장음표시 사용
101쪽
fatum. Natas ibi credendum est aliter Uulsu nauium conglobarentur: sicuti seon Ain,isi . ui tum conglob/t scobe. Scursum impediret rario a discessiva dfii ea die dus es, uates. tertio idus iuuale illi apparueruΠt montes Decurrere inquiunt ibi maria uelut εα tibii, rapidus torrens:ad occidentem: Iicet non occidentem ipsi recta seduanturi Ain idiem nan p p ulo magi tendebamquod aliquado demonstr3tiue per tabellam hini mographiae nouae quam animo concent: si uiuere dabitur te Ilio-.o ρο mus in signis.Μulti praeterea defluunt alii.PCrtubus egregiis duobus nobilirim H rim regis ut uincia:in qua diNimus esse caramsi tam regionem carthaginesi ut puta tisanctae altero sica nostris appellato: cuius regiuncuIa est feturma incolarum appellatione Est mctae marthae portus nivalibus propinquior montibustan ipsorum nant montium radiacibus iacet:carthaginensis uero illo est occidentalior tequas circiter quinquaginta.De sLctae marthae portu mira scribit. itidem latentur di qui redieruuin inter quos. io. uespuetua americi uespurii florentini nepos: cui moriens maritimam dipolarem artem reliquit haereditariam. Is enim iuuenis mimus est a rege unus e praetoriae nauis magistris: quod duadrantibus regere poIos caleat.Temonis nant gubernandi cura praecipua Ioanni cuidaserrano castellano qui saepius eas oras permeaverat:credita est: uespucium ipsum saepius habeo conuiuamiquod sit iuuenis ingenio pollens:& qui percurrens eas oras diligenter
aea Ibib' do referam. E genere cari bium strue canitalium ortos harum regionum incolas uolimia Ptopterea feroces di crudeles admodummi puta qui traiiseuntes nostros saepius hostilis ter a littoribus reiecerunt: S terram praehendere optantes male eκceperuti Tanta est his nudis barbaris innatavis animi tanta fortitudo ut integram classem nostram adoriri sine aut 1: prohibere. a littore tentaverint. Venenatis uti alias scripsimus aetunt sagittis. Rah do cursu pectore tenus neq3 numero uel magnitudine nauium territi mare intrabant:
hostes: hesitaverunt tamen: dAmto consilioin diuersa studia uertebantur ρ de iiderene ad hostes necne Timor hinc pudor inde trahebant. Venenatae sagit quas certissimastaculantur incolae:formidabantur.Gum tanta classe toto militibus sicco pede Draeterire uerecundum erat ato indignum& infame. Vicit ladem pudor sumentes ac dissectos secuta fir filioribus cymbi t 'ram Vbendula Portus circunferentiam scribit duκipsiectas istae QS idem uespuasi Pprbibet osse tequartim trium .iutum.nitidum adeo ut infundo cuspori in m. bitoriim uiginti liceat ca lculos n umerare. Duo in portum deista dere inquiunt dulci uni aquarum nuntina: sed minime apta maioribus nauigiis sustinendisqj patriis mon His
quibus ipsi carent:assequuntur ab internis populis finitimis. Reiectis a litore barbaris: Boios eorum Idest domos ingrediuntnr.Iterum adipiterum feroci cursu nostros imoe Riit: S sagittis uenenatis conficere tentant: se rahi irae o seruunt
102쪽
eest liminares pntaminibus chocleammtenuibus funiculis appensaru :quo faciliusto agitatae colliderentur initicem:quo sono delectantur ornatos reperiebant. Mira de his cerebus mihirettulerat multi: gonzalus quidam fernandus ousidus praeter caeteros e res iis magistratibus is qui dicitur ab hispanis ueedor se longius in terram iactat descendisse. In Ophiri putamen ouo anserino grandius incidit an collibus ab eo tractatis cum triuginta uiris smaragdinas plasmatis se uidisse ait multas :calcidoniasq; Shyaspides acmontani laecini magnos gi obos. Auro inte to admiNtas in auleis consutas gemas eas a suu
Iittorum Subim riparum inuenerunt. Inquit is oviedus in regione quadam dicta aes nil ad orientem a dariene iacente milliaria nonginta nouum mercaturae genus excerceri In incolarum domibus serias cistaso ingentes S canistros pulchre conteNtos eκ arborufoliis ad id aptis repererunt.Cicadis: gryllis:cancris: cocleis:Iocustis agros sternentibus demicatis di salitis plenos. Ad quem usum illa cogerent interrogati : respoderunt ut ad internos populos ea uenum portarent: harum namq3 preciosarum uolucrum S salitorum piscium permutatione peregrina quae optant assequntur harum terrarrum incolae. Hisparsim habitantnon contiguis domibus: sed terram incolunt elistam: caramairenses amoenai feracem acris hyemis N furentis aestus eκpertem: cum paruod1e1 di noctis discrimine Vallem ingressi suntbarbaris iugatis tequas latam duas: tres longam ad mores usin a uosdam herbidos di arboriferos inquorum radicibus duae ualles aliae iacent d tralaeuam sino ulis ablutae fluminib' quorst unus est garra: alteri uero non dedere nome.In his vallib cultos reperere hortos agros. rigari per deductas ordie miro D--d se virq scinsubres aut ethrusci nostri suos colunt ali irrigant: sunt o istorum edulia comitan ia ages ' iuesa.maizum .battari: iarboresque fructus ut reliquis N piscariae da pes: hum anast autem carnes raro uoraΠtzquia raro peregrinos assequuntur: nisi uenatum ipsi eκercituminoosito oer alienas tendant terras:a se ipsis quippe abstinent.Sed aud1tu m1serandum
