장음표시 사용
231쪽
a II ST hoc proprium, O . Servus Caesaris , si haeres insti- tuatur,potest jussu procuratoris Caesaris adire haereditatem . Tex. hic. l. Aufertur 6. A.Servus Caesaris= de Jure ei. Et hoc speciale est in Procuratore Caesaris. b Etsi Cae Ρ, cte. Si Caesar haeres instituatur,procuratose ejus,miscendo se opulentae hqreditati haerede Caesarem facit. Et hoc similiter speciale est in Procuratore Caesaris, ut hic in tex. Diversum igitur est in procuratore alicujus privati , per quem non potest adquiri haereditas, LPer procuratorem so. Is de acquir. haere . l. Actus legitimi υ. juncta l. Nemo I 23. F. de reg. Jur. Cuiac. ad d. I. Actus legitimi, ct Obserυat. lib. I. cap. 34. Ant. Fab. ad tex. nost. Contius Lect. Sub c. lib.
c opulentae haereditati. Quod si haereditas solvendo non sit , consulitur Imperator, ut in proX. seq. lege.
Lex II. Paulus lib. 3. Sententiarum.
βuo sea bona, ex quibus Imperator baeres institutus est, seia mendo non Fnt : re perspecta , consulitur sa) Imperator ra haeredis enim 1 situli, in adeundis, vel repudiandis huiusmodi haereditatibus, voluntas exploranda es.
a Gonfisitur Imperator. Idest , Imperatoris haeredis instituti voluntas exquiritur & eXploratur, ut verba sequentia textus demonstrant.
Lex III. Callistratus lib. 6. de Cognationibus.
curatores sa) Caesaris jus deportandi b) non habent: quia hujus c poenae constituendae jus non habent.
a Uratores. Idest, Procuratores, seu Rationales. b M a Jus deportandi non habent. Deportandi, vel rei gandi , vel alterius poenae inferendae, aut etiam multae diacendae , Procuratores Caesaris Ius non habent.. Tex. hic Iuncta , l.2. C. de poenis, O l. 2. C. de modo multarum. Data enim
eis fuit Jurisdictio inter fiscum, & privatos in caussis ficali-
232쪽
bus pecuniar is, non in causis criminalibus, nisi cum fungebantur Vice-PLesidum . Vide Cutic. Observat. lib. I s.cap. I 3.c auia hujus poenae , cte. Quia deportationiS poenae constituendae Ius eis datum noti est. Et Ius deportandi non habent nisi ii, quibus id specialiter datum est , ι. Inter poenas e . A. I . . de Interdic. ct releg. Vide notatasupra ad lib. ILlicitas 6. s. aut universatis. de δμ. Praesi Ads. Si tamen. Si tamen sa , quasi tumultu um , vel injuriosum adversus colonos Caesaris prohibuerint in praedia Caesariana accedere: abstinere debebit, idque Divus Pius Julio rescripsit. Ad g. Ultimum. Deinde neque redire cui quam permittere possunt: idque Imperatores no ri Severius, ct Antoninus ad libellum Hermia rescriberunt. a I tamen, cte. Procurator Caesaris potest tumultuo-o sum vel injuriosum adversus colonos CaesariS, pro hibere in praedia Caesariana accedere : sed non potest postea ei permittere ut ad ea redeat.
Lex Prima . Ulpianus lib. 26. ad Sabinum. Adoptare b quis apud Juridicum potes: quia data es ei c) legis actio. a T NE Ofeio Juridies. Iuridicus, de quo agitur hoc Ti-
tuto, est Iuridicus Alexandriae, quae primaria V . bus erat totius AEgypti. Et etiam in Cod. habemus Tit. de ossicio Iuridici Alexandriae. Igitur Juridicus Alexandriae dicebatur, qui Alexandriae Iuridicundo tam praeerat, quam
233쪽
Praetor Urbanus Romae . Et quamvis Iuridicus Praesecto AEgypti minor effet, tamen amoveri a Praefecto non poterat et quia non ab eo, sed a Principe datus erat.b Adoptare, Oc. Adoptare quis potest apud Iuridicum. Non habet tamen hoc Ius Iuridicus vi propria: Iurisdictionis, sed quia nominatim ei datum est. c auia data es ei legis acyio. Adoptio est Actus legitimus , seu legis Actio. Quia igitur ciata est Iuridico legis Actio: ideo adoptare quis potest apudIuridicum. Legis actiones solemnitatem Iuris aesiderant, dc fiunt certis comceptisque verbis. Et hodie verba solemnia, licet non dica tur, ut dicta accipiuntur, L Manumissio a 3 F. de Manumss. Undis.
