장음표시 사용
11쪽
XIX. m 1 Artem spatii Deum dieimus: Spatium autem concipere so lemus per relationem ad corpus sub idea capacitatis contia nendi corpora trine dimensia: Sic distantiam inter duo punctaspatium longum dicimus: inter duas lineas , spatium latum: inter duas demum superficies , spatium profundum , sive altum: Quanti talem ergo spatii ex quantitate corporis ibi locati, vel locabilis determinamus : Quare spatium generatim consideratum videtur definiri sic pomse : Relatio dipantiae interpuncta , lineas , Nuperficiei. Duplex distingui solet spatium, reale videlicet, & imaginarium. Reate spatium est relatio distantiae inter puncta , lineas , & superficies corporum reip
sa existentium. Hoc Recentiores passim vocant relativum, & mobile'. Relativum quidem, quia est ipsamet relatio distantiae inter corpora : M hile autem, quia cum moveri possint corpora, mutabilis etiam est inter illa, per accessum , vel recessum, mutua relatio distantiae. Spatium imaginarium appellamus relationem distantiae inter puncta, lineas, & superiacies corporum possibilium : Cum autem praeter creata corpora, alia insuper, atque alia in infinitum creari possint , proinde spatium hoc nullis limitibus eis Meribi, & in immensium quaquaversum protendi conci rimus ultra quoslibet Mundi fines. XX. Imaginarium hoc spatium a Recentioribus dicitur absolutum, ct immobile. Absolutum quidem, quia quamvis per relationem ad cor pora concipiatur, imaginamur tamen illud existens etiam nullo existente corpore; immobile vero, quia fixos imaginamur distantiarum limites inter corpora possibilia Nimirum ad concipiendum spatium cogitamus corpora cum talibus inter se distantiis Dein removemus ipsa corpora a quibus spocies mutuati sumus ad spatium concipiendum; & adhuc intelligimus puncta , lineas, & superficies cum iisdem inter se distantiae respecti-hus quodammodo permanentibus. Porro sicuti spatium, ita & loeus dupliciter accipitur. Pars spatii relativi, & mobilis Deus relatisus dicitur et
Deus autem absolutus vocatur pars spatii absoluti, & immobilis. Quare , cum nomine motus localis intelligatur transitus rei de loco in locum, seu successiva & eontinuata lora mutatio, hinc motus etiam dupliciter accipitur , absolutus, & relativus. Primus, qui solus, proprie loquendo , motus est, est mutatio loci absoluti; alter vero est mutatio loci relativi, quae per soluin etiam corporum circumiacentium motum haberi potest.
Non desunt Philosophi qui hunc ipsum motum relativum dividunt in rela live proprium, & relania communem si . Relati vh proprium dicunt se
cessivam applicationem corporis ad diversas partes corporum immediate circumambientium . Relative communem appellant motum corporis,
12쪽
I3 quod simul eum aliis, quorum respectu eumdem stum servat, mutat communem locum relativum. Idein clim proportione sentiunt de quiete, quae diversa est pro divertitate motus, cui opponitur, & a quo nomen accipit. Atque haec quidem de loco & motu hactenus dieri proponimus tamquam meras vocum explicationes, de quibus non disputamus.
