장음표시 사용
171쪽
rare testaretur. Ecce autem excussias tormento globiis in panem irruit, eiusque dimidium absumpsit. Ita militaris iactamia non sine moderatione multata. Alium Oistendae Civem bombardae ictus ita perculit, ut statim exanimaret. Dum verbut ad tumuisium cserretur, pheretro imponebacur, alia tormenti pila cadauer simul,&pheretrum tanto impetu periregit, tu in minui stulta redigeret, ac dissiparet:quasi cui vitam bombarda dempserat, adimeret etiam sepulturam. Disploio pariter e castris obsidentibus tot mento globus emissus Ostendanae bombardae os inuasit. Haec onerata iam erat ,& mox exoneranda. Succenditur
ab hostili globo pulvis: bombarda disploditur: eiusque pila una
cum ea, quae missa suerat e Castris, in Castra retrudi iur. Adeo que pernicies geminata recidit in auctores. Scilicet terrestre
quoque sulmen, ad exemplum aurei, ludere plerunque silet, sed ludum crudelem . Et illud singulare in hac fit obsidione, memoriaque dignum : Ostenda nos quotannis, dum obsiderentur , Obsidionis initae anniuersarium celebrat se diem fella displosione
tormentorum: quasi se iii superabiles Op nando, ingenti tuae glO- .riae ducerent, oppugnati iamdudum ccepisse , expugnari non.
dum posse. Notabilis praeterea fuit immanitas sum p tium, quis ut supra indicatum ex parte quidem F. xderatorum superalles,
dicuntur aureorum millia quadragies centena ea Catholicis vero longe maiores iactos exiit imandum est in tot millia Militum, &eorum pallim intereuntium supplementa; in opera tam multa, tam varia, tam sequenter vel incendi js, vel alluvione corrupta ;in machinamenta, quae tum fieri potuisse credebantur, cum facta cernerentur. Vt apposite non nemo Belgicis exercitatus bellis scriptum reliquerit. In ea obsidione His anum Dum palam omnibis fecisse magnitudi m opum , ac re irium si arum , potentiaque, rara parem et ix ampleEtitur Orbis terrarum. Id merὰ conatum esse non ad imperii, mel ditiovis accessionem, qua nullafutura erat , sed in spem elotia amplificanda: utiue s. orum Hostium retund et πώm, flui tot , ae ιam potentes, aperte , qua tecte . Mari,s, ac praeciput, Europarun, cum Nouauis conspirauerant, ad Hispanam potentiam coercendiam. Quam vero supremi Principes, atque ipsi belli Moderatores in eroganda pecunia largi, splendidique suere : tam se Milites prodigos exhibuere saliguinis , animaeque profunderidae ι adeo inustato vitae contemptu, ut squemadmodum consignatum literis est in de capit: suo ludaerent : silentra , prudentesque ruereue m peris,la: mortem ultro lacesserent: atque humanum ingεnium exhils, gynaruram eiurasse viderentur.
Quo D autem spectat ad militaria opera,tum a Desensoribus,
172쪽
nae in ea uruentae. uus venenati. Io terae per aerem
is DE BELLO BELGI Cotum ab obsessoribus excogitata : ignes diuersis instrumentis
emissi , atque artifici js attemperati, ultro citroque continentervolitantes, & hominum, rerumque stragem secum late spargentes, eam aspectantibus faciem obiectibant,quam e Vulcanios Insulis aliqua, cum maiora eructat incendia. Imὁ quasi parum na tura sua noceret ignis confector, & consumptor omnium; addi de re voracitati ilammarum veneni malignitatem: ut non selum attactu corrumperent, sed afflatu quoque, ac fumo vertiginem, aut morbum comitialem crearent: adeoque omnes ea peste corrrepti, viribus ad se tuendum destituti conciderent. Neque ma
gis pugnatum est ignibus f ub aperto Caelo per aerem palantibus, quam eisdem clandestinis, &sub terra serpentibus per esiossos
