sodomae
cum Vtraque filia in montem, ibique habitant in spelunca. at filiae cius existimantes nullum
Viroru remansisse in tetrra praeter Lot patrem :Πςςit '1enem,Vt 1eruent CXIpso 1 Cmen, CV patre mC- filiabus briato alternatim congrediuntur, concipiut, paritq; maior Moab patre Moabitarum , minor autem Ammo Patrem Ammonitarum.
I deinceps habitat in Gerara, Vbi & VXO- Η, iatiorem suam dicit esse sororem, quae ab Abime- Abrahae inlcc rege rapta,ac Dei protectione seruata , ad Gς - δ. ipsius iussum statim de nocte cum magniS donis intacta redditur, & Abraham Orante foecunditas domui regis restituitur.
Po s T IJ AEC Abraham centenario in Gene. a .
Gerara nascitur ex Sara nonagCnaria fi- Gala... lius promissionis Isaac: quem patCr Ocrauo Natiuitas dic circuncidit, mater lactat. 1saac.
N N O s.cetatis Isaac, celebrat Abraham Genes au conuiuium in dic ablactationis eius. ubi Gφ-4. Ismael ludit,pugnat,& persequitur Isaac; ad- ημῆ ruersia S eum, Ut maioriS aetatiS, primigenita si- , Pinbi vendicans. quod videns , indignata Sara muli, eis ait ad Abraham: Eijce ancillam hanc & fili- Isaac. um eiuS: non enim erit licere; filius ancillarcum filio meo Isaac Quamobrem praxipienta Eienio Is te Deo Agar cum Ismael e domo expellitur in desertum.Ismael autem habitat in deserto Pharan, fitq; iuuenis sagittariuS. Vbi accepta Propaga Vxore AEgyptia, generat 12. duces, ac Valde Q smael. augetur & multiplicatur in getem magnam: a quo Ismaelitae, qui postea Agareni, ac pinstremo Saraceni dichi.
FODEM tempore Abimelec cum Abra Genesar. bam Dedus pro pureo aquae medio iura ης i*bς mento init: qui idcirco Vocari coepit Bersata ber. Vbi & nemus plantat Abraham , ibique
bans iubet Isaac sibi in monte offerri in Tematici holocaustum, cum effet, iuxta IOscphum, ZS. Abrahae. annorum . Itaq; Abraham de nocie Con1u Ioseph. f. gens,assumpto Isaac cum a seruis,pergit ad lo mi/2- Za. Cum designatum, QUO di C tertio, nempe 23.
Mariij perueniens, velictis seruis, ipse ignem& gladium fercns, cuiri Isaaz ligna holocau- . . sti portante ascendit montem .ΜOria . Vbi cum Isaac ligatam altari ligniSque impostaisitio is ae
set,extendit manu gladium Vt ipitim macharet, inque holocaustum combur TCt. Sed ecce caelitus ab Angelo audit, filio ut parceret. itaque arietem a tergo cornibuS in- ter Vepres haerentem assames, offert holocau
stum loco silij. Quamobrem Deus Abrahae C c 3 promio
253쪽
Heb.ε. promissa iureiurando confirmat, ipsius s Confirma men multiplicandum ut stellas caeli & arenaso r ' maris, idq; possessurum portaS inimicorum, atque in eo benedicendaS omneS genteS . Inde rediens Abraham cum suis Bersabee, habitat ibi.
Genesi M. π INC Sara Vitae suae anno I27. moritur,a
Obitus sa- VI ab Abraham ossicio funeris lugetur,atq; iuxta Hebron in spelunca duplici, qua Abraham cum agro Sc arboribus, ab Ephron Hethaeo, licet gratis oblatam, o. siciis argenti publice emit,sepelitur.
Genesa --,VΜ Isaac o. emet annorum, mittit A R. Araham Eliezer seruum si1um a se adiuratum in Mesopotamiam, ut inde accipiat orem Isaaco.qui profectus eo, signo a Deo petito,ad fontem iuxta Haran Rebeccam virginem pulchram inuenit, suosque: cameloSadaquantem agnoscit, in eius receptus hoc fiet. '' pirium,eam in coniugem Isaaci requirit, ac ς ς---' parentum, ac fratris, ipsiusque puella consensu, adducit eam ad Isaac. quam ille accipit in uxorem, eiusque amore super morte
G η c. u. Sub Abraham ducit Uxorem Ceturam, ex qua gignit 6. filios: quibus dat munera, Lsaaco possiessionem reseruans , & haeredit,
Gems a1. 3 SAAC sexagenarius orat Dominum ut stet rilis Rebecca foecunda fieret . quae ex Vnosciu&1. concubitu ConcipienS, geminos in utero coleob. lidenteS parit. prior Esau rufus erat & totus pilosus; qui adultus fit Venator & agricola, , patri dilectus, a Deo odio habitus alter Iacobis '' vir simplex& perfectus, habitans in taberna-o ly culis, matri charus,Deo dilectuS. - Esau lassus& famelicus ex agro Veniens, stiti En offendit Iacobum sibi ipsi coquentem rufum dit Iacobo pulmentum lentis, rogatq; id sibi dari at ille Pyy φῖς' expostulat pro eo sibi vendi ius primogenitu Eier .uis . r. ,cui benedixerat Deus, cui & sacerdotium EA. Ge. Vsit; ad tempora Aaron fuisse annexum Ηembr.D. braei tradunt. Esau impatiens inediae,parui- pendens primogenita,ea interposito iuram to fratri Vendit, pultemque edit.atq; a pultis rubore cognominatus est Edo: dictus & Seir, quod pilosum Hebraeis sonat a quo Edom regio, quam Graeci Idumaeam vocant )& SeirmonS,nomen habent
sis s. u. I A C O B habente annos Is .moritur Abra
Mois, I ham auuS eius annorum I 3. & ab Isaac Ecbrahae. Ismaele sepelitur in spelunca duplici. Isaac, ob annonae inopiam volens ire in si s. ari Aegyptum,iusso Dei remanet in Gerara: Vbi& audit a Deo semen ipsius amplificandum, ac possiessurum Chanaan, inq; eo omneS gemtes benedicendas . Dicens autem Rebeccam
suam eme sororem, obiurgatur ab Abimelecrege.Ibique multum ditatus, Ob inuidiam Palaestinorum puteos ab ipso fossios Obturanti- Fon una, recedit in Bersabee: Ubi iterum promissionem benedictionis & multiplicationis semi staei. nis a Deo accipit quem altari extructo inuocat. Ibidemque Abimelec cum Isaac foedus iuramento init: Unde&urbi nomen Bersabee inditum Esau Vero quadragenarius ducit du-aS VXores ChananitidaS, quae ambae offendeta 'rant animum Isaac & Rebeccae.
