장음표시 사용
101쪽
84 Liber Secundus. Τitulus II.
Host. hie. lieet etiam posset diei, quod in veritate in inis casibus eoncessis non petitur ante tempus , quia causa iuhaerens facit dubitum , quod alias erat adhuc non debitum. Abb. hic. a
A RT O, plus pultur causa, cum aliqιid in genere , vel alternatione debetur , O rem in stecie , vel unum practu peti
QVI A in rati genere obligationis electio est debitoris , yrethrus
mirm , vel alterum soluere velita. γlerunque. in fin.ff. detur. e. Et quoniam e lactionem aduersario tollit eui istius obligationis iure , liberum est aliud soluere , quam petatur qui taliter petit, etiam si vilissimum sit , quod quis sic petit; quia saepe areidit, ut pr missori facilius sit illud solvere,quod maioris pretii est. Instit. de action. s. huic. Ideo taliter petendo, quis vult suam conditionem facere meliorem , aduersarii vero sui deteriorem. d. huic& Bart. in LStichum aut Pamphilum. col. 1.ffide solutiae τ punitur importunitas plus petentium, si in iudicio per i- his modis in sua petitione. QVI A tales temere litigarunt respectu eius, quod fuit plus petitum. l.is, qui eerto..de eo, quod cert. lne. Et quoniam auda eia , & calumnia temeia litigantis, est in sui poenam, & in relevamen aduersarij. per aliquas poenas compescenda. c. calumniam. de poenis. & Institui.de poen.tem.litig. .aduersus. Ideo statuitur, ut, qui plus petit re , siue causa, in expensis ad Hario eondemnetur; qui plus petit loco, ad interesse teneatur; Ei vero, a quo plus tempor petitur, induciae duplicantur, nec litem excipiet, nisi ei iluantur expensae. ut in tex. & Instit.de action. s.sed haec. & de excepi. g.hodie.
Liber Secundus. ' Titulus XII.
In Decretes. Cap. I. Susceptis.
c AVSA possessionis, O proprietatis , sub eodem iussice terminari
102쪽
De causa pbsessionis,dZ proprietatis. 85
,V I A causae habentes aliquam contexitatem ad inuiccm, dehcnt coram uno, eodemq. iudice tractari;ve se facilior a iudice habeatur earum cognitio, & minoribus laboribus , & ea pensis partes in uno iudicio vexuntur. l. l. isde quib.reb.adeund iud.eat cd in- tellige, quando actor, & reus sunt eiusdem fori. c. fin.& ihi glol. de iudic. Ee quoniam in causa possessionis, di proprietatis datur connexitas ratione eiusdem subiecti, cum utraque versetur cir- ea eandem rem, & cum possessor hecesse habeat restituere, ubi probaui rem esse meam , si non obiecit aliquam validam exceptionem. l.ossi-eium. ff.de rei vindic. Praeterea habent connexitatem ratione facilioris decisionis, quia ille , qui cognouit de possessione , facilius discernet causam proprietatis . glos 2. hic. Ideo talis continentia causis diuidi non debet, sed coram eodem iudice est terminanda. ut in tex. & l. nulli : C. de iudic. Et haec connexitas suffieit ad faciendam istam ea usae continentiam; licet alio respectu, quia possessio est ius separatum a iure proprietatis, non dicantur habere aliquam communitatem ad in-uleem ; quod intellige, quoad ius utriusque distinctum. l.naturaliter . s. nihil.u. de aequin possess. . QC eontra abentem espronuntiandum. VIA dissinire contra inauditam partem, esset tollere desensionem, quae est de iure naturali. c. DeuS. a. q. I. Et quoniam natura' lia iura, diuina quadam prouidentia constituta, semper firma, atque immutabilia permanent. Instit.de iure natur. , penuit. Ideo talis desensio, nee etiam per principem adimi potest. Clem. pastoralis. .caeterum. de re iudie. Unde citationem, & cauis cognitionem Deus instituisse videtur. d.cap. Deus, ubi dicitur, quod Deus noluit punire peceata Sodomorum , nisi descenderet, & videret. Genes. cap. 18.nec Adam de suo peccato, nisi prius eum vocasset, & defensionem suam,
auditat. Genescap. 3. Ideo contra absentes non citatos , non conuentos , non confessos, nihil potest in iudicio dissiniri. c. interi de maiori deo ne inde iniuriarum nascatur oecasio, unde iura nascuntur: Limentinerint. C. unde vi. Potest tamen lex humana distinguere legein i Dei , Se illam, & ius naturale interpretari, ubi ratio, & publica utilitas suadet, illiq. addere, & adiuuare. Innomin c.quae in ecclesiarum. de constit.& glosin Lfin.Qsi contra ius, vel viii. pubi. Puta ut illud, In ore duorum, vel trium testium stat omne verbum. Matth. eap. 18. &ramen eamnes, & leges quandoque plures requirunt. c. fin. a. q. . &L-αdetestam. Cap. Diuitig Corale
