장음표시 사용
21쪽
suisset, ea inane paucis repeteret. Agnoscere autem, itum it in eodd. praeserendum puto illi, quod vulgo Iegitur, ,cognoscere, M quia aptius mihi videtur diei de animo. Quod si quis ea, quae vulgo postri,praeceptum laguntur, issic ut, sinenda putet, ei scribendum fuerit, ,si t
I. 2 , 57. 58. , quo emi nil Socrates, ut discere nihil aliud sit, si recordari. Quem locum mulis eum accurauus explicat in e sermone, quem habuit eo ipso die, quo excessit e vita docet enim, quemvis, qui omnium rerum rudis esse videatur, bene interroganti respondentem. declarare se non tum illa discere, sed reminiscendo recognoscere, meo vero fieri ullo modo posse, ut a pueris tot rerum atque tantarum insitas et quasi consignatas in animo notiones, quas ἐννοίας voeant, haberemus, nisi animus, antequam in corpus intravisset, rerum cognitione riguisset suum e nihil es et ut omnibus Iocis a Platon disseritura, nihil enim puta esse, quod oriatur et intereat, idque solum esse, quod semper ad sit, quia ιδέαν appellat ille, nos pectem - non potitit animus haec in corpore inclusus agnoscere cognita attulit etαμVerba illa: Ariuumque nihil esset varae sunt ab interpretibus explicata, meque tamen ita, ut, quid vobierit Cicero, recte videatur in teuigi. Nam et Sintne ea per Se intelligenda, an cum iis, quae sequuntur, jungenda, ambigitur, et, si jungenda, quid ex insequentibus adsiscendum ait, dubitatur Iam illariachii sino tibi rejicienda ratio, qui ita verba II inieipretatur: umqve o milii sora is existeret . . Aurunque, quod in rerum temarum natura esset,ndii esset Neque vero Ioietius non lapsi is est, cujus hae sunt et is offenbar agi aber Cicero
nidit an refrenen tonnen re. In quo primum illud reprehendendum, quod scripsis nunda ni tδxoax, o habe re Nam aut ii ii cendum erat oriri ha nidi sti', ve si ita esset , uti banidit semescit ei aut ita pergendum ni tonsterari' ine fuit quidem, quum esset a Cicerone
propterea scriptum putarem, quod non ita esset Sententiam, ut secit, conclusurus, sed ex Socialis mente omnia dicturus interpositis autem deitide iis, quibus, quid Me a PIatone diceretur, explicaret, ab illo consilio abdiaetinn, reliqua si adjunxisse, at sua. Omnia autem reputanti milii probabilius visum est, Ciceronem statim ab initio haec non in aliena mente, Sed e sua, Ioculum esse. D
inde etiam pejus est illud, quod explicandi causa addidit Molatus: γ,d. h. a nidit miris id,
eri stirie. Neque enim exstare Plato negabat es, quae sub SenSu caderent, sed ea esse non
eoncedebat Denique, quod dixit: ' ab her menso fidine et hie nidit a nectenue tonnen
id quale sit, nisi Iauna videas, vix intelligas Nam quod ,auerimnen' dixit, quod agnoscere Cieero, id nihil est, quum non id agatur, ut concedatur aliquid Verum eSSe, Sed ut omnino, quiae sit, intelligatur. Est enim agnoscere nihil hoc loco, nisi ,erte niten qua quidem signismilano non semel hoc verbum ab ipso Cicerone stirpari, nemo est, qui melliis ciat, quam ipse Κlolgius. Jam vero Ern Dav. Ηotiing. Orili, ita vel ba illa cum insequentibus iungenda putant, in sii:
22쪽
,,Quumque nihil esset, quod oriretur et interiret, F. A. Wossus ,quumque nihil esset sess. eorum, quae in parenthesi sequuntur . Qui omnes mihi non videntur satis perpendissa eum Iocum Platonis, Phaedo cap. Is seqq. d. talib. quem haud dubie voluit Cicero exprimere, sed
nimio quodam abreptus, ut saepe, stentandae doctrinae studio, non satis luculenter expressit. Qui locus si recte a me intelligitur, haec habet Tenet profecto animus notiones earum mim, quae vere sunt, θων οντως ν ζων velut boni, pulshri, aequi est. Neque vero eas notiones, dum in hac vita suit, potitit sibi comparare; ibi enim in hac vita potest cognoscere, nisi ex iis, quassensibit perceperit; quaecutique atriem percipiuntur sensibus, ea ad notionii illarum persectionem
