장음표시 사용
171쪽
Francia non distabat ab eis nisi per clua leucas
modicas Videns autem cometipSum reSpective viribus imparem, e quod Xercitu Franciae er- grandis fuerat et immensus, ait illi, Domine mi
cedere, quod ostii labore fatigati; sed est mihi civitas sortis et bene munita, Scilicet GuWnt, ud quam declinabimus ad aem9US, AUOUSque
robur vestrum et negotium melius Pro Ot Ordinetur.' Et adquievit ei rex, et praecepit ut exitus viarum eo introitum terrae Observarent pedestres, e quod ibi Sunt OSSata multa, donec iter inceptum ageret ad eandem civitatem Et qui cives Burgenses, Sicut it cive aliarum civitatum, scilicet D Oway Ιpre, Guwnt et Sancti Odomari, aut ante Se dederant regi Francipe, cum defensorem non haberent meque propugnatorem, uSSit rex ne ulla forte mutarentur, ut et fidelitatem sibi jurarent et Obsides Marent. Quo facto, proceSSit in Via Sua VerSUS Gawnt, respicientibus in eum Francis, Sed non prohibere valentibus; timebant enim pedeStres regis Angliae, eo quod erant ex eis Sagittarii multi mo-Veruntque Castra rava USque Murteray quae distat a Gawnt per octo leuca S mansit itaque an takes rex noster apud Gawnt e die PlurimOS. et quartersat pedestres sui frequentem agebant praedas plurimas, inter quas villam de Dampe sic dictam ne town of spoliaverunt bonis multis, et eremerunt in ea pillaged. plusquam ducentos Viro electos, qui e primo
dederant regi nostro in primo adventu SUO: quod quidem factum multum displicuit ei, et quoSdam hujus sceleris auctores jussit in furca
172쪽
160 CHRONICONRdware'. Quomodo Treustas inierunt esses nostri.
Inter magnates plurimos qui cum rege OStro aderant assuerat ille discretus vir frater Willelmus de Hothom umbIaniensis electus, qui notitiam familiaritatemque regis Franciae et magnatum ejuSdem regni contraxerat, dum in theologia Parisius multis et egregie rexerat annis; erat enim de Ordine Praedicatorum, et natione Anglicus. Hic mittens ad regem Franciae, peregrinum Se finxit in terra Sua dicens e velle proficisci ad curiam apostolicam ob causam Vocutionis suae ad Sedem umbIaniensem, petiitque ab ipso rege iteras conductivas, ut Salu Veniret ad eum et pacisceloqueretur ei. Quas cum de sacili impetrasset regem adiit, et pacisce quidem loquens, utpote multum habens pectori et sermonis, Si impetravit quod hinc et inde ad certos diem et locum viri pacisci et discreti mitterentur, qui de aceplena vel saltem de reuga tractarent cum Truce Wit essectu, factumque est ita Unde habitis per
dies quatuor et Oca diversa tractatibus Variis et colloquiis multis, tandem in quinto die OnVenerunt magnates utriusque regni apud urnay, ex parte scilicet regis Franciae, dux Burgundiae, comes de Sancto Paulo, comes de Britannia, dominus de Neler et episcopus de Ucer, cum multis aliis ex parte regis Anglorum, episcopus Unolmensis, cum caeteri plurimis; qui Deum prae culis habentes, tanquam filii verae lucis et pacis, praeludia Statuerunt, treugas
scilicet biennales, festo Sanctae Epiphaniae
173쪽
Domini ejusdem anni, usque ad idem festum revoluti annis duobus et quod captivi hinc
inde redderentur, sub cautione tumen ut si plena Pactreuga non sequeretur biennales, Vel quod eorum Corpora Vel Saltem pecunia sub cautione eXΡOSita Solveretur, Supponente utrUmque regem et de voluntate eorum obligantes eos in omnibUS
et per Omnia ordinationi domini papae Boni- facii, qui dissensiones omnimodas audiendo 'dirimeret' et fine debito terminaret. Mittuntur
itaque Olemnes nuncii ad curiam apso, qui utriuSque regis negotium exponunt diligenter. Dominus autem papa, auditis hinc inde rOPOSiti et communicato consilio, decrevit et Sententiavit in hunc modum.
reser their differen esto ope Bonisaee. A. D. I 298.