A C O B annum .aetatis agente, Isaac se C es a . nex & caecutiens vocat Esau Vt ipsi, tanquaprimogenito, benedicat.eo autem a patre V natum misso, Iacob per Rebeccae consilium indutus veste Esau sacerdotali pulchra & fragrante ac pelle hedina,cibos vinumque patri offert, ipsum Osculatur,itaq; ab eo accipit be Iahobiis, nedictionem primogeniti cum dominio in Esau bendfratreS,&abundantia frumenti, Vini, &Olei. dicitur. Postea veniens Esau cum cibiS Venationis, dolenS, Orans ac plorans aegre minorem benedictionem obtinet & cocepto ob id odio in fratrem, mortem ei minatur. Vnde Iacob monetur a matre Ut concedat in Haran Mesopotamiae ad Laban avunculum suum: Pater au- Genes axtem praecipit,Vt inde Uxorem sibi accipiat. Ar Esau videns displicere parentibus uxores stas Chananaeas,it ad Ismaelem,& ducit filiam e ius in tertiam VXOrem.
AC O B igitur iter faciens in Μesopota rar imiam Syriae, venit Lugam, bi post Solis occubitum lapide capiti supposito sub dio do
miens, videt in somno scalam a terra in ca lum usque pertingentem, & AngeloS quoqy Vis ΙωDei ascendentes & descendetes per ea,ipsum-ςψb-que Deum scalae innixum audit & sibi sancientem promissiones de terra Chanaan a s mine eius possidenda, idque multiplicadum ac dilatandum, atq; in eo benedicendas cunctas tribuS terrae . Quamobrem experrectuS locum istum sacratum habet, ac lapidem ipsum erigens in titulum, Olco perfundit, Vo-Cat nomen loci Bethel; ibique votum vovet se Deo fidelem futurum,ac decimaS oblatu
Hinc pergens Iacob, solus cum baculo suo, σαὶ transit Iordanem,perueniens ad puteum iuxta Haran, Rachelis oves adaquat, eam Osic latar, ac flens ei se manifestat: ideoque a Laban avunculo suo benigne susceptus, seruit ei pro Rachele filia eius minore annis 7. Quibus expletis,in nuptijs Vespere Lia lippa clam ConiuWist supponitur ignoranti ; dictumque, non esse. v
consuetudinem,Vt minoreS ante nubant; CX-
pectet dies 7.& alteram quoque accipiat, mindo velit post eius copulam adhuc γ. annis seruire. acquiescit: octauo die pulchrae, ac dilectae Racheli coniungitur:& deinde seruit pro eadem 7 .annis alijs. Anno
254쪽
. A NNO vitae Iacob Sue Lia parit Ruben. an- sequenti Simeon. anno Sp. Leui .an no proximo Iuda: a quo Iudaei appellati, quae tieratio appellatio tam primum illis & regioni est in-Ia di dita, quado aBabylonia sunt reuerti. Videns ' autem in foecundam se Rachel, dat Iacob Baiana ancillam suam, ex qua nascitur Dan. deinde Neptatim Sentiens & Lia quod cessaret parere,Zelpham ancilla suam marito tradit, quae gignit Gad,& Aser. Anno pO. Lia, CO- ducto a Rachele pro mandragoris Ruben cocubitu mariti, paritis achar. deinde Zabulon. Inde Dinam filiam.
ΛNNO aetatis Iacob pi Rachel exaudita Iosephaa- st a Domino,concipit & parit loseph quo
sinus, nato, proponit Iacob redire cum suis in patriam . sed precibus Laban detentus, rursum seruit ei pro mercede oviuvari j coloris ex Vnicoloribus nascentium annis 6. itaq; prudenti cautela plurimo grege ditatur.
bus. liberis.& gregibus tacitus reu rtitur in terram Chanaan.quem Laban cum suis insequens, die septimo comprehensum in monte Galaad arguit quod se inscio fugerit. Rachelidola patris sui clam furata, ea sub se abscondens , quaerentem patrem astu deludit. tande Iacob & Laban ibi foedus ineunt neutrum alteri nociturum,inq; ciuS testimonium tumulum lapidum erigunt, unde monti Galaad nome factum. ac immolatis Victimis,conuiuioque celebrato, Laban ad sua redit. Iacob autem iter coeptum prosequens, Ob-e 63 iuios habet Angelos Dei, in loco cui ob id Mahanaim, id est, Castra nomen indit. At rimens fratrem situm Esau,mittit ad eum in Seir n uncios& munera, quibus ipsiam placaret . hinc in ripa torrentis Iaboc cum Angelo luctatur strenue Usin; mane, ex tactu Angeli neruus f moris eiuS cmarcescit,luctaq; prorualens Angelo, videt Deum facie ad faciem, benedicitur, confortatur, atq; ex Iacob appellatur Is rael.a quo Israelite,qui nunc Iudei vocantur. Vnde imponit loco nomen Phanuel.
HIC Esaucam OO. Viris Iacobo occurrit, stens ipsum amplexa & osculo excipit,
Reconcili- fratreque compellente munera accipit. hinctii, it digredientes, Esau Seir repetit, Iacob vero in
Socoth figit tentoria in detralit in Salem. deinde habitat iuxta Sichem, Ubi in agro centu agnis empto figit tabernacula, crectoq; altari, Deum inuocat. Egressa autem Dina Vt Videret filias regio- .. nis illius, a Sichem filio Principis terrae istius vibi. rapitur ac stupratur. Quo audito Simeo & Lemnae. ui,in Vitionem stupri omnes viros Siche prisfoederatos ac circuncisis dolose Occidant,
Dinaque recepta, caeteri filii Iacob urbem eoru praedantur. ideo: Simeon d Leuia patre increpantur. Postquam Iacob idola suorum apud Siche subter quercu infodistet, iussu Dei ascedit in Bethel, ibiq; altare Deo aedificat. v- Geves bi Debora nutrix Rebeccae mortua sepelitur. ubi & Deus rursum Iacobo apparens, benedictiones seminis & possessionis repetit: cui Iacob iterum lapidem Vnctum statuit. Progressis Iacob prope Bethleem Verno ter soκὸς spore, Rachel in Via parienSBeniamine Xpb Moi, a
rat, ibique in monumento sepelitur. hinc ten- ches. dii tabernaculum traS turrem gregi S. Vbi Ruben concumbit cum Bala concubina patris sui . tandem peruenit in Hebron ad Isaac patrem suum.
