Caroli Paschalij Regis in Sacro Consistorio consiliarij Legatio Rhætica

291쪽

qui Venetiis est, in collegio dixisse, re gem pecuniam pro dimidio unius cohortis stipendio esse collaturum. Ibi ego, Nunquam fuisse factum. Nec euregis legatum ullum aliud, quod huc pertinet, ab rege mandatum accepis se, quam illud ipsum quod mihi mis . sum fuisset. Et hoc verum esse, me scire e plurimis regis, & eius regij legati literis. Enimuero id quod mini rex di sertim scripsit, per istas ambages foede circamduci , tum id, quod nunquam fuerit, pertinaciter pro eo, quod solide scio, verumque est, Vulgari, pror sus rem indignam esse. Cum ad haec obmutuisset, mihi valedixit. Morbe nium profectus, inde ad pittagum literas dedit hac sententia, d ad prς-

sere , in tali negotio regis praecipuas esse partes. Quicquid rex fecerit, id ipsum Venetos este facturos. Certe nusquam sui dissimilis illa ipsa, qu2 antea dixerat, quasi apud non intelli-

292쪽

MD CUI 1 LEGAT 1 o

gentes, iterare non dubitauit, addito primis illis verbis nescio quo lenoci nio , quis regem maiori inuidia oneraret, si suam pecuniam in aliena nego ita profundi non iuberet. Prorsus i ste e sordibus tenacitatis pulchram beni gnitatis famam captabat. Et quaesitae artis esse putauit, immerentem posse odio onerare, εc eadem alium quem

piam pro solido beneficio , beneflch

simulatione demereri. Huc quoque id artificij pertinuit, ut Hispano irasce di Venetis propter praesidium omnis

occasio adempta esset , omnis eius rei

siue culpa, siue inuidia in regem incli naret, u ipsius videli ceti sumptibus, &autoritate illud praesidium in conlisitio laediolani poneretur. Ad haec patranda adhibebantur ex illis primoriabus nonnulli, qui nobis tunc quidem essent infensiores, quod, ipsis inuocutis,&sine ulla ipsorum operaGallicum

foedus a communitatibus instauratum esset.

Antea quidem isti hoc sibi sem

293쪽

per sumpserant, ut secum legati re- 'gum & principum de publica re,non 'cum communitatibus agerent.Atque

adeo clim etiam essent in Helvetia, hic palam loquebantur, Det operam regius legatus ut in pristinum locum rostituamur. Nos vero restituti foedus instaurabimus. A t ipse qui non nesciarem quid hominis horum quisque es.set, nunquam animum inducere potui, eos, qui se patriae reddere non pos sent, instaurando foederi aptos, aut si iis validos esse. Horum quoque technis perfectum est, Vt noua quaedam,&absurda , ne dicam impudentia postulata nomine communitatum ad me perlata fuerint. QihaereSex eo originem duxit, quod earum communitatu cohortibus, quae foedera rupissetit, nemo sumptus suggerebat. Et ideo in magno re alieno remanebant. Et vero cum ipse communitates adbrem , iis unis regium munus dederam, quae Gallicum Medus aduersus aliarum

294쪽

impetum constanter tutatae essent. Iis; quae seditionem conciuerant, & fluxa fide usae, nec bonae, nec fideles manserant, ne uniuersalis laetitiae, quae e con firmato foedere ubique exoriretur, prorsus expertes essent, dederam qui

dem aliquid, sed quod neutiquam id

munus quod aliae accepissent, quaret. ergo quς videret, cum aliis,quis secum benignius actum esse, seq, adeo adhuc ob ratiores remanere, propter eos sumptus, quos Curiae suae cohortes in diuersoriis fecissent, Hispanicae factionis , illorumque primorum impul-sse parem a me pecuniae summam ei, quam aliis dedissem, impetrari posse 'sperarunt. Id insuper malevoli homi- nes vulgo iactabant, iniurium esse, si hae communitates regiae liberalitatis expertes, ac proinde deteriori conditione essent, quis aliae . Nec enim re gi foedus tantum esse cum illis, quibus id muneris datum , sed cum istis.

Quin etiam res eo procesiit, ut in turbidae

295쪽

R H AE ae I C A Ι sbidae illae communitates , quae foedus seruassent, his vocibus inductae existimarint ad concordiam stabiliendam magnopere pertinere , ut istis quoque prae manu daretur aliquid , quo accepto , & sibi, & aliis impense gratula

rentur.& quiete agerent. Haec e sto in temperantia multitudinis, ut beneficiorum dignitate se indigni dignis aequari aequum censeant. Si distinguntur, illorum sit iniuria, qui loco prasmij se poenas commeruisse intelligunt Denique id responsi ad ea dedi,

quo audito , eae communitates quae regium munus accepissent, se tanti regis iudicio, & munere singulariter honestatas fuisse ni agnopere laetarentur.' Sane dignitate muneris omneS qua-ri,rem indignam censui. Denique perfeci, ut aliae non liuore, sed bona a mulatione sibi cum illis certadu intelligerent. Quae res eius postulati autores

