장음표시 사용
51쪽
Balduin in M.alia deinde, qui alios referur, Tib. De
Faciam igitur huic capiti finem, si prius illud pro
coronide', quod superioribus admodum cota uenit, animaduerterim , quarumdam gentium, celeberrimum, & multis retro taculis obseruatum morem
viouisse, ut senio iam confectos parentes, filij perimerent , & quod belluinam supergreditur feritatem, eorum item carnibus vescerentur. Quod de Indis & Massagetis historis pater Herodotus , Stra
bo, & alij recensent: & de Calpijs, qui parentes
ubi septuagessimum annum excessissent , domi inclusos , fame necare consueuerunt, Canius Rhodiginus' testatur . Sed & Bactrianorum hac in re crudelitas omnem fidem superare videbitur , nisi multorum auctorum li adseueratione confirmaretur , qui iam senio confectos parentes, vitios canibus apponebant, ad hoc ipsum de industria enutritis , quos ea ratione sepulchrales
vocabant. ain, & Sardis lex erat, si qua AEliano ς fides adhibenda est, ut filij, patres , iam senecttute graues, fustibus caederent, & interem tos sepelirent: absurdum esse arbitrantes, si delirus senex ulterius in vivis ageret, in fraudemq;& peccatum , corpus senectute grandaeva maceratum impelleretur ridebantq; interim maxime, pereuntes parentes, se feliciter & beate mori existimantes , quod liberorum impietate mortem oppeterent. Vnde, ut Erasmus , &ex Timaeo Baptista Pius' adnotarunt Sardonius νquue prouerbij vice apud antiquos usurpari coepit. / CAp.
52쪽
liqua alia) parricidij crimen frequentis-
si me prorumpentibus, in tanta huius
sceleris ubertate, prudentissime singulae ferme gentes singulares,tanto maleficio poenas excogitauerunt. Nam etsi Plato μ caput guto eliem re-Ηydrae amputare eos dicat, Vt est in prouerbio, qui Isingulis delictis, plagulis legibus conantur occurre- re: tamen, Vt non minus recte Arcesilaus h diqisse b Arcesit relatus memoratur, quemadmodum ibi multi sunt medici, ab Enom in Apoubi multi sunt morbi,ita ubi plurimum vitiorum es phtςgm '-rcesset, per multas quoque leges es e oportebat. Et ut alia maleficia vel non puniri, vel remissius coerceri potuissent: hoc tamen, de quo loquimur, nouum in se & atrox, nouis quoque & atrocibus , seucrisq; supplicijs omnino vindicari debuit. Nam Vt praeclare Tullius S inquit: Parentes charisiimos bibere debemus, c Turius is orat. quod ab his ' ita patrimonium, libertas, ciuitaue ira ita es, i ψ-ψd Se ouae omnis in illorum Mutatione iolantur. Inde ei, qui ' - 'parentem Occiderit, naturae legibus vivere non licere, Iulius Capitolinus ' testatur;& Quintilianusς, d Iul. CapitoI. Lmaximum omniti scelus, parricidium vocat ω cum Amo'i.
53쪽
an, Solore se Parric. crimi. e ait est paena quam scri s. Apud Aegyp
tios ergo, patris, matris Ve inrerfectore ut ex Dios Didi. Sic. si. 2. doro Siculo alij recensent adeo graui animaduer- -3-A ζη 5 gζη sione coercebant. Vt eum per lingula membra acu -c-Ο- Φη η- 1 pq calami simoeteret,naoYminutissimis ictibus
Ioauu . Si bovii r znt. Maccedo aeS, Alerc. teste, parricidas, &Malea motib'Om.gen.li. stati reo S, quin & eos quoque, qui illos quouis gra-1. cc . . du contigissent, sarcis obruebant. quod & Lusitanisgiae eX μ . moris fuisse Strabo in & Boliemus testantur. Nequem' aliter M osaica lege apud Hebraeos hoc crimen vin- IV s 'dicari inde colligitur, quod in Deuteronomio',fili' i De ter. cap. 11. ς Hrum , & proteruus lapidari iubetur. Sed & di I Plat. in legib. uinus Plato' non passus latum maleficium inultum relinqui, prudentissime statuit, magistratuum iussu ab eorum ministris parricidam occide tum , trahi l debere nudum in statutum triuium,ubi uniuersi magistratus in caput mortui lapidem mitterent, & ita ciuitatem omnem purificarent, ac deinde citra regionem caeportatum corpus proij cerent . Graecis quoque eandem lapidationis poenam in usu fuisse, non obscure constare poterit ex Electra sic apud m Sur' is prost Euripidem verba faciente
Neq; iguis 'ia i in atri, nec quemqua nos alloqui fas sit
o LegeVrisio .li. πις mit, edi traditor. In Vvisigothorum' etiam legi-6.tt. s. l. bus, Ultimam huic sceleri animaduersionem, om-ἰ nia in la
54쪽
niti inq; bonorum amissionem instigedam esse, do cemur. Et apud Mediolanenses mula: ipalibuS ix p ILI. CD . Ii.3. tutis ea, teste Iulio Claro imponitur poena, Vt pax sentent. lci i ricidae , ad equi caudam adstricti, & alligati, per Vr' ηAm. i. b in trabantur, moXqi rotae ligneae inteXti, misela biliter secati dispereant. Horatius ' cum allium VC- q lhementer propter illatum ei damnum detestarctur, iudicaretq; cicuta minus ac lentius corpus cruciari, tantum Venenum, in parricidij criminis poenam Vsurpandum fuisse, his verbis demonstrat.
