장음표시 사용
141쪽
In Dig. Tit. de Verborum Signis. IOI
patrono loquentia, &de patrona, quae manumisit, intelligi debent. Nisi aliter speciali ratione si constitutum. ut in Isicut. 48. f.An. U. de oper. tiberi.
ullia Lib. LIX. ad Edictum. SAEpe ita comparatum a est, ut conjuncta pro disjunctis accipiantur, dc disjuncta pro conjunctis, interdum Ρω- ta pro separatis. Nam cum dicitur b apud veteres, O gnatorum gentiliumquec, pro separatione accipitur. At cum dicitur d. Super pecunia tutetive sua, tutor separatim sine pecunia dari non potest. Et cum dicimus: uydeum dare facere oportet: quodvis eorum sitssicit probare. Cum vero e dicit Praetor, Si donum, munm, operas, re-ῶmerii f: si omnia imposita sunt, certum est, omnia redimenda esse g, ex re ergo pro conjunctis habentur. si quaedam imposita sunt, caetera non desiderabuntur.
142쪽
EXPLICATIO. ita comparatum. aJ Quia voces ideo inventa ut sententiu obsequantur, Cicer. pro Ce-
cinna. .on ut sententia vocibus sint obsequentes ;ideo prima debet esse sententiarum animadversio, ad quas deinde voces sunt dirigendae: Ree te ergo Iurisconsultus, non verborum, sed sententiarum habita ratione, tradit conjuncta
pro disjuncts, disiuncta pro conjunctis, soluta pro separatis, saepe accipi solere: commodis ad hoc exemplis subjunctis. Nam eum dieituν. bJ Conjunctae dictiones, ut sunt, Et, que, atque, quoque, naturaliter quidem ad hoc sunt inventae ut aliquid copule tur cum alio& sic utriusque conjuncti concursus requiratur, L si haredi. g. de cond. ivstu. in
jure tamen talis verborum significatio nonnunquam invertitur ex M: si id mens proserentis, vel rerum quatitas , vel alia ratio extrinsecivis urgeat. Mens proferentis conjuncta disjungere ia-telligitur , si alioqui inde absurdum consequeretur; ut cum quis filios Sc heredes substituit. Bart. l. Gasim. 3. etiam. F. de lib. - ρs. Cum filios & nepotes instituit. d. l.-3 r. Cum lex duodecim Tab. dicit: Agnatorum gentitiumque hereditas sit. Rerum qualitaε hoc facit ;cum quis fundum, ejusque fundi usumstuctum
143쪽
' ADq. Tit. de Herborum Signis ros
natorum Gentillumque. cJ Varro de lingua latina, lib. 7. scribit: VI in hominibus qua dam sunt cognationes c, gentilitates , sic etiamia verbis. Separatur ergo stirps & gens a cognatione. Agnati nant eodem sanguine procreati , at proximiores. Gentiles eodem inter se nomine, & eadem stirpe orti. Hereditates suis . consanguineis, agnatis & eognatis legibus deferuntur. I. ult. de gradib. LI. l. 1. de suis legit. hered. t. tit. de legit. a . success. t. rit. GJccess. cognat. Sublata etiam hodie agnationis & cognationis differentia. l. pen. C. da legit.
hered. Novest. II1. Gentiles quoniam sunt remotiores, nec ex eadem familia, raro hodie ad successionem vocantur. vocati fuere olim.