I oeus, ubi nulla sint corpora, vacuus dicitur. Absolutam va- cui cujuslibet, uteunque minimi repugnantiam gratis affir-u I mant Cartesiani, tamquam eonsectariunt doctrinae suae de scorporis essentia: neque enim probare possimi niti per circulum, spatium
vacuum fore verum corpus, adeoque contradictionem involvere. An vero existat reipsa spatium corporibus interceptum omnino expers corporis , non definimus. Illud solum dicimus, physicam vacui, live coacerva ti, sive etiam disseminati necessitatem non demonstrari; Siquidem iamotus localis, I) & rarefactio, ac condensatio, & inaequalis specifica gravitas, a)8c reliqua Naturae Phoenomena, etiam seciuso vacuo possunt explicari, admissa existentia fluidi subtilissimi poros mixtorum corporum libcre permeantis, cujus: exiliis mae particulae sint maxime molles, & qua libet superscie terminabiles: Nam & mixta omnia sub sensum cadentia porosa esse, post illustratam experimentis phylicam in confessc est apud omnes, 3 nec demonstrari potes insensibile illud fluidum non ex i stere, cui nullum sit corpus impervium, praesertim cum experiamur insinuari lucem per crystallum S gemmas, quarum caeteroqui pori nullius ope mi eruscopii adhue detegi potuerunti, ut testatur Musschenbroek. G uine facile etiam solvuntur argumenta pro vacuo ab experimentis petita, ii vel illius, quod vocant vacuum artificiale, in recipient Myliano, dc in tu' bis Torri cellianis: .sive silium diversi generis, s) qui in cyathum aqua. plenum successive immissi, volumen aquae non augent: sive duorum planorum, quae a mutuo contactu motu parallelo subito divellantur O. De-muna 'co Argumentum Epicureis familiare bus fore , ut nullum corpus firmum in a motu corporum petitum insimat Lucre- re libero descenderet, si omnia plena es. tius Carus lib. i. de rerum natura: sent. Ut hoc argumentum rem consciat, 2 vropter Iocus es tuosus inane acansque. duo supponi debent, nimirum Gravitatem diuo, ν ηση esset: auus ratione moueri est attributum universale materiae & esse Res msu. Misis nosmisi, uod corpora exsat materiae proportionalem, quorum neutrum c Fure,os ἔψst re,id in omni te ore adesset nobis est compertum .
alam . Haus igitur euicquam procedere Vid. Musschenbr. in Elem. Phys F. 4r. Τι, Elem. Phys. β. 3 3. Principisis euoassam redeadi salu daret rei. is Experimentum Gassendi Phys see . c., c Davus Nesrion Philos Natur. lib. m. lib. 2. cap. s. pag. is s. Edit. Lugdun. an. Propos 7. ex gravitate corporum specisca Iss g. probat vacui corporibus interspers necec cc Aliud Lucretii argumentum lib. r. sitatem , contendens ex hydroitaticae Iesu Postrem duo de cis Uti corpora toto
13쪽
muna neque Ne ton, ex motu caelastium corporum i), neque Mussehenbro h a ex luce a stellis fixis ad nos usque propagata satis evincunt necessitatem vacui caelestis coacervati,
XXII. VMpenetrabilitatis Domine . intelligimus vim illam, quae est immediata, & proxima ratio , cur corpora, saltem secundum x particulas primigenias, & elementares, certam & determinatam spatii quantitatem , qualitatemque conflanter occupent, excludantque a loco, in quo sunt, quodlibet aliud corpus, seu penetrationi resistant. Haec vis, in cujus exigentia eonsistere diximus essentiam corpo
ris impenetrabilitas formalii, vel etiam quantitas appellatur I ) : EDque probabiliter est prima & praecipua corporis qualitas, in qua reliquae
vires accidentales recipiuntur, & ad quam ementialiter reseruntur sentibiles uniuscujusque corporis modificationes , sive accidentia relativa , ut figura, moles, seu volumen, situs M. utpote quae quantitatem ipsam sommalem prEupponunt.
XXIII Verbantur corpora soblunaria sibi relicta deorsum ferri adi i l. ri m unum sentibiliter centrum terrae per lineam horigonti per-i i pendicularem, &quamdiu sustinentur, nisum quemdam, qui gravitatio & ponor dicitui, exercero secundum eamdem directionem. Causani hujus Phoenomeni Gravitatem appellamus . Haec refundenda non est in vim centrifugam materiae caelestis, sui statuit Cartesim: c Nam, ut omittamus initivi esse commentum cui nititur , quin immo pugnans eum iis, quae docet in tractatu de luce, ut ostendit P- Danieli s) ὶ se --. que-Si cita di Ilant: nempe a ' omne nec e V, Inter eo ora quod fiat, sin dat Inane. I, porris, quaisvis circum celerantibus sui Is on M.haud muris igineu uno te ore totuompleri osciam dici ,3 Post lib ui. Optic. Quiest 2 o. pag. 3II. Edit. Londin. an. os. ditis Itiaque Deus si diuturηis, T retuDrihus Planetarum, Cometarumque motibus, omnino necesse es, ue spat o Gelestia omni materia sint escua ἔNisi forad excipiendi eruat texui mi aL uiis res , exbalatioues, vel ef νἱa , quin oriantur ex at in phaeris Terrae, Hunet rum , er Cometarum. Σ) Eiem. Phys. Cap. 27. S 7. Susuῖam in Me imisessa distantia Memo tace viviari ina micant , erit radiorum robur non , vel partim isminutum: quod n per spatium caeleste vacuum, cT nuΠυ inodo refissens, Iucemve reflectens, aut intere Iea ,radii transi ἐν eu, conc9i aequis. Superiore autem β.docuerat, ex calculo Br dleji observationibus innixo , tantam esse fixarum distantiam , ut eam percurrere non possit globus e tormento bellico exploliis rapidissima , de aequabili celeritate , ' lusi annis to. , I fis,' 666, 63s 33 Soliditatem appellare malunt aliqui Reiacentiores, ut Keili Introduci. ad veram, Phy i lere r. Non laboramus de vocibus , modo in re conveniamus .c J Par. 4. Princ. num. 23.& seq. sin In epist. adjecti operi, cui titulus: surper Muisum Cart.
