장음표시 사용
31쪽
in eodem facto. e. penult. de elact. in s. Ideo talis iudex legitime potest recusari. ut in tex. & I.praetor. Ede iurisd. omn. iud. sicut similiteris, qui fuit aduocatus , seu qui dedit consilium in causa , repellitur a iudicando, tanquam suspectus. c.tria. 3. q. . de l. I. isde postul.& a testimonio repellitur simili morbo laborans. c. personas .de testib.Sed auomnis similitudo causae stiliciat ad iudicem repellendum p Die , quod non; nam debet esse similitudo in specie, ut quia iudex habet ut priauatus causam super exceptione, Se committitur sibi similis causa sit per exceptione; non enim sussicit similitudo in genere, respectu eiusdemisqualitatis, ut quia quaelibet sit spiritualis. glos hie. Et regulariter tunc est similitudo sussiciens ad eum recusandum, quando ex similitudine causae, iudicis causa potest reddi fortio , alias seeus. Butri hic. mures autem legitimas causas recusandi iudicem, not. Ioan. Andr.in c. legitia ma. de appellat. in 6.
SI iudices de priseipali, ct exceptionibus praeiudicialibus simia
cognoscunt, licite ab eis appellatur. QV i Α iudices taliter procedendo, iuris ordinem peruertunt, &diuersis processibus negotium intricant, partem aggravando cum exceptiones praeiudiciales a parte propositae , prius essent per iudicem eo noscendae, quam negotium principale, nam illis pro batis, principalis quaestio est perempta. ut in tex. & c. tuam,& ibi glos. de ord. cogn. Habet enim iste simultaneus processus repugnantiam quandam, quia tales exceptiones dicunt non esse procedendum, &iudex procedendo, maxime videtur istas exceptiones reiicere ἰ & tamen nihilominus procedit super ipsis,& se videtur sibi ipsi contrarius. Λ . hic. Et quoniam l quolibet gravamine potest pars appellare . c. ut debitus, de appellat. Ideo talis appellatici est licita. ut in tex.& l. Prolatam, & ibi glos C. de sent.& interloe. Et si diceres ; ubi in causa omittitur ordo substantialis , & necessarius, vel praeposteratur ν non Valet sententia ipso iure. d. l. prolatam . Et a sententia nulla non est opus appellare. l. certa .Qquand. prou .non est necess. Ad quid ergo hic
appellatur Respondetur, distinguendo, quod quidam ordo est disubstantia, quidam de iustitia; Peruersio ordinis iustitiae non vitiae
ipsis facto. glos. a. q. l. in sum.& I7.q. . c. uxor. Nec alicubi expressi probatur , quod ordo hic seruandus esset substantificus. Λbb. hic. Praeterea cautum est, seruare practicam,quam ponit glosin l. I.d. titi quan . prou. non est nec. ut dicat appellans; Dico sententiam nullam, vel si aliqua est, dico eam iniquam, &ab ea appello. Et de hoc plenius nota Bart. in I. si expressim. E de appellat. Ordo autem iudiciorum est, veofferatur libellus, iis contestetur, iuretur de calumnia, depositiones testium conscribantur, & publicentur, sententia scribatur, & a iudiee profe-Disiligod by Cooste
32쪽
proseratur. glos in d. l. prolatam. Non tamen omnia ista sunt de substantia talis ordinis. Barci in d. l. n. .
. SIMILITER appellatur, ver principali, lite non conte-
VIA utante testium receptionem praecedat Iitis contestatio. est de substantia iudici; .eap.quoniam. s. surit. vilite non contestis non proced. ad test. recept. Ideo si omittatur talis ordo , pars grauattir , & processus est nullus. ut dictum est superius , & habetur in c. l. d. tit . ut lit. non coni. Et si diceres; si est nullus, quare appellauit Dic, ut sorte euitaret facti gravamen , nam iudices solent proceder ad ulteriora, nisi appelletur. Abb. hic. & Bart. ind. l. si expressim.
