장음표시 사용
322쪽
quid ultionis spes, quid desperatio demum possent. Sesquiho
ra dubio eventu certatum erat . quum nouo repente impedupercita Italorum,Hispanorumque legio pugnam redinregrant, ae densatis pna spiculis, libratisque securibus, valli sepem di strahunt, aperiuntque. alij humeris sociorum innixi, aut si per clypeos scandentes obiecta transcendunt: scissoque laniani ubis in locis aggere, irrumpentibus ex altera quoque par te Alexandri militibus, munimenta confertim intrant , a multa caede intus edita, loco potiantur. Primus, qui vallum inscendit namque hanc suae quisque nationi laudem asserere Hispani talique contendebant Bartholomaeus Toxalua Cpnt rio Hispanus fuit. inamquam , quod eodem Pene tempore in munimenta Tribanus ipse Camillas Capi succus emicu rat, atque indet se se in hostem prior quam Toralua librauerat, parem Toraluae praerogatiuam meruisse visus est. Ob hanc certe causam militem , cuius humeris sublatus valli summa apprehenderat, ex gregario ad Instructoris gradum post euerit. Ipsum autem Camillum multa cum laude complexus Alexander, valli expugnationem virtuti eius, concordique Cunia Aquila consilio acceptam retulit . eique propterea & Aquilae apud Regem pariter commendatis, patentes utrique litteras Tribunatus sui, nam legiones nondum accepto ab Hispania diplomate gubernaveram j cum honoxifica regi j tu eos animi testificatione impetrauit. At Torat a multis vulneribus Ia
eius, A lexandes iussit in Stabruchi praetorium,inque ipsius Alex
andri lectum protinus illatus curatusque, ac vestimento, quod hesterno die Farnesius instuerat, donatus, benignitatem Pra cip s omni vallar corona potiorem duxit. Ferunt quo postr mum tempore in hostium munimenta cum Italis moue ne Hispani, Petrum Pacium huius hispanae legionis olim Trib num, virum apprime pium, carumque militabus, qui aliquot ante menses in Teneramundae obsit dione ceciderat , con1p ctum hic fuisse armis, quibus consueuerat, indutum Pr ire stiis, commonstrare si ibeundi locum , legionemque, quaistebat alacritate, in hostes animare: exterritoS auΓem . quxurimi viderant, indicasse pone sequentibus, hos alijs atquestis, omnes stupore suspensos addubitasse, ludibrio ne oc lorum fallerentur, an Paciam ipsam vacientem pugnanxem-oue spectarent Sed postquam error consensu excludebaturi,acee o omine sibi persuasiisse, curae esse Deo conatus suos, ovibus coelesti ope promouendis se Superi miscerent, associa- reaimue Sic complares eortam, qtu hoc viderant, & quidem
transcendunt, urgentibuque ex Alexandri militibus, murumento pociuntur.
li ceras Tribi natus impetrat Aux. a Rese .
323쪽
xeaerite vi an in ante illo Granstro.
mo ipsi aere liqui ad naves eoniugium. Hi stragex maxima.
iuratos enarrasse, Detrius author per sine frauis, ac rerunia II 3Belgij sui non ignaras affirmat. me Viri sapientia pςrm. a Mis,D.