Cicero lib. I. is Oratore. ajD ' dem hominis hereditatem a se rediissesente dicerent. Plinius Panegyrico ad Trajanum, de hereditatum vigesima Tributum tolera io ct facile haradibus
His irrogatum es ; hμ remissum. Virilicet quod m/nifestum erat, quan/ρ cum dolore laturi, se potiua non isturi h mmes essent, distringi aliquid a rari de bonis, qua sanguine gentilitate sacrorum denique secietate meriMsent. At cum dicitur. di ut conjunctivae dictiones ad copulandum, ita disjunctivae ut sunt β ιι, vel, ve, sive. ad disjuogendum inventae
naturaliter; proinde alterutrum t nium disjunctum requiritur : quod tamen nQr nunquam
non observatur; sed disjuncta pro conjunctis habentur; puta quoties hoc vel vis verborum,
144쪽
vel leges, vel presumpta isquentu mens insert. Alciat. hie. Inu verbi hoc infert ; cum legan- Iur uxori, mundus, ornamenta, seu quae eius causa parata, & omnia debentur, vel bum enim Seu vim habet ampliandi: l. si quis ita. 3 o. F. de aur. c, arg. leg. Lex, cum jubet tutorem super pecunia luxetave pupilli dare: Nec enim tutela, sine pecunia demandatur. l. in eo. g. bi. hic Mens di ponentis hoc docet. In ea substitutione Sis lim metis intectatus, vel si liberis decesserit. l. generaliter. C. de inuit. Et in ea , Simus meus, mel filia heres non erit ; Sejus heres esto. l. si is qui. I, . f. M. F. de reb. b. Cum vera dieit. eJ Soluta oratio, aliquando disjungit, subjecta materia hoc suadente, alioqui conjungit ι quod doeet hic dimo interdum , in princ. leg. cujus natura de frequentioribus casibus excipere. Alciat. hic. Domum munm , operas redemerit. Olim libertis pro libertate imponebantur opera munus donum: ne onerandae libertatis id videretur factum, jurejurando interposito : I sicut. . daver. libera.V. I. Aluarum. rer. act. l. nit. deliber. eaus. Dimittebantur aliquando liberti operarum obligatione, redimendo e jusmodi imposita, consequuti liberam testamenti factionem. l. libertus. I. de oper. liberi. Vid. l. Iulianus. 37. de bonis libera. Omnia redimenda esse. gJ Ratio. Tot sunt stipulationes, quot res: Sic in hac sermula annuo, bima, trim' die id argentum quaque Hedari p
145쪽
Dg. N. de Verborum Signi f. Ios
aarie tres trium summarum insunt stipulationes. l. pen. de Herbor. oblig.
ITem dubitatum a , illa verba, Ope,
consilio, quemadmodum accipienda sunt: sententia conjungentium, aut1eparantium' sed verius est, quod & Labeo ait, separatim b accipienda: quia aliud factum est ejus, qui ope c, aliud ejus qui consilio d furtum facit. sic enim alii condici potest e, alii non potest f. & sane post veterum auctoritatem eo perventum est, ut nemo ope
videatur fecisse, nisi & consilium malugnum g habuerit: nec consilium habuisse noceat; nisi&factum secutum h fuerit.
Ex PLICATIO. Dubitatum. at Ratio dubitationis. Quia opem sine consilio animi serre non videmur, adeo ut qui servo fugere persuaserit , furti non teneatur, nisi ut alius eum furto subduceret,
hoc secerit. I. qui servo. desuri. Deinde quia furtum non verbis, Lsiquis. St. 3 neque verbo. F. eodem. in quibus consistit consilium, L 1 l. I.
146쪽
l. i. ,. persuadere. F. de μνυ. eo'. sed contrectatione committitur. l. I. g. desuri. Separatim. bl uaria quae nomine disseruntire differunt, L non eodicisiorum. C. de testam. Isi idem. C. de eodicist. Quae re differunt, formis differant necesse. d. l. si idem. ibi. Dd. Quae formis differunt separata sunt. I. Iulianu . 3 siquis rem. g. ad exhib. e. ci opem seri, qui ministerium atque auxilium ad surripiendas res praeber. F. interdum . ubi vid exempla. IV. de obc qira ex det nasi. Consilio. dJ Consilium dat qui verbis persuadet & impellit., & instruit ad aliquid , ex. gr. furtum, faciendum. vid. l. infurti. so. f. ope. U. de furt. d. ι i. s. persuadere. Isin. C. de noxan
Condici potest. et Qui consilio opeve adjutus furtum fecit & futti actione & condictione tenetur. L 7. 1. de condict.furt. I siquis. I. I . s. eum furti F de furi. μηροts f l Qui spe saltem juvit, non contrectavit, aut consilium dedit, non condictione furtiva tenetur, sed actione sulti poenali. 6 frico .furt. Consilium malignum. ti id est, dolo opem tulerit. Factum secutum. hJ Quia neque verbo, neque Scriptura, sed contrectatione furtum fit. E. ι si quis uxori s 1. 3. neque. 1. desuri. At in aliis atrocioribus admissis vel scelerati consilii ycena constituitur. L Majasatis. Io. ad Lex μι
147쪽
Majes.Paulus lib. s. fient. tit. 29. Lege Iulia Majestatis tenetur is ; Cinvi ope consilis adversu peratorem vel Rempublicam arma mota sunt. In ipsa enim deliberatione inest facinus, etiamsi ad id non perveniatur. Forner. hic.