uso taminas easeum conterunt: N premu ni
103쪽
esse apud sinsulares mortiferum: alta meri sicoquatur salubris est succus ille. Hi e nostio, iste serum.Hoc aduertendum apud hos contiuentes minime ΠοMium inquiunt lactes s 'eam.Μulta dicunt esse iuccarum genera. Vnii altero sitamus: atl aliud alio pretiosi est:quo regalis edulium paretur sunt quibus uescatur nobilea:sunt di quibus popula .E succatam uero iuhcam Rabellas fictiles ad id compactas ueluti pressum nostri caseum diustendunt coquendam. Is est eorum panis primarius: hunc uocant cara bbi. figium similiter & battamisim uarias dicunt esse species. Sed agibus di battatis magiso ferculis aut fructibuq utuntur :* ad usum conficiedi panis uti nostri rapis: raphauis.tuberibus napis Oastinacis. Shuiuscemodi rebus: sed battaris praecipue: quae terrae tubera egregia superetit b. uita, mira quadam dulci moliciemi psertim in nobiliores incidatur.De radicibus iam satis. sudis. ad aliud iam panis genus sermo uertatur. DiNimus habere frumenti genus quoddam uanico fere simile: sed grandioribus granis nobilius. Id in farinam contusum vi lapidu mami actorum pinsunt lucca deficiente: esto uuIgarior panis. Singulis annis ter fetitur: morer immo do agri ubertas ferat ob aequitatem temporum de qua satis multa insuperioribus. Et rad,-- dicum omnium d naalati grani cultum hic reperere.Arboreorumq; fructuum uaria oe nera ciuicissima. Inter hos caramairenses S laturmanos itinera inquiunt ce lata rectam ita ut distenta rubrica credi queant notata. ydrias: cantharos: ollas: Orcas: paropside:: patellas fictiles apud hos repererunt: S uariorum colorum aquales urnas inquibus acttio se a seriIari feruntur frigidae: Edicto ut uel parerent regi catholico religionemq3 nostram is,
deiit θνoa cluerent uel terram linquerent:venenatis sagittis respondebant. Coeperunt non nullos equibus plaerosi indutos prius λluerunt illico: alios ad naves prius ductos &reriinostrarum amplitudine osterataiquo caeteris illa referrent ad beniuolentiam eorum captanda postea dimiserunt. In omnibus fluminibus se uidisse aiuntauri argumenta. Recentes in eorum domib' ceruinas S aprinas carnes passim reperiebant: quibus laute sunt epulati. Volucribus S. hi abundanim utriuntq3 domi volucres tu ad esum tist ad delicias .Eius coelira spiritum esse benignum hinc arguunt: quod noctu apud flumina i ripis sub dio dormierin tria ulluso grauedinem capitis senserit ullam: aut humorem conceptum insalubrem magnos etiam laeti gossampii glomos δ fasces diuersarum pennarum quibiis sibi cristas
nostrorum cataphractorum more coteNunt: Ssagulos ad decore formant: pass1m reperemini. Delectantur di hi elagatiis huiuscemodi. Arcuit δἰ sagittarum multitudo fuit imus mera Maiorum S ibi cadauera combusta ossibus in ollis conditis alicubi alibi integra insepulchris. In ipsis bolis idest domibus alibi: reuerenter auro gemmisq3 ornata sere iiii u3Πx0x abit S eorum bullas pectorales alia 3 monilia quae uocant ipsi guanines: repe .. iuvi xpre 'richalco magis iu auro fabre facta eme:propterea ee his commercia cum vafrisperegrinis arbitrantur: qui ad eos monilia haec confecta importentrat puram auru ab eis adipistantur pro uili metalIo. Nem perpederunt nostri fraudem:donec ad conflationem uetum est. Architecti plaerim pererrantes a littore parumper in sta candidi marmoris semcidisse d1κcrunt. Putant peregrinos ad eas terras uenisse quodam qui marmora e mo tibiis al1quando sciderint: S putamina illa in plano reliquerint. Ita didicere maragon sumum e montibus nivalibus descendere augerith inter Iabendum magna fluminum aliorum copiam eum cadente propterea ingens est quia e longinquo ad mare fluit D terras aquosas. His actis:receptui signa dantur. Noningenti erant ad terram missi. Hi onasinis,4.K. λὶeS Ηἷ'latis clamoribui prae laeticia compositis ordinibus d praeda prouincialium reruma nivali Onusti cristiso S. coronisuenis quo p ac sagulis plumeis m1litaribris incolarum ornamemorus iis redeunt fulgentes. Auchoras eleuant. i5.ΚLIulii nanibus refcctis quas tepestates plae
oncusserant. χd praetoria praecipue discrimen ingens subierat amisiti temone: uti hesd R. piutit altum ut carthaginensem portu petant εἰ insulas quasdam medias Io,hue seri Vm Wceptacula insestent eN regio mandato: sed ueloκ aquarum decursus N- praetoriae nauis nauclerum primarium e reliquos sesellit quamuis Buss
104쪽
inium Illarum naturam se optime callere iactarent: quadraginta se tequas suisse una nos cte trasportatos praeter Opinionem conqueruntur.