103쪽
86 Liber Secundus. Titulus I 2 Cap. a. Ad ultimum.
SI actum es possessoris , O petitorio , potes iudex, receptis probationibussuper utroque, prius discutere probatione verposi- se oris, , illud terminare. QVI A ordinaria iuris est, ut prius de possessione, quam de proprietate agatur. l. ordinarii. C. de rei vindie. ut ex hoe ordine seruato appareat, quis possideat , & ille releuetur ab onere probandi de proprietate , aduersarius vero ipsam probare teneatur, si v lit rem deductam in litem obtinere. l. incerti. C. de interdict. Et quoniam iudex, equi commixtim de utraque tali causa cognoscit . di paria ter testes admittit, id non faeit, ut ab hoc ordine recedat, sed ut grauibus partium sumptibus parcat . ut intex. Ideo licet partes egerint posietario, & petitorio simul, potest tamen iudex, suspenso perito, rio , examinare possessorium, & illud prius terminare. ut in Lex. &inis.c.pastoralis.
Cap. s. Cum ecclesia. SI Ipoliatur, possessoris, O petitorio simul agens, possessionem, er
poliationem probat, sed non dominium ,seu proprietatem, obtinet in possessoris .
in I A spoliatus est ante omnia restituendus. cap.fin. su p.de ord cogn. dummodo non constet notorie de non iure suo. e addec- mas , R ibi glos de restit .spol. in ε. Et quoniam de qua re m dex cognovit, de ea pronunciare debet. inis. c. cum super. di l. de qu re. Ede iudie. Et qui restitutionem petit, habet duo probare, scilicet, se possedisse , & se spoliatum fuisse. c.olim,it i.& il 3. inaede restitispol. Ideo iste, qui suffcienter ad hoc probauit, est ad tuam possessionem restituendus . vi in tex.& l. exitus. ff.de acquir. possessSED Iueeumbit in petitoris . QV i A actore non probante, qui eonuenitur. & si nihil pra terit , obtinebit. ut in tex. S l. actor. C. de probat. Et quoniam ius proprietatis est distinctum a iure poMilitanis.I.naturaliter. ff. de aequir. possess. lieet habeant connexitatem ad cognitionem utriusque ea uis faciendam sub eodem iudice. sup. e. r. & a. Et ex diuersis non sit illatio. I. Papinianus. ff. de minor. Ideo probatio facta in posscssorio, tanquam in re diuersa, non releuat in petitorio. ut in tex.& I. si de vi. ff. de iudie.
104쪽
De causa possessionis, S proprietatis. 8 Cap. q. Cum super.
Q ANDO tampossessorium, quam perisorium fuit deductum
in iudicium , di tam resilutionis, quam propri etatis quaesi nit
plene examinata, utraque essententialiter terminanda . VI A de qua re iudex cognouit , de ea pronunciare debet. ut intex. & l. de qua re. ff. de iudic. Et quoniam quando simultaneis actibus , mutuae petitiones coram eodem iudice sunt factae, utraque quaestio fuit examinata. cap. I. de mut. petit. Ideo ex quo iudex plene cognouit simul de possessione , & proprietate , simul de utraque pronunciare debet. vi an lex.& inst.c.cum dilectus.
agit de proprietate, ante conclusionem causae , possessoris ad piscenda, vel recuperanda, agere potes.