cuniculos, arque ab utraque partium in alteram directos: quorum ea filii s equentia, ut prope miraculum visum sit; tantum subfossionum fieri potuisse in tanta terrae penuria,quae vix Obsessis, atque Obsitaribus satis soret ad consistendum, quaeque sabulosa esset plurimum, atque arenosa : tantumque locorum ignibu, fuisse in med ijs aquis non modo ab omni parte alluentibus , sed etiam superfusis identidem, atque interfusis. Iam ibia machinamenta, quorum vel nomina recentiori militiae, nedum saeculis peruet uilis, ignota erant: Blindae, Candelabraea , minora, & maiora farcimina, lignei receptus, doliola, rates,pDntes pensiles, ac trus tiles, Castella mobilia in hac obsidione vel nata, vel celebrata, usuram sui ad omnem venturam aetatem transmiserunt.Neque illud in arctis obsidionibus selemne defuit: ut literae , quia terra, mari-ve non poterant citra periculum , libero caelo transmitterentur, sagittis scilicet alligatae. Ex huius obsidionis atrocitate, pertinacia, arduitate, in pro cliui est intelligere, quanta fuerit amplitudo victoriae. Archiducem Albertum serunt,cium primum ostendam obsidere aggressus est, in bellico Senatu quaesiuisse : quamdiu Parmensis Dux in Antuerpiens obsidione perstitisset. Responsam a Consiliarijs: menses ἐecem & octo. Ego mero adiecit Albertus 3 paratin sum totidem senos impendero in Ostendana. Tantae molis ducebat prudentissimus Princeps,reique bellicae peritissimus, Oppidum hoc expugnare. Nec sane falso. Quippe cum tam opportunum haberet mare, tot circumfluentes alueos, eosque & profundos, & amplos ; fieri vix unquam posse videbatur, ut ei subsidium intercluderetur. Effatum vero satis celebre illorum est, qui de munitionibus locorum praecipiunt : et des , Ἐpidaque maritima aegerris me ob eam rem expugnari. Nam si terrestri Copjs inuadantura, mari subsidium accipirim: sin obsideantur iilem urra inducetur.
173쪽
is latus utrumque Ludere militari corona , nonnisi in ti est, raraque in humanis potentia. Quod cum scriptorum eius minii quidam doceret, Ostendam attulit in exemplum, qua dum scribet et, adhuc obsidebatur; aitque : Tamdiu eam sustinuisse, , iam tum 6'nere Asidionem, quῖd opportunitas subsidi, omnino prohiberi non pos
sit. Neque vero penuria rerum adacta ad deditionem suit 1 cum toto fere obsidionis tempore , ac praesertim ad finem, rebus omnibus tam ad victum , quam ad bellicum apparatum,oppidique defensionem facientibus, tam copiose fuisset a Foederatis Ordi nibus instructa, ut alimenta praecipue viliore prctio vaenirent
Ostendae, quam in Hollandia, Zelandiaque vicinis, unde illo
comportabantur. PRAETEREA munimenta multa erant, ac tam facile struebantur , ut uno euerso, vel capto, statim suboriri alterum videretur. Et quemadmodum in theatris una subducta scena, repente apparet altera : sic una munitione expugnata, aliam sibi inopi nato obuersari Catholici a noscebant ,& vicinam retardare victoriam. Nec munimentis solum de integro in dies excitatis obsidentium extremam operam ostendani eludebant. Sed paucis ante deditionem mensibus alterum quoque Oppidum, quo so irim Oppi,i in reciperent, condiderant quod vel audere miraculo fuit in tantis locorum angustiis, ut statium cadauerum sepulturae vix esset
inque illud nondum perfectum, Hoste iam imminente, concesserunt. Imo vero quod ut credatur a posteris, laborabit annalium fides, quamuis plurium Scriptorum auctoritate firmata tertium adhuc Oppidum designarunt: cui nouae,&paruae Troiae nomen secerunt. Quare vel ipse nomine, quam longa, & ardua futura esset obsidio, Catholicis indicabant. Qui poli trien-nij laborum. ac dis iminum tolerantiam, cum Oppido, quod unum sibi proposuerant expugnandum, iam se potitos existim rent ; a principio sibi redordiendam videbant obsidionem alte rius ; quin &terii Opedi: circa quae sex alios minimum annos insudandum, ac pene intabescendum esset: adeoque nouem de amplius exactis annis, ad ipsum Troiam belli terminum veniendum
His, aliisque multis, ac magnis dissicultatibus nihiI retard tus cum sitis generosis Copijs Spinula, Ostendam toto impetu
pressit,oppressitque. Tantum habent virium animae magnae. quae
quod semel aggressae sortiter fuerint, conflanter ad finem usque persequuntur. Ob ram insignem, insperatamque victoriam immane quantum Marchioni existimationis,& gloriae apud omnes accessit. Milites primi Ducem suum tam fortunatum, qua a a sortem
174쪽
Dinulae apud omisnea existimatio ex hae victor . mparatio eum Tyro ab Almasedio Magno ear si rara.