Dudum inter carissimos in Christ filios nos His aWard.
dirigeret. IIS. Coti VeSP. Τhis instrument is printed
stom an original letter in the rea-sur os the Cour of the Receiptos the xchequer, commenCingwit the soll0Wing introduction: monilacius episcopus SerVuSSerVorum Dei carissimis in Christo filiis Phylippo Franciae et Ed-Wardo Angliae regibus illustribus
Salutem et apostolicum benedictionem. Pronunciationem quandam Super reformanda inter VOS Pace
et concordia et super hiis quae ad VOL. II. pacem pertinent ac super aliis Super quibus Per nuncio et procuratore Vestros in nos tamquam in privatam erSOnam et Benedictum Gaytanum Domine vestro et pro vobis extitit compromissum, arbitrando, laudando, diffiniendo, arbitraliter Sententiando, mandando, ordinando, disponendo, et pronunciando ea vice nuper duximus aciendum, prout in instrumento publico inde consecto plenius continetur. Quam pronunciationem et quae in ea continentur auctoritate apostolica valere volumus et plenam habere decernimus roboris firmitatem; tenorem ipsius instrumenti de verbo ad verbum ex certa scientia praesentibus annotari facientes, qui talis est. In nomine Domini, Amen. Anno Domini millesimo ducenteSimo nonageSimo OctaVO, indictione undecima pontificatus
174쪽
tros, Philippum' Francorum X arte una et Edwardui ' Angliae reges illustres ex altera, Suggerente inimico humani generi pacis aemulo, super diversis articulis' materia discordiae ac dissensionis exorta, tandem iidem
ipsorum ad ' hoc ab eis mandatum habentes, in nos Bonifacium, Divina providentia papam VIII.,
tanquam in privatum personam et dominum Benedictum Guytanum, tanquam' in urbitrum, arbitratorem, nudatorem, dissi nitorem, arbitralem sententiatorem, micabilem CompOSitorem, praeceptorem Ordinatorem, dispositorem' et
PronunCiutorem, Super resormanda pace et Oncordia inter ipSO reges ac Super hiis quae ad pacem pertinent, et super Omnibus et singulis discordiis, uerris, litibus, Contro VerSitS, CRUSiS, quaestionibus, damniS, et injuriis, petitionibu S, et uctionibus, realibus et personalibus atque mixtis, quae fuerant et erant Seu Vertebantur, et SSeve verti possent inter ipsos reges ' Occasione quacunque, de alto et baSSO, absolute inc' libere, Compromittere Cura Verunt, prout in Compromissorum' instrumentis publicis inde consectis plenius continetur. Os igitur Bonifacius papa praedictus, qui sinem imponere litibus assectamus, sed ' praecipue inter reges praedi Cto quorum
domini Bonisaci papa VIII anno quarto die viceSima Septima mensis Junii, auctiSSimu pater et dominus dominus Bonifacius Divina providentia papa VIII. arbitrium, laudum, diiunitionem,
arbitralem sententiam, mi R- bilem compositionem, mandRtum,
ordinationem, et alia infrascripta recitavit, legi fecit, dedit, et protulit in hunc modum Dudum, etc.
175쪽
quanto pleniori eo assectione PTOSequimur, et ζ': .... puriori complectimur caritate, hujusmodi compromisSis receptis, et nobiscum deliberatione praehabita' diligenti Vocatis quoque' nunciis et procuratoribus Supradictis ad arbitrium, Iaudum, mandatum, et arbitralem Sententiam, audiendum, eisque coram nobis 'ad hoc specialiter' δconstitutis, ad audem omnipotentis Dei qui est pacis 'actor' et salutis amator, et gloriosae Virginis' matris ejus, sicut arbiter 'arbitrator,' si laudator, et amicabilis compositor, ac ' sicut privata persona et Benedictus Guytanus, X Virtute ac forma compromissorum praedictorum et omni modo et jure quo melius 'possumus' viam arbitratoris, laudatoris, et amicabilis compositoris Sequentes, dicimuS, arbitramur, audamus, dissinimus, arbitraliter SententiamUS mandumUS, Ordinamus, diSponimus, et pronunciamus a Vice,