ac stabilitatevi adspirare illa quidem videntur, pervellire non possunt, quippe quae nec Semper, nec omnibus partibus talia sint, qualia videantur esse. Sic, ut bonum esse aliquid intelligamus, ipsum bonum quid sit, jam ante comprehensum animo teneamus oportet; quae enim appellamus bona, ea volunt quidem soυλονται esse bona, sed id, quod volunt, non assequuntur. Quocirca
animus, quum ea, quae sunt, in corpore inclusus gitoscere non potuerit, cognita ea attuli e putandus est, et reminiscendo tantii in recogitoscere. iiodi, recte tiae a me explicata fiunt, verba
illa Ciceronis quemadmodum intelligi debeant, dubitari vix poterit. Sunt ea certe per se intelligenda, et quae sequuntur, ea ita adjuncta sunt, ut non rei, sed caiisa declarationein habeant; neque tatne a lotgio intellecta sunt. Erat enim ita Cicero scripturus Quumque nihil eoruin, quae percipit in vita animus, tale sit, quale et vult et videtur esse, non potuit ille haec, quas notionibus illis conlprehelisa tenet, in corpore inclusus agitoscere. Sed quum illud in inentum veniret, quae non essent talia, qua ilia viderentur esse, ea aliis locis a Platone ne esse quidei dici;
ne id ignorare videretur, nihil scripsit, nisi haec ,,quumque nihil esset, idque cur ita diceret, pluribus verbis explicavit. Quocirca ita haec vertenda esse puto ,,unbia nid)t6 ma die Seela
Restat, ut pauca dicam de verbis illis, quae sequitiatur: ,idque solum esse, quod semper ala sit, vale δεα appellat ille scin quibus equidem aninitim iiiducere non possum, ut, quae ita in excipiant, ut hoc Ioco ,sale, Male, ea non putem ad se invicem reserenda esse. Nequavero, si ita ea accipias, non inepte Iiae dici putes: ,quod semper tale sit, quale ἰδέαν appellat. Cur enim semper quod enim tale sit, quale id, quod δεα appellat, id nunquam non esse tale, quia est, qui non videat, quis, qui id addi posse sine ineptia existimet Cicero autem quid scripserit, licet videre ex eo loco, iii est Acad I. 8, 30. ,meniem volebant erui essa judicem, quia sola cerneret id, quod seinper esset sitnplex et unius iudi et tale, vale esset. Hanc illi δε αν appellabant et c. Seripsit iiii hoc nostro loco quod semper sit tale, quale sit, quia1n ἰδίαν iappellia ille . Sic non modo quale quod est in optimis codd. sed etiam quam sqiiod tu vulgatis legitur, sulim laetim obtinet. Ibid. I. 28, 92 Quasi vero quis quain ita nonagiiii antios sollit vivere, ut, quum sex finis consecerit, reliquos doriniat. Ne sues itidein id velint, non inodo ipse. Corruptum Iocum esse prinius sensit Lanibinus nauli postea defenderunt alii nemo autem
23쪽
in eo ossendit, in quo uno offendere debebant omnes. Delevit enim Lambinus illa, quae in eodd. leguntur omnibus: non modo ipse; nimirum hoc Vidit, non posse ipsum M opponi ,suibus. M Aiosuis opponi certe poterit. Itaque Iegendum ne avi quidem id velint L quod a nemine, quod
sciam, animadversum esse, satis mirari non possum. Quid enim Sues habent, quare comparentur cum eo, qui se dormire malit, quam mortuum esse Sui Ver quemque vivere volunt quam diutissime, itaque etiamsi dormiat, modo vivat, videantur id aequius serre posse, quam si omnino mortuus sit id igitur negat eos Cicero esse, si nulla spes sit, ore, ut ex eo somno aliquando is, qui obdormiverit, reviviscat. I. 36 88. - illud excutiendum est, ut elatur, quid sit carere, ne relinquatur aliquid erroris in verbo. Carere igitur lio significat: egere eo, quod tabere velis. Inest enim velle in arendo nisi quum sic tanquam in ebri dicitur, alia vadam notione verbis dicitur enim Ilio modo etiam carere, qui im aliquid non habeas, et non Ilabere te entias, etiamsi id sacile patiare rere in malo non dici ur; nec enim esset Mendum dicisur illud, hono carere, quod est malum. Sed ne vivus quidem bono caret, si eo non indiget etc. Sanum non esse Iocum negari vix poterit. Et taIem quidem, qualem scripsi, e cod. Bern. praebent edd. recentiores sere omnes; raniiqiliore But: carere enim in maIo non dicitur, aut: Hearere enim malo id non dicitur. Repugnant autem haec non iis modo, quae prοXime anteeedunt, verum etiam aliis Iocis multis,