LA PSU trienny non Ob Ilante , poteu delegatus in causa Mi
QVI A de iure canonico appellatur in causa a quolibet Vatiamine . c. super eo, it x. de appellat. Quod non fit de iure ciuili, in quo appellatur tantum a diffinitiva, l. ante sententiae. C. quota appell. non recip. Et quoniam iudex ecclesiasticus propter huiusmodi frequentes appellationes ab interlocutorijs, multoties non posset causam principalem intra trienniu terminare, sicut potest iudex ciuilis,cuius iurisdictio per talem appellationem non impeditur. Bald. in c. fin. de dol. & coni. idco ne principalis causa remaneat indecisa , non fuit receptum in scro ecclesiastico ius civile, de quo in l. properandum. C. de iudi c. ut inflantia iudici j pereat, si ea uia non sit finita intra triennium a lcmpore litis contestatae. Bart. in d. l. properandum. Sed est sciendum , si od etiam de iure ciuili, si, pendente quasione coram laico, excipitur, quod instrumentum cst usurarium, vel de defectu natalium, & similium; & sic articulus ille incidens remittitur ad iudicem ecclesiasticum , per quem fit inhibitio seculari, ut interim non procedat in negotio principali, iuxta ea , quae not.in c. tu an . de ord cog n. si Iabatur ten pus instantiae , scilicet tricnnium a die litis contestatae, vel ita remansit modicum de dicto termino, quod non potest iudex civilisinina illum causam principalem terminare, potetit causam finire etiam post dicium terminum. lac. d. l.properis iadian .s . sin autem. & not. Bart. in l. si cum ipse.f. de cxcusata riit. na m ex quo talis dilatio non potest imputari partibus, vel iudici, terminiis debet recipere interpretationem a iure , scilicet, si causa intra illum terminum expediri potest. arg. l. I.5 l. vi gradatim.Lissi de munerin honor. Δ not. Cynus in l. I.
33쪽
A CTOR Obtinens in possessoris coram iudice rei , non tenetur edia ram eodem iudice super proprietate respmaere , s es prorsus alterius fori. QVI A lieet regulariter sit verum , quod ille , qui cognoscit dopossessione, debet cognoscere etiam de proprietate. e. l. de cauc posses. & propr. Et hoc , ne continentia causae diuidatur. I.nulli. C. de iudi c. & quia facilius cognoscit de proprietate , qui cognouit de possessione, cum iam sit aliqualiter instructus in causa. arg. l. r. ff.d qui, reb. ad eund.iud.Tamen quoniam causa naturalis vincit accidentalem. l.qui habet. ff. de tutor. Et ubi duo concurrunt, quae simul stare non possunt, illud, quod est dignius, & potentius est magis attendendum , & praeserendum. l. I.s idem est. Ede v se. accrese. Et regula . . quod Actor sequatur λrum rei.c.eum sit.inis. it.prox. est magis digna, generalis.& naturalis,quam illa,de continentia causae non diuidenda, cum alius iudex , scilicet proprius , & naturalis ipsius rei de facili poterit instrui . Abb. hie. & maxime eo attento, quod nihil commvno habet proprietas cum possessione. i. naturaliter. is de aequir. posses Ideo potius hie est violanda regula illa de continentia causae. quam illa de sequendo sorum rei ; & sie ubi actor, & reus sent penitus diuersi' mri; non tenetur actor in possesserio respondere eoram eodem iudice , qui non est suus , in petitorio . ut in terule Aretin. consil.La.
I UD E X delegatus non habens ad bo peciale mandatum a Paripa, non potes compellere partem , vi personaliter coram eo com
VIA in causis ciuilibus liberum est euilibet, per se, vel
per procuratorem respondere. c. querelam. ext. de pro- cur.& l. i .ffeod. Et quoniam indultum a iure beneficium nemini est auferendum.c.indultum. infride reg. iur. Ideo
regulariter in causa ciuili non potest iudex compellere partes eoram se personaliter in iudicio eomparere. ut intex. & l. in pecuniarijs. C. de procur. Et quod hic dicitur de delegato, similiter intellige de ordinario.l. fin. C. de procur. dicitur autem hic solum de delegato, quia de ipso magis dubitabatur, qui videbatur posse idem , quod Papa,quo ad illam causam. glos 3. hic. si autem haberet ad hoc a Papa speciale mandatum, tunc compellere posset . ut intex.
