Arnoldi Corvini à Belderen ... Ad titulum digestorum de verborum significatione. Commentarius locupletissima dote auctus ..

161쪽

In Die. Tit. ad Verborum. Signis. I 2Iria a, ex qua aedificia constant signifi

catur. EXPLICATIO. Omnegrem materia. a J Tegula ergo & lapiades, & caementa, & calx, & arena, caeteraque, si

qua sunt aedificiis utilia, tignorum appellatione continentur. l. tigni. 7. 1f .d exhib. l. i. g. I.F. detuns Iunct. Quod fit, non ex proprietate verbi; ITignum enim proprie ligneum fuit, significavitque quamcunque trabem tegendi caussa aedificiis impositam. sed ex interpretatione prudentum ad legem XII. Tabularum. Theophilus, Graecus institutionum Paraphrastes in eum influo. 29. Insit. de rer. divis. Tigni appellatione contineri ait, non modo lignum sed etiam lapidem, & besalum, & columnam: Besalum, non est, ut vult Curtius ibid. pessulum; sed testa, sive later: ut in Basilis. ad I. sistulam. I9. deserv. urb n. prad. βησα- λων ex figlino opere in Glossis Laterculum, o miri Cus c. obf. 26.

LEX LXIII.

Ulpianis Lib. LXXL ad Edictum. P βης tet a amplius est, quam apud

te: nam apud te est, quod qualiter qualiter a te teneatur: penes te est, quod

quodammodo possidetur.

162쪽

EXPLICATIO. Peneste. aJ Fe . sud&penes in hoc dissetu ut quod alterum personam cum loco significat, alteium personam & dominium, ac potestatem, quod trahitur a penitus. Esse itaque penes te quidquam, est, non solum proximum habere, sed ejus quoque rei potestatem ac facultatem tenere ; ut de eo possis pro tuo arbitratu decernere. Itaque depostarius apud se, non

penes se rem habet. L i 3 eleganter. ρο ν seqq. l. s. l. 8. I. I s. I. sim usior. 3o. I deposit ut Mcommodatarius, i. s. I. A de Imrebu6.i8 3I. st commod. mandatarius pecuniam mandati causa exactam. l. qui negotia. Τ mand E contra penes se, non apud se rem habet, dominus, ι. Titia. de legat. 2. heres tabulas testamenti, ι. i. F. decustr. pee. qui rem precario possidet, L i . cum qui. vers an is g. depra- r. qui hominem iberum bona fide ut servum

possidet i qui bona l. quasitum g de acq ror.

dom. Quae ita sunt nisi res lubjecta, vel vel bapraegnantiora adlectu, aut mens loquentis aliud moneat. ut in L traditio F. eod. l. s. 3 si de me. F. commod. l. si quis in tamam. C. unde et .. Nam Penes ponitur pro Apud in L a Divo. r s. de re μή e. t. si quis aliquis. s8 3 2. .epα--I. 1.aleganter. l. acculum αελ. deposit. ιs. I si de mo. 'Commod. l. i . de fiduus. tutor. I gura. i 2 depe cui I pen. de hered petit. Viceversa Apud pro Penes in ι. traditio. χo. de neruir. rer. dom. i se suis.

163쪽

In Dig. TD. ad Verborum Signi f. IM

quis. g. Cod unda vi l. s. Cod. desert. Subtiles enim verborum differentiae plerunque negliguntur a ICtis ι beetmter. 18 l. inter Io I. l. ticet capitalis. iox inst. his.

L E X LXIV.

Pauliti Lib. LXVII. ad Edictum. I Mestatin a est, non tantum qui testamentum non fecit, sed etiam cujus ex testamento hereditas adita non

- est. E X PLICA T I O. Intestatus. aJ Intestatin dicitur, vel qui, eum posset jure testari, tamen testatus non est, sive noluit, sivὸ morte sorte impeditus, non potvivet licet codicillos fecerit, Iis enim hereditas, cujus adjunctum est testatum aut intestatum esse , non datur. codieistis. Inst. de codicist. J vel qui testamentum quidem secit, sed non jure, putas solennitates a Iure requisitas non observaverit: IsiumM. C. detestam. vel qui testamentum quinem jure fecit, sed quod ex post sacto infirmetur. tot tit. 1U. quib mod res . infir. Rumpitur agnatione : Iiritiim fit capitis diminutione, & si hereditas ex testamento adita non sit. hic. ct in prine. Inst. de hered qua ab int. defSed & qui testamenti faciendi jus non habent. 3ut impuberes, furiosi, prodigi pro Ilite statis ha-F a bentur.