quibus ipse Cicero culpa, stipplicio, doIore, tantine, maIo, febri, perturbatione animi calere dixit: neque sic, ut tunc factum est, aliingi ad sirperiora poterant. Explicandi particulam enim a librariis additam esse, quippe qui deesse aliquid Viderent, non immerito viii docti vidontur iis-picati esse, nec maI Lambinus autem enim bolvit Nerii ita Carere ini igeiitIid eti
si carere, sic nude positum, eo modo Verti posset. Ac sitit, quum unius voculae transpositione sanari Iocum posse putarem, si ita scriberetur Carere illud in malo non dicitur; neqtie enim esset dolendum dicitur bono carere te. - nae conjectura haberet fortasse, quo cominondari videretur, praesertim quum ne lae quidem admodum Placeant, quae vuIgo Ieguntur: .dicitur illud bono carere nisi alivd quiddam oecurreret, quo ab illa pinione statim dicerentur. IIabent enim codd. fere omnes non in malo sed in morte A quod summus vir n. Ceni tritis negavit se intelligere, recepit Davis. Oret explicare itidem sonatus est, nec tamen probari sibi ait unus lolgius, planissime rem perspiciens, ita interpretatur: Non inelii obten, ter in
Quasi vero idem sit, tirum dicitur dicas, an dici potest aut non id omnino Cieero agat, ut, quod dici videat, id recte dici neget. Quodsi ita Versandum in interpretandis veterum scriptis enseamus, ilii videlicet erit, quod non Videamur Deile expedire posse.
24쪽
Equidem, si eum editionibus codices conjungantur, paucis immutatis sanari posse hune Io- cum arbitror, si ita scribas: MLam carer malo in morte non dicitum; nec enim esse id dolendum dicistia illa b ocorere, quod in malum. Superest, iit haec Iesesidant. Ac fimim quidiem sententia, quae his verbis Melinr, et perspica esse, et apta videri de t. Nam quum duplicem Cicero carendi esse notionem docuisset, uteram egendi eo, quod Ilaber vesis, alteram non habendi qum sentias te non habere, etiam si id facile patiarer ut herum sit otio carere, ahertim possit etiam esse malo, una uistm Dommunis sit nota sentiendi non inepte sane ita pergit, ut paucis declaret, utram earum notionem carendi verbo subjiciant, qui carere mortuos dicunt, ilippo qui non malis carentes eos, sed bonis faciant. Quorum deinde ita e Ilit opinionem, tu ne vivos quidem carere bono aliquo doceat, si id non sentiant; nedum igitur mortuos, in ilibus alum initIa ne suspicio, quidem sensus remanserit, nihil omnino esse, quod ad eos pertineat. Itaque Plana omnia, nec quidquam erit parenthesi inchidendum ima est et continuatu euientia. Transeamus nunc ad ipsa orba, . in movisso videamur aridacius. Iam igitur quod scripsi, ex eo vel Min,' vel ,eni esso natum puto, quod uixumque in libris legitur, idemcis esse transpositum; ,id autem in suum locum ex alieno video transtulisse denique illa ut panerem, Bdductus sum unitis odia Aug. Vestigio, ur ii est illo. Videntur autem librarii propterea illud omnes scripsisse, quod ita verba consulierent dititur liuid, quod malum est,
Sed iiam Voculam hoc Ioco transponendam falso putaveram, eandem uescis an meta --eam transponendam esse alio quodam Ioeo, qui est:
III. 24 58. 4,Et mihi quidem videtur idem set accidere iis, qui ante meditantur, quod us, quibus medetur dies inis quod ratio quaedam sanat illos, hos ipsa natura. inteIlaeto
eo, quod rem illud continet, malum, quod opinatum sit esse maximum, nequaquam esse tantum, ut vitam beatam possit evertere. Hic quum codd. alii xem, In remedium praebeant, Labiti utrumque, quibus probaretur.