34쪽
quia ubi apparet aliqua facultas specifice data a delirante, illa potest exequi per delegatum , sicut posset per ipsum delegantem .csane. cx.deo .deleg Papa autem potest compellere Quemlibes ad coram se eom. parendum. c. solitae. ext.de maior.&io Q. &fup.de Procur. e muri NISI ex rationabili cavo. QV ΙΑ delegato intestiguntur omnia eommissa, sine quibus usi expedi non potesh- M. praeterea. ext.de ossic. delem Et quo insunt aliqvi cassis in quibus causa non potest expediri per procuratores . sed dἡbene ipsi principales comparere p puta , saeausa fite eeriminalis, vel fi citetur pars pro veritate dicenda, vel Iu o iuramento calumniae praeliando. ut id texi de thenti principales. C. de iureiur. propter cal. dand. Ideo in his casibus , de in alijs, in quibus iuris necessitas exegqrit, potest y dex compellere partes coram eo personaliter praesentari. ut in tex. A c. exceptionem. extra. de excepi. Et in his casibus iton sufficit mittere pro ratorem, si hi citatus q ulli ad persis-naliter comparendum M sed si ipse ire non potest, debet mittere nutristium ad allegandam causam absentiae. glos .in o . extra. de maioriobed. Et in talibus debet iudex exprimere causam, quare citat ad erisnaliter comparendum, alias inatio non valet, nisi status ea ooc requirat, vel forma rescripti id habeat. Ioata. Monaesi. & Cemih.: hie. Sicut simile est in eitato, tempore seriat'in fauorem hominum . α Romana. g.cauean Linst. de sent.exeom.& I. I.ξLde ferijs .i
V ΙΛ non conuenis mulieres evagari, nec virorum etibus inserffiscerie ut in tex. R Liparitus. C. de priviunpericulosa est enim sexuum commixtio.c. diffinimus. I 8. q. I. Et quoniam lex deberesse honesta. c. erit autem. dist. Ideo probibetur , ne cauti serendi' testimonium, aut alia causa'. quae in iure non rem lata Expressa, mulieres ad iudicium personalitereuocentur , vel inuita trahantur ve ii
pensis producentis interdum ibit , in dum mittet. OVI A ubi sunt faciendae expensae elaea modum probandi , iII
debet facere eas, Mi pr Are intendit, cam statutum. .penuit. lup. de rescript. & c. praesentiumanis. de iastis. Et quoniam posse; in ea conditio personae iudieahit, , ut non deesie, eadem personaliret ad quascunque mulierculas accedere ι-quod Ie tutia emisi e-4 u dir
35쪽
,8 Liber Sechfidiis Titulus I.
IA, possentis indices Beere fraudulenter nominare ali an in duo an restem, aut haberenti occissionem accedendi - :ι itit .iglocyer.n- fingatur. Et quoniam fraudibus est obuia λdaeea.deicientiae rescript. Ideo ad prouisteridum contra tales, sententia in ministrationis iisponitur ipsosacto in irrenda. ut in rex. Sed enne Papa noa reservo: sibi absblutionem illa intelligitur Episcopis
L E RES eligiose, etiam vosinses, extra monastirium
V 2Α moniales tenentur seruare clausuram , ita qliod nulli e rmn i eligionem tacitE, n et expressε professe, isse valeat quai, cunque iratione, vel causa nui λαε tanto, & tali morbo, eui denterea aliqciam laboraretconstaret,iquod Non posset eum aliivi absque fraui periculo, seu scandalo commorari monasteria ipsa egre diendi a lina ne sie a publitis. mundanis conspectibus separatae Momnino seruire invat ne liberius , .& lasciuiendi opportunitate , sublata, eidem eorda sua .somo , σορορι sunctimonia diligentius custodire.c.vnie. inst. de sintra gMPEt quonia str eontra ea, quae princi-
adori tuo renimciares pyriit. c.sidii senti.ext. de foricomp. Cap. contingit. de sent. exdom. Ideo , licet muri eres saeculares fion possine trahirm iussieiuni inuitae . sed volantes. se. η et sup. in rex 'religiosae noa possunt prahi etiam volentes . vllaetent. & αindemnitatibiis. b. porro.
