장음표시 사용
61쪽
Ulpiaviti Lib. V ad Edictum. M Arcellus apud Julianum notat verbo 'Perisse & scissem defra-
EXPLICATIO. Fracium. ad cuia amissa dicuntur & ea quae corrupta alicui relinquuntur. I. 4 IO. de vi bon. rapi. I siservusser Uum. 24. 3. Da-
ri raptum. bl H rapere plerunque vim majorem significat, l. i. l. 2. 3. I. 3. si per vim. I. sen. g. vi bon. rvt. l. 3. 3. non tantum. g. vi incenae Saepius pro re subjecta ad leviorem quasi vim, etiam eam, quae effectum sortita non est, refertur. d. l. 3. 3. nonsolum. t. si quis ex domo. g. de furt. Nam si quid frangatur, vel scissum sit, etiamsi vi atroci non fiat, raptum dicitur, quia ruptum est, & loco suo motum. d. l. . 3. non solum. L yss ne quis eum qui injus voc.
Idem Lib. VI. ad Edictum. CReditores accipiendos esse constat eos, quibus debetur ex qua
62쪽
In Dig. TL de Herborum Signis arcunque actione vel persecutione e , vel jure Civili d sine ulla e exceptionis perpetuae remotione, vel honorarios vel extraordinario e , sive pureue, sive in diem , vel sub conditione i. Quod si natura k debeatur, non sent loco creditorum. Sed si non sit mutua pecunia, sed contractus it creditores acci
EXPLICATIO. Creditores. aJ Creditor utri dicatur, satis, quod fidem alterius secutus sit, vel ver E, vel legis interpretatione. l. in fraudem. 27. st qui a quib. manu. vid. l. r. eters pen. F. de
Actione. bJ Actio hic consideratur ut species persecutionis , cum alias generalius sumpta , omnem sub se persecutionem contineat, qua quid seu in jute, seu in judicio postulatur, petitusve. l. pecunia. I78. g. actionis. 2.F. hie. Ut hic consideratur, definitur jus persequendi,
non in jure, sed in judicio, id quod sibi debetur. g. I. Inst. de arition. Dividitur in realem &personalem : Illa petitio ; haec actio in strictis sima significatione dicitur. I actionum. 23. I 28. I. VI. F. de Oblig. O, action. M sic itaque. In I. de action. Utram qui habet hic creditor dici potest. Nam & qui rem alterius tenet, licet per
63쪽
sona ipsius nullo jure sit obligata, g. omnium.
Insi. hie. ratione rei debitor est, eam enim restituere tenetur.
Perseeutione. cJ Puta mera, ab aetione distincta ; Est , cum praetermisso legitimo agendi ordine ac formularum ritu, qui in actione observandusὶ apud Magistratum experimur:
unde extraordinaria dicitur, in L pecunia. IT 8.
f. actionis j hic. Iure civili. dJ Jure civili non tantum debetur ei qui quem ex contractibus eo jure inventis ; ut stipulatione, literarum obligatione ,
e fleusi, se. habet obligatum ; sed & ex contractibus Juris Gentium: quia a jure Civili
approbati. Sine ulla et Quia exceptio perpetua actionem ita perimit, ut ea nunquam uti possimus. exempli caussa: si quis, se nunquam patiturum convenerit. l. yy de exception. Honorario. fl Jus honorarium est, quod ex Edictis Praetorum descendit, sic ad honorem Praetorum nominatum. l. 7. in .F. dejust e, jur. l. 2. f. eodem tempore. F. de orig. jur. Ex hoc jure est obligatio de constituta pecunia, de pecutio, in rem versio , O c. Extraorἀinario. gJ Cum Praetor, aequitate motus, in catillis jurisdictionis, civili actione deficiente, officium suum impertit; ut cum sillofamilias, qui viaticum sibi a patre datum , mutuum dedit, extraordinatio judicio subvenit. I. cum sitia familias. II. de reb. ereae ct ibi
64쪽
In Dig. Tit. de Herborum Signis. 23
IUD. e. inquisitio M. de accusaι glos .m c. quo-mam contra. de probation.
re. hJ Id est, simpliciter & absolute, i s. in prine. F. de doli mali exe*t. sine die & conditione. l. 8. F. de auctor. tui. Sub conditione. i J Conditio ver prasens, vel in prateritum, vel in futurum confertur. Sed ea demum potestatem conditionis obtinet, id est , in eventum aliquem negotium suspendit, quae in futurum consertur. I. cum adprasens. I itaque. F. de reb. cred. Haec confertur vel in casum& eventum incertum & easuasis; vel in arbitrium, a Iustiniano, l. un. f. sin autem. C. de eadue. toli. promiscua a ICto Paulo, L si Iam facta. g. i. F. de eonae demonst.
dicitur. Sub hac cui debetur proprie est creditor; cui sub illa impropriὸ, at eveniente proprie retro fuisse videtur. l. v. eui a x. g da oblig.