14쪽
quoretur gravitas magnitudinem superficierum potius , quam massamo, contra quam φxperimur; Nec unicus vortex ab Occidente in Orientem omnia corpora dirigeret ad unum terrae centrum , sed std di versa axis puncta, a quibus recodendo exercetur vis centrifuga per circulos AEquatori parallelos, Qui vero duos vortiem commenti sunt, sese intersecantes ad angvlin rectos, nisi velint vortieibus, eorumque partibus provincias dare quae olerius, quae tardius moveantur, non satis oceurrunt huic
XXIV. Neque scelicior videtur hypothesiis Gassiendi Telluris nugn tiunum mechanice explicantis per aduncam & facile complicabilem figuram terrestris emuvii: Nam & in recipiente exhausto deisnsus gravium celerior est, cum tamen ibi vel nulli sint, vel multo pauciores hamuli; Et ad arbitrium confingitur in Muvio terrestri vis ista veluti venaticata, qua determinentur apomi ad oppositam directionem ut captam pr.edam secum abripiant; Et demum reddenda adhue superest ratio huiti descensus atomorum , in quem videlicet quaessio transfertur: siquidem ut cor pus irretitum atomi deorsum trahant, descendere debent. XXV. Transferunt pariter quaessionem hanc, non solvunt qui desce sum gravium explicandum putant vel per diversam specificam levitatem juxta bypothesim Turrieellii si de politiva omnium corporum laxitate evel per solam absollatam levitatem ineogniti alicuius fluidi, ut opinatire Fortunet a Brixia: sa) vel per pressionem fluidi aut materiae cu juslibet aethereae superincumbentis, ut placuit Uarignonio, &Du Hamel 3γ. Quare ditandum videtur Gravitatem esse vim emporibus ingenitam, sed ab illis distinctam, & Divinitus separibilem, quae pro diversa corporum natura diversa sit, &inaequalis; sed in iisdem, quamdiu sunt in statu
naturali, semper eadem lit, &constans, semperque agit uniformiter, producendo aequalibus temporibus aequales gradus impetus et siquidem ,
ut ex Galil eo demonstrant Samuel Clarhe, Muschenbroeli, 1 aliique passim, vaelocitates aquisitae a gravibus dehendentibus se habent,
XXVI. Lex areelerationis motus in gravibus libere demndentibus, ab eximio Galilaeo primum observata, & plurimis experimentis subinde confirmata a PP. Riecitato, 6 & Grynaldo 7 dc a praecipuis Europae
Academiis, ea est, ut spatia percursa aequalibus temporibus successive crescant serundum seriem numerorum imparium ab unitate: nimirum 3, 3, 1, 7; Sc. Dummodo tamen nulla ratio habeatur medii resiste tis: Ubi enim gravo defrendens vincere debeat resistentiana medii, quae in progressu semper fit major, acceleratio ista suum tamdem habebit te
15쪽
eum altitudines, ex quibus experimenta capere licet, tantae non sint, ut quo tempore percurruntur , augmentum relistentiae in medio sit notabile: Hinc eam legem gravia in aere Iibero descendentia servare videntur , ita ut spatia omnia dato tempore a Gravi decursa sint ut quadrata liveta temporum , sive vaelocitatum iisdem temporibus acquisitarum . Hujus porro motu& hac ratione accelerati causam refundimus in actionem gravitatis , quae singulis instantibus novum producit impetus gradum, & jam
XXVII. 4 Assva materiae indifferentis ad quamlibet modificationem, Inertia congrue appellatur ; Uerum haec nullani in sua idea
A. vim importat, meramque denotat aptitudinem ad subeundas affectiones varias, mutationesque pro varia causarum agentium indole, & exigentia. Praeter hanc indifferentiam observatur in corporibus vis quaedam passiva , ex qua nimirum nullus motus, nullaque ad motum tendentia resultat, sed tota exercetur in renixu, quo corpus quodlibet, quantum in se est , cuilibet vi externae corporeae mutationem status inducere conambrosissis ι-Hω Q. au nerarae appcllit Neπton, i) eamquo asserit materiae insitam , & proportionalcm . Vim inertiae palvam ultro adimittimus, dummodo sub hoc uno nomine non confundantur aliae vires activae sive ingenitae, ut gravitas, sive impresia, ut impetus: ex his enim augetur plurimum resistentia corporis adversiis oppositos externorum agentium impulsus nitentis, quae proinde resistentia in solam inertiae vim refundi non potest . . .
