장음표시 사용
71쪽
A c T E N v s de singulis partibus orationis extra complexum: nunc de isdem coniunctu, id est, de ipsi
Igitur ex his partιbus, qMaenam est orationis D. DE SYNTANI. Quid est Ummis sorationis partium quasi stringra quaedum,
i inclisensi copulatis , ad cxplicandum aliquam animi conceptio. nem, hoc est, ad timandam atque edcndam orationem.
Quid est iu sensis id est, recta Cr conprnens, ac sine vitio, eris qua in quam impactum sit in peccatam. . . Vnde figuratum est nomen Unαxstra secunda persona fingulari praeteriti permi indice fucuerbi pastuicrigae δομου,id est, cooris dinor: cit enim istud συνλ ταἴρα,unde συνβο, id est,coordinatio. Omne ne orationis partes necessi est simul ordinari er con striit, ut istud opus exaedificetur, hoc est, struatur, Crsat oratiae Duas qui*dcm semper, Nomen Cr Uerbum, e ob eam causumprincipes lamquendi partessunt, qucis in Mili modi con bructionesententιam uersolae absoluant: reliquas non item semper adesse oportet ,sed tantum ubi significandarum rerum series id postulat. Nam ut sensus in animo dictini aut dicetis erit,ita hae ad nomen σuerbum alius plures alias Diuciores adiungetur, quos ii uni illum eaedem vel ιmpleantinet exaprepius declarent, uel quo ctiam dictionem ipsam, ac loquendi β mam lepidius exornet: alioqui ad sermonem prorsus inutiles futurae, absque periorum nominis Cy uerbi sensui accommodato complexu. Quod hic simonem dici non id etiam uocas orationem s vero.
72쪽
: congruentem uocum seu uerborum contextum, quo certiss de re aliqua animis fus idonee pro retur, atque enuntiatur. Istem ipsum uocim contextum, nonne iam sontarim,scures tionis conitructionem appellastis Prorsis. Dic igitur, Unαxselu partium orationis coordisatio ,stumasias oratιonis contextus πρrι cs, hoc est,orationis constructιο, quotm quibu4 rebu4 conmis Duabus, congruentia, Cr Exuctione.
DE cONGRUENTIA. Quid est congruentias Decbnabilium orationis partiam in alia quot accidentibu3 certus inter ipsas consensus.. Quot partium cst κ conficUμὶ Drariam earundem illarum pistae estum, Nominis, er Uerbi. In quot accidentibus est Quatuor: N ero, casu, Genere, erPersona. DE coNGRUENTIA NOMINI LEt nominu conpaentia Picrem si cum altero non esed bis pertita. Est enim congruentia Adiectivirum stibisntiuo, Relativi
Adiectivum cum stibstantivo in quot accidentibus consentire debetὶ In tribus. In quibus Numero,casu, generα vir bonus, uxor casta,m ancipium vile. DE cONGRUENTIA RELATIVI. Relatiuum cum antecedόnte in quot accidentibus concordare debet In tribus. In quibust In numero,genere, & persona: Vt,
Urbem quam dicunt Romam, Meliboee putaui Huic nostrae hilem. DE RELATIVILQuid est relatiuiam 3 Quod restri σrepetit antecedeminues antecedens ὶ Id, e intellectu non con it m
73쪽
DE co N s T R V cT I ONE. latiaurui Dcus omnia condidit,Cr idem omnia subiecit homini. nguenim coctissud idem, nisi subaudiuei A Deus: ut fit, idem ,scilicet Diuue s Quom lex est reluttu plex. Quomodo s sub titia, o accide utis. Quod est resuiu substintiae s Quod relera antece, dens subtilitiuum: ut filius Veneris, A cui nomen cist cupido: nco AHucm ista peperit ex Anchisemi dictus est Aeneas. Du rc illud με huittae. Qui, quae, quod, sui, isse,ipst, istetis,
idem , suus, abius, esuri reliquia , caetera, taeterum, V ia citer non
inred est relativis accidentk Quia restri antecedens adieractivum. ut uirgo candida, qualis 6ὶ nix: procertas, quantus est τμ.
