장음표시 사용
323쪽
sCRIBONII LARGI COMPOSITIONES M.L
D capitis dolorem, etiam in febre,primis diebus benefaescit serpylli.l'.quadrans, rosae aridς.l'. quadrans:h inti coquutur duobus sextariis aceti acerrimi,donec ad dimidias perducantur.Inde sumitur cyathus, N in duobus rosae commiscetur,fiequenterque ex eo curatur caput: ubi
enim cocsuit quod infidum est,nisi aliud recens adiiciti
Item prodest eodem modo ruta per se vel cu hederae baccis decocti. tiro lygoniu quoq; 8c menta multis profuit,ea ratione decocta, & infula capiti doleti,sphondylion.&agni semen,& platani piluis similiter aceto incoctς, rosae que folia residuo aceto commixta. iii. Cum autem pluribus diebus permanserit dolor, tum omnium supradidictorum oportet uncias singulas sumere,iis' admiscere lauri baccarum,castorei,nucum amararum,pulegii,sampsuci foliorum, singulorum uncias, aceti sextarios tres decoquere ad dimidias. Eodem modo rosa admixta. non tamen frequenter,caput curare. iiii. Ad omnem capitis dolorem efficaciter prodest, crocomagmatis pondo sextans, aluminis fissi, vel gallae. g. uncia. Haec terere ex aceto δέ rosa viciu φ bus adiecta oportet,vsquedum mellis habeat spissitudinem: inde frotem,& utraque tempora oblinere. v. GAd capitis dolorem, cum inueterauetit,benefacit haec compositio: Murrhae. X.g.i. croci. .g.ii.amigdalorum amarorum. .g.ii. rutae viridis
cum opus est diluutur aceto 8c rosa, in mellis spissitudinem, atque ita se dc tempora illinuntur. Vi Oportet veris permanete capitis dolore, materiam quoque detrahere ex eo per nares, vel os. Mae res etiam auriculae, vel dentibus dolentibus prou3ο dest. Nec minus quibus subitae vertigines obuersantur. quos Mortun-λ Graeci dicut. Item comitiali morbo correptos,& caligine impeditos ex magna parte leuat.Debent autem ij omnes pridie abstinere,&superioribus diebus aquam potare. vij. Per nares ergo purgatur caput iis rebus infiisis per cornu quod rhinenα thytes vocatur: Hederae succo per se,vel betae succo, cu exiguo flore aeris, vel cyclamini succo mixto lacte aut aqua pari mensura. viii. Bene detrahite naribus liquorem & haec compositio: lis, nitri, mellis. aceti,olai veteris,singulo'. .g.binu, clamini qua
herbam pedicularia,qubd pediculos necat,quidam appellant,singulorum o A in unum mixta,naribus per cornu infundutur, vel pinna lon
324쪽
DE COMPOSIT. MEDIC.giore nares interius perfricantur. Cum satis visum fuerit fluxisse, ut repries matur,aqua frigida nares diutius abluere pura oportet: vel ea,in qua pridie
crocum adiectum maceratum fuerit. ix.