VI A sicut brincipio causae , quis potest accumulare petitorium , & possessiri vin non contrarium. sup . cap. cqm ecclesia,&
inis. c. eum dilectus . ita debet posse accumulare ex post facto , eum nil resultet in contrarium. A .hic n. 11. nam petitori u competit respectu dominii, possessori u vero intentatur reipectu pbssessionis, quam quis non habet.Bart.in l. naturaliter. s. nihil.mde aequir. possess Et quoniam qui est iudex in una de istis causis, est etia in alia, propter connexitatem , quam simul habenti su p. α r. Ideo ex quo aliquis est i termino, quod adhue in causa non renunciauit probationibus facti , &in ea non est conclusum. Λbb. n.8. non debet impediri,quin taliter ponsetario agere possit , licet ipse rem esperit vendicare. ut in tex. & d. g. nihil.Et E eonverso a tali possetario potest redire ad iudicium proprietatis ; sed ad interdictum de retinenda possessione non potest redire, , lpendente iudieio proprietatis primitus instituto, scilicet , ad uti possidetis , vel ad vir i , quae proponuntur pro retinenda possestione; nee econuerso potest redire ad iudicium proprietatis,postquam coepit age. re. vel potaletis', vel utrobi, quia sibimet esset contrarius ; nam qui proponit rei ve eationem, dicit alium possidere. e.examinata. de 1udie. Et qui agit de retinenda possessione, dicit se possidere. glos hic. ver.quod. & glos in Clemmi ver.spoliantis. infe .
POST tanelusionem vero, O ante mentiam, hoc non potes. QVI A proprietas adeo praeualet possessioni, quod qui obtinet in i
proprietate , obtinere debet etiam in possestione. c. placuit. s. quod. I6. q. 3. possessio enim semper sequitur proprietatem. l. omium.st de rei vend. Et quoniam, si post talem conelusionem cum iam reuis emia proprietatis , dimitiuae sententiae calaulo terminari
105쪽
88 Liber Secundus. Titulus I 2.
quis posset possitario uti, lites Illibus inculcarentur, & seandibus via posset aperiri, nam videns se deficςre in petitorio, intentaret possessis, rium. vi in tex.Ideo actio possetarij tune prohibetur. ut in tex.& glosver. causa . Quando vero post sententiam, qui succubuit in petitorio, posse agere in possessorio, late hic tractat Abb. & Bart.in d. g.nihiL
V I Λ iudex debet semperi habere aequitatem prae oeulis . l. quod si . ff. de eo , quod cert. loc. Et ubi ius non est proditum , debet procedere, ea pensata. e.fin. de transact. Ideo si iudex , qui docausa cognoscit , hoc ipsum ex iusta causa viderit expedire; puta fium ex perspicuis indicijs facile arguitur iniquitas inuasoris; di spoliato, casu, seu malitia,probandi dominium ille subtraxerit lacultatem; his,& alijs causis inspectis quae contineant aequitatem, aut iura moueant animum iudicantis postquam etiam conelusum fuerit, poste agi pos fetario iudicio, non negatur. vi in tex. & t.bona fides. E. deposit.
SI petitoris,o possessoris ut es actum, una sententia utrumque
terminatur. V ΙΑ iudex , de qua re cognouit , de ea pronunciare debet.sup. dc.cum super.Et quoniam si non pronunciaret eodem tempore su per petitorio , & possetario , de quibus simultaneis actibus cognouit,pars illa,pro qua postponeret sententiare, interieti ex denegata iustitia grauaretur.c. I.de mut.petit.Ideo ut sine acceptione personaria. iudex administret iustitiam, debet una sententia utramque talem causam terminare. ut in tex. & sup. c. prox. Talis autem sententia dicitur una, propter unitatem chartae, & temporis, eum sit simul lata , di si- .mul scripta ; licet in rei veritate sint duae sententiae , sicut sunt d*o a ticuli, super quibus illae feruntur. ut not.iu e. a. de orsi crinis
ET praemittit possessorium in terminando. 'QVI A iuxta petitionem libelli, est sententia eondemnatoria,
absolutoria ferenda. e. licet Hely. de imon. Et pinsuam .rdi' irij iuris est, ut prius discutiatur de possessione,quam de propr- , late. sup e.ad ultimum. Ideo similiter in ferenda sententia , talis ordo pronunciandi est seruandus. ut in tex.& sup.e.cum eccivsia. SED in exequendopraualet peritorium. - - .