ut inter eosdem ' reges ut et sit perpetua et stabilis pax, et quod reugae vel usserentiae VO-Iuntariae dudum indictae, cinitae, ac firmatae 'in' inter eos, io' modo et Orma, ac omnibus et si illis personis et terris, et Sub illi poenis, Onditionibus, et temporibus sub quibus indictae, initae, ac firmatae fuerunt, inviolabiliter obser- Ventur. Ad hujusmodi autem pacem confirmandam, roborandam, utque Servandam, infra tempus quod duxerimus moderandum, iraefatus rex Angliae Margaretam' δὲ Sororem prae-
176쪽
Edwar i. dicti' regis Franciae recipere ac ducere, Cum
dotalitio quindecim millium librarum Turonen Sium, VasSignando per ipsum regem Angliae in locis competentibus de quibus inter partes fuerit
concordatum, vel ubi arte ipsae non Concordarent per nos arbitratum uerit,'' in XOrem; et idem rex Franciae eandem Sororem Suum
eidem regi Angliae in uxorem dare et tradere, cum dispensatione edi usOStolicae, teneantur. Quodque Asa bellis' filia praelibati regis Francipe, quae infra annum' Septennem dicitur On-Stituta, Suo tempore, Edwardo praedicti regis Angliae filio qui jam tertium decimum aetatis Suae annum exegit, Cum Simili dispensatione, matrimonialiter, cum dotalitio decem et octo millium librarum Turonensium similiter assignando er eundem regem Angliae pro dicto filio suo in competentibus locis de quibus concordaverint ipsae partes, Vel de quibus nos duXerimus arbitrandum si Super hoc inter eos non ProVeniret concordia,' copuletur. Idque firmetur utque valletur ex nunc modis inserius annotatis, videlicet, quod idem rex Angliae pro fili suo, idemque filius pro se qui ad hoc sufficientem habet' aetatem, contrahant SponSalia praedicta, eorundem regis et silii juramentis firmanda et rex Franciae, nomine filiae Suae praediCtae, Ontrahat hujusmodi Sponsalia r eadem. Quae ut 'si valida sint et firma, Volumus,' dicimus,
Christo. Manus Scriptori salventur omnibus horis. IIS. Cott. ib. concludes illi et rex Franciae, Sec. Explicit Cronica.
177쪽
ct arbitramur quod re Franciae promittat per e M I juramentum pro ipsor in animam Suam prae Standum, se tradere praedictam silium Suam ζz:
praedicto Edwardo' nuptui, temPore quo OnCOrdatum extiterit inter ipsos vel e nos arbitratum fuerit vel laudatum. Pro quibus attendendis firmiter et idoliter adimplendis, dicimus,
laudamus, et arbitramur quod poena 'de qua inter partes fuerit concordatum, vel ubi partes ipso
non Concordarent per nos arbitranda et taxanda firmetur,' et ab utraque parte promissa alletur solvenda' parti parentio arte non Parento, Per quam poenam' negotium istud in tuto ponatur, et parte ad ejus finalem executionemessicacius inducantur. Cujus poenae promiSSionem et obligationem ossicaciter Valere Volumus et decernimus ac tenere, non obstantibus juribus
quae pro libertate matrimoniorum hujusmodi poenas inhibent, quae ex certa cientia pro tanto bono tollimus in hoc casu. Addentes nihilominus quod reges praedicti aliquos de baronibus suis notabiliores per juramenta faciunt 'obligare' ad sponsalia praedicta et matrimonia procuranda, et ad tollenda impedimenta pro 'viribus' quae possent circa hoc vel contra hoc inveniri. Quia ver SponSalia raedicta tanto amplius desideramus habere felicem essectum etessicacem eventum quanto per hoc probabiliter credimus pacem praedictam firmius et fidelius Observari, pro tanto acis bono decernimus auctoritate apostolica quod terra regis illius cujus culpa vel malitia steterit' quominus contrahan-
tali poena apponenda firmetur. ΜSS. 'promissa et solvenda ul-letur. ΜSS. obligari. ΜSS.