i OS EPH cum emet sedecim annorum,a pa 1 tre dilectus, apud eum fratres de crimine Genes. SI
pesumo accusanS, ac visa somnia futurum se principem demonstrantia narrans, fratrii inuidiam in se cocitat. Missus autem a patre de Hebron ad reuisendos fratres in Sichem pecora pascentcS,COS in Dothaim inuenit: qui primum Volentes ipsiam Occidere, Obsistente Ruben expoliatum tunica polymita proijciunt in cisternam siccam. Deinde consilio Iar vehili so
dae extractum zo . argenteis Vendunt merca Ioseph
toribus Ismaelitis transeuntibus: a quibuS abductus in Aegyptum, Veditur Putiphari principi exercitus Pharaonis. At fratres tunicam eius in sanguine haedi tinctam mittunt ad patrem, qui eum a bestia deuoratiam ratuS, inconsolabiliter luget. Eodem tempore Iudas ducit uxorem Cha- 'nanaeam,ex qua treS suscipit fili OS,Her, Ona, Iud eum&Sela primum & deInde secundum matri- Thama monio iungit Thamar. quibus quia nequam erant) a Deo occisis, terrium ei tradere retardaris,ipsam in Via quae ducit Thamnam mutato habitu sedentem inticius pro meretrice cognoscit. Quae ad unum coitum concipit g minos. Vnde postea Vt fornicatrix combure-da, arrabonis indicio se liberat, paritq; Pha
Anno mundi 22Is.1OSEPH autem Putiphari prospere fideli Gis . o.
terq; seruiens,ab eo toti domui eiuS praepo- Castitas nitur, ac Cam recte gubernat. At chm postea Io b dominam suam ipsum quotidie ad concubitum solicitantem,nec non apprehCnso Vesti 1- fe fa mento attrahentem constanter repelleret, ac tio Ioseph.
relicto in manu eius pallio fugeret: ab ipsa apud dominum stupri intentati falso accus
tuS,Carceri reu io includitur. Vbi custodis car-CeriS gratiam nactus, Omnium concaptiuorum curam habet.
nis in eundem carcerem coiecti, inibi per 'Uterpreta-annia detinentur. quoru somnia Ioseph in car Cere exponen S, praedicit pincernam ossicio restituendu, pistore vero in cruce suspendendia. quae
255쪽
quae omnia die tertio in Pharaonis natali e
ANNO aetatis Ioseph 20 Isaac nat' annos
ISO. moritur;&1epeliant eum Iacob &Esau in speluca duplici. ac paternis bonis inter se partitis, Iacob remanet in terra Chanaan in Hebron Esau aute remigrat in montem Seir ac terram Edom , quam Graeci Ida m Iram Vocant ex quo multi duceS Sc rcges, iupsique Idumetet Orti.
BIEN NIO a restitutione pincernae in officium,Videt Pharao somnium de . bobus pinguibus a r. macilentis deuoratis: item alterum de 7 spiciS plenis a I tenuibuS consumptis Quae cum sapientes Aegypti interpretari non possent, suggerente pincerna visi ii Pharaonis Ioseph de carcere educ huS, tonsUS ac Ornatus sistitur Pharaoni, annos natus triginta. cui interpretans somnia, pra nunciat 7 .annis proximis maximam frugum copiam, &7 consequentibus inopiam futuram: consulitque frumentu in tempora famis recondendum Quapropter a Pharaone solemni pompa constituitur princeps totius Aegypti, cui praeest annis SOL daturque ei uxor Aseneth filia sacerdotis Heliopoleos ex qua gignit Manassen Sc Ephraim. Circumiensque Universam Aegyptum,per 7 ann S Vbertati Scogr gat magnam Vim frumenti in horrea lingulis in urbibuS.
E P T E NN IO. fertilitatis exacto, cae-- Operunt . anni steriles, cumqUe fames rOP thsE tum mundum premeret, decem iiiij Iacob, ctio fratru Beniamin domi relicto, iussu patris ad emen- Ioseph in dum frumenta cum alijs profecti in Aegyp-A SIP μ' tum, Ioseph in cognitum adorant . a quo agniti, dure quasi exploratoreS per interpretem alloquitur,& in carcere tribus diebus recluduntur. Inde Simeone pro Obside in vinculis retento, caeteri Beniamin adducturi reuertuntur in Chanaan,pecuniam in Laccis mna cum frumeto inscij referentes. narrantq; patri quicquid ipsis acciderat.
- A O a. famis, consumpto alimeto fra- 1 tres Ioseph assumetes secum Beniamines o LAN quem Iudas patre aegre consentiete in suam gyptum. tutelam suscipit) cu muneribus duplicique pecunia, pro emcdis cibis redeunt in Aegyptu. ubi benigne excepti, Sim eone de carcere educto,simul suo quisque ordine prandent cum Ioseph, Beniamin maiori parte honoratur, laetique epulantur & inebriantur Postridie Ioseph absconso& deprehenso Geη scvpho suo argenteo in sacco Beniamin, re-
Iudas excusans, se inseruitutem pro Beniamin offert. Tum Ioseph flens se fratribus agnoscen- Gene dum praebet, territOSQue consolatur & oscu iosoph .
latur. Vnde Pharao cum sitiis gauisus, imperat Vt aduocetur pater cu omni cognatione ac possessione sua in Aegyptum. quin & IO-seph admonens fratreS adhuc quinq; anno Stamis restare, COS ad patrem adducendum cum Viatico, donis, dc plaustris in Chanaan
HIS auditis Iacob spiritu reuiuisces,proΠ-ciscitur cum suis in Bersabee Vbi oblatiS Genes 1 Deo victimis, Divino oraculo monetur, Ut sine timore descendat in Aegyptum, Deum ei adfuturum, ipsumque multiplicaturum, ac tandem reducturum . itaque Iacob cum UnL Descensiis uersis fit ijs Sc nepotibus, hominibus scilicet I ΣΤ' septuaginta, suisque omnibus commigrat in P μ' Aegyptum. Cui Ioseph in terra Gemen occur-rzS,patrem pio amplexu dc fletu suscipit; suadetque ut Pharaoni se pastores ovium dicat Inde Iacob cum filijs introductus ad Pha- sensraonem, interrogatur ab eo quot annos ha- Coram beat resipddet, 13o paucos dc malos. a quo ter xi,' 'Rer Gessen Optima totius Aegypti datur Israe μ' r- li in possessionem Vbi lsrael in Ramesse habitans,Valde crescit & augescit. At fames usqueadeo premit Aegyptum, Genes a Dut Aegypti j deficiente pecunia, venditisque Fames ire. pro frumeto pecoribus,terram quoque vena 'βgypxQ-dere sint coacti. unde factu est ut quinta pars frugum Regibus Aegypti perpetuo cedat e cepta terra sacerdotum, quibus a Pharaone,pbebantur statuta cibaria ex horreis publicis.' At. Genebrarae multas argumentis contendit,ab hoc ingressu Lacob in eL ptum, numerandum te Es 3 o. curus Exod i a. Galat. 3. Actor. 33. Ait menteto. Atis hinc rantia ebronologorum omnrum i crepantia, quod eum calctilam con rnere non psint.