Sed si per os magis detrahere materiam visum suetit, quia non sine toramento per nares ea deduceretur, suadebimus pyrethri radicula comman Iducare.atq; subinde hiantem pati fluere saliuam: vel vitam pasiam cum piα
peris albi granis totidem dabimus commanducandam,& expuenda aequδ enim N haec deducunt pituitam. Benefacit 8c sinapi ex aceto tritum.& noexcastratum .gargarizatum triti cyathorummensura, admixto mellis. g. quadrante:detrahit enim largiter pituitam. X. iis LProdest cu diu caput dolet,adtondere ad cutem,Sc radere,& diutius si cu ad relaxationem cutis fricare, & aqua calida fotiere pura, vel laurum inuco stam habente:quo tempore etiam sternutamentum concitare non ali num erit medicamento quod ex his rebus componitur. Veratri albi casto/res,struthii quod est radix lanaria piperis albi,singulorum. g. i. h cotusa tenuiter forato cribro transmittuntur: cum opus fuerit per pinnam, vel calamum scriptorium natibus sufflentur, vel specillo tincto in aquam. N excusso, tacta naribus iniiciatur. Proritat sternutamentum etiam per se contusum,& eadem ratione iniectum veratrum albu. Nigru, siccu,Matiadum , sternutationem statim inuitat. Xj. in
Capitis dolorem quemvis veterem Sc intolerabile protinus tollit,& imα perpetuum remediat torpedo vitia nigra,imposita eo loco qui in dolore est, donec desinat dolor,& obstupescat ea pars:quod cumprimum senserit,re
moueatur remedium,ne sensus auferatur eius partis. Plures autem paradgsunt eius generis torpedines,quia nonunquis ad duas,tresverespondet curatio,id est,torpor,quod signum est remediationis. Ad comitialem morbum. Xis. PD eomitialem morbum . quem Graeci vocant,herbam, quam ijdem ,nos nerualem appellamus, oportet ieiuα
numquamplurimum viridem comesse, a prima luna ad tricesis ι,
mam. Hsc eadem herba ebrio data copiose,in crapula vinum discutit, metem restituit. xiij. Ite hinulei cerui coagulu intra nouem dies exceptum, benefacit ad morbum comitialem. Intelligitur autem dierum numerus ex eo. quδd iacent aures simul eorum primis temporibus, a nono enim die subriguntur. Oportet ergo sumere tunc coagulu,8c aresecere, quo neq; Ses,neque Luna acceαdit,atq; inde dare pueris viciae magnitudinis globulum,ex aquae calds Παathis duobus.Maioribus verb natu fabae soliciae magnitudine, ex aqus caldae cyathis tribus per dies triginta.Dentur autem aquae purae supra media camentum cyathi duo,aut tres.Hoc remediu qui mostrauit, dixit ad rem lopertinere
325쪽
pertinere,occidi hinnulum cultro quo gladiator iugulatus sit. xiiii. Constat inter plures & crocodili testiculu. .g.j. aut victoriati per dies
trigintaex aquae cyathis tribus sumptum multos remediasse. xv. Ad recente comitialem morbum cith proficit: ad veterem tardius,tymi
albi. . Dii.ex aceti cyathis tribus, S mellis boni podo uncia:ut dilutum, ieiunus bibat per dies quadragitaquinq;:sed cu biberit, citatus ambulet milia passuum minime duum. XVJ.
Scio Romae quandam honestam matronam aliquot comitiali morbo hαberasse hoc medicamento:ebores scobis hemina, mellis attici pondo libra, io h in unu miscentur. Postea adijcitur, si puer fuerit,qui laborat,testudinis
masculae,palumbi masculi, viroruQ feroru ,id est, nuper captorii sanguis. quantu fluxerit dii vitia utraq; animalia dimittantur. Sinautem puella fu erit,foeminei generis animalia sint,& eodem modo capta, sanguine effliso emittantur. Oportet aut clatium cypris piis acutu demittere in iugulu t studinis,& palumbi venas quae subalis sunt.aere acuto incidere:hoc medi
camentu ligneo vase seruatum reponitur. Cu opus fuerit,datur ex eo luna decrescente per cotinuos dies triginta. Primu cochlearia tria,deide quinq;. deinde septem,deinde nouem,summum undecim:& riirsus nouem,deide septem,deide quinq;, postea tria:& iteru augetur,minuiturq: numerus coaxo chlearioru,donec dies triginta antedum cosumantur. Postea oportebitscobis eboreae heminam per duos menses consumere vitio correptu,accipiemtem ex ea terna cochlearia in die,ex aquae cyathis tribus: hoc medicameloqui utitur,neq; vinu, Q suillam gustet.Praeterea habeat in brachio veriae rea. Na sunt & qui sanguinem ex vena sua missum bibat, aut de calua Iria defuncti terna cochlearia sumant per dies triginta, XVil Item ex tecinore gladiatoris iugulati particulam aliquam novies datam costimant. LugQ eiusde generis sunt,extra medicinae professione cadui: quis profuisse quibusdam visa sunt. . xvii . Illud tamen non oportet ignorare,sanari hoc vitiu cu cognitu est, aliqui 3b bus: viros facili' mulieribus remediati: pueros, vel virgines liberari post coplexum & deuirginationem. Collyria composita leuia. X,. coturbationes N epiphoras ocillorum scio multa collyria,taam etsi tarde, magnos tamen effectiis habere. Sed nulli collyrioru m tantu tribuo quantu lycio indico vero per se:hoc enim iter ini I retia ,si quis hoc collyrio inungatur protinus, id est, eodem die,&dolore praesenti,& futuro tumore liberabitur.Superuacuu est autem nunc laudes eius referre,in aliis enim expertus intelliges simplicis rei vix creden .