uit, ut rem loco attexere non dubitarem. Nam ut dubia,S ad- magie
miranda unde Unde conqairere, scriptoris existimo nimis tadenter abutentis credulitate legentium 3 ita serio traditis consignatisque fidem silentio adimere, prosechb & priorum, qui prope damnantur, dum praetereuntur: & posterorum, quibus rerum notitia subtrahitur, iniuriam duco . At intra expugnata munimenta non se tenebat Regiorum victoria, sed toto peruagabatur aggere, aegre iam obsistentibus,qui patito ante e nauibus utriusque classis recentes subierant, praelirumque crebris coitionibus conglobati, variis in locis reparabant. Percurre- ο ρ bat ao mina sumim Alexander , hos pugnae componens, illis integros pro faucijs aditangenS,alios implicitos & confertos expediens, omnes manu, ac Voce animans, Utferirent, ctarem
que conclusos intra ea meris septa perduellium greges 1 mica cerentur necem fortium commilitonumIllum diem Antuerpiani besti finem facerent. aggerem illum,anturem muros esse : exesusis inde hostibus, aditum in triam saltu . Haec dictitans animaduertit Lilbloum versus fiuctuare, ac furtim recedere hostiam naues, me, tu videlicet,ne,post recessum relabentis Oceani,simo haererent
Tum vero id 1uis commonstrans, Vicimus, influit,scy D stris impios desertores suum mare, Praeeidue, quae jugitivis θυ uissima superest , ad naves et iam . nesse iura sinite emambus imis pune elabi in praelium redituras. Nouo hinc furore animis se dito, crudescere viaque pugna: & quamuis multi a taxiliarium Hollandorum, Zelandorumque nutare viderentur, directis modo ad naues, modb ad hostem oculis, fluctuant busque non
minus animis, quam nata gijs; non tamen Antaer enses , quorum res propius agebatur, quidquam a principio remIttere, aut loco propelli. Perstitit 1llis patriae cura, & promisso- e pium rum fides, quamdiu F i D C i A multitudinis. Sc mutuuS GLpectas in pugna vel timidos attinebat. At ubi ab uno auxili xium Holiandorum manipulo, in quem Augustinus Romanus , hispanus Centurio ferebatur, ccepta est iuga, tum Vero quali pudore omnes exsoluti,effuso cursa naues petere, inse quentibus Regijs,ac tanto plures a tergo fodientibus, quanto ipsa sibi turba praesentior pestis erat, dum intercursu festinantium praepediti, assiuente multi uesne,velut caeci, alijsuper alios incidebant quod in talibus accidit, Most Α erat omnium, festinatio singulorum . Sed nusquam maior, quam apud auxiliares naues pernicies fugientium: quorum alij ad
324쪽
LIBER SEXTUS 1 13 F eas lim inliciti, ae subituri, occursu validiorum deturba
bantur : alii nauigia cateruatim ingressi, praegrauantesque, c rinis fatistentibus, hauriebantur: alii occupatis effugius exclusi, euitandisque tantummodo Hispanorum gladijs intenti ,1ese in flumen, graues licet armis, fatigatique pMlio,p cI-pites dabant: ac minore metu ab aquarum , quam ab Eoirium periculo, certius periclitabantur. Adeo N IL aeque ex Omnibus timetur, atque id, quod primum omnium timeri ptam est. Nec minore clade ad alteram aggeris partem con flictabantur Antue iensiumnaues. quarum multae sicuti Tinpius ad aggerem accesserant, ac pertinaci see recessum diuolerant vltimae, ita a reciprocante mari destitutae immobilel-que, certis pilanim emissionibus vicino ex aggere lacerebantur, magna utique classiariorum strage: quam ut euitarent eorum complures, in flumen se demittebant, quasi nando ai- secuturi praeeuntes naues, nec ideo plerumque fatum euata bant quin etiam Hispanorum aliqui non minore sui fiducia, quam hostium contempta, nantes gladijs ore arreptIS, In fumentes rates impellebant se se, Captasque cum ijs, qua remanserant, nauticis illo audaciae ostento perculsiis, ad aggerem auehebant. hostium denique non pauci ad aggeris radices.ut se icthas tormentoram subducerent, adhuc propius adnavigabant: ibique ab repertiS , quos caec1 fugiebant , hostibus t quippe non iudici j miab, sed etiam oculorum viam, abstulerat timor in promptis hastaram spicalis figebantur. Non defuere tamen ex his aliqai, qui decori exitus cura, facietiri ue in hostem versa, non inalti cadebant. Desiderat 1 disentitur in hλc Coaenitentana pugna, horis ferme septem agDtata , ex Anzucrpianis quidem ,auxiliaribusque , atque ex 1llis maxime, tria circiter millia, pr eter eos, quos flumen hausit maiore utique,quam pro numero iactura, amisso bore Vel e nota,icm1liti epLipuis. captae naues magna: Viginti octo, deo aequatuor: reperta in ijs aenea tormenta sexaginta qui Que ferro S minora omnlno nonaginta,& copia bellici ap- rim meatusque sane quam plurima. Ex restis ver c.
