장음표시 사용
11쪽
licum prodirem, orationemque Ethicam conscriberem, conscriptam proponerem, propositam typis excudendam darem. Elegi autem VIRTUTEM MORALEM, qua uti m-hil formosius, nihil pulchrius, laudabiliusue: ita nihil commendabilius quod unquamis.
dicarem, obuenire posse arbitratus sum. Qua in re cum patrono me apprime opus habere cognoscam, Tibi vir Magnifice, Cata cellarie dignissime, huncce laborem, quamuis exilem admodum, nuncupare potissimum volui. Caussae me impulerunt multae, eaeque ardu'ae: partim enim consideraui, quod virtutum
doctrina exquisitioris laudibus plurimos antecellas, humaniora artium linguarum raudia impense promoueas partim quod parcntem meum, G H , dum viveret, summo
fauore prosequutus sis partim etiam quod erga parentem alterum, quemd iure deosculor, toxamq; adeo familiam nostram summa beneu Olcntia propendeas. Ideoq; summo animi obsequio etiam atq; etiam rogo, ut Magia. . in inptimi quondam ciuis silium, non tam paternae
hereditatis, quam VTRTV TIS sectatos
12쪽
beneuolentiam tropensam animi volunta
tem ulterius redundare patiatur compellationem hanc meam sereno vultu admittat conatuique stud ijs meis ita faueat, ut Magia Tuae adiutus auspicio, mihi de ijsdem affatim gratulari possim Vale vir Magnifice, toti Augusto Regno Daniae tuis' diu multumq; incolumis. Data in illustri IVLIA, mense Iulio, Anno F 9 9. et vis N Generos re addictis, Baraial quaruis usi,
13쪽
Vis sua irruit dignepraeconia dicat P
Nedum ris suis indusiria tribus aequet
Hoc onus, atriumeros cient erat. Laude tamen dignum eni, si quod granter amam Commendare aliquinitimur artis ope. Maxima irtutis te curafatigat IVARE:
Recte igitur laudas quo u picis acriter insta Tantum operi Hernum Geroeat se calor.
ctuem vocat, Aonia qui uis in arte alit Henricus Meibomius, Poeta Caesarius, cicad Iuliae professor ordinarius F. ALI-
14쪽
Verrice, morepatrum VIRTVTIS munere functi. u sinire E ARTHOL DErili novi ima laudum Praemi edulitas meruit. Tua Suada poliris Doctorum poris es aureis animoss morari, iatumgilia decu a Car incluta VIRTVS. I bone, monserat iter tibi qua Tor ineris senoris,AEmul es patria VI TVTI S ad Morande. Carpe viam fortis,nec te dare vela retrorsum Inuidiae fluctu adigant, neu linquere coeptos Hiciae cursus. Sic iam illiplurim Cer, Grande decus cum re rerum colume suarum Patria tergeminis atro se honoriis olim.
Amicol collegae suo piλαο φωM. Henricus Poselius Rost.
II TVS Virtuti comes es: Virtute paramr Res quae Adurae nescia sola necis: Macte ergo BAETHOLDE: illi sua gloriasurget, Promerii VIR TVS quam tuas integritas.
Iulius oletler Brunouicens collegae ac
statri suo deuinctissimo scripsit.
15쪽
Magnifice Du.ViceRector, Reucrendi Amtissimi atq; doctissimi , amici ac commilitones longe carisnsimi; si me ad vestrum conspectum expauescenici cernatis. Etenim quae singula vel exercitatissimis metum quendam oratoribus incutere possent, ea nunc me uniuersa adeo premere videntur, ut quo me vertam vi reperiam. Ut enim ingenij doctrinaeque tenuitatis , ita infantiae meae mihi sum conscius Contra vero aures vestra teretes
atquerelligiosae, non nisi ad illa quae ingenio perfecta, elaborata industria , polita arte, alluendiae sunt offenduntur contrarijs. Ad haec argumenti tractandi dignitas me ad continuandum propositum anxium reddit. De VII
T V T E enim MDI A LI mihi dicendum, qua, ut Ciceronis elogio utar, nihil formosius, nihil pulchrius,nihil
laudabilius Iccirco nullius tantum ingeni flumen ,tanta
dicendi vis atque copia reperietur, qua quis non dico praeclare huic materia satisfacere, sed utcunque consistere in huius modi oratione queat. Itaq; quodvis munus aliud libentius, Auditores Clarissimi, iuuenes nobilissiimi, opti mi&doctiusmi, quam hoc in me recepissem , nisi impositum ab iis fuisset, quorum ego magni voluntatem facio, auctoritatem meo iudicio praefero , beneuolentiam erga me vestram minime ignorare debeo. Addit deinde animum, quod Iaudabilis instituti huius nostri praecursorem habuerim a vobis nuper humanitate singulari , attentione
16쪽
