장음표시 사용
421쪽
beneplacito,eade indefiniret, ita in statu civili illudjus ad imperantem pertinet. ' S. - 28. Quae lautem hic vel in thesi vel in . objiciuntur, ea multi S referre ni .hil attinet, cum cuivis adlaphororum perito, ad ea respondere facile sit. 3. 29. Licet autem natura adlaphororum facultatem mutandi indulgeat Imperanti, non tamen ideo pro lubitu eadem mutare potest , nam habet etiam jus mutandi leges, quis vero illam probaverit levitatem,qua prolubitu leges figeret & refigeret y f. 3o. Quare si nulla utilitas mutationem adlaphororum postulet, aut de iis retinet dis, tacitus aut expressus consensus datus sit, vel eadem, si non semper, tamen cedito tempore, habeant rationem indiciorum, veram Ecclesiam a falsa distinguentium, imperantem eadem mutare non posse existi
I. 3r. Ut nobis falli & fallere videantnr,
qui eXeo, quod adlaphora mutabilia, sint, e dem mutanda esse contendunt, nam non tantum coiissideraladum , quid natura objecti indulgeat, sed S, quid qua .rum diverso tempore, diversa est aestimatio. g. 32. Ne tamen in alteram partem temere peccetur, recte faciet Imperans,si ministris
Ecclesi' injungat, quo de natura adlaphor
422쪽
LIBER TERTIUS. GA VI. rum imperantisque circa illa potestate,populum erudiant, ne vero doctrina illa manca sit, Vincula quoque externa, quae Imperantis libertatem aliquando constringant, simul recte explicanda erunt. ad BRGNEM J. E. I. I. g. 33. In hune censiam etiam reserendum, 7. tu ton tituendi ministros Ecclesiae, quamvis hic nonnulli aliter sentiant,vi. SCHERTER. An Fbeliarm. di 'ut. 1. thes dec. t. p. M . Verum uti hocjus, prodj verso Ecclesiiae Statu,
diversimode se habere potest, ita in Statu civili , ipsi Civitati riusque Imperanti originitus recte tribui videtur. g. 44. Non minus 3bus, in certam fides formWam, minifros Ecclesiae, jurata promissisne oburingendi, qui enim in Ecclesia, docentis aliudve munus vult obire, in eo utique, religio, coetui illi probata, velut conditio, requiritur, hinc hactenus recte iuramentum exigitur, ut vel receptae fidei sormulae astentiatur, vel munere abscedat. g. 's. Porro 9.)jus inquirendi in cognition profectus Subditorum Io. defectus deprehemias emendandi indicendi Synodos provinciales ciet.) habendi visitationes Iba ma ducendi cives adpietarem, nam hoc jus recte etiam ' . Imperanti tribuitur,licet nonnulli,men Bram
imperii civilis illud excedere, arbitrentur.
423쪽
f. 36. Imperium I 0 in res Sacras Oracclesianicas, nam has, uti dominio Ecclesiae, ita imperio civili subesse, certum est, utut Clerus papalis sucum faciat. De caetero imperii civilis cura eo dirigi debet, ut bona illa finem intentum, exercitium scilicet cultus diuuat, promoveant, non Opprimant. f. 3 7. Jus Is.) instituendi Dicasteria Ecclesianica , ut Consistoria, Senatum Ecclesiasticum similiaque 36.) Jurisdictio summatio,
Clericos, ac Ecclesiasrica Laisorum negotia I7.)jus puniendi impietatem, quatenus 2cietates humanas turbat,aut Deum externo actu comtemnit, non vero quatenus, inomissione cultius hono 'ntis, consistit. f. 38. Denique 38. Jus Patronatas emi nens, seu defendenae religionem cae Ecclesiam, quam defensionem etiam armis fieri posse, indubium est, cum enim quamvis laesionem iniustam, vi propulsare liceat, nulla apparet ratio, cur non etiam arma ei opponi possint, qui nos, quoad religionem, laesurus est, adae
9. 39. Quodsi circa religionem dissensus
sit, mae g. a . tum inprimis de tolerantia aut receptione dissentientium, quaeri λlet, de quo juxta merum jus naturale, ita breviter na-
424쪽
LIBER TERTIUS CAP. n. hendum videtur religio tranquillitatem civilem non turbet, ejus aspecia poseunt tolerari recipi. Est tamen etiam cet.)liritum, eos non recipere, aut emigrationem iis iniungere,dinmmodo hoc flat, fine emigrantium damno, ubque tabi commode habitare queant,*uanr doctTInaria. etiam principiis religionis cnristianaeconven nire arbitror. . f. o. Sed juxta pacta Germaniae, ex sen-
. tentia communi, sic dicendum: Praeter relia gionem catholicam, Lutheranam Reformatam, nuruis imperio tolerari debet R. f. s. V. J. P. an. r. alius igitur religionis conse tes neque recipiendi, neque tolerandi stant, de cujus conventionis admisi, moras te ex se judicari potest. Sed verius est,conventiones religiosas, aliarum religionum tolerantiam aut receptionem non prohibere, sed . sellem, in earum favorem, nihil aesonere, v.