otia moezs: saucios autem quingentorum numerum C.' c Π ---etum est Recuperato in hunc modum fatali ag -
aEi hcti, prim i in victori Deo grati j S, Casdem
secto ordine inter sacrificandum postridie ubique per-
si sita pyo ijs, qui in pugna ceciderant, peragi Vri mos
dii: h sente, emortuale Sacrum . Proxima Ostia a B I
statiae Deo cura interem' torum satiat
325쪽
Luciorum curam, cura non minus saucij Couentanu aggersi x 38 sseit quem tredecim omnino locis aperium ac lacerum, Ut repararent praeter ceteram materia ecfascium terraeque complementa Pgestis cadaueribus hostium milites irati, ac si stinantes o
326쪽
LEXANDER, ne quid spatij perculsis hostibus relinqueret, audito perstare adhuc portentosum nauigium ad Ordamunia, multasque in eum locum conuenisse Antuerpiensium naues illuc Carolum Mansfeldium cum biremibus quinque, celocibus septem, ac viginti minoribus nauigijs, tormentis, ac milite instructis, immittit. Mansset dius e nauali ponte soluens, per scissuram Scaldici aggeris, apud propugnaculum S.Petri, in campos alutauione undantes illico transgressus, tanta hostes celeritate circumuenit, ut facile nulla videretur euasura nauis, nisi in pinatum in ipsa rei molitione infortunium intercessiisset. Namque in Mans feldiana biremi, qua vehebantur Comes Arem bereius , Marchio Benti uolus, Comes Beuit acqua, & compi res viri primarii, cupidine adducti nauale illud prodigium , ac Noliticam, uti appellabant, arcam,oculis usurpandi, forte 1ncenso bellico puluere, qui doliolo seruabatur, flagrauit repento nauis: Beuit acqua doliolo propior in flumen expulsus, nando Ordami ad ripas semiuiuus applicuit: aliqu1 111 undas prole cere se nonnulli combusti periere: Mansteidius, ac reliqui,
ore ac manibus diu praetulere flammae vestigia. Per hanc a tem moram nam multi ad opem undique accurrerant ple-rmue Antuerpiensitim naues se se in urbem recepere, praeter nouem a Mansistidianis ilisequentibus captas. Qua cam praeda reuersi victores, circum ingens nauigium Consistere, misrati, nullum inde propugnatorem, ex nauali turba nullum ceu deserta in urbe habitatorem apparere. Et cle1e tum plane illud rei querant Antuerpiani. Nam pridie plerii-Que tormenPorum exoneratum, quum ne sic quidem amo iinde potuissent,abijssentque , red1 erant eo die cum classe, ex tracturi e nauigio milites, nauticumque Instrumentum, ac M tu iuru
alias naves Manl-feldius vi incensa eius navi Paulum rτ- tardatura mox hostem ggressust Raςs aliquo capi L. Tum ad naui gium nraximun
327쪽
Tentant illud. aliqui subeunt ac securi insi-ἀlarum instumene trahunLe& militari pompa, αρ Alex. de ducunse magni spe finis Antuer piensium feraturus m plius obsidionis mala ,
labiectis staminis, eam lignorum siluam hostibus praerepturi. 1 ue gEt clailiarios quidem, nati alesque socios, ac supellectilis par.