TERTIE DECADIS LIBER SEXTUS.IC PHILOSOPHANDVΜ EST PARYMPER BEATISSIME
pater S a cosmographia digrediendum ad naturae archanorum causea Decurrere ad occidentem ibi maria ueluti e montibus torrentes delavibuntur: omnes uno oro praedicant. Propterea trahor ego in ambiguum quo nam aquee illa tendant: quae rotate ac perpetuo tractu ab oriente flultra ant uesuti fuatentes ad Occidentem inde nunt redditurae: ne 3 occidens propterea magis repleatur:ne y oriens evacuetur. Si ad centru eas tendere de natura grauium diκerimus: cetrunq; lineam ee aequinoctialeni uoluerimus ut1 ptarissi aiunt: quod centrum dabitur tot tantaruml capaκ aquarumSquae ue circunserentia reperietur madi da Rationem uerisimilem qui ea littora perlustrarunt proebent nullam putant plaerit uastas ee fauces in angulo sinuali magnae illius telluris qua diκimus italia octuplo maiores ab occidente cubce insuta: quae rapidas h s aquas obsorbeant: di inde ad occidentem 1llas emittant: duo ad orientem nostrum redeant:alii dicunt ad septentrionem. Volunt nonae
uersa littora illa contigua unila credunt eas aquas obiectu magnae telluris circumagi: ut in fluminibus licet conspicere riparum gyris sese obiectatibus sed hoc in1nime quadratfridem nama; modo: non acri tamen: sed leui fluere adocidente aquas perpetuo lapsa inqui unt:qui laesalestentarunt oras:& occidentem Sebastianus cuidam cabotus genere uenetus: sed a parentibus in britaniam insulam tendentibus: uti moris est venetorumqui commercii causa terrarum transmortatus pene infans.Duo is sibi nauigia propria pecunia in britania ipsa sistruκitta primo tendens cum hominibus tercentum ad septentrionem donec mis uastas repererit glacies moler Vlago natantes:&lucem &re perpetua tellum tamecimes Midospites
105쪽
Insule sancti bernardi Saline fortio inlate.
tui: qusbus arcanum hoc naturae lateΠε iam tandem detegatur . Martio mense anni suffi- , .i 16:puto ad id eNplorandum discessurum. OJIae succedent tua Sanctitas per metuthitiget: modo uiuere detur. EN castellanis non desimi qui cabottu3 primum fuisse baecall. rum repertorem negent: tantumque .ad Occidentem tetendisse minime assentiuntur D'faucibus dicabotto iam satis. Ad castellanos redeamus.Carthaginis portum N adiacem res caribium insulas quas appellant Sancti bernardi praeterlapsisunt: uniuersam n eam matrensem regionem intactam postergarimi. Hic ab eNOrta tempestate ad insulam duat diximus alias fortem appellari: abui abensis sinus faticibus distante tequas circiter cui qua ginta proiecti sunt. In ea insula canistros eX cannis marinis coteXtos reperere in bar barorum tuguriis multos sale plenos.Salinis egregiis nobilitatur insula: eius salis permittatione aliena conparant incolae. Ad praetoriam nauem uolitauit Onocrotalus auis inegens uulture maior quae guttur demittit multicapaX : paludum Rauenatum quonda do mestica autorum testimoniomescio an e nostra tempestatercapi facile passus est . Scircuductus per uniuersae class1s naues tandem interiit. Viginti alioru in littore stantiu sanie uiderunt procul. Grandiorem nauem praetoriam puta iam quassatam di minime utilem a tergo reliqueriminit paulatim Ssedato mari sequeretur. Vndecimo calendas tulit appulsa est classis ad darieneniam quartum inde diem praetoria nauis sed uacua super laduehi est. Datiennensis populus duce irascho nunez balbsa praefecto de quo alias la tam fecim' metione cum psalmo te detini laudamus obuiam tria prodit milliaria Intra domos in suvincialium domorum modum aedificatas:habitatorum qiii 3 uenientes suscaepit libens prouincias has omnes regiones liceat appellare quandoquidem procul uicte simioibus Losim appulia clas