sortem circumsistere: venerari virtutem eximiam: laetis eam plausibus,&clamoribus in Caelum ferre. Illum Hostium peruicaciae tres annos praetergressae domitorem: illum extremorum conatuum , quos adhibuere Foederati, magnanimum Contemptorem : Flandriae illum, Artesiae, Hannoniae, ac pene totius Catholici Belgi, Liberatorem acclamare. Plerique parem eum facere Alexandro Parmensi Duci Antuerpiae debellatori. Haec Mi lites pro sto quisque sensu vulgo iactabant. At Proceres Exerci.
t sis non minore vultus hilaritate Marchionem conuenire: exosculari manum, quae ut causam publicam tueretur, non recusarat toties in discrimen offerre vitam suam: laudibus extolle a prudentiam, constantiam, diligentiam in rebus omnibus asininistrandis: gratulari respondentem tantis virtutibus felicitatem. Illi ipsi , qui prius aemulationis ardore, parum benevolo in eum animo serebantur . quique eum & minorem aetate, diiubellis, ac Belgio longe recentiorem, sibi tamen in ostendanae obsidionis imperio antelatum m positumque ferre vix poterant: iam ab excellentia virtutis, & gloriae quouis inuidiae sensu penitus erase, vel cautissime dii limulato; in publicas eius laudes, Macclamationes palam omnibus effundi. int vero rerum in omni aetate gestarum periti videb ntur, Ambrosium Spinulam non modo cum Parmensi Alexandro,c ius adhuc feruebat gloriosa memoria ; sed etiam cum Maced
ne Tyrum obsidente componebant. Pippe haud longe dispa
res annis, pares animis, opus prope desperatum ausi ambo: non
diuturnae obsidionis taedio victi , cum mari magis, quam cunia Milite praeliati: ingentium operum vel igne hostili, vel aquarum insultu consumptorum non semel passi ludibria. Vtriusque Militum similis in re tam ardua desperatio: nec dissimilis Hostium considentia, & pertinacia, cum Tyrijs facerent animos Carthaginiensium assinium Legati Ostendanis frequenter immissa Fc deratorum Subsidia.Vtque illi victoriae quodam omine spe tantum, ac fallaci opinione praesumpto; epulis, ac vino, nauibusque fore coronatis laetitiam publieam evulgarunt: sic hi quotannis uti antὸ diximus obsidionis, quam inanem fore sperabant, admotae diem solemni gratulatione celebrabant. Vtriques nobialis Historici verbis utor)-muros raptim reficiebant: riorem quoque murum est ut si prior fefellistet, illose tuere r. In eo etiam comparandi Ductores Macedo, & Ligur: quod ille Tyrum oppugnauit, quae Vrbs una supererat ad Phoeniciam totam suta iugandam : hic ostendam, quae cum ab eo coepit oppugnari, una probibebat, Archi ducum esse Flandriam uniuersam. Quod
175쪽
a so . si Alexander, ut in rebus ab eo gestis memoratur, in altissimam . turrim ascendit ingenti animo , periculo maiore: quippe regio insigni,&armis fulgentibus conspicuus, unus praecipue telis pe- Anges.cril. tebatur:Ambrosius generosum tanti Ducis sequutus exemplum, με ust in perlustrandis quotidie per quaternas, aut senas horas aggeribus biectare se bombardis ex oppido sui minantibus nil metuebat. Exitus demum utriusque oblidionis in plerisque similis,&
utriq ue Obsitari maxime gloriosus: nisi quod in Tyria; Vel mi
ctoribis triste pectaculum , duo millia , in quibin occidindi defecerat rabies , crucibm Uixi, per ingens litor patium pependerunt: ut facile agnosci posset M Rex in iram procliuior, & in occisis eiusde Legatis ius Gentium violatum: in Ostendana contra quater mille liberi, nec inanes dimissi: ut propria Christiani nominis clementia , & Marchionis moderatus animus, vel erga Hostes, elu