Vlque ed perculit, ut denique sta eos audaci e puderet simul, &pigere t.Non

296쪽

MDC VII LEGATIO T potuit illa tanta impuduntia validius

confutari, quam perficiendo ut eis praue coepta secus caderent. Non hoc contentus ad omneS communitates literas dedi, quibus breuiter expositi, quot , qualiaque intra anni spatium fuissent in gentem Rhaeticam magni resis beneficia non ut haec comme

moratio esset exprobratio, sed ut illo rum , quos dixi, nequitiam quae saeui sime in nos grassabatur , in medium protractam. uniuersis spectandam &cognoscengam praeberem. Nondum regia munera exhaurire poterant ingentem vim seris alieni, eaque nomina , quae Curiae facta essent. Idcirco communitates ad me miserunt rogatum, uti ab rege impetrarem id quod me Pons dagum vni uersorum nomine Tauosis obsecras.set, nimirum, Ut annua regis beneficia , quae priuatis distribui solent, incommune Rhaeticum distribuerentur. Nec enim alio pacto communi-

297쪽

R H AE Τ I C A. I states hoc tanto aere alieno laborantes

leuati posse. Respondi, frustra id peti; quod aliquot Helveticis pagis petentibus olim deno atum fuisset. Recrem

potis limum dedi operam, Ut ne nes ciret, praesidij causa communitates adhuc immersas esse a re alieno. Id rex ubi resciuit, ne eas, quae bonae, & Qdeles fuissent, fidei suae poeniteret, ni-kil cunctatus, iussit eam pecuniam, quae peteretur , eo tantum anno incommune dari, ut indeea nomina dio

solui possent, quae praesidij causa facta

essent, non alia. Regiς maiestati gratiae a communitatibus actae Anno sequenti, qui fuit millesius sexcentesimus octauus, communita tes illud ipsum petere institerunt. Certe id agi constabat, ut rei per gentes foederatas nunquam usitatae pessimuexemplum iterato proderetur, nimirum, Ut ea consuetudo semel & iterum introducta communitatibus quQ

298쪽

MDCVIII LE G Α Τ I ositum ius esset ς, aduersus quod si quid

postea secus fieret, id contra morem S consuetudinem fieri merito queri viderentur. Sane nemo repertub, qui regi talis beneficentiae suasor esse auderet. At ipse rex , communitatum precibus toties, ac tam suppliciter in gestis tunc qu*que flexus, ab se impetrari passus est, ut tantumdem pecuniae hoc etiam anno ipsis numeraretur.

Verum ea lege, & quidem fixa , S immutabili,ne in posterum ab se quic quam desideretur , praeter id , quod

scripto foedere disertim continetur. Tunc vero regia munificentia a probis hominibus concelebrata illos in

uidos, & osores nostros immane dictu quantum perculerit. Qinppe iam Omnes fatebantur , non satis verecunde

uni regi id oneris imponi, quod ab

horum malorum autoribuS, aut certe

ab omnibus foed eratis aequaliter sisti

neri aequum esset. Non tamen desuerunt, qui hoc re gium munus tam inu-

299쪽

pi oportere obstinatissene negaret.Isti

videlicet,cum rege,non Vt cum muni,

fico datore, sed propemodum ut cum debitore , qui crebro interpellandus esset, agendum censebant. Nulla munificentia eos demereri poterat, si non recente aliqua subinde cumularetur. Ad hac semper arrecti, & erecti erant. Ea re Curiae per integrum biduu sum mis contentionibus agitata, tandem Vicit ea pars, ρος conditioni, ut aequis simae, subscribebat. Denique hac tanta regis beneficentia consultum

constat solutioni aeris alieni , quod ingens fuisse constitit. Si quid for te restitit, quod haud ita multum fuit, id postea communitates & sen sim, dc commodo suo dissoluerunt. Caeterum cum episcopus a iudicibus Vocatus non se iudicio stitisset, tadem Vt in contumacem lata sententia in hunc mod dum est. I Siquid nomine episcopi, extra vectigalia episcopatus,

300쪽

MDCVIII LEGA ΤΙ Ο Mediolani actum sit, id cassum & ir-- ritum esto. I I Sese is tribus foederi bus subiicito ; & ea habere summum ius in se & su a agnoscito. Id fito intui

tu earum pactionumquς fuerunt in ter eadem foedera i excepta tamen do mo Dei, sub cuius tutela, quam protecti em vocant, Episcopatus est. III Nulla in posterum Episcopus negotia tractato ex iis, quae pertinent ad tria foedera quςque non sunt iurisdictionis episcopalis. IIII Episcopum has conditiones subeunte tria foedera sua gratia, suoque fauore complectuntori eiq, ad suam sedem redire permittunto. Si in haec non consenserit, exul esto , tum episcopali dignitate multator . Tali re, domus Dei, more suo, alium episco pum in eius locum substituito. V Haec

sententia ad omnes comunitateS mit

istor. Eae ante diem x v Augusti dees, ranio, in hac sententia quid mutent, quid firment. VI Episcopus mille du- latos coronatos pendito. Ex his sex