장음표시 사용
12쪽
14쪽
16쪽
oetarum Graecorum quum permultis in scriptis excelsa quaedam et ingenii atque artis plena Xstare monumenta tum in tragoediis quoque schyleis et praecipue in ea, quae inscribitur Prometheus Vinctus, excellentiam et
praestantiam apparere omnes et majorum memoria et temporibus nostris scriptores consentiunt. Neque tamen Verborum solum granditate neque gravitate sententiarum haec
fabula est praeter ceteras insignis; sed etiam propterea quod omnia, quae apud Graecos antiquos ad deorum cultum pertinerent, singulariter quodammodo spectavit, mirifica quadam vi et suavitate animos ad se allicit eorum, qui studio atque desiderio teneantur Graecorum res divinas diligentius cognoscendi. Quamobrem quisquis, quanta sit hujus tragoedias praestantia, paullulum tantum intellexit, me ad eam et convertisse animum et studii atque industriae, quantulum in me fuit, nonnihil contulisse nequaquam miretur. Quod quoniam institui atque huius tragoediae partem aliquam suetice reddendam suscepi, non alienum videtur, priusquam ad rem propositam aggrediamur, paullo altius repetere atque etiam, quae nonnullis saeculis ante jam Hesiodus de fabula Promethei nomine conjuncta commemoraverit, paucis quidem verbis adumbrare.
Teste igitur hoc poeta Prometheus, filius apeti et Clymenes, eo tempore, quo dii et homines Μeconae inter se
disceptabant atque jura utrorumque describebantur, ut victimarum partem potiorem hominibus conciliaret, Iovem dolo decipere est conatus uua re vehementer commotus Iuppiter primum victum atque ignem hominibus detraxit deinde
17쪽
autem, quum Prometheus hominibus auxiliandi causa iterata. fraude ignem surripuisset coelo, et illos et hunc ipsum suppliciis affecit gravissimis. Hominibus enim semina ab
immortalibus accepta maXimae evenerunt calamitates; rometheus autem compedibus firmissimis ad columnam alligatus aquila jecur interdiu recrescens noctu depascente poenas et temporis diuturnitate et vi ipsa doloris gravissimas pendere coactus est. Denique tamen ab Hercule liberatus ingratiam Jovis redigitur. :
Afferuntur etiam ab aliis scriptoribus de Prometheo plura quaedam, quibus ei tribuitur et hominis creatio Petalia in hominum genus beneficia, quorum gratia constat ipsum Athenis per ludos et caeremonias cultum esse eju8que nomen celebratum.
AEschylus nonnullis quidem relictis, ut victimarum fraudulsinta distributioue ' hominibusque pestifera acceptione feminae, et tabulam ab Hesiodo narratam et quaecumque de Prometheo pervulgata erant ita auxit et amplificavit, ut non amplius agnoscamus Prometheum itanem illum fraude insignem, sed omnibus, quas ei debeant homines, artibus bonisque omnibus, quae ad humanum cultum pertinentia ab eo allata sint deum quendam inveniamus, cui mirum quantum cordi sint homines. Quid porro etiam longius pro- icessit poeta commemorans, quantopere, quum hominum g nus funditus delere ovi placuisset, Prometheus, id ne fidi ret, obstaret, ρ qua re hominum et vitam Servaret eamque ad delectandam mentibus ps bonas injiceret, ' ne mortem impendentem neve alias molestias, quibus affligerentur res humanae, providerent ante. Ita factum est, ut schylus Prometheum in scenam produxerit non apetidem amplius, sed patris nomine neglecto filium hemis i. e. legis aetern qua matre adjutrice et ovi cum Saturno decertanti opem
in Hor Carm. I, 6, 3 cis Lact. de origine erroris, Lib. II. Cap. I 0. Soph. ed. Col. 5 squ. Arist. Ranae, I 29 qu. δ nisi sorte huc spectat rom. Vinet. V. 496.