OV I A proprietas est longe nobilior, quim possessio. 3.1ona fiddes , & ibi glos.st deposit. Et quoniam magis dignum .iuahit atrie
minus dignum. c.quod. de consecri scel. vel altari Ideo in execution .
fratentiae huiusmodi, debet proprietas possessioni praeualemaei in tera: α I. si
106쪽
De causa possessionis,& proprietatis, 8 V
R l .si rem alienam. ff. de pignori aet. ita ut sententia lata super illa , absorbeat essectum sententiae silper possessione. sup.circvt.& l.ossicium. E de rei vendici
D I UD IC AT VR illi benesium, qui probauit collatorem suum fuisse in possessione conferendi, eoliationis tempore. I A collatio beneficiorum est quidam fructus iuris conferendi . glos in e:cum olimaee maior. & obessi Et quom m fructus sequuntur possessorem. c.querelam.de elect. Ideo cum quae ritur de collationis validitate , non attenditur apud quem sit eius proprietas , sed apud quem sit conferendi possessio aut in tex. & c. 'consu tationibus. de iurepatri Debet tamen esse possessio cum bona fide, alias non valeret eollatio. Innoc. in eap. a.de in integriressit. Sicut possessor malae fidei non facit fiuctus suos . c. vigilantL de praescript. dc Icertum.
PER hoc tamen non prohibetur Reeumbens, agere de proprietat iuris conferendi cum istis collatore. . it. 'Q V i A res inter alios acta, alijs noeere non debet. ut in te .& l.
I. C.res inter alios act. Ideo ex quo ille , qui succubuit cum be- neficiato, non egit eum collatore , non debet impediri , qui, postea possit cum ipsis eollatore de proprietate experiri. ut in rc X. α c. penult.de re iudie. licet post collationem factam , ad ipsum beneficiam spectet desensio beneficii, & non ad collatorem. yt not. Inno in c.dilectus, it a. de praeb. Praterea, sententia Iata silpe, possessioneias non obstat agere volenti de proprietate, etiam inter easdem persona , quia de alio agitur. l. naturalitur. . naiiij. Ede acquiripossessi Deo rculto magis non debet obstare in hoc casu, . 'bi agitur. inter ali suas. Hospenuit. hic, & minter dilect . de donat. I , .
V ΙΑ nihil commune habet proprietas eum possessione4 I. nat dra Iuer . E. de acquir, posscss. Et quoniani ex diuersis ron fit illa- itio. I. Papinianu'. fide minor. non prohat Micine, mi ab anoc contingit abesse. cap. tuae. de istost ui. Quo dP Rodum dor. manaum, non sussicit probare possessonem. vi in tex. , I. ossicium. ἀ
107쪽
so Liber Secundus. Titulus I a. IN Clemen. Cap. vnic. Causa.
I N eausa beneficiali delata per metuationem ad curiam, utraque pari potest petitorium, OpossePortam intentare .
v I A' Papa eoncurrit eum ordinarijs omnibus. c.in memoriam.diaei p. S est ordinarius omnium. c. cuncta. Pal. 3. Et quoniam ecclesiasticum beneficium non potest licita siue canoniea institutione obtineriae. t.de reg.luri in Ideo, licet regulariter iudex appellationis non cognoscat, nisi super eo, super quo est appellatum . Clementa appellanti . de appellat. Vnde in causa appellationis non habet locum reconuentio. l. s.legatis.ff.de iudie. Tamen ex quo causa beneficialis est legitimὸ deuoluta ad sedem Apostolicam , intelligitur totaliter deuoluta, tam super petitorio, quam super possessorio , lime super uno tantum fuerit appellatum. vi in tex.& glos. ver. per appellationem.V de sieut ex simplici commissione causae, vente petitorium, & possessorium. ext. d.e. l.& a. &de seques r. possess.c. r. ita ex simplici deuolutione ad euriam, in causa beneficiali venit viminque, licet alias nouveniat in appellationibus ad inferiores. glos ver. ad sedε, & Zabaria. 3.
E T ante ea ae conclusionem, potest hilarus,susipense penuri Privet aduersu' , psessorium prosequi.