Vix exprimi verbis potest, quantum ex huius victoriae nuncio concepere laetitiae sensum Archi duces : qui statim ad Spinulam literas dedere humanitatis,& gratiarum plenissimas. Neque hac significatione contenti, consectu ipsi suo voluere tam felicem rerum exitum cohonestare, & Militum gaudium reddere cumulatius. Igitur septimo ab digressu Hostium die Albertus, &lsabella Gandauo protini, ad offendana Castra properarunt. Illic regali ritu a Spinula excepti, ¢um fere bombardarum laetissimo strepitu consalutati. In ipso litore explicatus in acies apparebat uniuersus Exercitus: quem medium pertranseuntes A chi duces , qui par erat veneratione, elausa, acclamatione Militum omnium colebantur. Illi mutuo Priesectis Copiarum agere Iissi Mai. humani sti me gratias, ob rem in suum obsequium strenue ge- - ἡ., i rςliqui Vςro, composizo in omnem hilaritatem ,& clementiam vultu, tam insignem victoriam gratulari. Oppidum. Propius accedenteS, non tam ostendam vident, quam locum tibi suerat Ostenda. Imo ipse eam dissimilis erat sui , itaque deformata iacebant omnia; vix ut assirmate pronunciari posset. Hic Ostenda fuit. Neque enim quidquam aliud agnoscebatur, praeter confusam rerum congeriem, &miserabiles excidi j magni reliquias. Fossas animaduertunt selo aequatas, loricas dirutas, propugnacula euersa , receptus, aliasque munitiones, ita suis indiscretas ruinis, ut internosci aegre possent. In ea tamen confusione rerum, ac locorum norat, qui Archiducum lateri adequitabat Spinula, ita situs omnes, ac regiones pro sua expetientia distin-
uitiatiis. Pere, ut eos diserte doceret. Hae Stationes Hispanorum erante. Ne
victoria gaudium Eoru prosectio ad visendas ostedae,3e belli reliquias . omnia eis me niac Marci M.
176쪽
misi bilem stoidi as ctum Ilabella lacryma
retenderant Itali : partem illam Vasiones : aliam a Natimes obtinebant . Tum vero postremae oppugnationis rationem, tormam , seriem totam ipsis prope oculis iis biecit. Qua parte vehementius inititissent obsessores: qua pertinacius Ooseisi restitissent. Vbi receptibus occupatis, noui repent Epullulassent. Vbi variarum Gentium Catholici Milites non magis de victoria cum Hoste , quam inter s. de bellica virtute contendissent. Neque illam designare partem omisit, ex qua potissim sim patuit faciendae deditionis occasio . In ea discriptione locorum, gestarumque ubique rerum, non stibiicuit Marchio singulorum aut Praelaetorum , aut Militum praeclara facinora.Indignum quippe rebatur animo generoso, non tribuere cuique fiam partem laudis, ut reportatae victoriae gloriam omnem uni reseruet sibi. Siquidem quantumcumque Miles praestiterit fortiter, ac prudenter, id totum demum redundat in moderantem Ducem. Ut vero specimen aliquod rerum gestarum vel sitis caperent oculis Archiduces; eorumque voluptati seruiret, quod uerat Paulbante terrori parari iusterat Spinula cuniculum nitrato puluere oppletum. Is pro
pinquantibus Oppido Principibus, isne concepto, innocentium vim flammarum essu dit. lactatae quoque ignem spargentes pilae: di displosa tormenta , quae pro serreis globis ingentem lapidum copiam disseminarent. Vbi tandem non muros Offendae, sed eorum vix extantia vestigia intrarunt ; miserabile ut quod maxime spectaculum patuit. Neque enim speciem oppidi ullam agn
scere potuere: non domos, non vias, aut templa , aut fora. Sed immanes prospectarunt ubique ruinasac lapidum informes aceruos,terraeque congestae cumulos aditum pene omnem obstruentes. Vident, haud maiore admirationis, quam commi Ierationis