Lex ΙΙ. Idem lib. 93. ad Sabinum.
Juridico, qui ruexandriae agit, datis sa Tutoris Constituisitione sb) Divi Marci concis a est. a ATIO Tutoris. Datio Tutoris facta a Magistratui I est actus legitimus, L. Actus legitimi 77. 1. deret. J uris. Ideoque ei oli competit, Oc. ut in seq. not.b Constitutione Diυi Marci conces es. Datio enim Tutoris ei soli competit, cui nominatim hoc dedit vel lex, vel Senatus Consultum, vel Principes, L Muto 6.9. Tutoris δε-tio 1. de Tutelis. Non habet igitur Iuridicus hoc Ius quatenus Iuridicus est, sed quia Constitutione Divi Marci ei datum est.
De Ofilo a eius, cui mandasa es Purisdictio. TITULUS VIGESIMUS PRIMUS.
ex Prima Papinianus lib. I. Quaestionum.
Euaecunque ω specialiter sc) lege , vel Senatus confulto, vel Constitutione Principum tribuuntur, mandata m) Juri iactione non transferuntur: qua vero jure se) magistratus competunt, mandari possunt. Et ideo videntur errare ma-
234쪽
gistratus , qui eum publici ) judicii habeant exercitionem lege, vel Senatus Consulto delegatam veluti legis g)Juliae de adulteriis, est si quae sunt ali miles) jurisdictionem h) suam mandant. Hujus rei fortissmum argume tum, quod lege Julia si) de vi nominatim cavetur, iat is cui obtigerit exercitio , posis eam, i r cisatur, mandare. Non aliter itaque h) mandare poterit, qua labesse si experit: Cum alias jurisdictio etiam ἀpraesente mandetur. Et ,sa familia dominus occisus esse dicetur, cognitionempra
tor,quam ex Senatus Consulto sim) habe mandare nonpoterit.
a Uliis eius, cte. Quia solent Magistratus, de quiabus supra dictum est, Iurisdictionem mandare,
aut omnem, aut unam aliquam ejus speciem: Ideo nunc
de Orficio ejus, cui mandata estJurisdictio , videndum est. Iurisdictio autem est notio & definitio causarum, quae magistratui proprio jure cCmpetit LNotionem 99. f.de Verbs .LAispraetor ue rode re,dic. iaciadl. r striJurisdie.omJud Igiatur proprio Jure, Iurisdictionem habet Magistratus quicuimque: Alterius vero beneficio , qui mandatam habet. Et not quod aliud est mandareJurisdictionem , aliud Iudicem dare. Mandare siquidem Iurisdictionem dicitur,qui omnem in universum, vel speciem unam Iurisdictionis alteri comi tit. Iudicem vero dare est, in controversia certorum privatorum Iuris reddendi potestatem, alteri facere. Cor. hic. h βuaecunque , c. Quaecunque specialiter lege, vel Senatus Consulto, vel Constitutione Principum tribuuntur, mandata Iurisdictione non transferuntur: Quia separata sunt a Iurisdictione, idest, non jure Magistratus competunt , sed specialiter lege dantur. Igitur merum Imperium, quod lege datur, mandata Iurisdictione, non potest transire: Quae vero Iure magistratus competunt, mandari posisunt. Iurisdictio mandatur, mixtum Imperium, quod J risdictioni cohaeret, mandatur: quia haec suo Jure Magia stratus habet. Merum Imperium suoJure non habet. Tex. hic, ct in s .proxseq. Vide notata a me ad I. Nemopotes 7o.1. de
235쪽
de reg. Jur. Sed & quaedam sunt causae, quae neque Imperii sunt, nequeJurildictionis, ut Tutoris datio, et loli com petens , cui nominatim hoc dedit, vel lex , vel Senatus Consultum, vel Princeps, i. Muto 6. g. Tutoris dari . de Tutelis. Unde nec de mandatur. l. Nec mandante S. s. de Tutor. 9 curat. datis ab his , Erc. c Specialiter. Nominatim, & in specie: Seu, ut explicat. Laro , Jurespeciali.d Mandata jurisdictione non transferuntur. Non 1olum mandata generaliter Jurisdictione non transferuntur: sed neque specialiter mandari possunt. e vero Jure magistratus competunt, Oc. Iure Magistratus competere dicuntur,quae non aliquo speciali Iure habent magistratns, sed Jure communi, & usitato more
majorum tanquam magistratus . .