OVI A moliatus est fauorabilis, ne, suis armis destitutus, tene tur miterὸ respondere ε, spoliator vero est odiosus, ne sibi prosit tua malitia , qua ausus est iudicis partes oecupare, & sibi contra aliosius reddere.e.eum dilectus.ext.de ores gn. Et quonia ante caulaeonclusionem possunt fieri probationes, si illis non fuerit per partem renunciatum. ext. pam,ralis. & specul. de re nune. & conel. s. auditis. Ideo in fauorem spoliati. in odium spoliantis, statuitur, ve in tali casu non solum possit spoliatus petitorium a se inehoatum , sed etiam ab Uvers rio intentatum, eo inuito, dimittere, & suspendere, & in possetario proredere, & illud intentare. ut in tex. & Labann.3. Et inhoe diam iure constitutio a d .c. pastoralis; ubi dieitur, quod licet suspendere petitorium a se intentatum, non autem intentatum ab a uersario. glochi e verisp tantis, & Rota decis.1op. in nouis, quae in
108쪽
Am VERSVS restitutionem petentem, non es audiendus reus de proprietate opponens. VI A in fauorem spoliati , & in odium spoliatoris ,
non videtur eonsentaneum , ut spoliatus sitis armis destitutus, contendat ut actor , di quod spoliator illis indutus , ut reus admittatur. c. cum dilectuS. dei ordin. cogn. etiam si in eontinenti post factam spoli tionem contentio deferatur in iudicium. glos t. hic. eum spoliatus sit fauorabilis, ut restituatur ad sitam possessionem , & spoliator sit odiosus , ut illam restituat , di de sua audacia puniatur. c.eum, qui. de praeb.in ε. εἰ I.si quis in tantam. C. unde vi. Et quoniam si spoliator possideret, dum boliatus contenderet, daretur materia saepe alium spoliandi,& sibimet propria auctoritate ius faciendi. inst.c. in literis. QSod, tanquam iniquum, est euitandum. α quanto.de diuort.& l.non est singulis.ff.de reg. iur. ideo possessio vi lenter ablata prius est restituenda, quam proprietatis quaestio se tractanda. ut in tex. & c.fin.de ora. cogn. Et cum illa sunt restituendi seu-
ctus percepti, & qui percipi potuerunt a tempore deiectionis. infriaram grauis. Longe enim commodius est possidere, quam petere , etiam ex eo, quia quamuis res eius non sit, sui possidet , si miao actor non potuerit suam esse probare, remanet in suo loco possessor, propter quam causam, eum obscura sunt utriusque iura , contra petitorem iudicari let. Instit. de interdict. Cretinendae . S I actore consentiente . QVI A restitutionis petitio, ut ipsam intentans non cogatur ante restitutionem spoliatoribus re ondere, priuilegiata est in hoc, principaliter in fauorem ipsius spoliati. d. c.fin. de ord.cogn. Et quoniam savori pm se principaliter i*troducto, quisque renunciari potest.αad apostolicam.de regulari& L penult.C. de pact. Ideo sibi imputet spoliatus , si possessorio iudicio , & fauori suo renunciauit. ut iliato. & gl . in c. cuius. 29. q. a. Nec iudex dinet in eius commodum is supplere ex ossicio. Abb. hic. quia in his, quae sunt facti, iudex ad utilitatem priuatam non supplet. l. . e .hoe,& ibi Barti is de damn.insect.de Inn . in Gad nostram, v a.de iureiur. Quod intellige, nisi immineat in
109쪽
sa. Liber Secundus. Titulus is .
PETENTI restinuionem beneμόν, non obstat renunciatio facta pon spoliationem. 'UI A non est verisimile, quod sponte iuri suo renunciauerit, qui renunciat spoliatus . vi intex. Beneficium enim multis fort. ex- pensis, & laboribus acquisitum, quo Histentati debet, facile sine magna causa quis non resigaad. c.super hoc.de renunc. Et quoniam renunciatio facta per metum, qui potest cadere in constantem virum , renuncianti praeiudicare non duoee. c.in praesentia.d. tit. Ideo si constiterit, aliquem iam fuisse de beneficio spoliatum , quando illi renunciat, contra ipsum testes alterius partis de renunciatione sponte facta , non sunt admittendi , antequam ille fuerit restitutus. ut in tex. di inst.