XXVIII. Atio proxima & immediata continuationis motus in - Projectis etiam a projiciente separatis relandi non pOA test in recursum medii fluidi, utcunque elastici: Si quidem tum ratio, tum experimenta evincunt momentum quo fluidum a
fronte res stit vel majus esse , vel saltem aequale momento impulsus ejusdem fluidi a tergo conniventis ; Quod si dicamus cum Epicureis in actu ipso projectionis a projiciente in projectum transmitti atomos , quarum vi corpus ad destinatum terminum transferatur , de hac ipsa vi atomo rum redibit quaestio, quam si ponant ipsis atomis idemtificatam , cuni tam varii sint, atque oppositi projectorum motus, Oportebit diversam&oppositam in atomis commin i lci, quod quidem est , ut ait Cicero a quose provincias atomis dare, quacrem , quae oblique ferantur . Sunt quicum Prine. Math. lib. t. defin.3. r Lib. s. De Finibus. Diuitigod by COrale
16쪽
eum Cabaeo, si & Gassendo sa) nihil aliud admittant impressum mobi
li , quam motum ad certum spatium continuandum sed hoe est nihil dicere ; Siquidem motus non est modificatio permanens, & semper eadem, sed successiva& fluxa, quae proinde jugiter mutatur, adeoque causiam jugiter agentem requirit: actio enim physica &realis, ut est continua translatio mobilis non nisi a Physica & reali causa proficiscitur, quae ibi sit, eoque tempore, quo est actio. Nihil pariter dicunt, qui rationem quaesitam relandunt in legem Naturae : Si enim hoc nomine intelligant , ut solet, Constantiam Phoenomeni, 3 reddunt pro causa rei rem ip- famisiquidem ipsa continuatio mobilis in motu quamdiu vis absit extrinseca, est Naturae lex, cujus immediatam, & proximam causam inquirimus. XXIX. Neque iis assentiri possumus, qui a sola inertiae vi ingenita
repetunt continuationem motus in projectis . Continuatus enim motus est
aetio continuata, quae causam activam requirit, cujusmodi non est vis inertiae in sensu Ne Mioni ). Qui vero nomine vis inertiae intelligi volunt sim ompam sub quantitate indefinita corporibus ingenitam, quae secundum se sit indifferens ad quamlibet directionem , & v.Hocitatem , , sed ab impulsu , & impactione corporum ad hanc prae illa determinetur :I. quidem, ut notat etiam Musichen br : S) meram assumunt hypothe sim, eamque repugnantem inductioni, quam de aliis viribus activis habemus , v. c. de Gravitate , vi attractionis, Elaterio &c. quae solam romotionem impedimenti ad agendum requirunt, sivique indicium praebent etiam dum impediuntur. II. uni, eidemque cause necessariae tribuunt
diversos, Roppostos effectus , quod est deductionem physicam ab esse' diis ad causas labefactare: & perinde licebit motus quoslibet gravitatis ,
attractionis &c. in unicam hujusmodi vim referre. III. de ista determinatione accidentali ab extrinseco adveniente, quam pro mera conditione haberi volunt, ita demum loqui debent, uti loquimur de impetu impre so: unde tota controversia tamdem desinet in litem de voce.'Dicimus itaque rationem immediatam cur projςista moveri pergant esse impetum,
seu vim activam ipsis a projiciente impressam in actu projectionis, in ir
a Tom. r . Seef. I. lib. s. cap. 4. haec habet Poetice magis , quam vere & Philosophice dicha: Aiistrum quae motio is mobili es,
donec inoventi aliquo usque comitanti conis
junctum mσηet, est quoddam quasi Urocinium, quo mobile quasi addiscit caeptam cuis movente vIam pergere furfum, deorsum a stransversum , Obliqud , in orbem, segniter, Ierniciter .... quare necesse mInime τοῦ tur reguIrere tim , quae sit a projicieηte -- pressis , ct qua fiat motus c. ιγ Muschen. Cap. r. Elem. Phys φ. T. Le
ger vocamus constantes V rentias , νοσ
ρuotiescunque corpora in fimisibus ponuntur occasionibus, semper eodem se habeat modo . optic. pag. 3 I. Edit. Londin. an. I os. mi inertiae est principium sumum, guo compora In motu Ibo vel quiete persant , rec piunt moltim vi moventi semper proportione respondentem, ct resistunt tantum , νυσntum sibi resistitur. Ab hoc DispriscI o nuia
Ius uinquais in reruis unifestate orisIs tuisset inotus . Asio anquo priscvio omnino opus erat ad movenda corrora; Et jam , cum moentur , alio itidem principio opus es σι motum ipso in conservandum.