- portet vero minime quater,quinqui Ave ex interuallo inungere,deinα
326쪽
DE COMPOs IT. MEDIC. de cu combiberit oculi ad singulas iniictiones, ea'q; st poterint si si nere calidissima . spongiis expressis vaporare eos diutius,eodemq; die in balnea ducerenta vicu caetero corpore caput quoq;,8c facies calida imergatur,& foetaeatur: sentiq; uti ut quisq; assuetus est.Postero die si qua vestigia epipho Irae remanserint,inugere collyrio aliquo acriore aquato sub vespere,& ruraesus in balneu deducere, M vinum dare eodem modo. Fere enim uno die tollit epiphoram,& praecipue incipiente neq; adhuc alio medicamento tacta. Sed si ea vis fuerit epiphors ut non cedat uno die,spectare oportebit donec impetus sedetur,& ita in balneum deducere, caeterique facere quae praedi trius. Idem hoe medicamentum etiam supra periinctu tardius quide, in dem effecti is praestat, maxime in teneris corporibus,ut mulierum, dc puerorum,quoru oculi nullius medicameri vim sustinent:triduo enim, aut plerui quadriduo tollit dolorem,adiutu oui infusione,& aquae calidae vapore. XXI. Item compositoru collyrioru hoc maxime probo ad recetes epiphoras,8c conturbationes oculorii, tumores*,8c dolores: Aloes indicae .X. g. ius.
ooci. X. g.ij. opi, X. g.j. gumis. . . iiij. plataginis succi cyathos tres. Terere oportet per se ciocu diligenter,deinde caetera admiscere prile ma cerata succi plantaginis cyatho: atq; ita reliquis duobus cyathis admixtis, O spis ata fuerint,fingere collyria. Vtruq; autem genus medicamenti exi ιο e prodesse iudico, proprietate quidem quadam: sed praecipueqtiod nul lam in se aspritudinem habet, ut pleraq; quibus fere inungutur somines.
Nam quae ex cadmia, aut aere usto, eiusdemq; generis pigmentis compoα nutur,quis curiose terantur, naturam suam tamen amittere non possunt. Nunq enim ut succiis diluutur, sed cu in summam subtilitatem deduci n6 possint, perseuerantia tamen terentiu , corpora quasi pulverulenta necesse est maneant: quoru verδ partes velut cofigui, certh exterius pungunt sol ramina prima, Sc tuniculam oculi, atq; initijs interdum no tam molestam futuram concitant epiphoram. xxii.