Gn. quod remedian illud continet; via ,, quod rem continet, illud mesum; ceteri pletique recentiores , Ibissi omnino eiecerunt Molatus codicum illam, quam dedi, ac turam retinendam putat, eamque ita interpretatur: i ad dem nian ingestheu hat, meis die eigenti tui ted auptlache enthast, ast in uehesis. f. m. Qui etiam miratur tarditatem interpretiun, qui non viderint, idcirco it Iud esse postium, ne quod salso ad oein releuetur Miudem inteo singularem illam ac paene nimiam interpretandi subtilitatem viri doctissimi, qui quae sexeenties ita juncta pronomina lagantur, ut ad se inVicem reserantud, ea, o codicis Regis Iabesastetit auctoritas, nolit hoc Ioco eodem modo, quo semper Ilas construi, et ineptam essicem sententiam malit, quam do illius libri a toritate quidquam deutrahere. Ne illud quidem reet dici videtur , Pitalis dem man uigetes en at; vertendiu erat potius λ,burch bie euisi t. Ceterum reputanti mihi, quemadmodum natam esse utramque codd. Scripturam putarem, haec maxime probabilis visa optim
25쪽
est. Erat a cicerone scriptum Dinfeliecto eo, quod rem contiaet malum te deinde
transposita per errorem aliquem vocula illud ε post ,rem, quum ea inter se non congruerent,
factum est remedium illud, quod per se quidem aptissimum esse, vix erit, qui neget postremo Millud M omnino omissum. Ceterum in illis quod opinatum sit esse maximum vereor, ne nihil mutandum sit, sed migratio quaedam legis agnoscenda. Quodsi quis emendare velit, ei opinatus sis scribendum
Iam vero, ut hoc Ioco ,illudi, cita alio loco tamen non videtur suo Ioco collocatum esse. I. 35 85. Quod si ante occidisset, Priamus tamen eventum omnino amississet, hoc autem tempore sensum amisit malorum. Quo in Ioco mire dissensiim interpretes Moiκius ut sero semper vulgatam defendit, aptissimam esse particulam ,tamen M ad eum Iocum existimat, quae etsi pertineat ad totam sententiam, suum tamen Iocum ante eventum habeat quod verbum me maximo hoc Ioeo fuerit esserendum.
Vertit ita menit e aber her gelchieben mare, urbe ex eboch aber audis bem Gintriti uberrhaup entgangen stii; o aber entsing er em Serui se de ungsuffδ Quo quid potest esse jejunius, quid Cicerone quidem indignius Asiri pro istanten scripserunt istum, quod est in
libris nonnullis et scriptis et impressis, otiosum esse judicat IIIoserus, non improbarem ego, nisi paulI ante de alio tempore usurpatum esset. ῬIerique talem praetulerunt ex conjectura Praeterea possesne latine dici eventum amittere, dubitatum est a mullis Wolfius ita explicavit, ut
amittere diceret esse sich ima enigehen Iassen, au ben panden assen, nichi grade versieren. ex urbe dies traurigen rei gnisse nidit ersebi haben. In quo quemadmodum cum primis X-
trema congruant, non intelligo. Schiiletius ita scribendum putavit tum eventum omnino, hoc autem tempore sensum amisit malorum quod negat Moserus recte dici posse, propterea quod suppIeres amisit, non amisisset Ipse Moserus cum mitingero sentit, qui ita scribi voluit talem eventum omnino non habuisset quod ego in hanc, quae nunc habetur, formam mutari potuisse
Quae quum ita sint, alia videtur ratio ingredienda esse, quae nescio an taciIlima sit Quid enim, si ita scribamus: ,quod si ante Occidisset, eventum omnino amisisset, hoc autem tempore tensum tamen amisit malorum ZIam suo Ioco particula illa posita erit, quae tanto opere vexavit interpretes, quodque Mot-llius exemplum asser ex Orat in Catil. III. 5, 10. Tum Cethegus, qui ante aliquid tamen de gladiis ac sicis, quae apud ipsum erant deprehensae, respondisset et c. id quum ad eam, quam ipse Vult verborum structuram defendendam nillil omnino valeat, ad hanc quidem nostram egregie convenire apparebit. In amittendi verbo autem non esse puto, cur haereamus. Amittit is , ni adimitur id, nod aut habuit, aut erat habiturus id autem fieri morte quis neget Itaque quem qui habere eventum potest, eundem morte potest amittere: Ipse autem Cicero de Divin. II. 22. ,,Si, inquit ,ab adolescentia scisset, vos eventus senectutis esset habiturus. Ceterum quod etiam in iis, quae proxime antecedunt, vulgatam Moietius retinet, suoque more defendit, quum uitul