Du relatius accidentis. Qualis, quintili, quot, quotus, qPotin is quotuplex, quotuplus, cuius, cuias, alia modi, alterinfimodi. , . Vtrum horum esse oportet re , quod cum antecedente
con mandum est s Nempe relatiuum subj tiae. Q Abetnes Noti,si tantum qui, quae, quod, fui, illa, i te, ipsi, hic re mHabentne caetera cin aliquo congraeres conscii enit , vedductivi cum substantio. ' ., . Adde, quod alius, alicr, reliquus, caetera, caetcrum, praetex hoc, etiam ad geras Crreni antecedentis respiciunt. Num dum dico, Dimi O te Cr caeteros d Uulos: necesse est te esse discipulis: alioqui
vitiosa esset oratio. Illud etiam memincris, qui, quae, quod, er i scail inmitem pcrsonam recipcre. DE INTERROGATIVII Vllane ulla obstruatur congruentius Verum. Q nae s Interroga tiri, responsilia: num demonstrativi Cr domon strati coorientia omnino milis est et,quae adiect lausu tintiuis admouet CT apponit. Interrogatiuum Sc responsilium in quot accidentibus debent convcniresInvn0. In quos in casu. nisi quid tortis
prohibet,atque impedit diuersa earundem partium orationis exigentia.
Nihil praeterea requiritur in cons ii u interrogatiui Cr responi, sit uiua scilicet, sit latirretiit suum acς moectar rcston Mu:
74쪽
dit tuus fundus Decuplu, c. Quotus lex est uens Duplex. cuivises gencres Gallas. cuias es patria Z Iuturnensis. cuias proniones Grammaticu3 in quibus omnibus reston a cum interemitius co- ueniunt in gnificatione. insur in consensu interrogatiui er res Uri excepisti ,Iβru prohiberet diuersu Oritionis exigentias auia percontanti, Quaesquippiam emera,re1 ondire noupo scutati ,sd scinio nativi ires necessario ob diuestatem constructionst, quae in eo genere est. RMrsas quaerenti, curuue t atramentarium quodpiam , non tui ,statuum, dici oportebit, atque hoc itidem quadam uelut necesitate.
Verbi autem conuenientia quotuplexὶ unica Cr simplex,nem folias uerbi personalamiti modsicum notavitiis, quem id antesarequiriti. γ QMursoli vcrbo personali Diti modi congruentiam tribo
Quia quaecu Meuerba nec finitas personas, nec certos numeros ba bent, ea sola exactione contcnta Dimcc possuntnon concordit sali convuere cum omni pcrsona, Cr utrovis name . Verbum ergopersonale finiti modi,in quot accidentibus consentite debet cum suo nominatiuos In duobus In quibusZ Numero, & personarvi ego lego,tu audis, ille docet, nos proiicimus,vos tacetis, illi nugantur.
Porant ne complures nominatiui uerbo praeponisAdmodum.sed istic numeri pluralis,ut uerbiam si necesse lucrit. Vt enim singularemus nominatiuus dia pluralem numeri flagitantiqui Marci uno sunt.