tem in naues iam abduxerant, cetera Iepentinus Maiis et dij aduentus intercluserat. HaeC autem licer a captiuis, uti se habuerant , relata essent, haud tamen ijs fidem habuere Mansiet diani: quantoque pacatiora Omnia, nec hostile quidquam obseruabant, tanto occultiores in ea lignea mole elut in altero Equo Troiano, dolos pertimesccbant. Placuit, explosa in ilia Iam ex aeneo tormenTO Pila, tanquam igneo tentamento excurare machinae torporem . Sed pila intra lateris tomentum se do icta accepta, non magia inde motum est nauigiam, quis si Q, hut in mar1 scopulu4 leni undarum attacta lamberetur Postremd ex audacioribus Unus, quasi muralem corona primus adepturas: mox alij,ne minuS auderent: tum praeeuintium exemplo complures, Captiu1s obsidam loco secum data
istis, Acijs nempe discriminis, eodemque, si quod lateret,pe
riculo inuoluendis, molem subeunt: tabulata, foros, statumina infri sapraque perlustrant, ac rimantur omnia. Nec ullis fraudum vestigijs usquam repertis, a metu iam securi, de ammirenda loco machina, Scaldicumque ad pontem Parmensi Principi sistenda, cum nauarchis consilium capiant. Igitur avulso quidquid compactile, ac solutile fuit, mutilatum ea ratione nauigium alleuatumque, per inundatos Ordami campos in alueum fluminis trahunt, admonitoque Parmensi , pontem, versus impellunt. Nec sine pompa id factum. Praeibant ca
riuae naues, remulco traftie 1equebatur Mans fel diana classis, ipso, instar classis, nauigio in mediam accepto. Addidere plausam obuiae a ponte rates explosaque,ubi in Alexandri comi pectum venere , tormenta: tam essulis exercitus gaudio, vzper eam capti nauigij speciem, ipsa iam victa captaque in triumpham duci Antuerpia videretur. Et vero non solui
militum vulgus, qui, ut in omnem partem nimiUS, quantum antea ad machinae famam extimuerat, tantum eiuS tunc prae
sentiam irrisit, atque uti formidandum pueris ludibrium con temptim habuit : sed etiam militum primores, atque Alexander ipse, demirati irritum tam vastae artificium molis, qua hostes belli finem minati essent; vere aduenisse, malo utique eorum omine finem belli, exhausta iam obsessorum pote tia, interpretati sunt. Nec sane falso . NAM ubi Antueri iensium populas super cladem Couen- frenianam, capram nauigiam illud saum, atque adeo se Diviaque irritos vIderunt,npn vici a ab Holachio decipiendos se
328쪽
i , s , se, aut ab Aldegundio sustentandos, vano externae opis acces.' iii,eonclamarunt. Apparebatque, scisa in partes ciuitate, multi titudinem non ditatius obsidionis mala toleraturam. Nec animaduersio in audaciores aliquot e plebe quidquam profuerat: quippe in carcerem coniectos vi populus extraxerat: nihil auso in posterum Magistratu. cuius ne e consilium de Catholicis urbe pellendis, quo allevaretur urbs, Aldegundius probauerat,iveritus longe acriorOm, ineuitabilemque multitudinis tumultum. Adde, quod repens ab urbe praediuitum aliquot
mercatorum fuga r & Hansiaticarum ciuitatum legatio sino itantium, ut nisi pax iniretur, Hansiaticis mercatoribus ibber egressus ab eo emporio suis cum opibus pateret te ruerant Antuerpiae Magistratum , de multo audaciorem e fecerint plebem. Sed Aldegundius non consumptis adhuc, quas apprime callebat, artibus traetandae multitudinis, spargie
in vulgas, scripturum se Parmensi principi , mox & iturum saan castra: S , si quidem aequa ab Hispano proponantur,nihil