S. I. Quoad religiones, conventionibus religjosiis subnixas,porro duplex casus disti
guendus est, vel enim me rotinant in genere, adse invicem reseruntur,ves Pro . renantes inter se Pectantur. g. a. De illo ita tenendum: ' quicunqueis ID . atiqua anni parte, exercitium νeligionis habuerunt, illos dominus Territoris tolerare debet, qui vero, eo tempore , in posse me exere
425쪽
g. 43. Elt igitur post 'P. emigratio, vos suntaris, quoad eΟS, in posses sione fuerunt, necessitasse ratione illorum, qui polsessione dicti temporis fuerunt desti nati: : S. 4 . De Protestantibus inter se spectatis hoc observandum: Si postpacem meri
Iicam, Status Eutheran/M , quocunque modo ac cipiat Subditos Reformatos, vel Nice versa, tum eos in quieto religionis exercitio relinquere debet I
f. s. Quoad tempus vero pacem antece- nulla retirictio posita eri nec attendendus annus ιεῖ . hinc Dominus diversae religio-- nis, indistincte subditis suis, qui ante J. P. tales fuere, necessitatem emigrandi imponere potest, Ouc RHET. d. I. g. observatio ta- men temperamento, quod merum jus natu- rae introducit, de quo s.fρ. h. Imo non im- probabilis est eorum sententia, qui tacite, &indefinite, quoad tempus pacem es h licain, antecedenS, tolerantiam sancitam es se, contendunt. g. 46. Id notandum, eX tolerantia gene- tali trium religionum memoratarum, non
426쪽
sequi, quodv. gr. DominuS LutherunUS,Catholicos aut Rcirmatos necessario in territorium recipere, aut ad honoreS & munera
admittere debeat, & vice versia, hinc, salvis conventionibus fundamentalibus, ista dive ta religionis consortibus negari possiliat. - 3. T. Qu'dii v. gr. Status catholicus leges fundamentales violet,subditos protestantes injuste expellendo, aut honestam sepulturam iis negando, jus retorsionis contra Subditos catholicos Status Protestantis, aut ipsius transgressoris,locum non habet neque enim unius religionis conQrtes, corpus ali. Juod morale, eo sensu, constituunt, ut unius elictum, reliquis possit indistincte imputari, hinc talis retorsio, esset revera nova legis
g. 48. Contra ipsem tamen transgress rem, si occasio serat, jus talionis eXerceri poterit, licet nonnunquam satius sit, generois contemtu, Vel transgressorem, vel alios in transgressionem procliveS, in ruborem dare,
quam retorquendo, animum vilem aut affectus male compositoS,Ostendere.
g. 69. In universum autem diverta reli gionis conQrtes, cujuscunque demum sint conditionis, debere inter se pacem colere, non tantum ex communibus secialitatis pra ceptis notum est, sed di idem diserte cautum
427쪽
. f. so. Quod sit in eodem territorio divertareligionis subditi occurrant, tum competit Domino 3. justentandi conciliationem, Per amicas scit. collationes, sine ulla coactione.
Quo fine adeo Synodi cogi, aliaque media adhiberi possunt. De .caetero uti ejusmodi lconciliandi conatus, saepe subdoli, ita plerumque, si non semper, sine effectu esse lsolenta ii i g. I. Id autem non tam eX imperio, quam obertate F placi is religionis tariniana est, quod, data occasione, quis suam de religione sententiam aliis possit proponere,eosdemque ad eam assumendam hortari, quod adeo Ron tantum Statibus imperii, sedci privatis, joque erga alienos quoque stabditos, licitum censeri debet, nec obstat R. IUTI .F. U. N.F. f.3o. quin tamen .)jin hac dirigenae, ad partes imperii civilis pertineat, dubitandum non est.