Ulpianus Lib. LXII. ad Edictum. Conditionises a creditores dicuntur& hi quibus nondum competit actio, est autem competitura vel qui .
EXPLICATIO. Conditionatis. aj Is, cui sub conditione legatum , pendente conditione non est creditor quia legatum conditionale, ante conditionem existentem, neque debetur, neque peti potest: l. 4. se l. s. l. dies legat. qui sub conditione stipulatus est, ea pendente est crest diicit. l. is cui sub conitione. 4α F. de oblig. arition. l. 17. f qui ct a quib. 3. ex conintionali. Inst. de verb. oblig. si quidem conditionem ext turam spes sit , alias non. hac. i.
148쪽
Paullia Lib. XVI. Brevis Edicti. CReditor autem is est, qui exce
ptione perpetua a summoveri non potest: qui autem temporalem b exceptionem timet, similis est conditionali creditori.
EXPLICATIO. Perpetua. aJ Ea qui summoveri potest, non intelligitur,quo ad juris effectum, creditor esse: ut nec cum dubium est an perpetua exceptio sutura sit. Is sit. de cond. indeb. Est exce- .ptio perpetua , que semper locum habet, ita ut nulla litis parte evitari poterit; quaeque rem de qua agitur, hoe est, caussam principalem perimit. undE & peremptoria appellatur. Talis est, exceptio dob mali, rei judicata , jur urandi , pacti conventi perpetui, id est, . nὰ omnino peratur. Lyss de except. Quibus qui removentur, non habent actionem ; Nihil enim interest ipso jure quis actionem non habeat, an per i exceptionem infirmetur. . ijur. Nam quandocunque adversus actionem perpetua obstat exceptio idem est ae si nulla
competeret actio. l. eleganter. f. servuερ
Bionu. vi dolo malo ibi Balae Temporal .H Sicut eum conditionalis creditor
149쪽
In Dig. Tit. de Herborum Signis Ios
ditor agere non potest, nisi conditio evenerit; ita temporalis creditor agere, nisi dies cesserit debitionis. l. cedere diem. F. hie. Est enim exceptio temporalis quae ad tempus tantum nocet; unde & dilatoria dicta. Ut 'pacti eonventi temporalis, id est , , fori E, intra quinquennium ageretur; Iudicis imo etentis; ea qua adversus procuratorem competit. d. l. y F. de except.
Ulpianus Lib. LXIL ad Edictum. Cognoscere a instrumenta est relegere, & recognoscere. Distun
gere c, conferre accepta & data.
EXPLICATIO. Cognoscere aJ Cognoscere instrumenta , non solum est relegere, quod scripturae proprium est, verum etiam recognoscere, hoe est, & Ggilla inspicere, &veritatem agnoscere. &descripta seu copias lut vulgo a junt. l cum suis originalibus conserre, malὸ descripta emen
Instrumenta. bJ Ea appellatione hic Venit omnis scriptura, qua aliqua causa & quaestio instrui possit. arg. l. I. F. dem. instrum. Dissungara. et Dis ungere est expungere , seu transverso calamo rationem cancellare. Hic accepta
150쪽
accepta & data conserre , & ex ea collatione ut ait Accursius. J Cancellare quod sit redditum. Hinc dispunctio ipsa rationis cancellatura. vid. l. cum plures. F. de bon. auct.jud. pus Α δίφungere differt expungere. Hoc fgnificat' simplicem cancellationem. Illud eancellatio-
nem cum annotatione, cum collatione acce
ptorum & datorum. l. 6. f. ult. deflatubb. III. de reb. aurit. mae possia. Unde & Dispunctores, qui Diastolei dicuntur. in I. ult. Cod. de Tabul. Retractari rationes expunctas dicit Modestinus: in L ealcub. da admis. νεν. ad civit. pertin. Dispunctas non posse Hermogenianus. in linommb-. do invers temp. praseri .
I D E M 3 I. Liberorum a appellatione continentur non tantum qui iunt in potestate, sed omnes, sui juris sunt b. sive freminini sexus sint, exve foeminini sexus e descendentes.
EXPLICATIO. Libarorum. aJ Liberorum significatio multo laxior quam filiorum: uorum in proximo, nisi ratio aliud siladeat, qua de re ins in L LLO. constat, liberortim ad nepotes & pronepoteSac minores porrigitur. Atque ita semper in duodecim tabulis est annotatum. Imo Gellius. cap. i .