17쪽
gss quidem intrinsece receptam, sed utpote adventitiam , & accident lem , realiter ab iisdem aistinctam. Probabile autem est vim istam activam sub diversis quantitatibus transfundi a projecto in corpora, quae , dum progreditur , loco movet: experimur enim in occursibus corporum tantum virium alteri perire, quantum recipitur ab altero. Hinc redditur ratio cur projectorum motus in medio resistente minuatur paulatim, ac tamdem desinat.
XXX. Tomine vis esscientis, prout contradistinguitur a vi quo- i modocunque activa, intelligimus vim exercendi semun-λ ditatem cum prioritate naturae in entitatem realiter distinctam, seu vim, quae per suam physicam existentiam sit ratio cur existat novum aliquod verum ens physicum, & absolutum , non autem mere naodale , & relativum . Aliquam hujusmodi vim inesse corporibus etiam inanimis , ex eo colligimus , quod novus impetus sive acquisitus in in gravibus, sive projectis impressus sit verum ens physicum, & absolutum, quod proinde ad existendum indiget causa physica vere & proprie effectiva, cujus actio, utpote pendens essentialiter a subjecto praesupposito, creativa nim in η nec arguit in causa illimitatam persectionem , .
Hine notissima illa divisio causae in E cientem, Materialem, Formalem,& Finalem , rejicienda non est eo nomine, quod vel nulla sit, vel etiam Tepugnet creatis entibus propria efficientia.
XXXI. Niversalis illa persuasio , ae veluti Naturae anticipatio, i si quam de vita & sensu Brutorum habemus, quaeque se prodit maxime tum in affectu commiserationis, quem erga bruta experimur, tum in recepto apud omnes Nationes loquendi modo, ab gratis revocatur ad falsa infantiae praejudicia, cum & ex
pressa scripturae testimonia, 3) quibus passim adstipulantur Sancti PD
tres, O Hujus anticipationis vi abreptus vide- flantiorem III sortem eratisUM , puum ρμπtur Antonius te Grand Cartesianus , qui porcis , O mibus ad enatur . Ubi manis Postquam omnem , ut ajunt, lapidem mo- ste supponit in brutis sensium voluptatis . it in prolixa dissertatione, ut sensum bru- ab Com. Laur. Magalotti Lettere scienti'tis adimeret, suarum deinde partium imis che leti. x r. resert ex testimonio P. Petri memor, par. Io. Instit. Phil. artis. . num. Benedetti Maronitae linguarum orienta- 4.& s. ita in Epicureos invehitur: Sed lium peritissimi, plura vocabula vitam , n uisuism; bovi nomine magis abutuntur , animam &c.apud politiores nationes signi-ssuum A, qui Utas in voluptate ponunt, ct ficantia , vel indiscriminatim usurpari depcvel fenfisum delectationem inetiuntur. Sed hominibus, & brutis, vel cum solo dii-roles faciis erroris convincentur , si atten- crimine inflexionis. β't Iesecor7bus in uisarare,ct nihVbpra a) Genes. i. Bis tribuitur brutis animi vi
18쪽
39 res , i & ipsainet ratio physica satis revincant Cartesianos contrariae