36쪽
QV I A in tali aetate homo ita ratione conualescit, ut & ab alijs capere possit, εe per se ipsum considerare ea , quae ad ipsius ρο
sonam pertinent. S. Thom. par. 3.q. 3.at Min addit. Et quoniari ob istam rationem ius approbat personas talium, ut sint habile, 'G- paces ad tractandum spiritualia extraiudicialiter. c. indecorum. extride aetat. de quat.praese. Ideo similiter approbat, ut sint habiles ad eadem iudicialiter, & per se, & per procuratores. ut in tex. & Gemin. hic ratione tamen Iasionis poterunt in talibus petere restitutionem, prout alii minores. Franc. hle .
MI N O xi0 . perse non agit. IVI Λ in tali aetate homo per se non sussieit ad intelligendum ea,
quae ad ipsius person m pertineant peragenda. S. Tho.d.q. 3. arit. & Arist. a. animal. eap. . Et quoniam ob id non censetur habilis ad tractandum ista spiritualia extra iudicium.d. c. indecorum - dc Ne.Tmaesess. 13.cap.6. Ideo nee similiter est habilis in iudicio, iis quo vertitur maius periculum,& praeiudieium, propter transitum,qui potest fieri in rem iudicatam.c. qui generaliter. s.licet.inis. de procur.
St D per procuratorem , υel per curatorem datum auctoritate ordinata ecclesiauici iudicis . QV IA ad iudicem sit periorem spectat prouidere, ne personς in iu-i dicio rs maneant intifensae. L r. fide postul. Et quoniam ea a spiritual1s est coram ecclesiastico iudice tractanda .e.ecelesia. ext. de eonstitui. Ideo talis deputatio non est per iudicem laeularem cienda, sed per ecclesiasticum illum , eoram quo eausa ipla venit agitanda. ut in tex.& c. bene quidem.dist.96. 15E T etiam delegati Διι ad causas illas ... QV IA ad causam tractanda, requiritur pro eius iuridi ea expediistione , quod persona Iegitima compareat in iudicio. I.in uniueris sis . C. qui dari tui. vel cur. Et quoniam delegato intelliguntur omnia concessa, sine quibus causa commissare e .expediri non potest. c.praeterea.ex de offc.deleg. Ideo iudex delegatus,pro legitima causae expeditione, potest talem procuratorem, vel curatorem deputare. ut iatex.& I.ad legatum. E. de Procur.
FILIUSFAMILIAS sine patris assensu agit causam spiritualem.
VI A bona aequisita per clericiim,eensentur pe lium castrense, vel quasi . Bart.cons6s. Et quoniam fili jfamilias in eastrens pec lio vice patrumfamilias funguntur.l. 2. E ad Macedon. Ideo in his spiritualibus pertinentibus ad filium, pater se intromittere non dein
37쪽
im adie solemnes, pallae Disae de mandato Papae, in audieneia. litrearam Mose eamm,mel Paphali palam, iamvis Mai ris est a Dei n quo 'Papis cum sua curia degit arctent euatum, aest ad eum perfnaliter deuenissent, refringitur ad eos , qui im- pem L, ne a eos possis citatio fleruenire, uxi quorum domisit ut tute non potes adiri. . y V I A constitutio illa, quae emananli post eompilatione nSexino: vicipit;Re non nouam; inserta in Extrau.eo timide dies. 6c minta fuit edita a mineisno rationabilitet tali .generali modo cirundi, propter malitiam resiporis tunc instantae..ut in tex.Na ipse Bonifacius habebat tuemultos persecutores,eatra quos erat opus per tali aediainxprooedere Gulie e Lapdin Labar.hic Sed quonia eessante causa. cessat cuc s.c.cum cessante. exde appellat. constinitio illa nonnulli antinis rigor usa. l stea Fidcbδtur. t in tex .n m si generali er permite Tetur citatio iuxta dictam coiiss stlitionem Iesset opus, ut pro haFenda notitia de tali citatione,quilibet haberet semper procurator e in coria ἔquod esset durum.Zabae,np; g. uiso lemma V. volens rigorem istutia mansuetudine temperare, ostiuuionem illam, S pri tum nis in . tandi Irestringiit ad illos tantum . Et invitis, locum vult sibi meridieste, qui faeiunium diunt. vel procurant per se, vesper alios quoquo mcn a. ne ad eos mi et tis ruenire, vel quorum domicilici, siae lora non possunt tute,Ii reve aditi;Sedet,quod circa citationes absentium tam diebus solemnibus, quam alijs, ecclesia Romana diuersis ex causis interdum facere consueuit, per praesei, tem constitutione in , seu mod rationem, in nullomule dere ari. ut in tex. In easibus autem hic perinmissis bene est talis citat orationabilis, quin ex quo tot oeulis tr seuntium publicE lagehda tibinitur, praesumitur ad notitiam citati esse peruentura; & si non peruenit, sibi imputet, qui dat impedimentumne possit aliter citari. Zabar. n. it. Sicut similiter olim proponebantur in allis Edicta praetorusLLsiqitis.C.de iurisdommiudie. Ethene potest Papa citare quoscunque, & undecunque. glos ver. undecunque. quia ipse est vicarius illius,euius est terra,& plenitudo orbis terrarum. cari
causu, etiam pendenti si nesciatibus,decimarum, trino. rurisus, ct taurarum, Q ipsas tangentibus, procedi poteris mipliciterio de plano, absque iudiciorumsrepitu in figura. .