pis farinam. Ecce regiam in abstrusis terris classem ecce non moto intra cancti tropicuuerum etiam ipsi aequinoctiali circulo fere suppositos hispanos contra multorum sapietum sententiam: ut ibi pedem figant S colonias construant. Postea uero is in unum conuenere quid consilii ceperit intelliganius.Altero die ab appulsu classis quadringentoria quinquaginta hominum darienensium fit conuentus. Publice arcane*: coiniunctim sis nitit Sciriti indagatum est de rebus scriptis a uastho praesecto australis pelagi. Is est inaugistratus que diκimus ab hispanis uocari adesantatum Compertum est ucrastrisse quaecum de australi pelago terrae illius regi significauerit. lebere in comogri .poccoriosae ac tus bananiae dicionibus eκ ipsius iraschi praefecti iudicio erigi arces in praesentiarumnit coloniae post modum deduci queant.Missi is est propterea ioatines aiora nobilis cordubensis propraetor cum hominibus quadringetis: quattuor carauellis S una minore naui adue ctis.Is primo comogrensem captat portum Iequas ab dariene distante fortequini ac uiginti: uti scribunt litteris praesentibus.Inde ad austrum eA quadringentis centum quin squaginta mimuriis est:nouo itinere rectiore reperto: qua inquiunt seκ ct uiginti tantum tequarum esse intercapedinem ab comogri regsa ad Sancti michaelis sinus fauces. Reli, qui e quadringentis pede ibi fixuri sunt: di inde auκilia praestituti cutibus redeuntibusq; Centum uero illi*quinquaginta ituri ad austrum aptos secum interpretes australiu linguarium ducunt e nostris: qui ea didicerunt idiomata a mancipiis habitis a uascho: cu eas terras peragra ret: Seκ ipsis mancipiis: qui linguas iam callent hispanana. Aiunt hi distare pochorresae portum a comograeo tequas septemtatus .lapochorrosa propraetor eN Ptoris δἰ aliorum saninione uiros relicturus est quinquaginta cum naui leuiore:qua funga
-duis, δὲ Mois pochoi rosa inquiunt distare tuba naniae atria tequas viginti.Ex quadri, g hiis 2m Hibus his: 'priscis darienensibus rerue erientia pollentibus: quinquagiS--μ Duum loco nouos dirigant diducant ad res geredas destinati sunt. Ita di*φ
106쪽
siti grebus suit consiliuna regi haec lignificare inq; una certiorem reddere: de In illis teritis
regulum nomine dabaibam cuius regnum auro sit opulentum: sed intactum ad huc relictum ob potentiam .Hunc secundo magno flumine illo: de quo alias mentione3 fecim' habere regnum: uniuersamq3 dicionis ipsius tellurem auro uberem fama est milgaris. Iequas inquiunt distare ab dariciae dabalbe regiam quinquaginta. Inde aiunt incolae auri copiam per confinia spargi licet Nabdariene uti alias diacimus Iequas tantri tres nostri habeant aurifodinas no ignobiles: quibus in Praesentia in fruantur: multiso in locis eD aufffodsuefodiendo auru colligunt feratius tamen ce daba ibae regnum credunt. In primis nostris rurienis ad tua sanctitate primitiis: mentio de hoc dabalba facta est: sed errore ducti clida balbae piscatores reperissent dabaibam ipsti3 inter palustria loca se offendisse arbitrati sunt. Ad dabaibam igitur tercentu deligere uolunt egregios eNunitierso eXcercitu bello aptos iuueis nes: telorum omnis generis S armorum copia magnifice instructos: qui eum adeant:&detrectantem pacem sternant: S debellent Iterima ait iterum repetunt in argumentum opulentiae futurae se paucis in locis effodere: ubi non comiXtis terrae grumulis aureis ociucurrant. Ouae scripserint refero. Consulunt S regi conde dam esse in sanctes marthorportu in regione: appellatione incolarum saturma: coloniam quaesit futura refugi ti3 nauigalibus eκ dominica insula: a qua cursum ferunt esse quattuor aut quin y dierum ad eum saturinae regionis portu: S eN S ancta martha trium ad darienem cundo inquio: reditus nam illis a deo durus est ob eum quem diXimus decursum aquarum ut arduos uideatur moles redeundo conscendere. Non est huius torrentis uis cX hispaniola S cuba redeuntibus iti hispaniam tanta luis d ipsi laborcnt contra labentem oceanum: quia ut hic pelagi amplitudo ingens qua uagari queant aquae fluente scin parior tractu stringuntur aqua: lateribus eius terrae S multarum inlinarum a diacentium eX aduerso compressae. uti liquet in siculo freto coniectari: ubi est aquarum impetus is quem tua sanctitas nouit qui lania de fluxu.