omissurum, quo pax breui componatur. Scripsitque, ut ad-ν.Iun. mitteretur: atque admissis, ubi Alexander a Richardotio, cum quo Aldegundius primum egit, audiuit,venisse illum , ve An tuerpiae, Hollandiaeque , ac Zelandiae reconciliationem'una misceret: intellexit, ea plurium coniumstione prouinciaraaia, lento nimarum implicatoque dieram multorum negotio, speratis Anglorum auxili Is moram, ac spatium quaeri. idebqvie hominem cetera humaniter habitam, Antaexpiam remisit, pollicituni,se accepta a Magistratu populoque facultate, de Antuerpiae seorsim causa transigendi,ill 1cbrediturum. Sed cui ctante, suspicatus Alexander, rem callide produci, ut ex agro circum Antuerpiae, Mechliniaeque suburbia, qualiscunque messis, quae iam maturescebat, ab obses is colligeretur; occu
pauit hanc quoque spem illis adimere . iussitque Ambrosium
Landrianum cum V1luordiano suae praesecturae praesidio, rusti-
Corumque caterua/Vastium cum parte equitatus: hunc per
Antuerpiae, illum per Mechliniae suburbia, eodem tempore populabundos excurrere: segetesque, oleraque, & quidquid v- sui esse poterat, auferre in Castra. Tum ipse cum expeditata,'' ε'i equitum peditumque manu in Antu piensem agrum illatus,
δ'' Bui Eil utum, munitam Antuerpianorum militnm stationen , Berchemium, aliasque circa arces, ac propugnaculae, eodem impetu expugnat: atque Antuerp am reliqua astra paria te, qua demum sua extra pomerium fruebatur, exspoliat : cDues e, ac famem intra urbem claudit. Enimuerb eruptura i Mm a Crat
frustra e emetur Pacem quoquae 1tagitast merca
inibus illum V nutuit simili segetex pro hostilem rerum aduehi iubet castra, I be arces circa
S urbem sibis bijs Lia exspolia
329쪽
sames ad se i-tionem ciues impeliadsed stistentantur spe auxilij. Se metu popuI tionis quam pactus esset cum hispanis Alexander.
exhibita, ex fame Iabin L ., S a pro si
erat populi seditio: neque enim aliud dissonis per urbem ques- atibus andiebatur, praeter panem,& paz m. Quum a Magistratu submitti, qui se per compata circesiis insererent, sparge rentque, RecenS acceptas e Gallia litteras, qvibus aduentare tandem auxilium certo nunciabariar. Addebant aliqui ciuium,
nempe ex Aldegundii cohorte, sibi exploratum esse, Parmen sem Principem oblaturum quidem conditiones haud spernei das, cum tamen stipendiorum loco cum Hispanis pactum esse populationem urbis. proinde Viderent, ne breuis morae in
tollerantia, & sustentatae ad eum diem obsidionis de us,5c rem omnem domesticam, S uxorum filiarumque pudicitiam, &patriam & vitam simul amitterent. Sed minus haec , latrante intus fame, audiebantur foris :&plerique gallicas litteras A tuerpiae natas in Aldegundiano conclaui suspectabant. Nam de Parmensi Principe d ignior fama occupauerat vulgi animos. Acciditque interim parua quidem res, sed OPPORTUNITA rebus etiam minimis pretium addit. Matronae nobili ad c rationem morbi , quo periculose laborabat Antaerpite, opaSerat asinino lacte, quod in urbe haberi quum nusqliam posset, obtulit se iuuenis, intrepide ausurus ex agro suburbano,quam' uis ab hostibus teneretur, iumentum adducere,ducebatque, quum captus ab Hispanis ad Alexandrum Burgerhouti adhuc agentem deportatus est . Alexander , re uti erat audata, posmuuam iuuenem praeter opinionem benigne habuit, ac Θietatem eius vitia laudauit iussit illicb iumentum perdicibus, capisque Brugensibus, atque id genus auibus onerari. tu