Natura kJ Cui natura , id est, ex obligatione naturali, & quidem simplici, jure naturali efficaci, debetur, creditor quidem revera est, unde &fidejussorem accipere potest; non tamen creditoris Ioco habetur. l. Dejussor. I 6. g. naturales. . U. da seejug. Quia nullam ex haecausa habet actionem. I. Iuru Gentrum. T. g. . F. de pactis. Etsi naturalis aequitas contrahentes ad tuendam fidem adhortetur. I. i. de pactis. l. I. de conctit. pecto. Seneca lib. s. de benefici inquit, Legem non habent nec actionem , ad qua consuetudo vita humana, lege omni valentior , dat aditum. ualex ad ρdpra flandum
65쪽
flandum nos, quod alleui promisimus, alligat fNulla : merar tamen eum eo, fidem datam, nee servatam indignor. Is enim natura debet, quem Iure Gentium dare oportet, cujus fidem secuti sumus. I eum amptius. 8 . de rem jur. Grave est fidem fallere, quam servari natura aequum est. l. i. depact. l. I. de constit. pe
Contractus. tJ Non tantum ex traditione pecuniae creditor quis essicitur, & debitum persequi potest: sed etiam ex contractu, venditione puta, dc emptione; in qua praesens pecunia non intervenerit, sed per stipulationem pr missa fuerit. I. pecunia verbum. I7 8. g. hic
CReditorum appellatione non hi
tantum accipiuntur, qui pecuniam v crediderunt: sed omnes quibus ex qualibet caussa debetur.
EXPLICATIO. Petuniam. a J Propriὸ ereditores sint qui pecuniam mutuam dederunt ; εc similiter qui eis respondent: debitores sunt, qui ex caussa cre diti debent: l intendium. C.sirer .pet. sed porrigitur utrorumque appellatio etiam ad alios
66쪽
In Dig. Ti. de Herborum Signis as
eontractus, i. omnem. F. dejudic. veros vel quas. LI. st siceri. pet.
Ulpianin Lib. VI. ad Edictum. I. I si empto, vel ex lo-
M. cato , vel ex alio debetur. Sed etsi ex delicto a debeatur mihi videtur posse creditoris loco accipi. Quod si ex populari caussa ante litis contestationem recte dicetur creditoris loco non esse, postea esse.
linquens poenae se obligasse videatur, L eum obligamur sv. f. ex peccato. g. l. actionum. f. vers. pen. g. de oblig. a I. Crimen, fraudem, delictum, malum, contrahere dicimur. l. fraudati. 7. de publiean. I ps.ls. L donationes 3 r. de donat. si rerum sχ. de rejudis. l. 2. Cod ad LI. Iul. de adult. ιχ. de cond. ob turp. eauf. Alioqui revera, cum delinquentis fidem secutus non sit, non est creditor. Eleganter ergo Aristoteles maleficia adactos contractus & invo
luntarios, ακήσι- : spontaneos vero εκήσα μαλο ρ ντα nominavit. lib. s. Ethieor. cap. II. Animadvertendum Actionem, con-
67쪽
tracto stetere semel quaesitam vix amitti: nec facile delinquentis poenitentia, evitari poenam. I. pen. vi bonor. rvt. l. qui ea. 16. de furt. l. dum fructuarium. 64 eum .Feq. deus ruct.
Populari Mussa. bJ Causia popularis, ut suum
jus populi tueatur, LI.1 depopulaa. ad multos pertinet, per unum tamen agenda , l. 2 3. af eod. unde, si quid debeatur, ante litem eonteis statam creditor is dici nequit; quia non prius constat ad quem ex multis actio pertineat. leum qui. 3o. F. 3. F. de jurejur. l. pen. 3. I. Is depopul act. l. siqius. eum t seq. F. de fide. 1κs. Est enim, pluribus populari actione agentibus, Plaetoris optio eligere idoneorem. I. 2. a depopuI act. l. siplures i6. de accusat. Hoc judicii genus vocabatur Graecis ἀνακωσις, Latinis Divinatio et quoties videlicet pluribus ad eandem accusationem actionemve instituen. dam contendentibus, quis admitteretur potissimum ambigebatur. Fortunatian. in Chriis. Ascon. Padian. in Aerris. Ciceron. AH. Gessissi. Noct. Atticar. lib. 2. es. 4. Sed non nisi integrae
personae cuique per Edictum postulare liceret, haec actio permittebatur. l. 4. de popul. act. IDEM M. I.