CV Μ habitasset Iacob in Aegypto annos Gens. r. J7 aegrotans accitum Iosephum adiurat, Adoptio ut se in Chanaan cum patribus sepeliat. Inde filios eius Mananen dc Ephraim ampleXatur, Genesi. g. Osculatur, atque adoptat sibi in filios, ijsque benedicit, iuniorem, contradicente Ioseph, 1. Pares Aseniori praeponens datque Iosepho supra fra Dan . treS partem Vnam, prcedium scilicet iuxta Sichem quam iure belli acquisiterat. Deinde sinagulis filijs suis, propria cuique Gene δ' benedictione, benedicet, ac multa futura Benedio
prophetat, inter alia, non auferendum sceptrum de Iuda, & ducem de femore eius, donec nasceretur Messias, qui esset salus gentium Iterumque mandas Vt secum patribus sepeliant,expletis Vitae annis I 7.Obijt. Ioseph autem corpus patris aromatibUS Genes Ist. Conditum, cum fratribus ac senioribus Aegypti magnoque comitatu d planctu transfert in terram Chanaan celebratisque per T. dies exequijs ad aream Adad iras Iordanem, 'flugens id sepelit in spelunca duplici. Inde reuersus cum suis in Aegyptum, fratres, Ob ir
256쪽
togatam olim ipsi iniuriam, sibi timetes, picconsolatur. Ibique anno mundi Σ3ος princi-Ioserbaeo parus sui SO. Vitae IIo. fratres suos adiurans viritur. in exitu de Aegypto Oferrent secum ossia ipsius in terram promissioniS, moritur, conditusque aromatibus reponitur in loculo.
Iob. . Circa haec tempora, Iob vir gentilis sim- Iob diues plex Sc rectus ac timens D E V Μ, iustus M ι- ς:- in diues , habitans in terra Hus, pro filijs sitis vicissim conuiuantibus quotidie Deos aerificat. At Satan, permissa a Deo facultate, per Sabaeos dc Chaldaeos, igneque de caeso perdit
Iob, ac impetu veli 7. filios Z 3. filias eius ruina domus opprimit; ipsumque pessimis pertis,aetae cutit Vlceribus a Vcrtice ad plantam usque, di ρaiiens. ita Vt testa faniem raderet sedens in sterquilinio; cui etia propria Uxor insultat: qui Om- Tob.2. nia patienter ferenS,Deum laudat. Tres autereges ipsius amici, Eliphaz Themanites, Baldad Suites, &Sophar Naamatites consolandi gratia afflictum Visitantes, Ob Vehemetem eius dolorem . diebus humi cum eo taciti Istb.y4 1- sedent. Inde cum Iob deploraret pristinam illam faelicitatem, sibi versiam in summam Diruta ;. calamitatem : amici arguunt cum grauiter Iob eum a peccasse,quod tam acerbe a Deo puniri se dimicis. cat qui cum sit equus iudex,innocenti aduersa non infligat,sed bonis bona, dc malis mala
tantum rependat. Ideoque hortantur ut ad Deum melioremque Vitam se conuertat,&ita cuncta fore illi facticiora. Quos Iob reda guens, declarat Deum pro sua prouidelia in hac Vita iustum pariter Sc iniustum simili lance pensitare quinimo subinde pijs aduersa,&impijs prospera immittere. seque non tanto grauiuS caeteris mortalibus peccasse, quanto acerbius puniatur. quod Vt probet, vitae suae anteactae innocentiam dc pia gesta recenset, cuius testem esse Deum assierit, ideoque in redemptore suo, Christo scilicet, confidens,
in futura corporum resurrectione Veram iustitiae retributionem expectat. Iob.3r.3ρ. Tandem multis verbis Vltro citroque ha-Dςin istu- bitis, Deus ipse e turbine caelesti oraculo disi putationem solues; illos inique, Iob vero recte locutum pronunciat. quo pro amicis fa-crificante & orante, DeuS placatur ac reddit Iob talidi ipsit ob sanitatem, liberoS,& cucta quae amitati restitu serat duplicia. qui posthaec I O. ann OS ViueS, cum ipsemet suam historiam metro conscripsisset, obijt in pace.
MORT V O Ioseph fili j Israel mirum
in modum crescunt de multiplican- ξω -iη tur in Aegypto per annos 164. donec e LChr ic rent. Interea exortus nouus rex Pharao, qui,,ue, non nouerat Ioseph, Volens impedire multia Semitu, is. plicationem Israelitarum, opprimit eos durael in rissimis operibus luti dc lateris in aedificatio-gypto. ne urbium Philon Sc Ramesses. Cumq; tan-ιμ tr A to magis multiplicarentur, praecipit Omnes
mascillos eorum in partu interfici: sed ob-
stetrices timentes Deum , non interficiunt; ideoque a Deo benedicuntur. Tandem Pharao edicto mandat omnes Eebr. D. Israelitarum masculos natos, statim projjci in flumen Sc submergi.
ANNO a morte Ioseph 6 . nascitur de rata. r.
tribu Levi Moyses, S a parentibus, CO Acto.7. quod elegans emet,tribus mensibus domi ab MPyics sconditur. Deinde in fiscella scirpea exposi- ί i. 'trius in flumen, a filia PharaoniS reperitur que sublatum Mariae sororis pueri suasu, matriciUS pro mercede nutriendum tradit. adulti
tum quel ad Optat sibi in filium, & facit er diri omni sapientia Aegyptiorum. dc erat potens in Verbis Sc factis. I 't. iam dixim- si anniservitutis 43 o. expedirid
lent, iter calculi rationem ineundam. ideog, Moyses nascetur anno mundi 23 8 9. educet populum ex AEnpto anno 266'. aut 267Q.