75쪽
Verum qgora personae oportuerit esse uerbist Q νυ fuerit nominatum st,quo praest nitor demonstrabitur persona, ut Poties aderit prima persona , semper intelligitur prae talior, alioqui se
Ac ile quiddam fit in consensu adiectivi σμηEntiui, ite imque relatiat CT unlccedentu, quium duo tria uesul tantiau diuersorugenerum accommoduntur uni asiniso aut relativo. Primam enim
oportet hoc esse numeri plural p, quid multis restondet: deinde grancri adformari,quod caetcrst praesita.lam masculinam praestafoemiis nino CT neutro usus neu triam foeminino: ut, vir π mulier retia soli, qui pro eo ac debent, conditorem suis reuerentin. Lena σι corrum furit Rcipublicae perniciosa. Quomodo ubi tintius, uel cuiuslibet genersi res animata signis pantibas, Cr adiectivum CT relatiuum ad neutrum genus transforari ex usu omnium Latine dicentium constit: ut Vrbs Cr templum deo dicata sunt. Labor CT uoluptas, quae nutu ra di imitima uidentur, tammen sociente quadam inter se naturali sunt innexu. Et,Fere ira σconcitatio furori fune linta. Habemus de congruentia. Iam percontemur de exuctione. DE EVACTIONE. Exactio quid est Partium orationis uis paedam π natura, quais ccrto casu, dui modo,ulia alium bi adiungi postulat. utiliis ac natura, in quot orationis partibus inest In omnibus. Omnibusne ex aequo hie distinctione aut exceptione s Hoc quidem mihi non ita uidetur. Quoniam ut non aliud certe hoc interest,quod uerbum in quo ipso est tota rest sermon9,quodq; orationu totam comstructionem gubernat, σa fronte, CT a tergo , Mi aut casum , aut aliud quippiam loco casus astrui uult, atq; exigit, reliquae orationapartes tantuMmodo certare sibi quempiam casura postse dapiscunt:
76쪽
quippe uerbo subicctae , ut sine quo nihil prorsus e murae sint. Q
etiam nunc clarius appareat, Dum merito dicatur uerbum in or tione dominari , caput esse. Tum cxcipienda est coniunctio, quias caeteris orationst partes ad sui declaratione haec nusqua exigit sed eis tantum pro uincido adhibetur , ut copulet Cr conectat nunc uerba erfensus, tunc uerba tantum,nunc cirum tanti . Nam quod similis ca sus er modos uerbi exigere dici posit colanctio hoc eo intellcctu a ripiendium est, ut quaecunque alia orationis pars casura aut modum
uerbi explanati sui causa si assciuerit huic casui aut modo, si opus
erit, alium quem aut casium,aut mota adnect cre,pcr coniunctionem
id quidem fiat:sed is, ut necesse siti nc eundem casum aut modum omnino milcm esse ecquem ea pars Mi priu3 in constructionem adisiunxerit quo se,ut casus per coniunctioncm copulati,aliunde,non ex ipsa coniunctione pendeant,nec eum declarent sed eam duravit paristem,absqua ut 'dicum) reguntur cu adsciti sunt. Iam hic exiis gentiam vocamus,quis partes orationis alie alias certis rationibusCT mosis assumunt,ad explanadam, atque implendum senificatione
suamquomodo ubstitit m ibi adiungit adiectiuul uidelicet ab seo non uist,aut non adco exprese aut eligater Inntelligatur. Et verabum exigit aduerbrum: atque item praepositionem cum uocasuilvier alterum uerbum idq; alius modi, si aliter ensas perfici non queat. χιοtuplicem facis exactionem Duplicem. am a priorcialtearum apscriore. Exactionem a priore, quibus tribuli s soli uerbo. Quibus posteariorem 3 Resipis omnibus, ut dixi, extra unum coniunctionem. DE EXIGENTIA VERBI PER,
Verbum personale quid cxigit ante sis
Omne verbu personale finiti modi exigit ante se nominatiuum eiusdem secum numeri & personae, exprEL sum ves subauditum,aut quippiam pro nominariuO,puta vel infinitiuum, vel alium quom modum. cum sua constructione.
77쪽
Vt,Non hic Herco e ne marese pau sti. Ao: Ao An ne rea lscio,ie nesco qui tu s. Velle suum mi e s. Quod uades bone eris ud bien, que uous uous porreet buti. Non cst quod agas v atira, undia pus dequo uous me deuicet remercier. . Quem uocas modum finitum s Unum qumuis e quatuor prima. Quem inlinitams Solum quintam. Quid verb imperionale verbuin exigit ante ses Obliquum aliquem casum. Quem uocas obliqua casum somnon eum , quiroctus non sit. Q t sunt rectis Duo,Nominatims,cT uocat M. Quin nominatium dicitur rectiμ tu hic aliunde non disseditur: unde usurpative . tiam dicitur casia, clini aliunde non cais dat. Tam a fronte uerbi hi oratione cinoratius, in faciem eius verbi directo inlucit , CT ante illud sta rectis. Et cati Hic etiam rinia ιppellari solit ,-pinor, quia no- Minitivo fere simis est, Cr quia etiam praecidit Iaerbum Quot sunt obliqui Z Q natu : Genitivus, Dat , Accusatilira, isalariavi. Qvur dicuntur obliqui ' Quia a recto defexi sunt Om, me nec ante 'ita uerba consistere qutun itaquι ad utria cum quisbus construuntur, non ni' oblique resticiunt. Traditάrne ulli re gen crans canon, de anteriore uerbi impersoandu exactione ' Nulltci: est enim multiplex, Cr uaria impersonum ut i anterior exactio, nihilo sectios de posterior. Proinde de ea
nihilscinet, atque in univcrsum praecipi potist ,sed tractanda est semul cum posteriore: id quod insta commodius suo loco fict.