&charybdim efficiant ob angustias illa maria receptantes Ionium videlicet ac libycum Styrrhenum .Eκgitanassa insula Staia malassi Scerabar ueno regioniblis bera gute occidetalibus scriptiim reliquit colonus huius inuenti princeps: reperisse furorem tantum in s stiriaqueram ea littora uersis uestigiis orientem queritando ut ne u licuerit interdum posse plum issim in ipbata fundum tentare: quin illam secum pensilem raptaret aduersus impetus. Neq; ipse Quiret aliquando integro die licet uent' aliquis flaret in pupim: uel unico milliar1 decursumuincere .Hinc est quod saepe cogantur cuba m hispaniolam dena II prae li endore pr1ua ut moκ lato pelago ad septentrion e in captato cirrinna dirigant in hispaniam quo borea les flatus illis adiumento sint ad impellendum naues quas itinere recto minime quirent perducere. De motibus oceani ultro citrossi iam satis multa: quid de dariciae S colonia in eius ripa deducta :quam diκimus Sanctam mariam antiquam ab ipsis apellari scribant: recensendum est. Loci situs est inualidus: pestiferi sardo coelo perniciosior. Passent omes daictericis similes. Nel a natura regionis id euenit: multis nanq3 In locis suduinem Iatudinis oradibus signorumsalubrem benignami reperiunt aeris clemetia 3: ubi lci licci nitidos terra fontes ignit: ubi ue flumina ripis meant currentibuS haudquaq3 ς- Π Oti bs salubii sed praecipue ubi cliuos: non ualles inhabitant. Locus autem ille in darienis fluminis ripa ia.. situs in profunda est ualle locatus: collibus indi in arduis circumseptus: qua de cama lolares radios meridianos suscipit suos in uerticem lare perpendiculares .anionianas labetibus radiis a fronte tergo P ac lateribus grauiter ueMatur: radiorum quippe solaruorem repercusio parit no accessus ad terram: quia inlc in1111 iai e sint passibiles. quod enim tins altorum montium colligi potest uti optime callet tua sanctitas: Propterea caden ratio radio te in montibus radii per obiectiim decliuem ad ima rotantur uti saNum ingens rotundua culmine montis deiectum. Valles ergo i contingentem sibi radiorum Partem e N dire,cto Spraecipitem cliuorti ac montium eκ transueris suscip1unt. Est ergo darIenis habitatio a natura loci particulatisnon a regione pniciosa. Est S PQstilar a Uatura soli locus e
107쪽
destiosus paludibus fetidis septus sit:imo uictis ipse palus est ubi eκ guttis mancipiosum dui s. deκtra cadentibus dum irrigant pauimetita domu illico buffOnes gignuntur: uti alieti, bu&nes. ego ipse uidi in pulices gutta S illas aestare conuerti: Ubicuo praeterea es diunt ad sesqui
palmum scaturiunt aquae salubres Omnes δέ corruptae a natura fluminis qui ad mare coenoso atm inerti alueo: per uallem profundam . delabitur. Propterea de loco mutando colouare ibi sultuit. Ibi figere pedem primosmecessitas coegit: tanta eniturgebantur aegestate: qui pripeda*φru mi ad eas terras appulsi sunt ut de loco mutando cura defuerit. Iniqua igitur soli sedes : illos ueκat ob solares radios. Deterior aquarum S corrupti aeris ob caenosos uapores incie . . mentia reddit inualidos: nec portu ΠObilitatur Πllo locus ipse: qui distat a sinu, Aue ib=le in iter arduum asperum Q ad comportadii comeatus e mari. Ad alia con tingelia ueniamns. Vbi primum appulsi sunt:multa illis acciderunt hactetrus incognita. Medicum quendam eκimium hispalensem quem antistitis autoritas ct auri simul cupiditas: d appulsis tranquillam linquere uitam in patriam stimularunt adorta est dormientem cum uκore acciderint, ius fulgiuis: domus cu uniuersa supellectile illi eXarsit:Atoniti uir S uκor pene nudis clamantes S semiusti uiκ euaserunt. Stantibus in littore: molossum seκquianniculum rapuit crocodillus ingens: Suti miluus pulticulum solet: miserum canem diri auκiliuua sto latratu implorantem ante omnium oculos asportatui.Noctu uespertilionum morsibytorqbatur si dormientem forte momordetintquepiam eXhausto sanguine trahunt in uitae discrimen S in ortuos fuisse nonnullos ea tabe compertu est, Sigallum:aut gallinam sub dio noctu uespertiliones depraehenderint:in cristam aculeo fiRo interimunt. Croco Uesperii dillis: ac tigribus et hi aiunt leonibus infestari terram : Sed inuentas iam esse artes quib' iiqM δ'' niuiti capiantur: Reperisse*se in sociorum domibus tigriu ac leonum iterfectorum pelales scribui.Boues: porcos: atl equos: adolescere ibi maiorem immodum S gradiores fieri genitoribus dicunt:ob ubertatem solio De arborum proceritate dem terrae uariis fructibus dehortensibus dilatis omnibus nostratibus: decervis S quadrupedibus seris variis etiam generibus amula a ac piscium eadem referunt quae scripsi alias. retam regulii rea Oo gionis coibe priscipem triduo habuerunt hospitem S admiratum nostra harmonica instrumeta equoruml faleras ac caetera illi peregrina beneo donatum remiserunt. Is