MOYSES factus annorum 4o. negat se eme filiu filiae Pharaonis, malens affigi'
cum populo Dei, quam cu Aegyptijs temporariam habere peccati iucunditatem: aspicie tabLabat enim in mercedis retributionem. Itaqtae Moyse, inuisens fratres suos Israelitas amictos, con- profugus spicatus ibi Hebraeum percuti ab Aegyptio, μ' fratrem ab iniuria Vindicas, Aegvptiu occudit,&abscondit in fabulo Quamobrem cum Pharao quaereret Occidere Moysen, timens fugit in terram Madian, ubi iuxta puteum T. filias Raguel, qui Sc Ietro , facerdotiS Vrbis Madian ab iniuria pastorum defendeS , oues earum adaquat . ideoque a Ietro sitsceptus, ducit Sephoram filiam eius VXorem, CX qua generat a. filios Gersan & Eliezer . manensq ibi annis o. pascit gregem. Mortuo interim Pharaone, silij Israel propter onera laborum ' 'ingemiscentes, clamant ad Deum , dc examdiuntur.
MOYSI octogenario oves Ietro pascenti ad montem Oreb, qui dc Sinai, Deus
in rubo ardente Ec non comburente appa '' 'rens , admirantemque Vocans , ait locum
istum sanctu, Sc mittit eum in Aegyptum, Ut liberet filios Is rael a seruitute Aegypti, Sc deducat eos in terram promissionis fluentem Movses e5 lacte dc melle.Varijs autem modiS sse excusan- .
tem Deus instruens ac confortans, promittit ia ' se ipsi adfuturum, datque ei potestatem com Exod...uertenai virgam eius in serpentem, manum in lepram, dc aquam fluminis in sanguinem; Vt per signa Vocationem suam probet,fidemque astruat VerbiS. Moyses itaque consentiente Ietro, Vna gobilcum Uxore,&filijs repetit Aegyptum. cui in itinere in diuersorio occurres Dominus, Vult eum occidere, quod no circuncidisset filium
257쪽
Reditus Moysis in Aegyptii. Exod.F.
suum quem ilicb Sephora petra circuncidit, at viso eius sanguine indignata, relicto viro, cum pueriS recedit domum . Tunc Aaro iussu Dei laetabundus it obuiam & osculatur fratrem suum Moysen in monte Oreb, Oratoris loco illi futurus simulq; progressi in AEgyptia,congregant seniores Israel,Dei verba num ciant,populumq; signis confirmant. Hinc aggressi Pharaonem, aiunt Deum Itira et ipsi madare ut dimittat populum suum, Ut eat iter tridui in desertum, ibiq; acrificet Deo suo .quod Pharao abnuens, grauioribus Operibus opprimit Israelitas, negatis paleis ad conficiendos lateres,auctis & flagris verberibusque Quapropter cum Moyses,dc Aaron a populo Israel incusarentur quod faetere fecissent eos coram Pharaone: eademque Moyses Deo coquereretur consolatur DeuSper Moysen Israelitas futura liberatione, ac promissione terrae Chanaan.
OYSES octogenarius & Aaron annorum S3.Dei mandato iterum ingressi ad Pharaonem, requirunt Israel dimitti;&intestimonium quod a Deo essent missi, Aaron coram Pharaone Virgam proijcit,eamq; conuertit in serpentem. quod cu Iannes & Mambres magi Pharaonis Diaboli virtute & arte suis incantationibus etiam faceret,Virga A ron devorat VirgaS eorum,induratusq; Pharao renuit dimittere populum. Quo obstinato per manente,Deus per Moysen, & Aaron in urbe campoque Taneos mense Februario percutit Vniuersiam Aegyptum terra Gessen& Israelitis semper exemptis hisce plagis. Primo, aquam fluminis virga percussam, caeterasque Aegypti Vertit in sanguinem per dies septem, unde pisces moriuntur: cumque magi Aegypti similiter facerent, obduratuSPharao nondum exire permittit. Secundo, ranas ex aqua producit,ijsque totam AEgyptum, domum lectumq; Pharao nis opplet ac infestat : idem faciunt magi PharaoniS.pro quarum tame ablatione Pharao accersito Moyse & Aaron promittit IC rael dimittere;sed ranis, ad preces Moysi ablatis,non stat promissis Tertio , e puluere terrae cyniphes & pediculi emergunt, ac homines iumentaq; afflugunt. quod cum magi suis praestigijs emcere non possent,confitentu r Dei digito & virtute ista fieri.at Pharao contumax, necdum dimittit populum. Quarto, Omne genus muscarum & bestiarum noxiarum AEgyptum replet, mordet, VCXatq;. quapropter Pharao proponit Moysi ut in AEgypto sacrificet, iterumque pollic tur se Israel dimissurum. at oratione Moysi remota plaga, necdum facit.
Quinto , peste cuncta pecora AEgypti in
campis existentia posternit. eoq: adhuc peribnaci, Sexto, e cinere camini per Moysen incet, tum sparso, Vlcera urentia & turgentia hominibus,ac iumentis immittit: & non poterant magi stare coram Moyse propter ulcera sua. Pharaone adhuc O bili nato, Septimo, grandine, tonitruo, fulgureque horribili, homines, pecora, arbores, herbas que, in agris existentia, percutit ac destruit. Grando. ob quae Pharao peccatum saum agnoscenS, confitetur Deum esse iustum,se autem & populum suum,impios rursumque promittit se dimissurum Israelitas. precibus Vero Moysi cessante plaga, idem denegat. Octauo,per Ventum Orientalem innum rabiles adducit locustas, quae residuos arbo 'Μ μrum inactus ac herbas terrae deuorant,& absumunt penitus, homineSque cruciant. Vnde Pharao concedit ut soli Viri eat, seq; peccasse se fatetur sed locustis per Moysen Vento occidentali in mare rubrum ablatis,denuo indu
Nono,triduanas tenebras densas ac palpa--iabiles uniuersae Aegypto infert, Israelitis luce gaudetibus ob quas Pharao Necdum Vult is et ei ebrae. raelem dimittere, nisi pecudibus eorum rete- Exod.M.tiS, Moysiq; morte minatur: cui vicisti m Moyses denuciat decimam plagam infligendam, caedem primogenitorum Aegypti.