In exigintia anteriore uerbi hcrsonalis quid requisisti icon, truentium ipsius uerbi cum suo recto,in numero, Cr persona. Q pudim exigentia anteriore impersonalis uerbi, ullamne congruentium Nullum:quid illic nec in nomem,nec in pcrsona errari potest. Age uero, cire' posteriorem exigentium utriusq; borum, ecquid f εἱlandrum atque obseruandum censes Ante omnia delict . DE DELE C T V. Quem mihi delcctum narras sNe uidelicet quemcunque casum utris
78쪽
dum putenisti. Quin iuxta Latinae linguae idiotismos accuratam sngiuarum dictionis electionem ad nostri sermon2 texturam Gleamus. Num Wo tisi gratias , recti dicimus: quod GA.fice est , Ie uous rem cie. Fadio tibi gratιαι, non item: rest utrumque horaem Miuuis vcrbum est, admittens post se transitive acci sativum. irem, Dare uerba, Latinis tritum est, pro eo, quod est Drulere, atque eludore. Tradcrc,m praebere uerba, pro eodem incudiarium. En modi ergo sunt ea, in quibus haberi delectum praecipimus. Neque enim protinus q icquid ex praescripto grammaticorum carunonum dicillis,ob eam modo causam rei existimari debct. Al ο- qui scire gratiam , si segre, CT facere honorem, fui re hon eur, quae plane Gallic sunt, Latine defrudi possent: quum bub re gruisitam, π bibere honorem apud Latinos dic re si mors Uerbor igitur elictime dilu nil opus est,m it dicio, ne Latinitat in quast obtorto collo ad lingvae nobi uernacula consuetudincm trabamus:
quod notari1 publici, Cr Legulei ,π rabulae Drensis,CT Thoesogi.ac philosophori, et caeteri eiusdem farinae Gothici plerique oramnes facere solent, scd uere Romano patrium scrmonem potius feranire cogamu/: duntaxat ubi Latine Accre velimus. Quanquam iamultis esse Iinguarum cognatio quaedam uicti . RQ. enim Graeace dixere, οι α σοι χπριν, ubi Gallice dicam, scio tibi gratiam de Latine quidem rusum, Nollem tam multam is eo operam pone re, similiter ut Gallice protulcro, te ne votarois pus Dra metire depcine en cela. sed quoniam hoc semctram non est, nec usu pastimcuenit id, dandam esse operam dixi, ut sic interpretentur ae conmruntur linguae, ne ussius earum pro rictui usi afferatur : sed fui cuique integra feruentur dicendi genera. Huius autem rei copiam faciet, dabit diligens autorum lectis , extructatio cinsolicita re prudenti obseruatione. Non erism in aliis constructionibus postsabitur delectus caii Ditis vel in coniunctionibus requirctur. non modo in reliquis partiabus orationis, quarum propria est casum cxactio: nam ntque Meriro , age vcro, ut Acro, dicimus: ncque aviem , at culcm, age alitem
79쪽
non dicimu3: cum e diuerso, non uero , baud dicamus ,sicut non duutem: quia hoc usitatum, illud rec tum non l.Ergo his quoque conastructionibu3 necessuriacit uerborum elictιο, ut dici hciat insumam, Latinae orationis elegantiam in diligenti ucrborum clictione, aptique eorundem collocutione Cr structura totam conjistere. Stabarum rerum pleni sunt libri Elcgantiarum Vallae. Adsentior. Geterum tandem illam a posteriore exigendι rationem,quoniam ad omnes orationis paracs extra unum coniunctione pertinere etiam dixisti, agendum liccat de his ordine quaesere. Interroga ut lubet. De exigentia posteriore singularum partium orationis, ac primum nominis. Qvot casus exigit nomen a pulcriore i Quatuor, Genitium, Datiuum, Accusatium, Cr Ablativum. Quae nomina exigunt genitivum substantivum adiectiva. Teanis regulam de substantissi s Teneo. cedo. Vbicunque in sermone Gallico. post unu aliquod substantivum nomen ,cuiuscunque generis,numeri,& casus