P ET E N S renituitonem bene*k, non auditur, etiam si spolia tionem probat , A probatur eum stote, illud beneficium μων resignasse.
VI A beneficiatus, sui sponte resignauit,dum existeret in possetasione, habuit beneficium ex toto pro derelicto, & per huiusmodi resignationem perdidit tam possessionem , quam proprietatem. c. in praesentia.de renunc. l.si quis vi. .differentia. ff.de aequiri posses s. Et quoniam qui non possidet tempore praetenta deiectionis, non potest ex tunc diei spoliatus. e.consultationibus.de ossic. delea. Et in beneficialibus, ubi notorie constat defectus proprietatis, non datur restitutio. c. ad decimas.inst.in 6. eum Senefietum ecclesiasticum sine canonica institutione, licite obtineFi non possit. cap. I. de reg tur.in 6. Ideo cum talis seipsum spoliauerit beneficio, sponte renunciando,non potest praetendere, se este ab alio spoliatum, & sic non competit ei restitutio,quae datur spoliato. ut in rex. & c.super hoc. de renune. Et hoz verum . nisi Iongo tempore post renunciationem steterit in possessione. Abb.su r. in c.prox. nam tune diuturnitate temporis, possestio, saltem ad partem possessorii, praesumitur iusta. e.illud.de praesiampi. quia ille Potuit verisi. niliter acquirere ius de novo; nec est verisimile, superiorem fuisse passum illum sine titulo, tanto tempore de nouo postidem . Ianoe. ia c. 1. de in intege restit. & n .ia c. licetae prae,in α
110쪽
De restitutione Ipoli rum :' Cap. .' Audita. IN interdicto de retinenda, siacumirit reus, i us abiuratione
VIA inteMictum de retinenda possessione, selum datur possidenti,vel et,qui vi de possestione deiectus est,qui pro possidento
- habetur.l.n quis. Ede acquir. possessi Et quoniam solo animo amittitur possessio. i. 3. Huod. Ed.tit.Ideo et,qui per iuramentum a se abdieauit possessionem, prb illa retinenda asere non licet. ut in rex. , l. peregre.ε Llit. & eo magis, eum non pol sit quis eontra suum i ramentum venire, quando sine interitu salutis aeternae illud potest se uari.c.fi vero.de iureiur.
PETENTI resilutionem benesis, quaestis institutionis mitia
. eanonicae,referri non potest . . VI A petitio restitutionis ita priuilegiata est, ut ipsam intentans,non cogatur ante restitutionem spoliatoribus respondero. . c.fin.de oes.cogn. Vnde etiam praedo secundum iuris rigorem. est restituendus.l. i.A.qui a me. aede vi, & vi arm. Non enim deuel sp i lator propria auctoritate attentare , suod per iudicem consequi debet. l. 3.Qde pact. ne detur materia delinquendi, & veniendi ad arma. I. conuenire.fide pact.dbi. Eiquoniam civilis,& naturalis ratio suadet, ut alter possideat, & alter a possidente petat. Instit.de interdict. s. tinendae. Ideo spoliatus beneficio, erit prius restituendus, & postea de eius institutione,an sit canonica, erit examinandum. vi in tex. e.ex insinuatione.de procur. quae examinatio erit faeienda,si sit praesumptio conixa eum, vel per aduersarium ei opponatur; alias,si est idoneus, vel non sit beneficium, quod requirat dispensationem,pti sumitur legitiis possidere. inis.αconquerente, di Labar. in Clem. vnic. num. 7. de causAssessi & propr. Restitutio enim pertinet ad possessionem, quae est rea facti. l. t. s. si viri fide acquir. posessi Et nihil habet commune eum.
proprietate . l. naturaliter. ff. a. tita . Q
ob at exceptio criminis agenti interdicto , v sevi, vel quod vi, auι clam . . in QVI A sinliator praesumitur inimieus ipsius Boliati, & eensetur
obiicere illud erimen , non quod sit verum, sed ad vexandum il- tum propriis armis destitutum. vi in tex.& e. aecedens; it a. vee sit. bon contest. Et quoniam nec nudi contendere, 'ec inermes inimicis no1 opponere de mus. c. I. eod. in οὐ Ideo s liator, ante restit