DIE primo mensis primi, nempe Martii, Deus mandat edocetq; Moysen & Aaro b s' '
ritum celebrandi agnum Paschalena ; quem Moyses mox senioribus lsrael diuulgat. Itaq; die decimo Martii prouidet sibi Vna- Exorim quaeq; familia agnum masculum, anniculu,
stulant commodato ab AegVprijs Vasa aurea Sup m. S argentea, Vestesq; pluriinaS; mercedem la- Spotiatio horuna suorum. 3 conuenientes simul ad ur- aSTU bem Ramessen, parati expectant tempus cele Μ ι λ brandi pascha. T. Die decimaquarta Martii ad Vesperam , in grad. a. sua qui siq; domo agnum paschale totum as j. Corina. sum igni ina molant, comeduntq; cum pani- Esius agnibus azymis & lactucis agrestibus,stantes, praeta PRisth-u cincti lumbis,calceati,festinanter, tenet eS baculos in manibus Os cius nullum confringui, Hireliquias igne comburunt ; ipsiusqi sanguine RV V postes & superliminare domorum fasciculo hysopi aspergunt. Media nocte transiens Angelus Domini, siad , coccidit omne primogenitum Aegyptiorum S AjLtam hominum quam pecorum, domos a Ute Caedes pri- Israelitarum sanguine agni signatas, illaesas mogeni- praeterit,cunctos ii deos Aegypti coierit. Vn Q 'de cum ingenS clamor exoriretur,Pharao Vocatis Moyse Sc Aaron nocte, orat Vt Velociter exeant cia suis omnibus,ipsiq- benedicant.
Die decimaquinta Mariij summo diluculo, res, ut
eunt de Ramesse sexcenta milia Virorum, ar Num. 37. mali & sani Oes,una cum mulieribus& paruu Psal. is lis, vulgoq; promiscuo aliarum nationum in Exitus Is numerabili,& pecoribus multis nimis, dese Lacid οῦδε
rentes secum spolia AEgypti, & ossa Iosep n, atq; farinam conspersam: simulq; egrediuntur AEgypto per viam deserti, videntibus Aegyptijs, bc sepelietibus primogenitos suos
258쪽
gYol. 2. postquam habitassent in AEgypto annos 3O.
Galat.3. qui anni computandi sunt ab anno s. Abra Ioseph. ha quando propter famem caepit peregrina Mπῖq.U- ri in AEgypto;post migrationem vero Iacob in Aegyptum anno 2II. t. Supra ex Genetrardo orti us ab ingressu Acia conmutandos esse. abj computan: Aό ί ac, o
Egressi,tendunt tabernacula in Socoth, Vbii Domin' praecipit in memoria liberationis abs,h i. V Aegypto quotannis eo de die celebrari festa Paschae,& 7 dies azymorum: omneq; primogenitum filiorum Israel tam hominum qua pecorum ipsi sanctificari. Progressi, castrametantur in Etham. h ccae-H.d ij pjt adesiccis columna nubis per diem, ignis
. r. o. . pzr noctem quae deinceps interdiu super eos Sq. ιο. rL CXP ὲμ fa,Obumbrat dc protegit eos ab ae1hu So ιρ. lis ac tota nocte laces,illuminat eos. quotlac . Cor.to. cunq; autem migrandum est alio , ceu dux e- Columna Os praecedens,ignotae viae iter ostendit.
INDE castra ponunt iuxta Phihahiroth ad
mare rubrum. Tunc Pharao cum suis principibus,equitibus, sexcentiscurribus, delecti Csimoq; totius Aegypti exercitu insequitur ICraelitas. qui conspecto a tergo hosce,seque ab φtroq; latere praealtis rupibus, & a fronte mari coclusOS, trepidant murmuratque forsitan nomisse sepulcra in Aegypto, ut in deserto Occuderetur.at Moyses promittit eis salute a Deo. ipsoq; clamante ad Deum,tollens s Angelus Dni cu columna nubiS, collocat se mediuinter castra Aegyptiora & Israel, Israelitis nocte illuminans, Aegypti js Vero tenebras conden-τransitus fans.Tum Moy le virga sua aquas percutiete, m xi R eae sese diuidetes,& utrinque instar muri coagulantes, Viam aperiunt Israelitis: qui primo diluculo transcunt per medium sicci maris, dies senis io Marti eoque Dominico .Pharaone aut cum rc - σῖ- filis eos subsequente, mox ictu virgae Moysi ct ἔ/ quae confluentes, Aegyptios omnes ad Vnum inuoluut, submerguntq;.quos mortuos ad littus adnatantes Israelitae armis ac vestibus spoliant laetiq;,Maria praecinente,gratias Deo cucantu, tu in pani S & choris peragunt. ει ὰ is Hinc prOccdentes per desertum Sur,tribus i. diebus non inueniunt aquam: veniuntque ad fontem Mara . cuiuS aquaS amaras, ideoques impotabiles, populo ob sitim murmurante, Moyses, iniecto in eas ligno , dulceS ac pota- Eu, . 88 biles facit populumque ad obedientiam D .c hortatur.
. Progressi in Elim, reperiunt D fonteS a- ο - V- quarum , dc o. palmas ibique castrametam
ni in nube; & Iesperi pluit coturnices, ijsq;
pluit eis Dominus de caelo a Creo mana cir- Avisier de cum castra in modum pruina quod deincCPS tempta Ain deserto per annOS O. quotidie praeterqua GaI. 77. Labbatis) mane simul cum rore recens deci IOU-b. dat: edoctique colligunt ex eo in dies singuli me Μῆμψδiiιram gomor,quae Unicuiq; su iicit acl vescen P μ' 'dum, die autem sexto,dum ui septimo sabbatigant qui multam Colligit, huic nihil si Per-- --- , ci qui paulum,iS nimi minUS liab P Olc VC- Mantia ro incalescente,liquefiet ad ignem, indurescit; quala. reseruatum usq; mane, putrescit, sabbatis exceptiS.Species eius, ut se me coriandri album: sapor eiu3, Ut simalae cumelle generaliter Omnibus at malis, ut panis oleati, porro P Sori ne delectamentum exhibet,eisque pro voto fa- ζ' pit, quod quisque appetit Dei autem praecepto, Matina sis
Aaron gomor impletum manna , reponit in uatur. Vrna aurea in arca dc tabernaculo coram DO Hebr. y. mino conseruandum posteris in memoriam. Transeuntes desertum Sin, Veni ni in Da- b um. 33.
plica, inde in Aius, deinde in Raphidim, Vbi 9 . IO.
sitiens populus,prae aquae penuria murmurat usq; ad lapides. tum Moyse tua Virga petram M. Oreb percutiente, crumpit sic fluit eis fons & Aqua e p
Hic occurrens Amalec,oppugnat castra Is , e, rael cu quo Iosue confligens, Μοyse in mole pol.=-. cleuatis manibus orante,vineit Israclidemissis Orantis manibus, Vincitur. Vnde cum Aa Exod. r.
ron & Hur vir Mariae sororis Moysi , lassas inutias. Moysi manus sustentarent, Israel Amalecti Debellatiotas prosternit ac fugat.Itaque iussu Dei Moy- δε η ς ses scribit Amalecitas in posterum delendos, ibique altare Domino aedificat. Sub haec Ietro socer Moysi adducens s cum Sephoram uxorem Moysi & duos filios )-
eius, Venit ad Moy len Iuxta montem OrQb: tristitutio Sc audita ab eo mirabili liberatione Israel, magisti . laetus Deo benedicit atque Lacrificat. Postri-xu .
