Oratio ethica secunda de virtute morali, in illustri Julia Acad. quæ est Helmstadii, exercitii gratia scripta et recitata, à Bartholdo Ivaro Mull, Dano

발행: 1599년

분량: 30페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

ride Aegypti rege, vel DEO potius in bellum profectu'

ro, Ut genere proximus, ita fortitudine roboreque corpo ris admirabili praeditus, Dux belli exercitus constitutus

est. Et paulo post consilli magnitudine N IR T V Q,

Oceani horrendos aquarum impetus compressiit Vndς Graeci quidam Poeta rem gestam in fabulam commutan tes, HERCULEM tradunt Aquilam Promethei iecur depascentem occidisse, indeque Aquila denominatus est. Deinde Antaeum Iuctatorem illum Mathletam maximi corporis ac roboris, alioquin insuperabilem, in Libya vi' citatque occidit. Adhaae cum VIR T UT E sua maximam orbis terrarum partem perambulasset,in Libya quo que columnam, perpetuum rerum a se gestarum indicem& quidem eximium, nautisque nostris Orientalibus hodi'erno adhuc die cognitum, promeritus est. Praeterea coe

litibus in bello contra ferocissimos violentissimosque Gigantes auxilio fuisse , monstraque orbis factiosa perdomuisse, in Poetarum libris scribitur inter quae Hydram serpentem multorum capitum, ad Lernam paludem tandem deuicisse atque interemisse fertur. Vnde claua&Leonis pellis eidem conueniunt ea enim tempestate, ar mis necdum sagaci hominum ingenio inuentis , fustibus iniuriam illatam propulsabant, ferarum pellibus corpora

armorum loco tegentes.

Sed quid attinet ea omnia, vel pleraque saltem hic recensere, nam dies ierba me commemorantem deficerent,& quam plurima historiarum monumenta H DR- C LEOS labores abunde praedicant. Illud ergo Verbo dic stum vobis velim inuis Herculem dico nequaquam tanta tamque admirabilia, peneque diuina ex antiare potuisse pericula, nisi sprcta repudiata Voluptate , eius

que subdolis illecebris V LR uti relatum

22쪽

iam ante fuit se totum dedidisset, addicasset, manci

passet

Consimile ferme exemplum T IRE MIS O mi ,

Nioclis filius, Atheniensis nobis praebet. Quamuis enim hujus vitia multa, ut prodigalitas lasciuia alia, in ad leuentia extabant ea tamen magnis postea emendauit compensavitque virtutibus ac res praeclaras gessiit, adeo ut coaetaneorum anteferatur ei nemo, pauci pares putentur, victoriaeque per cum partae ipsi Marathonio trophaeo comparari possint. Nec virtuti eius comes Gloria defuit. Magnus enim ob id bello habitus est, neque minor in pace, adeo ut propter multas Virtutes magna cum dignitate viveret donec falso a suis ciuibus proditionis tandem damnatus, exul in Asiam ad AIT A ME R X E M Persarum Regem concesserit , a quo maximis muneribus ob VIRTVTIS admirabilis splendorem ornatus, Magnet sitae ibi domicilium constituit hanc namque Thessaliae urbem, imo regionem, Rex ei cum duabus alijs dono dederat Magnesiam quidem , his verbis utens quae panem praeberet. exinde enim ei quinquaginta talenta quotannis redibant Lampsacum, unde viuum sumeret My-untem, ex qua obsonium perciperet. Quis quarta crederet, hunc ipsum Heroa, nisi Iuueni- 'lis aetatis escam Voluptatem suppresiisset, virum tam praestantem euadere , apud Reges exteros exulem tam Regiis splandidisque donis excipi potuisse. Videtis ergo iuuenes longe optimi doctissimi, tau miora esse praesidia Fomtitudinem & VIRTV TEM , quam opes multitudinem. Virescit enim vulnere VIRTVS. sola sepulchri expers est. Id quod eleganter de Achille Ouid cecinit: Iam cinifer, o dema notam resar Achiala

4 Nescis

23쪽

si quid paruam quodno lene cum ea urnam:

Quid ulterius de Ara I D E Lysimachi filio,Themistoclis in Rei p. Athen administratione socio iusti imo, proferam Qui adeo VIR T VTE Xcclluit, ut unus post hominiim memoriam cognomentum id est,iusti adeptus sit. PAUSANIAM lubens pinereo licci cnim πagnus dux fuerit, varius tamen in omni vitae genere extitit. Vt enim virtutibus eluxit, sic viti; s, insolentia , superbia,

crudelitate cuc dedecorari atque obrui se nonnunquam

passus est. Contra TRA SYBVLI Atheniensis laus tanta est, ut si per se a I sine fortuna ponderanda sit, dubitem an hunc primum ponam. Nam illi fide, Iusticia,

constantia, magnitudine animi, in patriam amore quem p xscram, scio atque noui neminem. Quod enim multi Voluerunt, pauci potuerunt, plurimi optauerunt: ut abino tyranno patriam liberarent, id huic ita contigit, ut a triginta oppressam Tyrannis rempubi Atticam e seruitute in libertatem vindicaret, atque αμνης:α, hoc est, obliui O-nem discordiarum iniuriarumque institueret. quanquam multi eum nobilitate antecederent, nemo tamen his Virtutibus, nobilitate anteferendis, cum ante luit.