26쪽
possit Petri Crassi emendatioue Velius esse, id nunc quidem omittendum puto, et de duobus aliis Ioela pauca dicenda. PHmum enim asseram Ioeum, in qua non transponenda particula ,tamen oed emendanda mihi videtur Est is autem: III. 34, 8I. 82. Traetatum est autem a nobis id mmis emtudinis, quod unum est maximum omnium, ut eo sublato, reliquorum remedia ne magno opere quaerenda a
bitraremur Sunt enim eria, quae de paupertate, certa, quas do vita inhonorata et insoHa diei mIeant separatim certae scholae sunt de exilio, de interitu patriae, de servitute, de debilitate, de caecitate, de omni casu, in quo nomen poni solet calamitatis. Haec Graeci in singulas scholas et in singulsa libro dispertiunt: opus enim quaerunt: quanquam Ienae disputationes sunt eleetatienis Et tamen, ut medici toto corpors rando minimae etiam parti, si condoIuit, meden- sic philosophia, quum universamae tudinem sustulit, tamen si quis error aliunde exstitit, si paupertas momordit, si ignominia pupugit si quid tenebrariam offudit exilium, aut eorum, quae modo dixi, si quid exstitit, et si singularum rerum sunt promae consolationes, de quibiis audies tu quidem, quum voles. Sed ad eundem sontem revertendum est est. Exscripsi ea tioque, quae proritae ante dunt lamin, de quo maxime agitur, quo melius possent omnes, qui legerent, de sententiae natur et de ea, quam propositurus sum, ver rum immutatione iudicare. Est enim hic nequaquam amis adhu explanatus Iocus. Libri quidem uotilae dissentiuut Pro eo, quod in plurimis legitur sustulit, ' est in quibusdam sustulerit; ε,,elad in optimis tibia conjuncte scribitur, alii dirimini, in nonnullis est et sic. Interpretes
autem praeter Motatum omnes Varia tentarunt, quibus emendarent lacum, quem se viderent om-
modo explicare non posse. Quorum rationes recensuit Molatus, qui in quaest. Tullian hune Ibeum fusius ipso tractavit. Plerique Verba illa 4,et si aut Iane 6 erunt aut uncis incluserunt, nonnulli mutarunt, fuerunt etiam, qui anaeοIuttion esse putarent. Ipse lotrius nihil mu tandum enset Qui, inquit, in Verbis iliis: Et anien ut medici etc. omnem sententiam, quam est dicturi Cicero, amet et ea, quae supra dista sunt, attendit, statim intelligit hane plenam esse sententiam: AEt tamen ut medici toto corpore curando minimae etiam parti, si e doluit, medentur sic philosophia, riuum universam aegritudinem sustulit, meditanam tamen
asseri, si quis etc. Quod quum adeo facile ad intelligendum esset, quam igitur hebetes aetardi ii, qui tamen non intellexerunt l) dure misit Cicero: praesertim quum interpositis permultis verbis constructionem, quam continuare Volui e in sequentibus Ossit videri, sine sententi detrimento ad finem perducere vix posset. Pergit deinde ad illa extrema, ,et si singularum rerum sunt propriae consolationes, eaque ita explicat: et si singulae res propriis rationibus sunt curandae consolandaeque, Vel et quaecunque res singulae singulis consolationibus egent, . tantumque diei abesse, ut corrigenda ista verba putet, ut sibi sine sententiae noxa abesse vix
Et haec quidem Mosero ita probantur, ut ea quasi excursum ad editionem suam adjunxint.