38쪽
De Iudiciis. 2IQVI A ex obseruatione subtilis ordinis iudiciarii, lites interdum
nimium protrahuntur. ut in tex.& c.dilecti. ex. d. Et quoniam, Protelatio causarum beneficialium , & matrimonialium est periculosa ; ne interim coniuges separati committant adulterium , di ne ecclesiae vacantes patiantur in spiritualibus,& temporalibus detrimen
elect. Et simile periculum peccati est in ea usis usurarum, cum usurarii teneantur ad restiturionem, & interim flent in peccatis.c.quia. ex. do usur.Et similiter debitas decimas non soluentes. C. peruenit.ext. de decim. Ideo aequiras suadet, ut in his casibus desiderantibus celerem litium expeditioncm, detur iudiei facultas, ut possit absque strepitu, &figura iudicij,simpliciter, de de plano procedere. ut in tex. Et quoniam idem ius est de annexo, quod de principali. c. translato. ex.de constit. quod intellige, quando est eadem ratio. c. a.de transi. episc. Ideo talis facultas datur etiam in alijs causis tangentibus istas. ut in tex. Sed quoniam hic dicitur,quod iudex valeat procedere isto modo,per quod verbum , valeat, non imponitur necessitas, sed relinquitur eius at bitrij libertas. e.conssiluit.ex. de Offic.deleg. Ideo poterit procedere de plano, vel seruare ordinem iudiciarium., secundum quod magis expedire arbitrabitur . I.non quicquid. fide iudic. Et quoniam constitutio respicientura , non autem praeterita , nisi exprimatur. c.2.ex. de constit. Ideo hic exprimitur, quod haec constitutio extendatur, etiam ad tales eaucas tunc incaeptas, & pendentes. ut in tex. Sed nunquid alius, quam Papa, potest committere causam cognoscendam sine figura iudicii pDic, quod non . Specul.de legat. s. superest. quia inferior a Papa non potest immutare canonicam dispositionem. Clemen.a.de elect. Et quid
importent in iudici js haec verba, simpliciter, & de plano, vide Clem. saepe. de verb. sign. i
DECRETA L EM. Super cathedram , qua es innovata Clem. dudum . desepult. iubet obseruari. ' . '; VI A per illam deeretalem imponitur finis multis dist
reniijs , quae vertebantur inter fratres mendicantes , de praelatos, ac loeorum eIerieos; dum in ea statuitur,quid per ipsos in talibus sit obseruandum. d.Clem. dudum . Sed quoniam diuersi episcopi,&eleri querebantur,quod ipsi fratres illam non obseruabant. ut in tex. Et quia pa rum est iura e dere, nis,qui ea tueatur, existat. l. a.F. post. ff. de Orrg. iur. Ideo per hanc constitutionem sub diuersis poenis praeeipitur,tan
39쪽
xx Liber Secundus. Di.i. De Iudiciis.
Patribus, quam ipsis praelatis,& clericis, ut illam decretalem debeant Obseruare . ut in tex. Poena enim est opportunum remediuinad impediendam legis transgressionem. cqui ea.dast. 38.
N EHE ρκορων idam debent religiosi mendicantes V. molem, er graues praelatis, neque praelati isti religiosis.
QVI A quae sene prouisa ad concordiam, non sunt trahenda ad noxam. Oi t. dist. Ideo ex quo illa decretalis statuit multa . pro concordia dictorum religiosorum , & loei praelatorum ,- Eericorum, non sint per illam quaerendae nouae occasiones inter ipsos desidendi; sed eius fini, & ordinationi ab eis es parendum . ut in. te di d. Clem. dudum.