sensu, solum usquequaque suffossum, ac subrutum, qua cuniculis agendis, qua excitandz aggeribus, qua cadaueribus tumulandis . Lutum ipsum apparebat sanguinermaceratum: & quacumque serebatur gradus, nihil sese aliud oculis obiectabat, quam insepulta N: hominum ,&Oppidi sepultura. Ad eum Is bella prospectum a lacrymis temperare vix potuit:siue animo reputaret, quanti singuinis,& quot animarum pretio inanis illa ruinarum congeries Catholico nomini stetisset: seu luctuose aeque obsessoribus, atque Obsessis tam diuturnae obsidionis exitum miseraretur, cuius etiamtum lacrymabiles reliquias cernebat, ac sitne itissimam cladem hominum pariter,& locorum. Q ippe toto Plo Ostendae obsessae triennio, & amplius, absumpta dicuntur ad centum quadraginta hominum millia. imo Napud
177쪽
LIBER DECIMUS SEXTUS. . 389 quemdam Hispanorum Commissarium ut appellanil post obi
ram repertos tradunt pugillares , in quibus ex parte Catholicorum extincti numerabantur Tribuni Militum nouem, Chiliarchae quindecim, Castroru m Praefecti undetriginta: Centuriones quingenti sexaginta quinque : Ordinum Ductores ad sex mill a: ut hi dem um cum aliis in Exercitu Catholico desideratis septuaginta millia superauerint. Longe vero plures ex Hostibus cecidisse dicuntur : ac praecipue septem Oppidi Gubernatores.
Os TENDA capta, non alia videbatur expeditio tentandata:
tum ut feta triennis obsidione, ac tot laboribus Militi spatium quiescendi daretur: tum quia prouecto iam Autumno, in plu
viam tempestatem vergebat annus.Vterque tamen Exercitus intra sta se Castra tenebat, quid Hostis cogitarer, opperiens, eique facile concedens migrandi praerogatiuam. Verum ubi Mauritius in gradu perstare Spinulam animaduertit; prior ipse mouere castra constituit . Itaque Stusa ab omni parte munita, in Stationes coegit Exercitum uniuersum : &mox inde prosectus eth, locis ab se per aestatem occupatis, satis ad detensionem instra ctis
Da Hostis discessa certior factus Marchio, eum Archiduci patefecit, simul rogans ut quam fieri posset, commodissima Co-pijs hyberna concederet: in quibus graues aerumnas tamdiu tole
ratas merito laxamento compensarent. Magno quoque operi contendit: ut compluribus, qui in ea expeditione prae caeteris
egregium virtutis iliae specimen praebui silant, digna laboribus praemia redderentur. Tam aequo petitori, tamque bene de s , de Rege, deque Catholico nomine merenti ; quique non sibi, sed Commilitonibus suis postularet I denegare nil potuit Albertus. Literas extemplo dedit ad opportunis lima quaeque locorum; ut in eis Milites perquam commode hybernarent. Ad Regem praeterea scripsit, optimi cuiusque vel Praefecti, vel Militis res praeclare gestas significans, debitamque remunerationem enixe deposcens. Ostendae praesecturam Eustachio de Oignies Grisonis Domino Vallonum Tribuno demandauit. Nec modica pecuniae vim Iustiniano, An tunio, Melgio, alijsque Tribunis est dilargitus, ut eam inter strenuit Iimos quosque suos Milites dispensarent. At Spinula Ostendae situm, quantum licuit, muniuit: Damum rebus omnibus ad tutandum idoneis instruxit: partem Exercitos per circumiecta loca distribuit: Archiducis consensu Brugis Buquoij Comitem reliquit Flandriae Praesidi js moderandis: caeteras Copias ad designata praesidia dimisit; Pe-
Insi vis extincto in multitudo. Exeremit ad hybet ira me die.
trat ab Archiis duce optimis Militibus
178쪽
s V M M A. Pinulae Marchionis in Hispaniam prosectio. In itinere quam hono. S rifice exceptus ab Rege Galliae. Quibus honoribus affectus in Aula Hispanica ab Regijs, atque ab ipsb Rege. Archiducum pro eo literae. Eius de bello Belgico consilia. Ducis munm alteri
obnoxium renuit, fiustra suadente Duce Lemmae. Marchio cum Archiduce queritur per l, teras. Dux eligitur alter. Archiduces reclamant.