s. v. Illud etiam recte dici videtur, quod s.) imperans habeat jus, cultum dissentie
rium externum circumsicribendi vel etiam an
prohibendi, modo hoc, sine odio civili, objustas causas fiat, hinc etiam habebit locum
6.) jus reluctantes puniendi. g. 33. Non minus tamen etiam dissentiem tibus 7. liberum religionis exercitium, cateisoque subitorum consentientium commoda,
428쪽
concediposse videntur, quemadmodum etiam
8 fudiripendi Sacra dissentientium Imrranati recte asseritur. rs. s . Hinc jura, relata, hic etiam locum inveniunt, iii quantum scilicet ea, tam Imperantis, quam dissentientium Comscientia admittit. Saepe tamen vel ex intempestivo odio, vel superstitione, dominantia: Religionis Imperantes directionem illam MVersantur, quo casu eadem Dissentientium Ecclesiae accrestit. f. ss. In hunc fere modum, jura, religio
nis exercitium concernentia, repraesentari possunt, numerum tamen, ista recensione,
praecise non definio, nec, quo minus 'illa accuratius quis partiatur, intercedo. Interim erediderim, quod jura magis specialia, facile locum aliquem, in allata repraesentatione, fini sertitura. . 'Postea considerandum ius, quod respicit amicitiam humanam & civilem,relitagionis intuitu, conservandam, vita. f. II. HO mmmatim in eo consistit, quod Imperantes, ac in specie , Status imporis pros cerepossint fg debeant, ne , religionis praetextu , Socialitin Ddatur, ac iasio ,sitam invaluit, quantum fleri potias, iterum rosiatur.
g. 37. Habent igitur ci) jus impediendi
ne ob religionem aliquis udatur , ne sciliceti certae
429쪽
certae alicuJus Ecclesiae facra turbentur, aut ejus membra ludibrio habeantur vel convitiis proscindantur; Ex quo capite elencό-sersonatas, Fem vocant, recte etiam probi-hetur, quamvis in hac prohibitione papatus
- . s. s8. Non minus etiam ipsis competit a P proficiendi , ne peν religionem , seu sub ιμjus specie, alis injuria inferatur. .Haec id
so late patet, jam enim aliis religio propria eripitur, ac invitis alia obtruditur, iiSque, si injustis eiusmodi ausibus obsequi nolint, periculum vitae θc bonorum intentatur,id quod exemplo religionis Clero-papalis intelligi
f. 39. Jm sub specie religionis , liberis Rebuspublicis & Corporibus, jus Sacrorum.
Ufertur, aut immensae opes,in praejudicium Reipublicae ac caeterorum subditorum,
ruduntur ἰquod laedendi genus, in Monacha- tu, aliisque otiosorum ac improborum ho-: minurn Societatibus vel Ordinibus, occumrit: Has igitur similesve laesiones, Imperans impedire potest & debet. ' ci s. 6o. Quodsi laetio invaluerit, competit in jus eam eoaeendi. Ex hoc fundamento. Monachi, aliaque eius .notae inutilia Reipublicae pondem, recte ejiciuntur, aut ipsis laborandi vecessitas imponitur: Non minus. - etiam
430쪽
etiam bona callide subtracta, ac exercitium cultus divitii non juvantia, sed opprimenti . Reipublicae iterum vindicantur, seu stilo consueto, secularisanthu', nec praecise illa in alium usium sacrum impendi debent, sedstii, ficit, si ad utilitatem Reipublicae adhibean
. f. 6I. Atque ex hisee fundamentis etiam repetendum puto q. Jus papale
praecipue Evangeticorum, quod vocant quodque circa Clericatum Pontificium Vel ejus res iquias , suta capitula, ac coenobia mediana, mec non Commendas Equitum Marianorum s P
hanniticorum Versatur , quo pertinet differt: de Iure papali Principum Evangelic. syb Pras
g. 62. Competere Statibus imperii 'etiam hac parte aliquod jus, ex eo manifestum est, quod Capitula caeteraque bona, sint in eorum territorio, hinc merito huc quoque imperium extenditur, nisi restrictio liquido .doruceatur, atque id satiS confirmat J. P. art.
s. 63. Mus Vero origo eodem modo eXpli-icanda, sicut juris Sacrorum in genere, nem- Pe ab Imperio dc Caesare sensim hoc jussiunt consecuti Status, adeoque merito pro parte Superioritatis T habetur juxta f. 7.sqq. b i. 6A. Haut igitur Placet eorum phil*2-