die videns Moysen litium multitudine a populo obrui, dat ei consilium ut substituatiudices ordinarios;qui minora iudicent, grauiora ad Moysen referant: cui parens Moyses
constituit millenarios tribunoS,cCnturion CS, quinquagenariOS,& decanoS.ICtro autem .r
licto ibi obab filio suo, reuertitur in terram
Progressi parum Israelitae, die primo Maij
castra figunt ad montem Si ai : MoysCS autem ascendit montem ti m Deus Israclem in in populum peculiare sibi deligit oc adoptat. tio pol ulicui populus obedientiam pollicetur. quem Ιse H Deus iubet sanctificari& paratum esse in die F με i tertium , se enim descensurum in montem -- Sinai,ideoque montem non tangant, ne per Cant.Itaque populus lauat Vestimenta sua, ab v-xorum coitu abstinet, terminosque ponit per circuitum montis, ne quiS transcendat.
DIE tertio Maij illucescente, qui erat quiΠ--,quagesimus ab exitu de Aegypto,an. 3o. ' M post primam promissione Abrahae facta, ecce Galat. 3.
259쪽
mane ceperunt magis ac magis sonare tonitrua,micare fulgura,clangere buccinae, lampades ardere,descenditq; Deus terribili cum Ionitu,in igne ac nube super Verticem montis Sinai,& vocato Moyse in montis cacumC, populo ad radices eius stante, loquenS C medio ignis, haec decem praecipit:
a. Suum nomen in Vanum ne affamant.
. Parent CS honorent. s. Non occidant. 6. Non moechentur. m. Non furentur. 8. False ne testentur. 9. Non concupiscant proxi
mi VXOrem. 1 O. Nec rem eiu S quamcumque,
Populus autem Dei Vocem ignemq; non ferens,maximo timore perterritus,ait Moysii: Non loquatur ultra nobiS Dominus, net moriamur ; tu magis accede, dc audi Omnia quae Deus dicet tibi;dc loquere tu nobis, oc audiemus dc faciemus ea. Quod approbans Dominis, ,ι - , it Moysi: Bene omnia sunt locuti, Pro Chiistu, phetam suscitabo eis de medio fratrum suo- promitti, rum similem tui,& ponam Verba mea in Oretur. eius,& loquetur eis qui eum audire noluerit, ego ultor existam. hoc dicto, reuertuntur intentoria sua FGd a.. Tunc ΜDysen ad caliginem, in qua erat Deaj.a . u. us,ingressum,edocet Dominus altare sibi eri- Praecepta gCndum,&holocausta offerenda. Item prae--diri ii cepta quaeda iudicialia, quo ad emptitios seruos,homicidia,parentum maledicta,poenam talionis,damnum illatum,furtum, stuprum, idololatriam, Usuram, Lecimas. Item de fabbato,& tribus solennitatibus anni,deq; Angelo in ducem itineris praemittendo,ac praemij seruantium praecepta.&c Descendens Moyses, ea omnia populo r fert;qui Voce una obseruantiam eorum pro- ciuis mittit: eodemque die scribit Moyses eadem in Deo. libro. Postero die mane,Moyses aedificato altari Od. - ad radices montis Sinai,ia Vitulos offert holoVetu in causta Deo .inde sumens librum, legit omnia
sanguine praecepta legISaudiente populo .populus om- dedicarur . nia se facturum profitetur in cuius confirma
ricis '- tionem Moyses sanguine vitulorum aspergit ipsum librum,dc populum Vniuersum, dices:
hic est sanguis foederis , quod pepigit Domi
Tum Moyses Sc Aaron,Nadab Sc Abiu, dc Exod. a . o. seniores Israel ascendunt aliquantulum Visio Dei in montem,ibi Vident Deum Israel, adorant, comedunt Zc bibunt. Sequenti die, caeteris ad populum remissis, Moyses cum solo Iosue conscendit ad altiora Moysi,qua
montis, tunc apparens gloria Domini in nu dragetia-be,quae supra Vt ignis ardebat, operit monte. Φvm
SEPTIMO autem die solus Moyses euΟ-catus in montis cacumen, ingreditur in i b dium nubis,manensq; inibi cum Deo,instrui- stitur de donis offerendis in structuram tabernaculi.ipsiq; dem onstratur exemplar constru Forma et di tabernaculi,arcae, altarium, mensae, candelabri,&cunctorum ad ipsa pertinentium. Ite modus consecrandi dc ornandi sacerdotes,rbiusq; sacrificandi. ad quorum omnium constructionem Diuinitus deputatur BeseleeI dc Ooliab artifices.tandemq; in sine O. dierum ruis ibidem accipit Moyses a Domino duas tabu- Tabulae te las lapideas,factas a Deo, continenteS decem gis. praecepta,inscripta digito Dei. Dic a .Iunij,Videns populus quod tardaret Moyses descendere de monte, postulant ab M , SA. Aaron Deos sibi fieri: qui accipiens Maures, πῆ
ipsorum aureas,constat ex eis Vitulum quem tei.
mox Israelitae pro Deo liberatore suo adorat,& erecto aliari, dic sicquenti soleniter ei hostias immolant,laetiq; sedentes edunt oc bibunt, assinac surgentes ludunt, choreas ducunt, dc can
Tunc ait Dominus Moysi, descende cito, Exod.M. quia peccauit populus tuus, adorantes Vitulu Dem.ρ. Constatilem. Rursumq;, Cerno, inquit, quod populus iste durat ceruicissit, dimitte me ut .. ' ' i' deleam eos, dc constituam te super gentem maiorem hac : at Moyses Dominum pro ICrael orat, iratumque placans, eius Vindictam
Hinc descendens cum a. tabulis in manu Ex d. 8a. sua,venit ad Iosue;qui ait,vox belli auditur in Deutast. Castris: respondetMoyses non est clamor bel ς0n imo
li gerantium, sed Vocem cantantium audio. rei.