sententiae patronos. Principium autem vitae&sensius in brutis neque rationale est, neque vere & proprie spirituale, neque est ulla materia quantumcunque attenuata, & quocunque pacto modificata. Quamquam
non assientimur Uestingio, Redio, a & aliis quibusdam recentioribus Bolanicis, qui obsoletam de sensu Plantarum opinionem 3 suadere conantur; Nihilominus, cum illarum intimi motus ) sint admodum
analogi vitalibus caeterorum viventium motibus, asserimus cum Script ra & Patribus 3 plantas vivere vitam infimi ordinis , nempe tantum
XXXII. Ensus alius internus est, alius externus. Internum in cere bro residere , apud Recentiores non controvertituro Cum ν vero ex observationibus anatomicis constet vitiari posse
partem aliquam cerebri non vitiato sensu interno. O Hine dissidium est in determinanda parte, quae sit propria sensus interni sedes. Hanc alii cum Kenelmo Dygbaeo ) constituunt infe o Delia, alii cum Vieu sens 8 in centro mali , alii inplexu Goratae die. itaut numerus opinio
num, numerum sere partium, quae ad hunc diem observatae in cerebro sunt, aemuletur. Sententia tamen Cartesii sensum internum in Gnario
nablata quoque animantia vivere , atque sentire nemo amb eis . In eamdem sententiam plura habet D l. de Quant. Animae α. 28, serm. 27. de ver b. Ap. lib. I. de lib. My. c. s. lib. ro. Cons. c. I F. &C. AC cedunt Hieroni in Mati. c. 2GGreg.Ni T. de hom. opi f. c. g, Ambr. Hexamer. lib. s. e. I, Greg. P. Hom. 2 . in Evang. & alii
tonem, qui plantas vocavit auisaitu a Neius conne- , Anaxagoram , Democri tum, si Empedoclem , qui, teste Laertio ap. Ginendum, venditabat se olim & se licem , & volucrem , & piscem fuisse. Ex iis, quae de intima , i planeque mira plantarum structura observarunt prae Caeteris tollertissimus Malpis hius, &Nebemus Greuiuet, colligunt recentior I ς rum nutritionem esse admodum analogam nutritioni viventium . In iisdem dari humorum circuitum , & pluribus experiis mentis probari potest,& examssimo etiam microscopio a se observatum testatur Brata Ieyus in solio cucurbitat ad solem traul petio . Mem. lit t. de la G. Brett. O. 8. pag. 497. Demum nec respirationem plantis deesse opinatur Malpishius in sua Plant rum Analome, quae quidem opinis coninjecturis nititur non improbabilibus .cs S. Aug. Serm. 27. de verbis Ap. Nobis vivere cum arboribus commane est, Acuntureiam ct sitet visere : nam si uon visereat, non scriptum est. PNI. 7. Occidit intra dine οἰηeas: pivis νἱtis, cum viret , oresucum moritur; sed vita ista non habet sensum. Similia habet S. Greg. P. Homit . a s. in Evang. & alii. Q Isbr. Diemmerbroex lib. 3. Ana .c p.r .
narrat Ju nem, cui apostema obortam in cerebro usque ad superiores ventrIculos venetraverat, vixisse ad septem menses i . terno sensu incolumi.