f Publici 1udicii. Poblica Iudicia, publica dicta fiunt, quod cuilibet ex populo iis plerunque experiri licet A. Publiea autem , Insit. de pNb-J- - .g Veluti Iegis Juliae de adulteriis. Haec lex lata elia Divo Augusto, ut diserte scribit Ulpianus in l. I. J. adleg. Jul. de adult. 9 Suet. In Augusto cap. 3 . Sed dicta fuit Julia, quia α Augustus Iulius quoque dictus est testamenro Julii
Cadaris majoris avunculi adoptatus, ut idem Suetonius in Augosto cap. 7. testatur. h Iurisidictionem suam mandant. Idest, exercitationem
illam publici Iudicii, quae iis specialiter delegata est. i Lege Julia de υi. Haec lex lata fuit, vel a Julio Ca fare Dictatore, ut Manutio placet, vel ab Augusto, ut quidam alii scribunt. De ea plene dixi in meis Comment. Insiit. ad s. Item lex Julia de υi, de publicis Judiciis.
k Non aliter itaquae mandare poterit. Cogni ionem videlicet eorum, quae specialiter lege, vel Senatus Consulto, vel Constitutione Principum tribuuntur.
I auam flabie coeperit. Vel infirmitate, aut alia justa,& necessaria causa impeditus sit . Necessitas enim facit licitum, quod alioquin illicitum esset. l. Alienationes i 3Τfamil.
236쪽
fami ercis. l. Sed ra6. F. ut F. Ex quib. casi majorim Ex Senatus GUUIO. SIllaniano, L r. in princi . ad Senat. Cons. Sysi. Ad F. Qui mandatam. dui mandaram a jurisdictione Ucipit, proprium nihil b hel : sed ejus: qui mandavit, jurfrictione utisur . Verius es enim, more majorum, jurisdictionem b) quidem transferri: sed merum c Imperium , quod lege M) datur, non posse transere. auare nemo dicit animadversionem de) let tum proconsulis f habere, mandata Jurisdictione. Pamlus notat: ct imperium, quod Jurisdictioni cohaeret, mandata Jur dictione transire verius es. a mandatam , ctc. Qui mandatam Iurisdictionem suscipit, proprium nihil habet. Idest, neque Ju- re magistratus, neque ex speciali legis conce .sione quidquam habet: sed ejus, qui mandavit, Iurisdictione utitur: hoc est, ea auctoritate, quae Iure communi, solet magistratibus competere, nimirum de civilibus causis cognoscendi, & ad ejus cognitionis, judiciique effectum coercendi. Verius est enim more majorum, eam quidem Iurisdictionem, seu auctoritatem transferri, non etiam merum Imperium, quod specialiter lege datur. Quarenemo dicit animadversionem majorem, quam merum Imperium vocamus legatum Proconsulis habere, mandata Iurisditione: Mixtum vero Imperium, quodJurisdictioni doliaeret, mandata Iurisdictione transire verius est: quia sine eo, idest, sine modica coercitione, Iurisdictio non facile posset explicari. Tex. hic, l. 3. ult. 9. ult.=. b. t.b Jurisdictionem quidem transferri mandantis nomine, &imperio exequendam. l. 3.ν b. t. c Sed merum imperium . Merum Imperium consistit in
gladii potestate ,& qualibet gravi animadversone in facinorosos homines . l. 3. de Juris c. omn. jud. l. si quid eritii . de O' Proconi Vide l. Nemopotes 7 o. cum notatis ἀ me ibidemss. de reg. Jur.