Inde veniens Moyses ad castra, videt vitulum dc choros,iratusq; proijcit tabulaS dc confringit eas ad radicem montis ; arripiensque Vitulucomburit igRi Sc cominuit in puluerem, que spargit in torretem, dc potat ex eo populum. mox Aaronem Obiurgat, Levitas ad se congregax ac per eos occidit die illo ex idolola tris tria milia Virorum. Postridie dicit residuis,peccastis peccatum Exod. 32. maximum rascendam ad Dominum , si quomodo quivero eum deprecari pro scelere Vestro . Itaq; decima sexta Iunij rursum ascendit in montem,prociditq: ante Dominum, si- Deus. Cui prius o. dies noctesque ieiunans, dc Orans ne deleret populum suum, sed remittar eis hanc noxam; si non, deleat se de libro Vitae Placatus tandem Deus,respondet qui pecca t, delebu
260쪽
delebitur: tu autem vade, &duc populum istum in terram promitam, Angelus meus praecedet te.
DESCENDIT autem Moyses diea 6. Iulii,& ait Hec di citDo minus, populus durae ceruicis es, semel descedam in medio tui,& delebo te.Iam nunc depone ornatum tuU. luctis, Quae audiens populus, lugent, deponunt or- mel. namenta sua, simul dc tapetia quae suspenderant circa montem. tollens quoque Movses paruum tabernaculum, tendit procul a castris,ibique lites populi iudicat. Vbi columna nubis tabernaculo astare a cunctis visitur. Loquebatur aute Deus Moysi facie ad faciem, Vt homo cum amico suo.
Die ultima Iulij dicit Moyses ad Dominum Si inueni gratiam,ostende mihi faciem tuam. Respodet: facies mea praecedet te. Ait Nisi tu ipse praecedas, ne educas nos hinc. Respondet : quod locutus es,faciam: inuenisti enim gratiam coram me,dc noui te ex nomine. Qui ait: Ostende mihi gloriam tuam. Respondet Non videbit me homo,& viuet: tu autem stabis in petra, cum qi transi bit gloria mea,videbis posteriora mea. Praecide tibi duas tabulas lapideas instar priorum, Sc esto
paratus mane ut ascendas in verticem montismullus ascendat tecum.
Igitur die prima Augusti Moyses iam te
tia vice ascendit in montem Sinai, portans secum nouas tabulas,& manet ibi in nube cuDomino o. diebus& o. noctibus ieiunans& orans,videt gloria Dei transeuntem,eumque pronus adorans, ait: Dominator Domine,obsecro ut gradiaris nobiscum,ut auferas peccata nostra, nosque possideas. Dominus promittit se ducturum eos in terram Chanaan; ideoque relicta gentium societate 3c idololatria, sibi Deo soli semian suamque legem& festa seruent. Die decima Septembris ieiunium Moysi completum est, pleneq; reconciliatus Deus, denuo scribit in tabulis decem praecepta, dc dat Moysi. Et descendit Moyses de monte ferens tabulas, ex Dei consortio facie adeo radians, ut filij Israel non possent oculos intendere in vultum eius. Vnde Moyses velamine obtegit faciem suam,&ita loquens, quae DO- minus in monte praeceperat, populo annunciat.
, πNDECIMA Septembris ait Moyses, V quod Dominus pr cepisset, Vt O mniS Voluntarius offerret in Opus tabernaculi; auria, argentum, aes,hyacinthum, purpuram, Coccum bis tinctum, byssum, pilOS caprarum, pelles arietum rubricatas & hyacinthinas,ltigna sethim,oleum pro luminaribuS, aro mata, thymiamata, lapides Onychinos, & gemmas.Statimq; Omnis populus,tam Viri, quam mulieres deuota promptitudine offerut aurias talenta & 73O silc los, argeti centum talemia dc I77 . siclos, CriS 7z. millia talenta dc oo.
siclos, caeterorumque donorum tantam Vim, Vt Moyses preconis Voce proclamari fecerit, cessarent offerre, non esse opus pluribus. ΜOx Beseleel dc Ooliab, Ojque artifices EAM. . caeperunt construere tabernaculum, instar ira 3 templi portatilis,ex basibus, columnis, tab iis Sc cortinis, Olectum pilis caprarum.Item arcam de lignis sethim imputribilibus, intusoc foris deauratam laminis aureis,& desuper eam propiciatorium aureum, dc duoS Cheru ctii lib. bim aureos. Item altare thymiamatis aurei S uaculi. similiter laminis undique coopertum & m sam propositionis inauratam; cadelabrumque aureum cum septem lucernis. Insuper altare holocausti aereum, cum labro, id est, lauacro aeneo, vasisque diuersis;atq; ornamentis pontificalibus Ec sacerdotalibus. Cunctaque iuxta exemplar quod Moysi in monte ciemonstratum est, intra menses sex rite perfecta, Moysi benedicenda offerunt.
ANNO secundo exitus de Aegypto die Exod. o.
prima Mariij, Dei hortatu Moyses cri- D LIO.git tabernaculum,inscrt arcam,inque ea ponit tabulas decalogi,altaria, mensam, cand
labrum , & reliqua suo quaeque loco collocat: ipsumque tabernaculu cum altaribuS RV sis Dbisi his, Oleo ungit,cosecrat,& sanctificat.Et ecce nu- tabernae bes desuper operit tabernaculum,idque gloriati Dni implet. Nec deinceps nubes interdiu,& dis ignis noctui, tabernaculo recedit, nisi cum proficiscendum est: tunc nube procedente, subsequuntur Israelitae; rursum consistente, manent & illi in eodem loco. Eodem die Moyses Aaronem aqua Iauat, , induit ornamentis pontificalibus, atque in Cotino , primum, iuxta legem, Pontificem oleo Vn- tio Aarorugit. Filios quoque eius Vestit tunicis lineis,& Num.3. in sacerdotes ungit & consecrat. ac omnes varijs Oblationibus expiat & sanctificat: i betq; simul permanere in tabernaculo dies noctesque scptem. Eodem die caeperunt Zc Principes Ia. tri- m. r. buum Israel, singuli successive pcr 1a. dies of , hi-φferre dona in usum tabernaculi. Vi ςip Posthaec loquens Deus Moysi in taberna- Num 'culo de propiciatorio, quod erat super arca Letii
inter duos Cherubin, Vari ΟS eum edocet ri 3. O . tus offerendi armenta,pecora,aues,similam, Legislatiothus, panes; addito in omnibus sale, nusqua : zλμμ'
autem fermento, nec melle: Modum item '' offerendi hostias pacificas pro facerdotibus, principibus, populo;pro impetratione ben ficiorum, pro expiatione peccatorum: leges etiam holocausti,ignis perpetui, singulorum sacrificiorum, &c. adipem dc sanguine comedi prohibet.
OCTAVA die Martij Aaron primitiasti
Lacrificiorum 1uorum pro se& populo Deo offert, populoq; benedicit: &ecce gloria Domini apparet omni populo,&egressus toti ignis a Domino,Muorat holo caustum. Igne Dd 3 autem .