Q uod nomine etiam quidem diaglauctu dicitur, probo in initiis. Nam ore hoc genere quodam ex eadem materia constat,nec ullam aspsitudinem habet,quando sic componitur:croci. q. s. v. sarcocollae. λ. g. x .glaucei succl. XX. tragacathi. X. g. vopii. . g. v. Et hoc enim ego adi jcio, N ita melius respondet,scilicet optum M in hoc, 8c in omni collyrio, mediα camentes Q. Verum adiicere oportet, quod ex lacte ipso stluatici papaueris capitu sit, non ex succo folioru eius,ut pigmentarii institores eius rei comα pendii causa faciunt. illud enim cu magno labore exiguum conficitur, hoc sine molestia & abundanter teritur. Ante omnia crocu aqua pluviatili, derinde adiicitur sarcocolla, glauciu,opili, tragacanthu,ptius omnia seorsum macerata non multa eius generis aqua: utqprimu,id est si potest fieri) ea: M. dem
327쪽
scRIBONII LARGI Fo. . dem die singantur eollytia: solet enim diu neglectum mortario inarescere. His uti primis diebus collyriis, non caeteris auxiliis prout res postillat, a stinendo dico sanguinis detractione, meliusque eam caeteris proficere ad firmo. xxiii. Cum vero pluribus quis diebus vexatus fuerit epiphora cum perseuerantia tumoris, Sc pituita ipso calore oculorum glutinosior visa fuerit quod fere sexto septimo que die accidere solet) tu proderunt 8c ea quoriim genus superius improbauimus,composita ex rebus metallicis. Facilius enim iam patiunnir oculi si modo exulcerati non fuerint) iniuria quorum praeci ro Duὶ hoc mihi placet quod 1 colore φαον dicitur. Accipit aute haec:arris ustiu .g.xii. cadmiae ustae. .g.xii. stibii cocti. X. g. Qi.acaciae chylismatis . g. vj aloes. . s. iij.opii. X. g. ii. oe .X . g. iij. castorei victoriati pondo,myrrhς,licii,iciem scilicet pcderis,commis. decem dc octo,aqua pluviatili quae sunt durata diu, terutur donec leuissima fiant: postea cstera alio mortatio singula trita admiscentundu tollendum est, comi adiicitur. Hoc quidem etiam in initiis utuntur, cum oui aquato liquore per se,vel cucollyrio quod a cinereo coloreumfi- appellatur. xxiiii. Collyrium spodiaciim 1 quibusdam cinereum dicitur,componitur auteex his:cadmiae, tryitidos ustr super testam donec incandescat,& vino fato terno excinctae. .g.H.cretae semiae,quam vocantastera. ὁ .g. lxxX.stiabit cocti. .g.xx.opii. F. g.κ. commis Alexandrini. .g.M.Teruntur haec omnia aqua pluviatili,commi ultimum adiicitumante hoc, cu caetera leuia sunt facta.opium miscetur maceratum pridie aqua. Facit hoc per se etiam initio cum tenuis abundane que fluit lachryma, δέ pustulae molestae
sunt. Aut cum prima tunica oculi exesa est,esii ve exulcerata. Cum purum ulcus est, diluitur fere ovi albore,quod est tenuissimum. XXV. Ad sordida ulcera oculorum, crustaeque habentia, quas Vocant, item carbunculos quos Ταρακας dicut,facit bene N per semel atticu pyxide cyprii aeris conditum,& repositum mensibus duobus, nec minus: quanto N enim diutius remanetemcacius fit. xxvi.
Sed praecipuὶ hoc collyrium quod qindam Athenippu, quida diasmyr I
nes, quidam ἰώ λ: vocant, quia boni odoris est. Sed praecipue hoc, quod etiam ad pustulas, papulas Q,8c suppurationes oculorum facit,& ad cicatrices non veteres,& ad palpebrarum recelem, aut in corporibus tenuistibus aspritudinem.Oportet autem eo ad sordida ulcera diluto cum oui albo, id est, aquatissimo uti deinde cum lachrymae fluere desierit,esnereo suser i tingere. Ite ad pustulas ex ouo tritum facit. Ad papulas veQ,8c ad dolores m rubore, M distentione oculi sicca,cum lacte muliebri N ex aqua . Aut ad cicatrices recentes extenuandas. 8c palpebrartura aspritudinem tollendam,
o subiecto scilicet specillo,aut inuersa palpebra, si quis eo utatur.Coponitur Aa iii autem
328쪽
Collyrisi Psittacinu a colore ita dictum, facit ad epiphoras quς clim tonui Sc acri lachryma consistut. Item ad ustiones Sc solutas cicatrices,& vaestu tumorem,quem quia a loco interdu videtur propellere oculu,- rivocant,cum oui albo quod est tenue.Sed praecipue facit,cu quasi sanguine suffusi sunt otuli,& ob id nullum nis letus timum collyrium patiuntur:reucipit autem haec:Croci. .g.iiij.cadmiae. . .iiij.stibis. .l'. iiii. opis, io' .l '.ii. commis. .g. ii.amyli N recentis &dulcillarii. λ .g.iiii. Eodem modo quae scripta sunt in mortario debent teri ex aqua pluuiali. Amylum autem cum iam fingendum erit collyrium, adi j cietur. interdum 8c hoe sirpe inunganturqusprius Athenippo eurati sunt. His fere collyrijs leuibus
omnia quae circa oculos cu tumore & dolore fiunt,remediamus.