id fuerit, atque adeo undecunque idem pependerit: quoties,inquam,post id nullo intermedio statim sequetur alterum diuersae rei substantivum, cu articulo Gallico genitivi casus,sibi ex ipsius Gallici sermonis proprietate Musu praeposito,cui ulcunque etiam generis ac numeri nomen hoc substantivum sequens fuerit, ipsum in sermone Latino genitivi casus esse oportebit. Vt,o chemis D garson subucula pueri: O boutique diun marisciant, taberna mercatoris: IImprimerie diun Imprimcur, oscina pographi: Les armes de nobiisse,nobilitatis insignia: Le manched neclyce, capulus ensis: Vn tonnera de uin, dolium muNn uerre deau, e thus aquae: Vn bolliera de sel, modius salis: Vne mire degans, par manicarum: Vne patre de chulisses, par tibialum : Leebal idun Ict, fulcrum lectis Lebout diuit buston,extremium bacul
Qui fudit articuli Gai lici genitivi capias DK de, des, duri, dune,
80쪽
atqui sitim bifunt etiam ablativi casus. Quo discrimine alterosas ali ruberriri alis internosii licebit Quando non repugnante
uerborum sensu genitivus is resolui poterit in nominatiuum, curavimbo habetoeu posidet, mutato substantiao isto, unde idem genitiis uvi pependerit, in accusativum nominis relati sub lantiae: hoe erit Gallicum illam articulum eidem gcnitrio Gallice praepositum haberi: ese oportere genitivi casusui. Le compa gnon d' VI pes, comis vl is: quia Vidisses habet comitem. Lcs hancris d'untietire,
clunes leporis: quia lepus tabct clunes. Vne et alite de mouton, arismus arietis : quia aries habet armum :σsic rifoluitur, Armus arieta list,id est,armus qucm habet arus. Le morul d'un oeus, Lucum oui,
id est, lacum quod habet ouum: atque item inuli LOMndo uero non poterit icritatisrcsolutio, obstante scrino,nis sensu, aut quando per articulum dabitur intcilrgi, rem esse, Frisbesipare dici ac denominari, feri, aut babcri Amsecturi dragumento ia erit , articulum esse potius ablativi casM: ut, l'homineta Acuatque uous marchandicet, homo ab lxo quem licitabare: non homo equi: cui, M craeuarit a uilla, les mano ricra et gens Ioueet de la grunge. Eius famulus a pedibus, fori homine de pird,non eius famulas pedum. Min cr eius a cubiculis ,fon uarici de chamatae. Homo a praelectionibus astus , Cr memoria rerum excolenis
durum: homine de lecture, homine d'sude,CT de Iettres. Hinc dicismus, Erat ei a pnaelcctionibus, it ludi bfoit, it sotison Isuri susti bi a stud s, te unus fria l'stac sum tibia incinoria rcrum exa
m strator, pro famulo qui merccs in tabrrnu tractat . e uolet de Ia bouitque, rectum crit bubct cnim Cr taberna suum almitu,
strusorem. Ilcm Petrus a Ligduno, non Lugdani Franciscius a Turonone, non Turnonis: nec dicitur,s Turnonis. licst de Toui non sed Est a Turnone. ita Franciscus a Claromonte, non claromontis: Ioannes a Prato, non prati. in quibus de, articulus Gallicus hi ne