178쪽
metur, ecclesiastico subjaceat interdicto, nisi, Super Bonitae. nos requiSitUS, PraediCta Cum effectu correxerit infra mensem. Item dicimus, laudamus, arbitramur, seu etiam dissinimus quod de omnibus bonis mobilibus vel se moventibus, ablatis vel alias male subtractis, et de omnibus damnis datis hinc inde ante tempus motae Vel ortae Uerrae PraeSentis, primo de omnibus quae extant et ConSumpta non Sunt, praeSertim de navibus et aliis quibuscunque bonis per Anglicos et Vas
patis ' in mari 'vel' in terra, quod rex Angliae Omnia quae de praedictis extant, bona fide, sine Iite, et absque figura judicii, Omni fraude ces- Sante, ad requisitionem regis Franciae vel nuncii sui statim faciat ad plenum restitui. Et rex Francis similiter, si qua talia' ante dictam guerram capta vel ablata apud ipsum 'vel' in sua potestate exstantia' reperta fuerint, similiter ad plenum restitui faciat, a praefato rege Angliae vel ejus nunci requisitus. De ablatis Vero non exStantibus, Sed deperditis et On- SumptiS, laudam US, arbitramur, Seu etiam dissinimus quod re Angliae, ad requisitionem regis Franciae Vel ejus nuncii satisfieri faciat, et ad hoc faciendum etiam teneatur sine lite ac figura judicii, bona fide, et omni fraude cessante. Et rex Franciae similiter, Si qua per gente SURSublatu deperdita, seu Consumpta inventa fuerint, ad requisitionem regis Angliae vel nuncii sui' μ faciat satisfieri,' taxatione nobis circa praedictorum Gestimationem Contra utramque Iartem,
179쪽
ubi teri concordiam Iartium megotium AEuser Wariis praedictis sopitum non 'eSSet in Plenari re .
Servata. Item dicimus, IaudamuS, arbitramur,' te: seu etiam dissinimus quod idem rex Anglis de
omnibus terris, vassallis ' et bonis quae ipse nunc habet et tenet in regno Franciae, Seu' tenebat
ante motum uerram praesentem, habeat illam quantitatem et illam partem terrarum, RSSallorum, et bonorum eorundem, quam ibi ex virtute CompromiSSOrum raedictorum, audaverimus et munduVerimus assignari, Vel inter ipSOs reges
1 uerit concordatum, et sub illis fidelitate, homa-giod modis et conditionibus habeat, Sub quibus ipse ac pater suus habuisse hactenus et tenuisSe noscuntur modis et temperamentis ernos adhibendis in abusu, si quis ' ex parto gentis regis Franciae hactenus CommiSSus, inventus fuerit in exerciti resorti modis etiam et temperamentis per nos adhibendis in abusu partis ulterius, si quis videlicet ex parte regis Angliae vel suorum hactenus CommiSSUS, Contrajus resorti fuerit inventus, ne talia in posterum committantur. Conditionibus etiam, modis et Securitatibus per Os 'imponendis V et adhibendis in terris, assallis, et bonis, et '' aliis quae per
tium, praesutus rex Angliae habiturus est dopraedictis, ne amodo idem rex Angliae vel Suc-CeSSOre ejus Contra regem Fran Ciae Vel Successores ipsius' valeant rebellare. Dicimus etiam, in laudamus, et arbitramur, Seu etiam dissinimus, quod ex nunc λ OmneS terrae, VuSSulli,
180쪽
EdWard I. et bona praedicta, et alia, tam laus tenet rex
TranCIae de HS quae tenebat rex Angliae ante guerram raeSentem, quam quae tenet' rex
Anglis in regno Franciae bona fide ac sine omni fraude, absolute ac libere, in Manibus et OSSenostris' ponantur et aSSignentur, tenenda nobis nomine regis Franciae quae e parte sua ' et nomine regis Anglis quae ex parte ejusdem,' nobis fuerint assignata. Ita tamen quod per hoc in possessione vel proprietate nihil novi juris accrescat alterutri partium vel runtiqui' decrescat. Super quorum RSSignatione,
si qua suerit exorta dubitatio ' vel ambiguitas inter partes, illam nostrae declarationi et arbitrio reservamus. Quod si forsan dicti reges do
ipsis terris et bonis ad invicem concordaVerint, volumuS, Iaudamus, et arbitramur ex nunc id in quo ConcordaVerint perpetuo ac inviolabiliter observari alioquin nos, ex compromiSSi praedicti virtute,' apponemus ad id illud' remedium quod Dominus min1Strabit, et ex tradita nobi potestate licebit. Si vero casu aliquo Contingente, hoc sacere non ΡOSSemus, ' volumus, dicimus, et arbitramur quod utrique parti pristina jura sua Salva remaneant et illaesa. Porro per hujusmodi assignationem saciendam nobis de terris, VasSallis, et bonis praedictis, nullum ipsis reobus vel eorum alteri quoad possessionem vel proprietatem seu deSertationem Vel aliter praejudicium generetur. Omnia autem et Singula ' supra dicta per nos arbitrata, laudata, diffinita et arbitraliter Sententiata et pronunciata, dicimuS, arbitramur,