nfissignificauit arbores gigni t Ouicia quam tabulis naues costructae tutae sunt a corrodetiob' matinis uermibus. Est nanq3 dira haec pestis nostris nauibus in portubusillis. Ait esse amaritudinis tantae ligni genus illud ut facile abstineant ab eius gustu. Est ct alia peculiaris terrae arbor cuius Si folia nudum alicuius corpus tetigeritat: vibices eleuent ingen tes di nisi illis aqua marina uel salitia matutia medeatur:illico laethale suo ueneno eκcitet a bes νὶρ dolore 3 Hanc arbore εἰ hispaniola parit eius etiam lignum olfatu aiunt ee mortiferumnieissa nec portari quoq3 lignum posse sine uitae periculo. Quum eκcutere ase ratae seruitutis iugum saepe insulares hispaniolae tentaverint:nec cesserit un*: aperto marte uel insidiis reperta sunt eo ligno uoluisse primarios noctu dormientes lassumigatos intetimere. Sed admirati ligni reperti nouitatem christiam fateri fraudem miseros coegerunt: Scomenti autores poenas dedere.Habent ipsi genus herbae cuius odoresulti remedium sibi conis parant ab eius isgni ueneno ut portare illud queant indemnes. De his leuibus iam satis.speranteNinsulis australis pelagi maiorem multo copiam habituros. Parabat eni pe trus artias murcio qui ad nos litteras tulit discedete profectionem ad eam insulam quae prominet medio insiΠu Sancti michaelis a nostris appellato: aua scho intacta relicta ob perturbatum eo tempore mare: de qua late in transitu uasthi ad austru. Multa indies maiora pleritis eXpectam'.Caeptae sunt enim Z prouiciae plures aliae quas non Inutiles aut mirandas fore putamus. Io. ille dias solistus nebrissensis de quo fecimus aliquadop trionem missus est per frontem illam sancti augustiniquae lineam superat aequino; Αδ'' Π gradus septem S ad portugalenses pertinet ut latus australe a tergo pariae cum V ςμqRib coae:portuum p carthaginis di sanctae merthae darienis di beraguae nostri. Πη
108쪽
iugiis percurrat:quo apertior S plaensor de tractib= illis habeatur noticis. Missus est ali=nauium trium ductor.Io.poncius qui cari bium terras depopuletur N. in seruitute obscoenos hominum uoratores redigat:quo liberae sint ab ea peste iam tandem adiacentes nutium insulae S una prouentus earum insularum S arcana liceat uestigare. Missi iunita alii per diuersa.Gasparba datocius ut occidentem percurrat.Franciscus bezerra ut per sinus ipsius arinulti. Et ualleius ut P fauces eius ad orientalem sinus oram traiiciant ad arcana telluris eius eXploranda inqua fogeda nuper sinistris auibus pedem figere coeperat arce ac Daπo aedificatis. Cum octogilita prius militibus instructis ex darienae badaiocisus discessit quem secutus est cum quinquaginta ludovicuS dictus mercado.bezorrae uero addiκeriit octogita.valleio septuaginta.Portus ne tutos capturi sint:an in malendas staotiones casuri innii rerum artificip prouidentia nouit.NOS autem homines casuu3 noticia postqj emerserint icludimur. Ad alia ueniamus.
TERTIAE DECADIS LIBER SEPTIMUS.IX BENE DOMO EXIERAT PETRIARIAE PUTATI COM
tinentis obernatoris:appulias ad darienem cum plerisi appendici b' uuando ad curiam negotiationis gratia sensi uenisse quendam andreas moralem nauium ea littora noua percurrentium nauclerum: qui ci crediti continentis oras: di insularum adiacentium tractus in hispansolae in SE πα- terna omnia diligenter sollicitet scrutatus est.vestigandae hispaniolae cura uirohuic frater nicola' ouadus militiae alcatarae maior comedatam': hispaniolae gubernator dema adauit: quod ingenio polleret:emeto ad huiuscemodi rem inplorandam caeteris aptior Super his adreas hic indices di tabellas sormauit egregias: quibus prelietur si fies a reliauis rem intellinetibus.Is ad me uenit uti solent alii ab Oceano redeutes. uae ab eo Nplaeriis aliis hactenus fgnorata: didicerim tractemus. Sit hispaniolae part1cula;
rigdeshr ptio: qz primam huius narrationis frontem ampi atur: quandoquidem caσ
eκordiamur dς form ultima uti tua Sanctitas noscet Puir uiam uperimpositam in omnibus eorum uocabulis ne toties repetendum sit ubi ae osidonios fabulosa ducente inlibya didone clame3 appulisse.iEγtorreS igi' V Insi rises e priis Iaribus in hispaniola N ea inritae patre quae cat OUa Gisiitur: 'LImm numinis appellati bahaboni sedem posuere ruti est in romanis initiis de aenea re ano in italia ad latium librim deuecto.Intra bahabonestuminis ostru 1acet insuIa ubio guber