e Minus solvit qui tradius seIvit
ET PLICATIO.. Minu seisit. aJ Solidum enim non minus solvitur
68쪽
In Dig. TD. ad Verborum Signis i
solvitur quantitate quam die. Lμbdam. 8DF desolution. Quippe temporis lapsu non parum ἡ solutione deterit. Cunctis enim in negotiis temporis εο opportunitatis observatio plurimum habet momenti. Pindarus in Pithiis: . ARορυφάν: Tempus pariter in omni re fastigium obtinet: Unde qui tua die non solvit, si ad interesse agatur, jure conqueri non potest; Doct. in L olluatione C. de sotation. I locum. 6o. F. prostero. Ab ejus tamen solutione liberatur, si ereditor solutionem post tempus reeepit. l. La depos
Iim Lib. VIL ad Edinum. Μ eris appellatione etiam vir
EXPLICATIO. Rripotens. aJ Mulieres dicuntur omnes quae sexus sceminini sunt, cujuscunque sint aetatis arg. I. vestis. 13. vestimenta 2 F de auro, arg. leg. Itaque mulieris appellatione virgo viripotens continetur ; ut hie. & mulieribus legatis etiam virgines debentur. 8t. F. delegat. . Dicit Fulgentius epist. 3. ad Probam. de virginis. Virginis si quis velit diligenter considerare vocabulum etiam ad mulierem persinere videbit. D. Augustinus lib. de consensu. Euangelise. cap. 23.
69쪽
in Matthai. eap. 9. Duodecim annorum puellam mulierem appellat, Hebraeo more. Nam abis, inquit, scripturarum locis hocinvenitur; non eas tantum qua virum passa fue-νant, sed etiam forminas intactm ct integras mutieres appellare. Consuetudo tamen tulit, ut virum pallae, mulieres; illibatae, virgines appellentur. Cicer. Verrin. . unde foeminam emturo , si venditor assirmaverit non esse mulierem, de corrupta intelligimus; l. alioquin. II. g. I.F. de contrah. emi. Non enim est verisimile de sexu tunc fuisse dubitatum. D. Hieronymus illud Oseae: Sponsabo te mihi , exponens. Vide , inquit, inter Dei conjunctionem , hominum. Homo cum uxorem accipit, de virgine mulierem facit. Deus etiam meretricibu3 copularis, mutat eas in virgines. Virgo igitur corruptae mulieri opponitur. d. l. alioqui. II. g. I.
Res abesse a videntur ut Sabinus ait& Pedius probat. etiam hae quarum
corpus manet, forma b mutata est, &ideo si corruptae, redditae sunt, vel transfiguratae, videri abesse quoniam plerumque plus est in manus pretio c,
70쪽
In Dii mi. ad Verborum Signis. 29
EXPLICATIO. Rra Messe. a J Id est, ε nostris bonis ablatae ut parrimonium nostium diminuisse videantur. l. subsignatum. f. bonorum. l. tantum . ins hic. Forma. bJ Omnia quae arte aut natura constant ex materia &forma sunt compacta. A forma omnia quidem nuncupationem suscipiunt , sed tamen in illis quae arte fabrefacta, Xel ma teria, vel ars praecellit. Ea in quibus forma materiae praestat, forma abolita , abesse dicuntur. I seq. hic. non in quibus materia praestire- Iit, siquidem materia supersit, quia scilicet plus pretii est in materia, quam in forma ue cujus princeps ratio habetur.
Abesse. bJ Unde re sic restitiua, ea iterum peti potest tanquam si nihil esset restitutum. I. etiam circa. ας. F. de solution. ι ,. g. i. g.
Manios pretis. J Id est, in eo quod res, obeam, quam habebat manu Artificis impressam formam, pluris erat. Censorinus initio libri de
die natali ad Carellium: sic. Munera ex auro, vel qua ex argento nitent, calato opere, quam materia cariora. Ovidius solis regiam describens, materiam, inquir, superabar opM. Manus enim pro opere. Petronius: Nam Leuridis manin vidi. Solinus: Ha ades Dadalimantiu ostendebant Propertius: Sive ebore exacta, seu magis are manus.