164쪽

bentur. II. desiuis legit .hered. l. credendum. 4.mipet. tutor. l. 2. f.s mater. 23. de SC. Tertuli. I. sciant. Io. Coae delegit. hered. l. omnem. 6. Cod. de SC. Tertust. l. pater filium. r . de Leg. Falcid. I. 27. Coae testam. Sicut enim sine liberis dieitur decedere , qui liberos habere non potest; ita similiter is dieitur intestatus, qui facitonem testamenti non habet. linisamento. 6. Coddaiestam. misit. Intestatorum ergo vice continentur pupilli, prodigi furiosi.LEX LXV.

Ulpianus Lib. L XXI L ad Edictum. HEredis appellatio non solum ad proximum heredem, sed & ad

ulteriores a resertur. nam & heredis he- .

res, & deinceps, heredis appellatione

continetur. EXPLICATIO. Vlteriores. aJ Quapropter, conditio eiu Titio detur, & in herede heredis adimpleri potest. I. cum ita. 63. f. M. F. de cond.-δε- monstr. Certis tamen casibus heredis appellatio ultra proximum non extenditur; ut si scripti heredis facta sit mentio; Bart. int quiliberis. g. r .F de vulg. μυ. vel sui; Balae eonf. IO Si Titio ejusque heredibus ususfructus legatus; l. cum antiquisvi. C. de usust. proprietas,

165쪽

In Dig. ni. ad Verborum Signis Ias

eonsolidalionis spe sublata, reddatur inutilis ;Si appellatio heredis extraneos non comprehendat; ut fit in materia emphyleusios ecclesiasticae, laudi. e. si de seu D. coni. int. do. LEX LXXVI.

C in Lib. LXXIV ad Essictum. Μ Erco appellatio ad res mobiles a

tantum pertinet.

EXPLICATIO. Mobiles. . J Ut vinum, oleum, frumentum. I. uis. F. de condict. tritis. Non ad ser vos. l. I. F. s. F. de tribui. adi. quamvis & servi mercis loco haberi dicantur; l. 73. f. ult. F. de legat. . 8c Edictum de peculiaris mercis tributione ad omnes negotiationes porrigatur. d. l. I.-l. 23. F. de pecul. Generaliter autem merx quaecunque res in emptionem deducta appellatur. I. T. F. de rer. perm. Et mercis causa parata dicuntur, quae idcirco parata sunt, ut veneant. l. 2. g.

Iium Lib. LXXVL ad Edbctum. Acie tum a non proprie dicitur, quod adhuc in dominio vendi-F 3 toris b

166쪽

126 ARN. CORVINI Commentitoris b manet: venditum tamen recta

dicetura . EXPLICATIO. aJ Abanatis, seu transsatio do minii, potissimum per traditionem fit; l. traditionib-. C. de par I. unde qui rem vendit, antequam eam tradat nullum jus dominii transfert , nec alienasse censetur. Proinde & personali actione tantum tenetur. Itaque emphyteuta, aut vasallus rem emphyleuticavo, aut seu-dalem, sine consensu domini, vendens, nec tamen eam tradens, ea non privatur ; quia non itur alienata, licet vendita dicatur: nec debetur ex ilia venditione laudemium. ID. C. da jur. emphyt' Minus est vendere, quam alienare ιγ IS . t r. iac. du id venditum, sed adhuc apud venditorem est, non dicitur alsenatum sed venditum: Venditae rei necdum traditae dominium non transit in emptorem: quia nudis pactis seu contractibus non quaeruntur rerum dominia. I traditionibus. Lo. Cod de paritilo quoties. i s. Coae derer vendis. l. 6. Coae de ha-red. vel act. vend. Venditio autem nudo perficitur consensu simulatque de merce & preti convenerat. l. 2 de ob . ct action. Nec tenetur venditor dare, sed tantum tradere, at emptori; Domino evincente, auferetur. I si ita. 2I. crem.

Det dominio. bJ PropriE se' Constitutionibus enim posterioribus alienationis nomen produ

ctum di

167쪽

In Dig. Titi ad Verborum Sstris. 127

ad servitutis , usustructus, constituti mmin, pignoris Nesigationem, manum,ssionem, vemsitionem, permutationem, Emphyleusin, caedera lue i l genus negotia , qua b non ranis tum abdicatat ter. dominium , sed & jus cro: Cunque ratione deminuitur. l. uti. d. de reb. Aben. non alunaad. l. I. defundo dotati. Novc 7. Forneri

Dοhationis a verbum simpliciter

loquendo , omnem doniationem comprehendisse videtur: sive mortis cauila, sive non mortis caussa fuerit.