27쪽
Ium qisidem cur probari non possint, paucis nune exponam. Primum lalis hoc mihi oncedi ab omnibus arbitror, quum tamen isti partieuIa adver uva, qui id suseipiat, ut eam aliquo Iseor to positam esse defendat, ei demonstrandum esse, cuinam sententiae adversetur ea, quae
eam particulam habeat quod facile est in illa primo ,tamen, quo hae tota, de qua nune agitur, incipit sententia in hoc altero autem apte fieri posse negaverim. Opponuntur enim haec, quae nostra sententia continentur, iis, quae proxime ani edunt ac nimirum recte ita diacitur Sunt certa, quae de singulis malis dici soleant, eaque Graeci in singulos libros disper liunt; et tamen ea omnia lillosophia, universa tollenda aegritudine, Ompleetitur. Quare, quid Iiabuerit summus vis F. A. Wolsus, cur illud tamen quasi anticipando poni diceret, ideoquo suo Ioco postea repeti, non intelligo. Jam Vere alterum tamen Ἀiii tandem habet, eui adversetur Nam illud quidem credere non possum, nihil nisi primum illud esse a Cicerone repetitum quippe quae tam inepta repetitio, tam alieno Ioe facta esset, ut ne ea quidem quam solent in his libris reprehendere, negligentia Videretur Xeusari posse. An quis erit, qui haec sibi opponi contendat, si quis philosophiam dicat, quum universam aegritudinem sustuIerit etiam singillis malis medicinam, non afferre, ut totaius UuIt, Sed attulisse Est euim hie Deiaquens usus et notissimus parti Iae ,quum, alimet indieativo, ut nihil as ud denotet, nisi ,,eo, quod, ε nostrum , indem quod, qui latine nesciunt, quum volunt exprimere, dum scribunt. Imo etiam scribendum erat, non tamen. Deinde, exspectari quidem talo quid quale nos intelligere jubet Moinius, vident omnes illud recte dubitatur, num id omitti queat abis, qui vel mediocriter scribere didieerit; equidem certe animum inducere non possum, ut a Ciceron omissum putem, praesertim quum, qui Scripserit, tam facili conjectura assequi tiossimus. Se ipsi enim, nisi omnia me saliunt, ita riri Philosophia, quum unt Nersam aegritudinem stulis, austriat etiam est in quo quum geminatum Verbum esset, iterum librarii, ut saepe omiserunt. Denique in illis, quae sequuntur et si singularum rem sunt propriae consolationes s non video quid sit, eur non eam recipiamus Scripturam, quae est optimorum librorum etsi ε i. e. quanquam, quod vi concedentis, esse, non, ut filoinius Vult desiderari, quae ad Singulos doIores consolaniados afferri, non modo soleant, ut ante di rat, Sed reet et sommode possint. Haec mihi orte non modo non deterior quam illa altera eorum Verborum ApEeatis, sed muIto etiani melior esse videatur. Iudicent alii. III. 2, 3. Accedunt etiam poetae qui quum magnam periem doctrinae prae se tulerunt, audiuntur, leguntur, ediscuntur et inhaerescunt penitus in mentibus. Quum vero aeeedit eodem, quasi maximus quidam magiSier, populus atque omnis undique ad vitia consant liens multitudo; tum plane inficimur opinionum raritate, a naturaque desciscimus: Ἀ- nobis optime naturam invidisse videantur, qu nihil melius homini, nihil magis expetendum, nihi praestantius honoribus, imperiis, populari gloria judicaverunt te me primum fuerunt, qui egendum putarent istulwrini quod haud scio an cuique privium hae legenii in mentem venire debeat; quod autem elegantius esse litarunt, lapsi sunt Quid enim impedit, quo minus Ciceronem Putemus etiam de iis poetis aliquid cogitasse, qui nullam
28쪽
prae se tulissent speciem doctanae, ut non omnes semper audiri te diceret, sed tum demum, qtium doctrinas quadam specie riderentur excesseres Itaque in optimorum codd. auctoritate acquiescendum. Alia ratio est eorum, quae sequuntur paullo postr ut nobis optime naturam invidisse videantur, in quibus interpretes praeter Motaium Ossenderunt omnes Lambinus ,optimam naturam volvit, Bentissius ,optimam magistram; optima naturae Gmnov; optima natura Aratre ad Plin. an Lambini et Bentiri auctoritatem secuti plerique recentiorum. Orellius isoptime M in margine adscriptum a Iectore aliquo admirante illius sententiae elegantiam, postea illatum esse in contextum putat. Benurii conjecturam, etsi ingeniosissimam, eam ob causam dubitat recipere, quod paullo ante magister populus dictus sit. Motetius vuIgatam ita sere interpretatur: Invidere alicui aliquid est sacere idem, quod qui invideat. Iam vero qui invidet alicui aliqilid, is id ipsum illi, quod invidet, conatur subducere. Optime alitem, qui callidissime. Ergo optime naturam nobis invident ii, qui callidissime id agunt, ut a natiira nos abducant. Ne- quo