tatoresdispaniole. ubi imam domum c diderint σ
109쪽
lapiente de illorum vaticimus depernicie familiares
alta rupe structam unde sele multi laeti. amimi Npsallentes praecipitabat a sacrisieul rum persuasi animas inde se amore tyrmae dentientium beari ad aeternas di desses 'dues Reperere id obseruatum ad nostra usi tempora fortunatarum debellatoreq.ri ei sit hodie a comuni sermone sacrisiciorii memoria: nomet rupes ipsa ret1net i, etiam nuper e e in insulis ipsis a betanchoro gallo primo fortunatarum cultore habi 2 men ab castellanis regibus uenia uti alias diNil betaraclidranam sectionem duae adhue R linguam S mores gallicos feriret:Iicet betata chori heredes castellanis uiris' uti suora n morauimus: domitas duas insulas praecio reliquerint. habitatores tamen Qui betanet, brasecuti fuerant di sibi domicilia fabricauerant familiast ibi auXerat perstiterut at, uri cu hispanis fortunate uiuunt gallicoru frigoru eXpertes ad malininoeses pede referan Nomia hispaniolae a primis habitatoribus imposita fuere: primum miriqueti: detisne halti ne*haec ad imponentium uoluntatem solu: sed ab essἡctu credito ab eis. Quia uesiam dicunt rena grandem qua nulla sit maior: QuiΣquoiana interpraetantur vastitatem dc uniuersum ac totum: uti graeci suum paneia1NO aia sunt arbitrati ob eius magnitudinem esse uniuersum orbem terrarum mel solc calefieri quicqjaliud praeter eam insulam cum adiacentibiis caetetis propterea quiaqueiam dici debere statuerunt, Haiti uero dicitur aseperitas eorum uetere ligua: atq; ideo insulam appellatiere ubiversa halti per metonymisam a parte totum denominantes: quia haec insula plaeris* in locis horrescat aspera montium facie ac tetra siluarum densitate uallibu ob altitudinem montium formidolosis d obscuris: licet alibi sit anacenissima . Hic est aliqiuantisper Beatissime pater digrediendiiu. Mirabitur beatitudo tua quonam pacto simplices homines recoIant huiuscemodi principia a distantibus quandoquidem nullum genus Iitterarum assequutur. ms est apud eos ab aeterno in regum domibus praecipue ut filios eorum bottii idest sapientes iri renas agnitionena memoriter erudiant. Ita ea praeceptione duabus maXime rebus intendunt: geonerali alteri de rerum originc ac successu: particulari alteri de parentum auorum atavorii ac maioru omnium pclare gestis bello Space: quae duo praecepta rhithmis habet coposita eorum lingua. Hos areitos apellant Et uti citharoedus apud nos cum tympanis itoli suo more fabrefactis suos areitos concinunt: d choreas cantando ductitant.Tympanus matue, dicitur: habent di a restos amatorios :habent di querulos et eNcitantes ad pugnacii suis quenam sonis rei quadratibus. ytutur saltationibus: in quibus sint nostris multo agiliores quia nulli alteri rei magis luigilat: sunt 3 udi nec uestib' occupatur: In areitis a maioribus habent vatici tu nostrorum adiretum: quibus gemendo uti per clegias perniciem tuam detonant.Magua cochios aiunt idest uestitos homines uenturos ad uasalam armatos erilibus homine scindentibus uno ictu: quorum iugo posteritas eorum subdenda foret nec miror quidem uaticinatos eorum maiores seruitutona filiorum si uerum estquod de lemurum familiaritate referunt. De quibus satis late in primae nostrae deca dis libro nono uti de caemibus idest de eorum simulachris quae coIlebant: disseruimus. Nuc autem fatentur caemibus sublatis nuM ultra quenqua apparuisse. Ascribui nostri signo crucis quo se omnes muniunt: siminatim baptismatis lauacro abluti. Est Suniuersis insgens cura de noscendis finibus S regnorum terminis sed haec generalis miri mi. Omnibus: idest nobilibus mitainos enim appellant nobiles . Ita ut suce sint& hi patriae non inoepti cosmetrae. Vulgo nulla est cura alia praeter* de semetibus di sationibus. Piscationib' sunt di aptissimi:quia toto anno omnibusq3 diebus sese fluminibus immergunt: ne v minus agunt in aquis uitam q3 in terra uenatu etiam inuigilant. Habent natat duo genera quadrupedum uti alias diNimus utilas.Hae sunt caniculi parui di serpentes manas de quisbus in prima decade satis crocodillis assimiles:octipedales terrestres: strauissimi saporis.