EXPLICATIO. Da timetis. a J Donationis duae sit ni spe.

cies; alia pura, adia conditionatu. Pura est , Cum quis ea mente dat, Di statim velit accipientis fieri , nec ullo ea su ad se reverti & propter nullam aliam causam facit, quam ut liberalitatem & munificentiam, exerceat: L I. de δε-nat Ea rite facta nec paenitentia, nec rescript Principi s retrae atur. l. 3. 6 Coae de revocand. donat. Recte donata jam retractantur dicit Plato in Phribo. Conafitionalis', cum quis ea mente dat, ut tum flemum accipientis fiat, cum aliquid fuerit secutum; Item cum ipse ea mente dat, ut statim quidem fiat accipientis, si tamen aliquid factum fuerit, aut non fuerit, velit ad se reverti: ut eli donario mortis ea m

168쪽

il. I. in princ. Pura simul ac facta; Conditionalis, post eventum conditionis propriε, ante improprie: Quae sub conditione resolvitur, tum eum nulla spes resolutionis amplius subesse poterit, non interim, donatio fuisse censetur. Alciat. hic.

LEX LXVIII.

Idem Lib. I. A XVII. ad Edictum. II la verba rbitratu a Lucii Titii fieri significant & in servum c

non cadunt. EXPLICATIO. Arbitratu. aJ Arbitri sunt, secundum Do- QSi surrogantur in Judicum suspectorum locum ; l. I 6. cs, ult. Coae de Iudic. Arbitri juris appellantur. h. Qui adeuntur ex compromissb: caussam specie quadam& figura judicii cognoscentes atque decidentes. Arbitri recepti & Compromissarii dicuntur. torriit. F. e, Cod. de recepi. arbitr. Quorum sententiae metu adjectae paenae potius, quam jurisdictionis auctoritate parebitur, sive aeque, sive inique judicaverint. l. 2. Coae eod. Nec licet appellare. l. I. Coae eod. Quia plurimum refert , linquit, Plinius prooem. Natur. Hisor. J sortiatur aliqvu judicem, an et Vat. Lucianus in Abdicato: Non ut in cateri Iudι-wiis

169쪽

In De. Titi ad Verborum Signis Ias

eiis, quibuου ex sortitione 1urieti sententiam dicunt, ad alios judices provocare lex sinis, si qeorum sementiam iniquam existimet: ita quissonte Arbitros sumpserit. Nam eum ab initio sntegrum esset, sese eorum potestati non subjicerasi quis eos ultro adiarit, sibique judices delegerit,

par est, eorum parere sententia. vid. St. diem. 27. s.flati. de recepi. arbitr. 3. Sunt Arbitratores: qui verbi caussa, in emptione venditione ad definiendum pretium adhibentur; L hac venditione. T. de contra emi. I. 76. 3. arbitrorum. pro serio. in satisdationibus ad probandos fidejutares, l. 3. Levi satisd cogant. in Falcidiae controversia ad defuncii bonorum quantitatem aestimandam. l. r. 6. Si cui pim quam per leg. Falciae

significant. bJ Id est, facultatem Iure Civili perinissam & corroboratam. Gothose. hic. In strvum. cJ In servum ergo compromitti non potest. l. 7. l. s. g. de recepi. arb. Quia in iis quae ad jus attinent, servus omnino incognitus est, nec tantum civili jure, sed etiam praetorio; nec ullam habet jutis sire civilis, sive praetorii communionem: I. qui testamento. xo. ,.servus quoque. g. qui testam. Dc. adeo ut

neque extra ordinem computetur. l. nullomodo.

. 7. 1. de leg. Corn. de fas. Verba, arbitratu i lius fieri, jus inculcant; ut is cujus arbitrium est electum, arbitretur ure, & aibitretur Hu- νε arbitrari possis; puta si sit liber, non servus. Nam servus non potest esse arbiter. l. . in princ. κε recepi. arbitri

170쪽

Irim Lib. LXXVILHAEc verba, Cui rei dolin malus

erit, afuerit, generaliter a comprehendunt omnem dolum quicum

que in hanc rem admissus de qua , stipulatio est interposita.

E X P L I C A T I o Generaliter. a J Et sic non tantum factum suum heredumque, promisisse contrahens intelligitur, i novissima. lf judie. μIυ. sed&,

cum stipulatio paenalis si, extranei: l stipuiatiosa. 38 3 siqvudolum. L in ilia. Io. l. inter. 8 . in ρrme F. de verb. obla. Omnem dolum. bl Sive procedat ad aliquod maleficium nominatum, veluti, furtum, homicidium , ριjurium , falseum; sive producat Dictum criminosum quod tamen speciali nomine carer, unde stellionatis dieitur; LI. rit g deflection. sive affetat laesionem nullo tamen facto quod criminaliter accusari possit , ut in commerciis hominum aliisque modis fieri solet: &tune doli appellationem, retinet l. I. ct toti sit. Is de dolo. Complectitur itaque illa , stipulationis pars, qua dolum abesse absutu-1umque comprehendimus, I. 22. l. I . I. IIs. vi verb oblig. quicquid contra