P, fremis olim sit quis impia manu Senile guttur fregerit: Edit oecutis allium nocenti,M c.&lib. 2. Od. I 3. cum in arborem eXcandesceret, cuius casu ictus su erat, illam ab eo plantatam fuisse ait qui patrem interfecisset. Illum parentis crediderim sivi fremisse cervicem, oec. Iulius vero Caesar, ut Sueton.- tradit, parricidas se- r SVetov. ista uerissimis supplicijs affectos, bonorum etiam om- ssere 4 '- ρnium damno multabat. quod ut Iustus Lipsius os- s Iust. Lips. i. 6. tendit) olim non nisi in atrocissimis criminibus fie- Antiat. Tacit. rilolebat. Qio fit ut non abs re inter exempla summae indulgentiae Antonini Pij, illud Capitolinusi x tapit'liue Onstituat, quod parricidam in insulam de ortum da An iiηρ P ρ-
taXat remiserit, quia ei naturae legibus vivere non licebat. Theodorici Regis Gothorum filia, a Theo dato Rege Thulatae, quod matrem sacrum Domini corpus sumentem, veneno interemisIet ; incenso fortiter balneo, eius vaporibus suffocata est, ut Petrus Gregor testatur. Sed & curiam Partamenti v PetνGω. lib. Gallici Tarquetium maiorem , qui parentem suum 36a. 24-ηu. 13 Pictaviensem electum occidi curauerat, discerpi primum candente forfice , deinde artus ad rotam ad
55쪽
18 Ioahi. Soloret, is Parriciae crim.
fringi voluisse, ac postremo concremari ex Theatro x Thoatris buesa cognoui Mus - Romani maiorum more, noua quae anae vitae vol. 19. dam & singularis Vt statim trademus poena tu Vsulib. a.pag. 3j tr. fuit: aDud quos, iam inde a primis Vrbis cunabulis,
illatar parentibus a filijs iniuriae, ex Servij Tulli; le
gibus seuertissime quoque vindicabantur. Inter quasy Fe ib. i . Je ut refert Festus PompeiusΥ,qu*dam erat ita cocep verb. stig. id pistro Si puer parentem berberit, a se olle plorassit parentes, puer ης' Diuis starentum sacer so: qua in lege, Ut & hoc obiter animaduertamus, Phrasistiparentes, ut idem Festus
exponit, idem est quod clamarit. Solebat enim suta Rauard. ad J- Iacobus Raruardus φ admonuit) is cui vis ali- ' ' qua fiebat, si quidem ruri ageret, iubilare: sin vero ON Vm V ' in Romana ciuitate, proquiritare, id'Pς ς g ' a' aliorum ciuium auxilium exposcere. Vnde illud
Terct in Ait -- TerentijR Obsecro p bulares ferte miseero, atq; innoceηti auxilium; ubvenite inopi : In que locum Donatus, Et hoes inauit quod eteres quiritare dicebat, quirites Coelama-b M. Varr. li. s. re. Quod & M. Varro h his verbis explicuit;Vicina iri ling. tatis. horum quiritare, iubilare. miritare dicitur is, qui Quiritium fidem clamans implorat, at quiritare drianorum, sieiμklare rinicorum. Quod vero in supra scripta lege filius patrem verberans Diuis parentum lacer esse C Fest si r II se iubetur, eum sensum idem Festus S alio loco haberes ' testatur, ut a quouis sine fraude posset occidi. Homo enim inquit saeeris erit, quem populus iudicauit ob ma-d Dicto tis: 7- - is tum , neque fas ent eum immolari, sed gQ occidit pq i' socr4t UζΦ damnatur, nam Lete Tribunici; prima Cauetvr: Si ramo e iueist q*it c m qui est psebiicito se rsiit,occiderit,parricita ne sit.