placida exceptum,cuius non minus studia quam mea vobis deuinc ima velim. Praeterea alacrem me cillud rcddit, quod neminem vestrum esse sciam qni non maiorem Obsequio, quam vel doctrina vel eloquentiae Ludcm tribuat: amor beneuolentiaque coiti plectatur cum , qui recusandi magis pudore, quam obeundi quadam fiducia ad dicendum surrexerit. Quibus fretus, rogatos vos omnes
singulos volo, vzmede laudatissima amplissima materia balbutientem potius quam dicentem benevole amiceque audiatis. De Beatitudine autem Politica siue de supremo hominis bono cum antea dictum sit luculenter satis,ut quod ad idipsum omnia nostra consiliad actiones in hac vita reserri debeant nunc ιναλ si methodo flagitante, mihi etiam principia siue media quibus ad illum finem summi Boni perducamur, accurate inquirenda sunt,&de actionibus ex V IRT VI E prosectis differendum. Eiusmodi autem actiones liquido cognoscuntur, si quid VIR T VS sit, ct ex quibus,&quomodo compare' tur,&in quibus conquiescat , perspectum habuerimus. Et licet Virtutis vox apud Graecos & Latinos auctores Variae denominationis sit, adeo ut latissima huius vocabuli significatio depraehendatur: tamen tres eius gradus commendatiores sunt,utpote quibus ad rem ipsam propius accedamus. Primo enim pro eminentissima D E Desientia sumitur, ut Luci I VIAE T VI altissimi. Deinde pro Vmbra quadam virtutis qualem in quibusdam brutis animaduertimus, cum apes formicas prudentes dicamus. Prouerb. 6. Abi piger ad formicam redisce Sapientiam . merea pro corporis vel animi perfectione sumitum Totius enim corporis Virtus robur est Virtus oculi acies acumen visus, auris auditus lanimae Virtutes in fa-
17쪽
infacultatibus animae consstunt in ita deinceps. Sed ne in re minima diu multumque haereamus, generaliter dicendum est, VIR T a Era, nominis definitione considerata, nihil esse aliud, quam cuiusq; rei perse estionem, secundum quam ipsa res optinae se habet. munere suo rectissime fungitur. Cui definitioni ipse etiam Cicero adstipulatur, inquiens: VIRTUS nihil est aliud,
ni sim se perfecta ad summum producta natura. Quia autem VIR T VS animum nostrum ab utraque parte grauissime laborantem, in vero cognoscendo fabso fugiendo in bono appraehendendo malo auersando, mirifiae sanat ac perficit, recte bimembrem eius distinctionem attendimus. Namin aliam Virtutem Intellectualem aliam Ethicam vel Moralem vulgo statuunt quarum illa experientia tempore indiget. intellectu nostro perficitur, haec voluntatem desiderat. De posteriori nobis potior sermo erit. Moralem autem dicunt denominatam ικῆ -υ εθώς, ab assuefactione, nonnulli πι- amoribus nempe quod assuefactione&consuetudine mores paulatim formentur& mutentur. Vnde lepide Pythagoras familiares suos hortabatur, ut optimum vivendi genus sibi deligerent, idque quotidiano usu compararent: quamuis enim laboriosum esset, tamen consuetudine iucundum fore putauit. Vnde eiusdem sententia apophtegmatibus annumerari meruit, his verbis' Optimam vitae rationem elige, eam namque iucundam est te consuetudo. Facilius enim est a principio non se viiij dedere,
effugere nascens vitium, quam natum abscindcre atque eo superiorem sieri: ut Nagiang. recte docuit, postea sub iungens : Facilius esse reticulo aquam ferre Materem lauare, quam vitium in hominis animo diuturno tempOre plantatum eximere. -
18쪽
sed videntur quamplurimi auribus mel obstrepere
voce quadam insolentiori easdem fere obtundentes,dum cum Hesiodo proponunt VIRTUTEM esse aspexam, accliuem ad ipsam viam pater , neque cana sine magno labore comparari posse. Cui subiungunt illud auctoris nostri, quo fatetur omnem artem: VIR Tv-TEM circa res arduas dissiciles versari contra vero fgmentum humani cordis malum esse ab adolescentia, Gen. 8. nosque natura filios irae, inque peccatis conceptos ac prognatos e ite teste D. Paulo, ad Ephes. . Ac proinde Voluptatem natura, & sic ab incunabulis nobiscum enutritam, latenter inscientibus obrepere. Id quod Heraclyto quoque visum fuit qui dissicilius voluptati quam iracundiar licet hic affectus ei quam vehementissime insitus fuisse scribatur obsisti possie existimauit. Ex hisce ergo concludunt, minus eos culpandos,