vero hoc loco Cicero illos, qui illi liomini melius populari gloria iidicent, de indiistria ait d agere, ut nos corrumpant, sed quam viam ingrediantur, eam esse ad corrumpendos homines aptissimam, ideoque videri illos contraria sequi eorum, quae re vera velint efficere. Quae si recte intelligo, idem sibi veII putat iIIa Ciceronis verba, ac si ita dixisset: ut nilii videantur aptius sacere posse, qui naturam nobis invideant, quam quod ii secerunt, qui etc. Nec vero unquam mihi persuadebit vir doctissimus hanc sententiam e verbis illis recte elici posse quamobrem ne illud quidem unquam adducar, ut credam, esse ea verba ita, ut nunc sunt, a Cicerone scripta. Nam optime invidero aliquid alicui nemo poterit, qui vel medeocriter scribero didicerit, ita dicere, ut idem sentiat, quod Motaius Invidet enim proprie is, qui dolet alterum habere bonum aliquod, quod ipse non habeat, deinde etiam, dilatata paullulum verbi notione, qui non vult alterum seu aliquo bono, quo etsi nondum fruatur ille, posse tamen frui aliquando videatur; quod
nostri itidit soniten. Qui si sorte eonabitur id alteri, quod invidet, eripere, vel, quominus ille
id, quod eum habere noli t consequatur, prohibere causa quidem erit eripiendi vel proIsibendi
invidentia neque vero, quum invidere quis dicitur, eo eontinuo dicitur sacere id, quod, si invideat, facere possit. Quar quum nihil insit in invidendo, nisi aut doIere, aut noIle, optime invidere si quis dicatur, id eodem modo die necesse est, ac si optime nosse ergo Ciceronis illa, si egitimam adhibere explicationem velis, non eam, quae tibi ad id, quod cupias, commodissima esse videatur, hanc sententiam liabeant: , ut optime secisse videantur, qui nobis naturam inviderent, qui judicarunt quod ninino serri non posse, non est, quod doceam. Iam si Bent Ieium sequamur, vel si, ut Moserus vult, cum Lambin Benurium jungentes, ita scribamus; ut nobis optimam magistram naturam invidisse videantur, 'haec erit sententia videntur ii, qui nihil populari gIoria praestantius judicaverunt, non id propterea seeisse, quod ita ipsi sentirent, sed quod nossent nos ea uti, quam ipsi reliquissent, optima magistra natura. Nam qu ea sibi, quae in populi potestate sunt, maxime expetenda ducunt, totos se ad voluntatem popidi exemplumque conformant, Virtutem, honestatem, naturam denique ipsam relinquunt. Quae quamvis acuta et praecIara esse sententia videatur, habet tamen, in quo offendam. Quid enim risi quaeras, quinam
29쪽
fuerint ii, qui ita de honotibus et de sama popuIari judicarent, suisse videas eos, qui se non si
muIarent ita sentire, sed vere ita sentirent, qui non tam In Idere ceteris naturam magistram, quam ipsi ignorare viderentur, qui non modo verbis collaudarent ac praedicarent imperia, honores et quae reliqua sunt ejus generis, sed re et factis ipsi ea maxime sequerentur atque expeterent; quorum non praeceptis instituti, sed sermonibus et muIto magis exemplis inducti adolescentes, optima petentes, ad pessima deserrentur. Itaque haec quamvis speciosa, tamen sibi ips repugnare vide- stur sententia nec vero memini me legere, quum judicare non de vera animi sententia, sed de ficta quadam specie simulationis diceretur Quare, quum sine dubio corrupta librorii scriptura sit, neque ea recte a summis viris emendata esse videatur, non erit, ut opinor, is reprehendendus, qui aIiam sibi quandam emendandi viam ingrediendam putet, etiam si idem ei accidat, quod reteris omnibus, ut ad id, quod velit, non perveniat. Atque ego, quum in emendando minima quaeque a librorii fide discessio maxime commendetur, unius literae immntatione mihi visus sum id, quod cuperem, posse sicere. Sic enim arbitror a Cicerone scriptum fuisse: ,,ut nobis optime naturam ii vidisse videantur, qui judicarunt. Ita, inquit, inficimur opinionum pravitate, a naturaque desciscimus, non ut nolimus quidem sequi naturam, sed ut, quid ea postulet, quid aequatur, ignoremus, atque id ipsum maxime naturale esse opinemur, quod sit contra naturam maxime. Aique laec mihi sententia et per se PIana ac perspicua esse videtur, et cum antecedentibus optime congruere et iis denique, quae sequuntur, egregie confirmari. suorum ea, quae proxima sunt, liceat hoc loco adjungere, propterea quod in his quoque turbavit Molgius Sic igitur Cicero pergit ad quam fertur optimiis quisque; veramque illam honestatem expetens, quam una natura maxime inquirit, in summa inanitate versatur, consectaturque nullam eminentem esstgiem virtutis, sed adumbratam imaginem gloriae.