ea iuueni tradens ad aegrotam perferenda, mandaui , multam ei saltatem ossiciose suo nQmuae diceret :tes a furque , se non modo illi sanitatis, ac vitrum recuperationem, sed Se natui,populoque uniuerso prospera omnia,&salutaria CX animo cupere, ac precari. Profectis insperata haec Alexandri comitas, cui statim Antuerpienses, misso praestanti ea uo Cum aliquot bcllarijs, ac primae notae vi no , publico nomine gratias egere; incredibilem ei ciuium beneuolentiam,accedenre prae, sertim iuuenis praedicatione, conciliauit . Nimirum IN MILLTA R I armamentario , etiam benignitatis telum repositum
habent prudentes belli Duces. A r Mechliniae deditio rem confecit. In ea urbe, post audi,
tam in Couenstento aggere sociorum cladem, Ortuiti erat inter praesidiarios, civesque dissidium eodemque aucto post ademptam vicinae segetis spem, magnopere timebatur a cu11-bus, ne miles, direpta relictaque urbe, in Blochusiam arcem, quam
330쪽
r 3 8 ρ quam Mechi in V proximam tormentis, acre cibaria communierant, se se interret . Quod ubi Alexandro exploratum, O easio visa est Mechliniam inuade, adi r statimque expeditioni imposito Marchioni Renthiaco, cum Licquio, ac Mottaeo, mandat,recta Blochusium festinantes, hostium consilIjs anteuertant,Renthiacus raptis illuc copijs, secutisque tormenti β, non modo Blochusium nondum ingressis e5 praesidiarijs, sed etiam Necta eri poli mi,aliisque Mechliniae circumdatas muni riones in potestatem redegit, ipsinue ab urbe, circumpositis castris, deditionem expreisit. Urbs, paciscente Famausio Gubernatore, Pa1 mensis arbitrio clementiaeque dedita est. Praesi'
diarii absque signis educti, signa ad Alexandrum missa: Qui
habita ciuitatis ratione magnam partem catholicae, mitIOres
multo conditiones Mechi Inietis bus edixit. Nam pro septi gentis praesidiarijs Vrbe egressis, non nisi ducentos UvalloneSCorsim Proveno duce substituit, iussis ciuibus una cum praesidio v tio,. suam tueri: nulla imposita mulo , veniam ciuitati, min. Regis nomine, liberalirer impertiuit: latus ipse, qudiu pa cos intra dies,nulla suorumiai ur S: Mechliniensem Archie
piscopum post longum exilium, in suam sedem qua non alia inter facras per Belgium praesed uras insignior reposuisset: &
urbem urbium Bel 1carum florem,& cam ea Mechliniense d minium, ex septemdecim prouincijs unam, Principi suo redonasset ted maxime tempore, quo acceptis ab Rege litteris de Placentinae arcis, quae nispano praesidio tenebatur, restit tione,agere posset regiae liberalitati grates, cum victoriae numtio gratiores. in amSgo nuncium multo acceptiorem breu1 transmilit acl Regem, subacta demum Antuerpia. Etenim Consul Aldegum 1us, ubi rem desperatam publicam vidit, sibi priuatam conia fulturus, legationem a Magistratu, ac ciuitate destinatam ad Parmensem sestinauit. legati unus & viginti fuere t inter quos eminebant Gulielmus Merodrus Dufflae dominus , Ioannes Sconliouius, Andreas Hesselius,&ipse Consul urbis Philippugs π Marnixius Alde undius. Quibus Beuerae ab Alexandro ex ceptis, Aldegundium praesente regio, bellicoque senatu, omnium nomine in haec verba prolocutum accepi Nou hic ad s-mus, inuicte Princeps, it annuam moram, qua aduersum te nostra defendimus , anxia legatione deprecemur . Bis enim curri toto
Fel o potenti mae a modicis adeo obsidentium copi timuisset f Tu aue ine, mi N E M o fortium signes amat, facilitatem no stram metumque molVisses, opinor, magis, quam probases . Compertus erat
unde post amis .fas vicinistiones,
se deduut Par mensis arbitrio, gratiosis ab eo condicioni Lucaecepti . Ipse pro restit ita placenti ina arce,Regi Meen liniam rependit.