sed venia dignos, qui a semita VIRTVTIS, honestatis, naturae peruersitate ducti, exorbitent, Virtutistiue studio postposito, extrema quaeque flagitiose pertractent. Verum enim uero eius cemodi obtrectatores vix responso digni censendi sunt. Primo enim dicet omnia qua pulchra sunt, difficultate non careant, Solone teste V LR
T VS autem bona pulchra sit dissicilior,& circa dissi
ciliora occupata nec inmeri inde concludendum jam uti dissicilem relinquendam. Virtutis enim habitus in mediocritate consistit, quae licet similiter rarius cui infra dicetuo attingi queat tamcn omni conatu in id incumbendum , t extremis relictis, medii istius probe compotes namus. Deinde sciant, nos hic non Theologica sed Philosophica tractanda suscepisse, cum deitIa corruptione lailosophi nihil sciuerint, ideoque dixerint, hominem neque bonum neque malum nasci, sed tames , hoe est
19쪽
est, neutro modo se habentem praeterea dictum sbsii tent, VIR ac stiones considerandas esse vel f
las, vel per se, vel ratione finis Sol arcum considerantur, coniunctae sunt labori, dolori molestiae. Si vero ratione finis attenduntur, tum demum vera carum apparet elucescit iucunditas, ipsa nimirum Beatitudo, quae pereas comparatur, ut lib. I. Ethici Aristoteles noster luculenter disseruit. Postremo, quamuis nemo ignoret pueriles animos molles existere, artate fluxos , dolisque haud dissiculter capi posse . tamen cum consuetudo etiam res terribiles accessu ficiles reddat laborque continuus it Democriti verbis utar consuetudine fiat leuior, adeo ut omnia, quae honesta bona sunt, exercitatione 4su comparari queant dubium nullum relinquitur, quin pu eriles animi ad voluptatum illecebras praecipiti conarudeclinantes, hac ipsa crebra exercitatione ad meliorem frugem. tandem ad perfectam Virtutis culturam paulatim crueniant.
Cuius rei praeclarum nobis exemplum in Regio ado-lascente HERCULE praebetur, quod silentio minime
Prariereundum arbitror. Is cnimi uti refert Prodicus ille sapiens apud Xenophontem, lib. a. de dict. faet Socratiso in desertum quoddam secessit, inuidem ea artat quam ad libidinem procliuiorem esse iam relatum est iu uenili nempe cuius animum duae sceminae,una VIRTVS appellata, altera VOLUPT A S, experiri attentarunt.
At Voluptas quidem elata, veste splendida, molli ac pr ciosa, facie fucata ui bidulosa, totaque delicata,nihil
non laborauit, ut iuuenem suis irretii et laqueis, captum liteneret. Verum hanc eminus conspicata VIRTUS, Remina humilis nullo vestitus ornatu exculta, facie veruntamen magnam aniati bonitatem repraesentante ac-
20쪽
eedens Voce a graui & salutari, cum Voluptatem, tum iuuenem ab illecebris seductione absterruit atquercpressit ita ut illi Voluptatem dicon turpi cum pudore stomochabunda recesserit : Hercules vero in huiust VIRTVTEM dico amore in totus pertractus, Unice se ei, quamuis primo dissiculter admodum, ut qui dulciori malo prope inescatus videbatur deuouit, vitamque&actiones omnes ad eius nutum, Ariadnes quasi lium indefessio conatu secutus, direxita
Hanc Iuvenes nobilissimi, doctissim, lactissimique, Vobiscum enim mihi hac de re sermo est potissimum)siue historiam silue fabulam, tam lepidam quam 'tilem,
nobis ut posteritati consecrari&conseruari relligiosa voluit antiquitas partim quod perditissimum temporis huius statum, mores corruptissimos, vitam plurimorum scelerat immam, vitia exulceratimina, linals intueri,detestari
ac deplorare fas sit: partim etiam quod exemplo HKC; LIS perducti,vitia, si quae vel per prauorum contortium attraxerimus, vel cum lacte materno imbiberimus, contra nitendo fortiterin animose reiiciamus, corrigamus, auersemur. ... Quotus enim quisque nostrum est, qui non intelligat,
nec radione dijudicet, HERC V LEM illum heroa Graeciae laudatissimum , hoc certamen VII plaCOMITE strenue subiisse, perfecisseque, adeo Vt paucorum annorum spatio Meroica animositate res maximas in Graecia, Italia mispania gesserit, pacem terra marique fecerit in tantum ut labores HER di in entes duri, quos intrepide pertulit superauit, duodecim Poetarum scriptis compraehendi vix ac ne Vix quidem potuerint, locumque prouerbio fecerint.