Si cum Moigio Moserus et praebent haec codd. Ierique. Anquirit Moseriis etsi latetur
non incommode scribi posse, tamen cedendum esse codd. alictoritati putavit. DentIejus cum IIanucio et Lambino unam; idque reliqui receperunt omnes; itamquam male Benittitis , unam esse idem, quod ,solam M voIuit. lotzius eam, quam litetur, unam esse Verissimam Scriptionem
contendit, eamque ita interpretatur: ,,unt gerath, a massire Φoite egehrend ma die scatur allelii in besten anssuit, aut Irrthumer . s. m. At primum honestas hoc loco non est da δEchoi te sed Iaus ea, quae est ita eum virtute conjuncta, ut ab ea sejungi non possit ,hle mas redhre; deinde expetere non est ,hegehren' sed 'eriueben postremo, quemadmodum , Optime invidere non est callide subducere, sic maxime inquirere non est optime investigare; itaque nihil attulit II nisi salsum. Neque vero nominativum una, quum sit in plerisqtie codd. non retinendum puto, non quo haec mihi melior esse sententia videatur, Sed quia utramque scripturam ideo commode explicati posse, etiamsi male sit altera a filoteti explicata. II- Iud dubito, num recte dicatur natura honestatem etnquirere neque enim, quod ego Seiam, soIet hoc verbum eo modo Cicero usurpare, ut nihil sit, nisi quaerere, aucta quodam modo et ampli- sicata vi Iirius verbi, ut uehnero videtur; sed ita pleriimque dicit: inquirere in rem, quod
30쪽
- Ddimirim eat, aut philosophorum, aut ontano perseruiantium aliquid, ut neque In naturam videatur, neque in honestatem adere posse. apropter quum constet ,anquirere et unquireres in eodd. saepissime inter so commutari, sirius anquirendi notio aptissima hute Leo; non modo ommode scribi arbitror, sed etiam oportere scribi isqrma una natura maxime ampinis
,,iuio meline grave die Nasu am metite strebia' Certe enim honestatem ipsam per se, veImissi adjuncta dignitate exterea, ab ipsa natura expeti, non Stoici soIum, verum etiam Academici et Peripatetici docuerunt, eamque sequi vel maxime debere philosophiam ex quo etiam illud:
conveniente natura vivere. Quare quoniam ita quisque optimus est, ut maximo vivit in eo ac viget
vis illa naturae, veram is honestatem recte dicitur expetμre, sed quum nondum iis animus ex-evIius doctrina sit, pravissimis illis populi opinionibus occaecatus, pessimisque circumventus exein plis, ad illam alteram deserti vanam atque inanem imitatricem gloriae famam popularem, ut non
tam voluntate, quam cursus errore saliatur.
Si mihi et sanasse hune Iocum et defendisse videor. e plura eram allaturus, si id poraugustias temporis mihi ad scribendum concessi liceret. Unum alungam Iocum, deque eo, quam potero, dicam brevissime. Nat. Deor. II. 28, II. Sed tamen, his sabulis spretia ac repudiatis, deus pertinens per naturam cuiusque rei, per terras Ceres, per maria Neptunus, alii per alia, poterunt intelligi, qui qualesque sint, quoque eos nomine consuetudo nuncupaverit, hos deos et veneris a colere debemus. ε in Heindorsus quesesque positum pro qualescunque quoque pro quocunque saxissimat, quod si ita esset, non videtur ,sini potuisse a bi, sed aut sunt, aut erunt,s atquo etiam deesse alvo et, siveri,aut anto illud ,quoque. - serua in parva quidem dition nihil, altera nunc non in promtu est. Αο mihi quidem ita demum apta quaedam videtur et probabilis sententia proditura esse, si pro ,hos deos' scripseris ,hoc eos, quod etsi scio non esse in codd. qui etiam , quos 'abent, tamen puto recipiendum esse. Videntur enim Γ-hrarii, atque etiam interpretes non vidisso prima illa qui qualesque alat pertinere ad intes-ri in cui verbo saepissime a Cicerone adjunguntur, altera illa quoque, nuncupaverit is ea, quae sequiantur, reserenda esse. Nomina Sisici retineri Volabant deorum, quos physicis rationibus
constitutos, ad sabularum errores turpissimasque Superstitiones Poetae traduxissent, neve igitve suo nomina nuneupari vim eam, qua Per omnem naturam terrae pertineret, sed Cereris, et quas
sunt reliqua ejus generis ne videliset Ossenderentur eorum auiam, qui illis ipsi superstitimissi eapti, non possent, venu quid esset, per ieris.