237쪽
a Isd Auod lege datur. Specialiter, ut dimam est supra.' e Ammadversionem. Majorem , quae in mero Imperio consistit. f Legatum proconsulis habere. Objici posse videtur, I. I. c. de Off. procons. Ubi dicitur, quod legatus proconsulis non solum civiles, sed etiam criminales causas audit. Sed hoc genus mandati extraordinarium esse, csolet 6.F. deo . Procons. Vide not. ἀ me ad eanae l. 6. g Et imperium, quod Jurisdimoni eobaret. Et Imperium mixtum: Quod cosistit in modica coercitione,ι.ult.F.ult.b.t.
Lex II. Ulpianus lib. 3. de omnibus Tribunalibus.
Mandata sa) jurisdictione is Praeside , consilium non potes
a ss Andata, cte. Mandata jurisdictione a Praeside, is,
cui mandatur, non potest consilium exercere. Idest, non non potest cogere ac cInvocare consessum e rum , qui causas arduas cum Praeside cognoscunt. Ad Si Tutorra. Si Tutores. a vel curatores velint praedia vendere causa cognita lorator vel Praeses permittat, quod si mandaυerit jurisdictionem, nequaquam poterit, mandata jurisdictione , eam quasionem transferre. a I ritores, cte. Si tutores, vel curatores velint vend O re praedia pupillorum, Vel minorum, causa cognita id praetor in Urbe, vel praeses in provincia permittere debet, quod si praetor, vel praeses mandaverit Jurisdictionem, nequaquam poterit, mandata iurisdictione, eam quaesti nem transferre. Quia specialiter Praetori in Urbe, & Pra sidi in provincia totum hoc negotium sit commissum I. C.depraed. aliis reb. minor. I. s. F.nonpo .sf. de reb. eor. quis .iut.ctc.
Lex III. Iulianus lib. 3. Digestorum.
Esipraetor ca sit is, qui alienam jurisdictionem exequitur,
238쪽
non tamen prosio M imperio , agit oedpro eo, cujus mamda jus dicit, quoties panibus ejus fungitur. a U=praetorierc. Delegatus icet alias sit ordinarius: e I a men vice-delagatis fungitur in causa deleaata. Bart.b Prosuo imperio. Pro sua auctoritate.
Lex IV. Macer lib. 1. de ossicio Praesidis.
cognitis sa de s pectis tutoribus mandari potes , immo
etiam ex mandata generali jurisdictione, propter utilitatem pupillorum, eam contingere consitutum es in haec verba: Imperatores Severus, ct Antoninus Maduae Proconsuli Africae:
Cum propriam jurisdictionem legatis tuis dederis, consequens est , b) ut etiam defuspectis tutoribuspossim cognoscere. a c Ognitio , cte. Civilis cognitio de suspectis tutoribus, eorundemque remotio mandari potest, non s Ium a Proconsule, de quo fit mentio in hac lege , sed etiam a Praetore, l. I. s. Damus=defusin.Tut. Imo etiam ex mametata generali Iurisdictione, propter utilitatem, pupill rum, eam mandatam videri constitutum est, ut sequitur hic. in textu. Criminalis vero accusatio mandari nequit II. Suspe BF ad Senat. Cons Turpil. b Consequens cst, ut etiam defuspectis, M. Nihil igitur est specialem legato proconsulis: cum in eum vi mandatae Iurisdictionis hoc transeat:.& is, cui Praetor Iurisdictionem mandavit, idem juris habeat, ex Pac.