VDlucres aute3 inumeras nutrivi omnes in lalae: puta pallini bes: anates: anseres ardeas:
P' r rumpr: et erea no nunorem lapud nos paserculorum copia3. Quisssi regulus strς ηδ'' dicionatios dispartitos: uenatui hos: illos piscationi: agriculturae alios addicto'
110쪽
Ad nomina redeamus. Ostiaequeia diκimus S haitin esse antiqua notarina .cipanga etiam a regione motana auro serace plaerio uniuersam insulam appellauere: uti poetas ulla dimus nostros italiam appellasse aliquando latita a parte ipsius. Ecce uti ausoniam helpeorianim maiores italia diXere. Ita hi quietqueias haltsn cipangam nostri aut primo is bellam ab helisabeth regina qua hispamst idio ma nuncupat istbcllam a prima colonia codita in littore septentrionali in sulae: de qua satis in prima decade. Ab hispania postmodum
appellant diminutiire hispani ola. De nominibus satis. de sorma nuc loquamur. aut primi percurrerat insulam castaneae folio simile cum s nu ad occidentem mihi depinxerivi cubam insulam prospectante. Hic aute andreas morales nauclerus aliter depicta parum
in ad me tulit: ab utrossi quippe an gulo orientali puta S Ocidentali magnis sinibus cauao tam esse describit cornuaq; protendere longissime. Intra m magnum sinu orientale portus locat amplos tutosq3. dabimus opera ut aliqn ad sanctitate tuam is indeκ particularis hispaniolae mittatur. Eode nant modo suu idice affert: quo hispaniam S italia cum suisquam montibus: vallibus:fluminibus urbib': Scoloniis arbitror beatitudine tua saepe conspeκime .Comparemus sine rubore coparemus biissime pater italiae reginae quondaorbis terrarii: hispaniola Gdoquide si quantitate dimetiemur:paulo minor reperietur. Est nanq3 hispaniola ab oriente distenta in occidente milliaria uti iuniores uolunt quasdraginta supra quingenta .almirantii diκimus in prima decade produκisse mensuram: Iata uero alicubi tercentum fere: a gustior in alibi: ubi cornua iactat: sed italia est haec multo beatior btissime pr.maiori quippe eκ parte sui est adeo teperata S amoena : ut nem hi gore urgeatur molesto nec calore ueκetur imo dico .Hab3 utrussi solstitiu hispanioIa pene par aequinoctiis. Viκ eni hora integra ascendit dies ut nocte superet: aut eco uerso i meridionali latere: in septetrionali aliter. plaerael regiones in ea iacent: in quib' aliqn frig'm get: sed id accidere blitudo tua intelligat eκ co sono ad id obiectu montiu : ut infra lati'
dicemus meo in est atroκ adeo ut habitatores nives molestetunt. Perpetuo Tterea gau, det uere ppetuol autuno sceliκ haec insula. Frondescut ibi toto ano arbores o prata uirescunt: fortunatur ibi ola mirifice .Quantu hortensia coalescat itra seκtu decimii die caules lactucae: borragines: raphani: Shuiuscemodi sata: cucurbitae: melones: cucumeres: S ailia intra trigellinu satis Iate alibi: de aialibus aut diκimus boues eκ hispania trasuectas in
multo maiores euadere. Boves elephantis: porcos mul Iab' :cii de augmero est sermo cooparat hyperbolicc tri. DiΜimus S suillas carnes sapidas esse ac salubre s propter mirabolanos S patrios fructus alios quibus uescutur suapte natura nascetibus : uti apud nos fagi ne ae sunt iliceae quernaei glandes. Vites etiam si cura infit: mira coalescunt ubertate: di sicut anim' aliqn fuit de seredo in motibus tritico: ubi paruper frigoris uigeat in plano minime obnimia agroru pinguedine: est incredibi te auditu. Spicam superare lacerti crassio tudine spithama longiore granat nutrire qualibet duo millia aptius asseuerater inqui ut di iureiurando affirmant. Scd salubriore insulae panem iuccae praesertim aiunt quem uocant ca 3ἐbbi: quia sit digestioni aptior. Qi Q seratur di colatur facilius atl uberius. id au tem temporis quod superest: auro intendiit lege do. Est lata Oim quadrupedii copia . ut iadi equi S coria boli di pecudia portentur in hispania. Genitrici ia si iccurrit filiola multis 1
reb'. De coccineiS arboribus: de aromatibus de colore glauco demastice gosiana pio: de
electro : S multis aliis eius prouentibus satis multa alibi. auid talicius ergo biissii ne prin terris:*uiuere ubi fas sit tot talal passim uidere di frui Squid beati' l agere uita ubino cogatis agustis icludi cubiculis horrenti gelu:aut aκio calore neq3 hyeme oporteat poderosis uestib' corp'onerare: aut suras ppetuo igne cremare: q sene laesut holes in latio oculi: accires labefactat: trahuti mille morboru genera. Salubre Pterea inquirit ee aere salubres di fluminum aquas: ut puta quae auro perpetuae superlabUtur.Nuli' e nach fluuius nulli mores : paucae planicies auro immunes.Ad particularem rade 3 interna huius beatae
insulae corsmographiam deueniamus. Habere hispaniolam quattuor flumina quae fere