sacrosancta ditia let. Qua cadem ratione leges sacratas dictas fuisse, operit Iacob.Du idem Festus 4 & Paulus aduertunt quibus si G η' μ' - cψζ. 4- erat Pi qui, quid aduersius easfecisset, sicer Estyi P Rr m
56쪽
esset clim famili a prcuniaq;. Qua sanci ionem in legibus regijs, & in duodecim tabulis frequenter inueniri, doctissimus Barnab. Brisson.ς pluribus probat. Quod
si quis mirum cxistimauerit, quod cum caetera iacra violari nefas sit, hominem sacrum ius fuerit occidi; huius rei caulam a Macrobio accipere potetit, qui cam non ineleganter his verbis exposuit : Veteres nussum animal sacrum in finibus sinis esse patiebantar, se abigebant ad sines Deorum quibm sacrum e er: animad dero sacrarorum hominum, quos Groeci ζωαναs J ocavi, Di s debitas exi timabant. Quemadmodum igitur, quod sacrum ad Deos ipsos mitti non poterat, a se tamen dimittere nontabitant: hic animas, quo sacras in coetum mittι posse arbi-rrati sunt, dii uatas Corpore, quam primum it 9 ire I oluerunt. Regia igitur lege si pulsatus, a filio parens, parentes conclamasset,parentum Ditiis filius sacrabatur, deuouebaturque, & tamquam impius atque improbus homo a quolibet impune interfici poterat. quae lex a Virgilio notata videtur, dum apud inferos grauiter eos puniri docet a quibus
Pulsatus e parens, aut fraim innιxa clienti. licet Romani ca perpetuo usi non videantur, cum scribat Vlpianus S Si sibus matrem, si t patrem, quos enerari oportet, contum ess affet flet, aut impias manus eis
intuli set praefeEctum M bis delicisum ad publicam pie- ratem pertinens, pro modo eius Mndica se. Et Seneca y legem esse dicat, Preiκs qui pitrem pulsauerit
57쪽
l. ῬM.C. de his qui parentas V. in β. Aia de inde. inst. In ulti, quos fu is
locis referemtas. x Valer.li. I . c. r
auctoribus P qua . Ea area iter ab S tebb. Piloio. Cuiac. se P et. Spod composita. Et Valeri, emendatio tentata. Nos ratandem de tota con trota es a , seu tentia.
E o oportune iam de singulari supplicio , quod Romanoru legibus parricidis irrogabatur, Verba faciemus. Nam & in eo arcana quaedam latent mysteria, Eleusinis sacris reconditiora, quae nos, non absque aliqua lectoris voluptate, , utilitate aperire conabimur: Et Romanos ut Cicero ' ait non modo armis plus quam caeteras nationes, verum etia consilio, sapietiaq; potuisse, praestitisseq; ijs,qrn apud caetero S sapietissimi suisse dic ut tir, tui ex hac re vel maxime demostrabimus. Illi igitur infandi huius criminis reos ut dissici te Tulli', Modestin. Iulius Paul. Constant. h&alij pansim auctores enarrant) virgis caesos sanguineis, cum cane, gallo gallinaceo, simia, & vipera, culleo insui, atq; ita in mare,vel in proximum amnem deturbari Voluerunt. Cuius poenae eXpositione antequam ex ordine aggrediar, si de iplius origine, &progressu non ulla tractauero, non omnino oleum me & opera perdidisse censebo. Et sane Ualer. Maxim. ς hoc supplicij genus in Marcii Tuli. Dua virum a Tarquinio Rege irrogatum, quod librii secreta ciuilium sacroru continente, custodiae suae comissum, corrupi'
Petronio Sabino describendii dedisset, πο m*lto post,
58쪽
testatur. Sed est adhuc, cur in suprasci ipto 'diu j loco haerere quis possit. Primo dum ci aciit no mimo post Tarquinij tepora cullei supplicia parricidIS m-m uac rursus dii id lege effecitu fuisse demonstrat. Nam illud Tito Liti. & alijs repugnat, eX qUst ia, natio loco docuimus, primul ommu Public. Malicol siue ut Plutar.g existimat, Lucul Hostiurn matre interemta, anno ab urbe condita seXcentes simo hanc poena iubijile, atq; ita quadringetis amplius annis post regum tepora. Posterius vero Modest respos oh no leuiter aduersatur,qu , hac de qua agimus pCena, non lege aliqua, sed maiora more instituta fuisse docemur. Et quidem a prima dissicultate, Steph. Pighius', auctoritate manuscriptorii codicum, Ualeri u absoluit, contendes, negatione ex eius Verbi Stollenda, legendiari: multo pos , clim hoc historiae,&probator u libroru fides eXpostulet: quam emendationem Iacob. Cui ac.' cum Glareano omni opere admittit, & alterius quoq; manuscrip. Codicis. qui in Biblioth. S. Victoris reperitur,testimonio confirmat. A secuda vero ipse id e Culac. Valeri u libera re Cotendens lege ab eo pro more Usurpari ait. Vos enim pro lege est.&vt Vlp.'& Iulian .fatetur. diuturna inueterata co luetudo diro iure lege no immerito cu-