Redit in Belgium Spinula cum armorum imperio seli Archiduci subiecto.Regium de eo diploma . Regia instructio. Dignitatis gradus inoMarchionem collati. Nouus Exercitus pro Bebgio conflatur. Ex Hispaniae Principis ortu publica gaudia. Munimenta circa Scaldim erecta. Foederatorum tentamenta in Antuerpiam . Contra ea Marchionis industriae. Inici Borgiae praestantia. Iacobus Rex Angliae pacem cum
Archiduce sancit. Foederati Classem dirigunt aduersus Antuerpiam. Borgia obsistit, Spectato tibus Antue iensibus . Eius , dc Marchionis ex ea re gloria. ArxSassia defenditur a Spinula contra Mauritium. Classis Hispanae cum Hollandi. ca conflictus . Buquoius Exercitum ducit ad Rhenum: Spinula ad Ruronam : Mauritius etiam ad Rhenum. Marchio Lingam inuadere
179쪽
statuit. Eiusdem in militari disciplina rigor. Ondo mouendi Exercitus . Populorum, ac Principum erga eum amor. Oldensaliam oppugnat,&capit. Lingae situs, & munitio describitur. Ob. sidetur a Spinula . Opera militaria,quae adhibentur . Lingae deditio. Mauriiij de illa sensus. Quae opiniones de Spinula in Aula Hispanica. Archbducis iussu Terratius Bergam ad Zomam bis tentat intercipere, sed incassum. Bergensium Foeminarum virtus. Grobbendoncliij quoque vani conatus in Grauiam. Munimenta a Spinmla excitata. Eidem obiecta refelluntur. De e peditime consultat. A Mauritio laudatur. DE
180쪽
P post et v Ni TATEM Spinula nactus de temporis ad bellandum intempestiui ob pluuias Autumnales ;& recentis adhuc tam illustris victoriae, quae satis amplum ad regiam gratiam aditum aperiret: ut rebus in Belgio suis melius ipse per se, quam per alios consuleren in Hispaniam, quam nondum viderat , se conferre decreuit. Hanc deliberationem patefecit Alberio,& sacultatem eundi postulauit. Abnuit ille principio, vel paulum temporis tam prudente, ae seliei rei militaris Adminis iratore , se, Belgiumque suum priuare. Quamobrem vehementer obtestari:Nese tam propere, sua que prouincias tanto Defensiore latas , ac prope securas de Iιtueret. uicquid expremi ab Rege, se , Infantemque sabellam per Ucacesbteras flagitaturas: ac nullo negotiose a tam propinquo , ac benevolo Principe , illam ab Iermano Fratre impetraturos. la Icit tamen apud humanissimum Archi ducis ingenium ardens Marchionis voluntas,quaeque ad id suscipiendum itineris, momenta rationum grauissima stimulabant. Utque meliore cum venia Archiducumroficisceretur; maturum spopondit reditum, si Regi placuisset uam operam in bello Belgico prorogari. Igitur amplis limis ver-
bis, magnaque honorificentia,& literis ad Regem commendationis plenissimis comitatus, sib exitum Nouembris dimissus ab Archi ducibus est. GALLiAM ex itinere perlustranti, eum interuallo unius diei Lutetia Parisiorum abestet, Tribunus Militum Corsus obuiam veniens, ad suam domum inuitauit. Sed tam officiosam hum nitatem cum gratiarum actione remisi Marchio, cum diceret :Oratoris apud ballicum Rurm Hispani nuntio, longe prius oblato, acceptoque , se citra iniuriam asstinere non posse. Pol iridie quam Lutetiam intrasset, explorari mentem Regis voluit, an ex eius obsequio foret, ut ipsum veneraturus adiret. Gratissimum id sibi suturum respondit Rex. Ade ue non muliopoli ad eum in Oratoris domum transmisit Nemurse Ducem , & Ni uern , & Sueς sonum Comitem , aliosque sex principes. Viros, Aula Regalis primarios: qui Marchionem ad conspebum, colloquiumque