ET s sist aliqua iniuria, oes a Vationes hine indefactae, P
pa vult iusitiae eomplementum breuiter exhiberi,summaria, pliciter de plano , ne frepisu, o Aura iudicν , vel ritur , prous quautas excessuum exigit. in I A ex obseruatione sebtilis ordinis iudiciari , lites quandomo nimium protrahuntur. Clemen. a. iup eod. Et quoniam inter religiosos maximε sent lites amputandae, di cito expediendae, ne per stre ritum iudiciorum a diuino eultu servi Dei auoeentur; di ne laici de allorum discordia scandalum patiantur. e. quorundam. de elect. in o. Et religiosis, & elerieis opprobrium est scire forenses disceptationes. i. consulta. .de testam. Ideo discordiae ortae inter religiosos, S clericos,sant breuiter. & sine iudicii strepitu amputandae. ut in tex. & c M. e de regular.
ob antibus quibuscunque ob culis, qua possent his obr
VI A talia obstacula eirea subtilem ordinem iudiciarium obse uandum , sunt de Iure positivo. d. Clem. a.& Clemen. saepe. divom sign. Et quoniam Papa est supra ius positivum. α inter. ext. deintranti. epist. Ideo ex quo ipse praeeipit per hoc nouum ius, tales iub tilitates non esse in his casibus obseruandas, hute constitutioni est parendum ..ut in te Et quae sintista fit uuates iublatae, notan d.Clem. saepe . di c.finde haereriin ε. Libo Diuili od by Coosl
40쪽
Liber Secundus . Titulus Secundus.
CLE RICU S eo am sus Di m eonveniri debet.
UI A Wausiuisque e am suo iudiee est eontremerisdus. infra. c. cum sit. nullus enim potest iudieare aliquem , nisi aliquo modo eius subditus existae , vel per
commissionem, vel per potestatem ordinariam. S.Th. 2.2. q. 67. an. r. Et quoniam proprius iudex clericorum , & in sua dioecesi ordinarius, est episcopus. e. r. de offici ord.& e. peruenit. Ir. q. r. Ideo si quis clericus aduersiis clericum negotium h at, non deserae proprium episco. pum, sed prius apud ipsium actio ventiletur, vel confitio eiusdem apua alios , quos utraque pars voluerit, iudieiium obtinebunt. ut in tex. &4e c.de persona. d. q. a. Episcopus autem proprius dieitur, vel ration
domicilii. inis.αdilecti,& c. fin.vel ratione beneficii; quod quis N inee in loeo, licet sit alterius dioecesis ; quod intellige, quando agitur de
illo beneficio tantum , si non requirit residentiam. intrae.ΩnE de der seripe.c.dilectus, it 2. si vero exigit residentiam, tune, cum ibi eontrahat domicilium. Inno: in Oex ore. de privit idem dicendum, quod de iudice domiei iij, ut possit ibi conueniri etiam de alibi gestis. inua:.fin. Item dieitur proprius ratione originis, licet quis alibi habeat do ei-lium. c. s.de tempori Lin 6. Se Lassumptio.82ad munieip. quia intellige, ut ibi possit eonveniri, si ibi reperitur, & non aliter. Barti in d. l. Item potest diei proprius ratione ordinis ab eo recepti. glosin l. haeres absens. veri debebit, quae laia enumerat, quibus modis quis sertiatur forum. fide iudie Qπd procedit , quando eum ordinauit nomine proprio tanquam suum iubditum, ut quia habebat domi ellium in sua die-eesi; seeus si ordinauit ex eommissione alterius episeopi, quia illo tune censetur ordinasse, qui eommissionem dedit. e. si erusseopus. do praeh. in 6. Item quantum ad casum huius rex. ut ibi possit eonueniri, potest diei proprius episeodus ratione inntractus, rei, vel delicti. inst.
e.fin.& rideric.eons.33. Aduerte tamen, quod ratione rei, eontractus.
'el delicti, non dicitur quis propriὸ subditus, limi s tiatur forum, veibi possit eonueniri. glosia Clemen. I. inst. eod. di glosin m nuperi de