Ad s. Ut possessio bonorum. Ut possessio sa) bonorum detur vel, si cui damni infecti non
caveatur, ut is possederejubeatur: aut venois nomine in possessionem mutier, vel is, cui legatum es, legatorumservam dorum causa in pus Anem mittatur, mandari tes .
iumque pronunciare, an quis sit in possessionem Ee a mit-
239쪽
mittendus, nec ne, item ipsum mittere seu committere notorio , & familiae, ut mitrat quem in possessionem, posse mandari, sive possessio tribuat jus, sive non, manifeste apparet in hoc 3. ut declarat Vacon. a Vacuna Declarat. Jur. civ. lib. 6. eap. 8o. Vbi etiam Resp. ad ea quae in contrarium ἀ
b Inpost Anem mittatur. Hoc est, re ipsa mittatur. c Mandaripotes. Ea ςnim tum mandari non possunt, quae specialitet lege, Senatus Consulto, MI Constitutione Principum tribuuntur . l. Ius. h. t.
Lex V. Paulus lib. 18. ad Ρlautium.
Mandatam sa) sbi jurisdictionem mandare alteri neminem
a N IT Andatam,cte. Mandatam sibi jurisdictionem man-4 1 dare alteri nemo potest. More enim malorum ita comparatum est, ut is demum jurisdictionem mandare possit, qui eam suo iure, non alieno beneficio haberet, LMore majorum s. V. de Juris c. orani. Jud. Judicem tamendare potest is quoque , cui mandata est Iurisdictio, l. Cum praetor I 2. s. Is quoquesf. de ruit. Vide not.supra ad Rub b Neminem posse. Al. Non posse . Ad A. Mandata. Mandata jusdictione sa) privato , etiam' b) imperium quod non s merum, videtur mandari, quia jurisdictio ,sne
modica sc coercitione, nulla d) es a ri IT Andata jurisdictione priiato . Iurisdictio Mandarii 1 potest Magistratui, I. g. f. h. t. Potest & privato, ut hoc loco. Meminit autem poritis hic privati Paulus, quod in eo major esset dubitatio: & quia frequentius est, ut Iurisdictio mandetur privatis'. Non quod a contrario velit diversum esse in mandata Iurisdictione Magistratui Cor. b Etiam imperium, quod non es merum. Etiam imperium
240쪽
c Sine modica coercitione. Item nec sine caeteris, sine quibus jurisdictio exerceri non potest, ut sunt pignoris capio, corporis detentio, multae dictio. Cujac. hic.d 'Nulla. s. Non facilE potest explicari . Vide notata supri ad s. ult. I. I. h. x. In Verbo , qui mandatam.
Lex Prima . Paulus lib. Singulari de Offeto Al-
sessorum. Omne incium Assessorum, quo Juris b) suis partibus suis funguntur, in his fere causis consat in cogni ionibus sc) , postilationibus' d) , libellis e 'e ludis f) decretis, epistolis. a T E incis assessorum. Assessis es sunt Consiliarii Ma- J gistratuum Urbanorum, vel Provincialium: seti Iuris prudentes, qui consiliis tas Judices adjuvant. Ab aD sidendo, assessores dicuntur: allistuntenim Magistraoblini, seu Judicibus, ut e de Iure consilium dem, Ideoque etiam Consiliarii appellantur, PCOmilia As 3. C. ne asse or. I. Comsiliariis s. f. h. t.b Jurtis dis. Juris periti, seu Juris professores.
C In cognitionibus . . Causarum civilium , & criminalium, ut eis, quibus assident, Ius indicent. Ex gl. bicd Postulationibus . In postulationibus litigantIturi audiendis. ' . . Q
e Libellis . Sunt libelli supplicati es , quae scripto offcruntur Superiori. Non tamen assessores libellis subseribere possunt, sed Magistratus subscribunt, i. a. C. de assesso. De libellis Vide notata surd ad s. Ubi Decretum in L Nec quiri quam de Om. Proconss Edictis, decretis, episeolis. In quibus omnibus consillio est opus . Edictum autem est quidquid ex sua natura m rus Princeps, vel Magistratus statuit ad honestatem &' uti