18쪽
ses rei' et conversa fortuna summis miseriis demersus tempus, quo ab Hercule in libertatem restitueretur, prospiceretesSeirenturum. )Tragoediam vero quae inscribitur Prometheus vinetus, non totam per se ipsam perfectam sed cum aliis duabus partibus, quarum unam perpauci tantum, alteram prope nullis reliquiis cognoscimus, arctissimo quodam vinculo cohaerere inter omnes fere jam constare crediderim. J Quae res quomodo sese haberet, si exquisitius quaereremus, longius duceremur a proposito. Quamobrem moX jam
aggrediamur ad tragoediani, quae de hac trilogia schylea
superest, brevissime exponendam. Quae expositio haec fere est. Primo quidem Robore et i, qui sunt carnifices a Iove emissi, comitantibus Prometheus captivus et Vulcanus supplicii exactor, in scenam producuntur. Locus rupes Schyliae deserta Vulcanum, quem Iuppiter Prometheum rupi alligare jusserat, propter misericordiam affinis sui aliquantulum cunctantem satellites et precibus et minis cogunt Iovis mani data exsequi properare. Hac igitur necessitate coactus Pro- metheum ad rupem praeruptam et scopulosam assigit. Hic autem supplicii ministri dum adsunt, dolorem omnino reprimens, postquam discesserunt, lamentationi suae et dolori dat locum. Mox tamen si necessitatem fati et suam ipsam immortalitatem reputans se colligit ex dolore. Jam vero strepitu vinculorum exaudito appropinquant Oceanidites alato curru per aera advectae. Quae Virgines calamitatem Promethei lamentantes gravi mi se misericordia, quid sit futurum, praesentire indicantes, SciScitantur e eo, quidnam sit causae, cur tam gravibus suppliciis affligatur. Is autem respondet sibi, quamquam in Jovem bene meritus esset, ejus tamen iram contraxisse propter sua inimi num genus beneficia.
19쪽
Τum adventat Oceanus alite quadrupede vectus de, plorat amici casum cui Suadet, ut rursus quaerat aput , . J0Vem gratiam profitetur quoque se apud hunc futurum esse deprecatorem Quae ramnia tamen recusat rometheus de clarans se Iovis iram constanti animo laturum Itaque
Prometheum frustra persuadere conatu Oceanus relinquit. Sequitur stasimum 3 imum ), in quo Promethei chorus ultro commiseratur fortunam concinuntque homines rerumque natura Prometheum, quae hominibus tribuit boneficia, multis verbis enumerantem monet jam chorus, ut saluti suae conrsulat eumque liberationis ejus bonam spem asserens cons latur. Hic do fatali necessitate, cui etiam rex deorum est subjectus, obscura quaedam reddit, quae tamen, quum flagitet chorus, constanter recusat amplius explicare. Chorus inde secundo in stasimo' suam erga deorum majestatem severenti aut declarat Prometheum monet ut consideratius agat, ejusque ferociam leniter perstringit.
Τum Io Inachi filia, propter iram Iunonis vagis terroribus exagitata in scenam progreditur. Haec Virgo causas et exilii et faciei turpitor mutata Prometheo atque choro nympharum narrat Chorus moeret et lamentatur. Virgini autem Prometheus praedicit quanti labores maneant quantaque pericula donec in pristinum statum restituatur. Idemque ut fidem faciat verbis suis commemorat, quos labores jam toleraverit virgo. Quae ipsa novo furori impetu perculsa discedit. In tertio autem stasimo' laudat chorus conjugii aequalitatem deprecaturque coelestium amorem Prometheus porro
declarat diem esse venturum quo Iuppiter e fastigio imperii dejicietur Venit denique Mercurius a Iove ablegatus, ut impellat Prometheum ad nuptias quae ovi perniciei futurae sint, enuntiandas Quod quum recusat, ercurius ovis diras et
20쪽
poenas denuntiat monetque chorum, ut fugam meditetur, quem tamen cogere non potest amicum in periculo deserere. Subito erumpunt fulgura, tonitrua, terrae motus in artarum postremo rometheus cum rupe praecipitat. Haec fabula quo consilio sit docta quidve spectet, quod ei subest argumentum, fateor perdifficile esse dijudicatu. Qua de re, praesertim quum tantopere dissentirent doctissimi viri, quamvis temeritati nimis atque insolantis tribueretur, si pro certo aliquid affirmare profiterer a verecundia tamen abhorrere nequaquam Videatur opinionem, quam ut amplectar potissimum adducor, Significare. Si igitur se ea re quid sentiam enuntiar decet, id praecipue tenendum puto, non magis inter ovem atque homines, quam inter deos ipsos quod in hac fabula agitur certamen esse illamque ipsam, ut recte intelligatur usque ad tempus, quo Jovis a Saturno rapta dominatio nondum firmata est neque stabilita, revocandam ). Sed quoniam unam tantum hujus tragoediae partem sueticis versibus Xprimendam suscepi atque hujus partis proprium est Promethei cum Ιone, nachi filia, colloquium, nonnihil etiam videamus, hanc personam qua ratione plena artis fabulae inseruerit poetR. Ac primum quidem ob eam causam, ut recte admonet Schiilgius, hujus virginis est apta interventio, quod nachi filia est, cujus sorores sunt Oceani dites, e quibus chorus constat . Deinde maximam vim habet ad crudelitatem novi tyranni ultro exhibendam. Qua de re denique concinno ei lius ). Similis personarum fatidicarum, Cassandrae in Agamemnone, Darii in Persis, ipsa quidem non Vaticinatur, sed vaticiniis locum dat. Nam ex hujus stirpe lini post longam saeculoruni Seriem naScetur