Collyria acria. xxvij. Crioribus autem iis ad cicatrices extenuandas, & palpebras aspe'
ras,quod quia ex quatuor rebus ut quadriga equis constat,& cet lieres effectus habet, se dicitur.Recipit aut haec:arrisvsti. . g. iiii. thuris arboris corticis.X.g.ui .ammoniaci guttae. .g.iiij. com I inmis. λ .g.itis.Teruntur ex aqua pluuiali. XXhX.
Hoc etiam supeructum,ad puerorum epiphoras,8c qui non susserui ine inctionem facite ut huiusinodi medicamenta, quae vocant. Croes sculi pondo uncia,commis pondo uncia:haec aqua teruntur, fiunt colly I
Est&hoe medicamentum satis emtax,quo ita oportet palpebras pertingere,ne quid intra oculum fluat.Recipit autem haec: Croci siculi.Ν .g.sii. Crocomagmatis. .g. xis. thuris. . . iii.aluminis rotudi. . g. vi. opis. σ.l .myrrhar. X. . ij. commis. R. g. iii. Vino falerno teruntur, cum leuia facta sunt,&crassitudinem habet mellis spiis adiicitur passi cretici. g. ι, sextans: reponitur pyxide stagnea,s passum adiectum non erit,coli yrium
Benefacit Sc hoc medicamentum,quo Augustus usus est,fc recipit l, :
ginis succi vel seminis . . . v. Vino falerno teruntur, cu leuia facta sunt, N spissitudine mellis habet. Adiicitur passi sextarius, aut hemina,aut rursus commiscetur.Reponitur vase stagneo,vel argenteo. XXXii. Collyrium psoricum ad caliginem,&ad aspritudinem oculosk,siccaeliperturbationem sine tumore,qua leto χολαι vappellant. Facit hoc collyriu. bene
329쪽
heia quod psoricon dicitur.Habet autem haec:Croci. . . M l. psorici. X. g. mi. psiminithii. . q. tui. opis idem, piperis albi idem,comis.
vi.aqua pluuiali commiscentur,teruntur. XXXIlio
atratioticum collyrium d aspritudinem, M caliginem. Recipit authre: psiminithii. . q. vi. piperis albi. . g. i. omphacii. . g. ii. cadmis. . g. iii.Opobalsami. R. g. is . opii. .g.j. commis. teruntur aqua pluuiuali. Colluri u hoc melius stiperiori ad caliginem facit. κxxiiij. Staehon,quod vocant, ad eade. Fere aut mulieribus prodest.Habet haec: cadinis. F. g. xii. stibis. X. g. vs. piperis albi. . g. ii. mysis usti donec puIες niceii fiat. X. g. ii. aeruginis rasae. λ . g. i. M vi oriati,aeris floris idem, coemis. . g. v. aqua pluuiali teritur. XXXV. Collyrium acre ad extenuandas cicatrices, Sc quis veteres. liginemque dc aspritudine oculorum, quod semel intinetiim plurium dierum essectu stat. Oportet aut eo aquato uti,diu enim tenet, ammoniaci guttae. Dilui ualia qua teritur tem .L portet lubiicere sipecillum,aut inuertere palpebram, pris usti. . g. XXiii, fruginis. .g. vs. croci. X. g. X. myrrhs. X. g. i. nardi spicae. y. g. ib i. casiae rutae fistularii victoriati.g. piperis albi grana. xlv. commis.
nouem, vinoctio teruntur. . XXXuii.