19쪽
.collocantis passim rejicitur a recentioribus anatomicis, eam glandulam
inter excretorias recensentibus: cum & arenas, & calculos in ea repe
rerit Sylvius, si) & Schuylius lapillum dimidiam glandulam occupantem ; a) immo Eq. Edmundus Κing 3 totam ipsiain glandulam pinea
lem lapideam invenerit. Nobis incerta est propria sedes interni sensus: immo incertum etiam num unica sit, an multiplex cerebri pars ad internum sensorium pertinens: Cum enim ob varias iunctiones dividatur passim infensum communem, Phantasiam,seu imaginatisam,& Memoriam, alii suun singulis in cerebro distinctum organum attribuunt i alii vero unum omnibus commune , quod dum affectiones externorum sensuum recipit, se forium commune dicatur: Phantasia vero prout illas actistiones independenter ab externorum sensuum motu, iterare aptum est; Memoria demum , prout praeteritarum affectionum vestigia impressa conservat. Quod quamquam verisimilius videtur ; malumus tamen hac de re nihil definire XXXIII. Notissimos quinque sensus externos & loco & struetura inter se differre nemo dubitat. Externi dicuntur , quod illorum organa extra cranii cavitatem natura constituerit in ultimis derivationibus nervorum respective cognominum, per quorum videlicet intimas exili Ismas fibras ope spirituum animalium assectio quaelibet ab externis objectis exeitata ad ipsum usque cerebrum traduceretur, ibique in unum veluti coli ela&haberet anima sensibilium objectorum species per sensius haustas, quarum deinde ministeri -iones progrederetur. Cum autem externa hujusmodi sensoria pluribus singula constent partibus miro plane artificio constructis, & ad finem cuique proprium ordinatis, non satis conveniunt Philosophi in determinanda parte , quaesit proprium , & immediatum uniuscujusque organum. Dicimus itaque proprium visus organum male a Galeno & veteribus Peripateticis in humore erasea lino collocatum suisse, cum ejus usus sit, ut, in lentibus opticis, radios lucis res actione colligere, quo distinistior fiat vilio. I Quae vero momenta congerit Cl. Mariolte 6 pro tunica Choroide , tanti non sunt,
ut a communi recentiorum opinionc recedendum sit , organum visus in AmphiHesroide, seu retina constituentium, quibus nos etiam subscribimus. Iipmediatum sensorium auditus neque est membrana tympani, ut
putat Honor. Fabri 7 cum etiam heso, immo &. pertuso tympano 8)
fiat auditio, neque aςr, qui olim putabatur innatus, atque implantatus
Ob Transin. Anglic. Noveb. r686. si re animato , & constat tum experimento De usu partium lib. s. cap. s. 3L cauis, qui tvmpano ex industria diffractocs J Visionem fieri etiam sine crystallino com audiebat,: ut resertur in monum. litter. m stat ex Historia Acad. Paris, ad an . a os. Dat Britan. to ro ἔ Tum etiam eorum te Ap. Du Hamel. Phus par. 3. Disp. s. stimcimo, qui vitio hujus membranae labo- p, s , qui in eamdem sentent iam pro- rantes, lanum , quem per auriculas perci Pςndcis ... pere nequeunt, Ore hiante perci uis
20쪽
altympano, i) cum neque sit pars organica cum cerebro continuata, neque differat a communi aere , quem spiramus, cum quo videlicet communicat per Iubam GHaebianam Sed sunt exiles illae membranae , quae cochleae, & lab inui recessus intimos pervadunt, & zonae snorae appellantur. Gullus organum constituimus cum Mal ghio sa) de recenti ribus communiter in papillis nerveis, quae in linguae potissmum apice& basi frequentiores observantur, ubi exquisitior est gustus. Ad olfactus organum quod spectat, veteres plures cum Galeno, &Avicenna illud constituebant in duabus illis cerebri productionibus ossi Ethmoidi inlidentibus, quas processus mamillares appellant, quam sententiam sequii sunt ex recentioribus Gaisendus et & Anti te Grand s eruui
probabilius asseritur consistere in membrana crispata lamellas narium continuo ductu convestiente. Demum tactus organum esse dicimus quaslibet fibras nerveas per totum corpus diffusas, siquidem sermo lit de communi tactu ad intimas pariter, atque extimis corporis partes pertinente . Quod si agatur de tactu exqui litiore, quo varias tactilium qualitatum differentias internoscimus, ejus proprium sensorium constituimus in ea lui vere
zeli ex plexu reticulari prominentibus. l
XXXIV. A Sserimus eum CL Ne.tono Lucem non esse homog neam, sed constare septem di vertis speciebus , quibus I x eorrespondet tu n inaequalis gradus refrangibilitatis, tum certus & immutabilis color quem Primarium dicimus. Septem itaque sunt hujusmodi colores Primarii, nimirum raber, Aureus, Flavus , Viridis, Caeruleus, i Indicus, S. Huaeeus: Et ruber quidem exhibetur a radiis minime omnigna refrangibilibus; reliqui vero radii eo majorem habent refrangibilitatis gradum , quo colores exhibent a rubro magis distantes juxta serient expoli m. Ex coloribus autem primigeniis varie conjugatis & permixtis innumeri pene secundarii colores resultare possunt. Hinc dicimus colores omnes in ipsa lucis natura consistere zCorpora vero eatenus hunc, vel illum colorem exhibere, quatenus eo rum textura, & superficies apta est hanc vel illam radiorum speciem, aut specier a conjugationem caeteris copiosius ad oculum vel Ngeroressi opaca sint, vel trajicere si sint diaphana. De