59쪽
cergnequeo, nam piner Valerium,singulare hoc supplicij genus, nominatim parricidis legibus este 't. in .H4 irrogatum, Quintilianus' de eo loquens, his ver-
- λ 99- bis ostendit.Tumulo rec us ideretur Cui leges terranti ne- rani3cuislatim Ora oculosique a iudicio lex ius it obduciῖγα
p Prir AE i Quin vi optime Petrus AErodius P considerat, Ci-5.rer. ιμα it cero q etiam ipse; hoc apertissime demonstrat, dum '' γ' , prae Solone laudat maiorum tuorum prudentiam,
- ά. quod ille nullam legibus fuis in eum, qui parentem' necaret poenam constituisset. Romani contra : cμm intelligerent nihil e se tam sanctum , quod non aliquaηδε diolaret audacia, supplicium pingulare in parricidis excogitauerint, Pr quos natura j t retinere in ori icio non potu j et, ij mavitudine poenae male ciosiubmoueretur. Plane enim
immerito Solon reprehenderetur, si priusquam hoc crimen Malleoli facto, & scelere committere- , . tur, nihil de ea re Romani suis legibus decreuissent. rPήVi-0 6 i' sed &aduocari hanc item in partem Orosij aucto-ς ιβ' 'p' ' ritas potest, qui cum Malleoli matricidio urbe tota moerore subito turbatam dixisset, statim impleuerunt subdit Romani facinus, oe poenam n e Solon Athenis is decernere ausius non fuerat, oec. quo fit, Vt necesse videatur poenam hac iam tum legibus definitam fuisse . Quae argumenta tanti apud Petrum s Pet.2Crοἐδερ. AErodium* fuerunt, ut nihil in Valerio mutandum affirmet, &quod Duumviri supplicium, non multo post parricidis lege irrogatum esse ait, ad leges duodecim tabularum rcferendum arbitre tur, quarum hanc poenam constituentium verba . . . sibi agnoscere in Modestino videtur cum ait: -- φρμ' ' 'p ' hum alietis singulaeis inbui. Ego quidem , q00 pyi mum tepore hoc apud Romanos supplicium insti
60쪽
tutum fuerit nunc amplio,& propter diuersas scrip torum sentetias mihi non liquere pio nuntio. vero ad introductionis modum spellitat, lege IQ, n more receptum fuisse magis existimo: nec Vm MO- destino, plus quam Valerio, Quintil. Ciceroni, &alijs, qui una hoc lege indilistum consentiunt, tribuere possum. Trahit me etia in hoc iudiciu Paul. Orosius, qui in suprascripto capite, Romano S par ricidium fieri posse, Malleoli exemplo doctos, supreplicium inquit singulare sanxisse. quod quidem loquendi genus, lege potitis sapit quam morem; mos namque diuturno usu,&crebris populi eXemplis inducitur: lex vero uno testu , quae e re publica esse Vi - dentur, statuit, & sancit . Accedit his,Modestinum V t. si et quidquid maiorum more, cullei poena puniri parri' o. '. cidas scribat, non excludere quin ea, lege aliqua in ' . , M.
duci coeperit: Saepe sanuus Iaaq; poenae more malo' Lij Couduus. 1. rum sumi, imponiq; dicuntur, quae eX certiS aliqui- eom. c. IO.bus legibus originem traherent. Sic enim Sallust. x Sallust. in Cative eoti sis inquit sicuti de nimii sentis rerum capitalium lin. moro maiorum seuplicium Fumendum. Et Varro . Vix haee y Vigyr. lib. Q.
fatus erat, eum more maiorum de ponte in Tiberim deturbaei. Et Tacitu S φ. Elanguimm hatres conscripti: neo iam illo se η ' η'ς - 'cit.
natus sumus, qui occiso Nerone delatores oeminintros mo
re maior sm puniendos , lagitabat Valerius ' . Nam cum ter lib. q. c. 'Seu tus NM lio,. Lenati consulibus mandasset. t in eos, mpy iv ipiq- qui eum Graccho Consenserant, more maiorum animaduer- b Sidonii. 1. U.
terent. Sic denique Sidonius etiam Apollinaris', c um i a Mi Pet. Cot- propria manu a quibusdam, qui maiorum suoruna 4 id cogerit, sepulchra violabant, vindictam sumsisset. oron uti Pς - ψ