Medicamentu liquidu ad palpebrarsi veterrimam aspritudinem, & αα crescentem carnem, quam vorant . Item callum durissim im, Hyα ram appellant, quia est liquidum medicamentit,carnem ex palpebris tolesit sine magno dolore. Recipit haec:Myrrhr, thuris,croci, singulorum. λ. r. iii. mysios. . g. iii. chalcitis. λ . s. vj.Haec tertitur diligeter aceto acri: ubi leuia factasunt,& habet spis studine passi, miscetur eis mellis attici. g. libra. Deinde in patella aeris cIpris super carbones posita inferuescit, donec mellis habeat no nimiu liquiu spissitudine: atq; ita reponitur puxide aeris 3o cyprii. Cu opus fuerit, inuertitur palpebra: deinde hoc medicamento susifricatur curiose ad delachrymationem,id est, ubi desierit mordere medicamen. Rursus inuertere oportet palpebram, atque ita pollice impresso membranas innatantes abducere, quae facile subsequuntur. Post haec cinereo ex aqua inungendi erunt crassiore. Hoc inunctiim multorum annoru callos,
Naspritudines palpebrarum desperatas a quibusdam oculariorum paucis diebus tollit. xxxviii. Hygra ad sutasones tiloru quas Grsci inin ατα dictit,medicamenc in liquidit. laniculi succi. .g. iii.opobalsami. . g. iij. mellis attici. g. iij.olei veteris. X. g. iis . hyaenae talis. X. g. i. euhrbii. . g. j.Hoc, oleo diluitur, c ita commiscetur ceteris. Aquato uti oportebit hoc medicameα
330쪽
to: est enim acerrimum, & undiq; humores trahit.auamobrem non sunt inungendi qui capitis dolorem,aut grauitatem habet. Item ante biduum, aut triduum ut aquam bibant quos destinauerimus eo unguere. 4uaqua melius facient etiam,si perseueranter aquam potauerint: vitio enim moleαstissimo facilius inter initia carebunt. Non praeterit me ,habere te prudeles ocularios,quibus si nomina dixeris collyriorum in hoc libro scriptoru,contendant forsan se quoq; habere eadem coposita: sed si pondera, aut effietiis coparare voles longe diuersos inuenies. Ego enim ipse eode nomine multa composita,non iisdem ponderibus & rebus,interdit habeo: sed his maximὸ probatis utor. Nec utiq; adfirmo non posse M alios eadem habere: nam 8c io ipse ab aliis accepi, sed rarb. Scio quosdam ocularios simpliciter tradetracopositiones,m'; multum elaborasse, ut veras N incorruptas acciperem .coscius sum mihi. Neq; illud rursus dico,nouas,8c non aliquibus notas in hoc libro cogesturum compositiones,veriim etiam quasdam diuulgatas,8 ut ita dicam publicatas:eiusmodi enim,quia efficaces sunt,etiam pluribus in
Ad autium dolorem. XXX,. D auriculae M tumorem, Sc dolorem sine ulcere prodest herbae
urceolaris,aut cucurbitae ramentoru succiis tepens per strigilem
in foramen auris dolentis infusus. Item bestiolae multorum pel in dum squae tactae conduplicant se in orbem pitulae roti indisssimae similem,
stico complures inseruefactς vase serreo, benefaciunt. Prodest& gliris pinguis, 3c galling adeps,& medulla bubula,liquefacta,reperisque intilla. xl. ,ed precipuὶ picis flos, quod .lamia appellant, cu oleo communi midiactu, ita ut tertia pars sit olei : Nam 8c dolores sedat, & fer non patitur stipusi rationem fieri. Et si facti fuerit,eade respersanat. Ad summam ego ipseu veratus ab aure, cum multis friistra usus essem medicamentis. ab hoc
sum perlinatus,& alios complures sanaui.Florem picis aute appello, quod excipitur dum ea coquitur, lana superposita eius vapori:hoc etiam grauitaa ιotem odoris protinus tollit. xli, Item benefacit hoc medicamentum ad tumore m, de exulcerationem auriu, aceti acris sextarii duo,incoquuntur mala granata, quibus coriarii ututur,quia semper valida sunt,nec unquam mattirescunt, ydis dici α Graeci diαcut,donec madida fiant: tue haec adiiciutiit 8c admiscentur: Aluminis fissi
Uzia,acaciae succi. g. quadras. Reponitur medicamentu ampulla vitrea.
Cum opus est,ad tumorem quidem calidum per strigilem inuinditiiu:d inde forame summum lana succida tegitur. Ad ulcus autem frigidum per eiusdein generis lanam 8c auriscalpium iniicitur. xlij. qui caro excreuerit in foramine auris, compescitur sine dolore aut ferro hoc