EUN E N ES Cardianus, unus ex intimis Philippi,& Alexandri familiaribus, si VIRTVTI parem fortunam habuisset, non tantum caeteris maior, sed pene etiam illustrior multo atque honoratior diceretur constat enim illum cura, vigilantia, calliditate ingeni j. conficiendi ccleritate, Macedonas omnes longe superasse. T IMO LEON quoq; Corinthius magnu SVir omni iam iudicio atque testimonio per solam VIRTUTEM euasit. Nam huic uni contigit, ut patriam a Tyrannis Op-

presiam

24쪽

prcssam liberaret, dia Syracusis, quibus auxilio erat minsus, inueteratam scruitutem depelleret, totamq; Siciliam multis annis bello vexatam , a barbarisque oppressam,suo aduentu in pristinum statum restitueret.

Quis C O DAE V M Atheniensem nescit, qui tanta

virtutum laude insignitus, tantoque amore prosequutus patriam fuit, ut pro ea scinum morti obtulerit Θ Cum enim utrius aciei Dux occubuisset,lianc victoria potituram oraculo moneretur, indutus habitu seruili Rex, in hostium castra irruit, obuium quemque ut interficeretur, interfecit,

patriamque nullius nisi suo ipsius sanguine liberauit. Plurima, imo infinita exempla V IR T UT V M, qua

in Graeci aevi Peloponnesiacis Ducibus instar deauratorum cataphractorum coruscantibus emicuere, proferri possent, nisi ea quae prae foribus,ut dicitur,4 in propatulo extant, Vt recentiora , Ita iucundiora memoria prodita fuisse li-qujdo constaret. Dum enim Romanam Monarchiam e X- actius praepondero atque intueor, immensa farrago illustrium exemplorum ultro citroque se nobis offert in tantum ut nemo lubens non fateatur, Romanos Monarchas,

Reges, heroas atq; Duces non similia, sed & maiora VIR-T TVM decora concomitata fuisse. Quid enim de M. Valerio Corvino, C. Martio Rutilio, C. Sulpitio, T. Manlio Torquato, Publio Philone, L. Papyrio Cursore,deQ. Fabio Rulliano, primo ex ea familia ob virtutes maximo, de in Fabio Maximo, ob singularem in quoslibet clementiam,& miram continentiam,Ouicula cognominato,verba faciam PQuid de Fabriti js,de Memmi-js,Decijs, Iuni js,Valerijs Quint ijs, Cornelijs, utroq; Catone,non exponi longo sermone posset, si breuitas instituta patereturὰ quorum VII T V S, exactis iam Regibus,adeo emicuit, ut necdum literis satis prodita dicatur. Ideoq; ad

25쪽

Liuianae historia lectionem, in qua latissimus illustrium

exemplorum campus sese nobis aperit, vos Auditores clarissimos, loctissimos di humanissimos remitto. cc tamen hic taceam Pubi Corn. Scipionem, a tota Africa deuicta, Africani nomen adeptum. Nec L. Scipionem Asiaticum, nec Ietellum Pium, nec M. Liuium Drusum, genere, virtute in eloquentia magnos minus etiam Cn. Pompeium, ob animi virtutem maximum i Iulium Caesare, veneratione rerum gestarum Diuum cognominatum lino sex centos alios quibus prosequar laudibus Lubens sane pra dicationis uberioris labore supersedeo, cum eloquentiae parens M. T. Cicero cuius virtutes via nemine satis superque collaudari possunt, sic a me minus digne decantari poterunt horum illustrium virorum omnium res gestas

literis adeo amplificarit, ut facundiar dicendi palmam hac in parte omnibus iam olim praeti puerit. Quin ioclaude non caret , quod virtutis studium priscis adeo cordi fuerit,ut non addubitarint, Pontificum

ductu per Marcellum, HONORIS ac VIRTVTIS

simulachra Romae,separatis aedibus relligiose statuere. Sedit ad rem ipsam me rursus conuertam,& temporis suadet conditio, Mauditorum excitat beneuolentia, ct rei propositae conuenientius reputatur In memoria autem habetis, dictum a me fuisse ante, VIRTUTEM Gτ- ethra, hoc est, in mediocritate consistereri dubitatio hinc quaedam introduci videtur, quod Pythagorei eam 'τητι ine X tremitate collocant atq; ita incertitudo quaedam

eX inde promanare videtur, quae rem modo latione m- certa definitam, facile subuertat. Vbi vero sciendum, haec inter se pugnam non constituere. Virtus enim duobus modis considerabitur vel κα- , ν ααν, secundum suam naturam: essentiam, tuncq mediocritatis nomen sorti a tur:

26쪽

tur vel sim, artio: G secundum qualitatem suam, hoc est, bonitatem perfectionem, cocli casu rccte ακη dicitur, siue extremitas,utpote qua in rebus humanis supremum locum in ordine bonorum obtinet, iuXta dictum: πῆς α ς ουλ απμιωτερο : Virtute nihil est praestantius cui illud Plutarchi in Aristide conuenit Σερινο τὸν orta: ireri .

Sed hic inconsiderationem rillud venit Virtutem respectu duorum extremorum MEDIOCRITATEM dici, eaq; vitiosa esse, adeo ut non solum Virtuti, sed etiam sibi ipsi mutuo opponantur Quorum alicrum dicitur ha

terum dicitur habere, siti minus vocatur m, defectus. Eius vero mediocritatis utrum omnes affectus actiones capaces sint, subio non caret: quod tamen Lsputationum non declamationum exercitio reseruandum

est.

Ne porro haec mea in inimcnsum cxcrescat oratio,omisso longiori generalis VIRTVTl Sencomio, ad uberiorem eius explicationem instituendam,species virtutum,& quidem paucissimis enodabo, partitionem 1; Senecae cicoronis sequens, VIRTVTEM inquatuor primarias species deducam,vulgh Cardinales vocatas Laudatissima earurn est Fortitudo, ut ciuitatum columna Temperantia, ut habena morum Prudentia,ut rationis regula. ustula, ut aequitatis trutina .

De quibus omnibus singulis cum ordine reliqui Domini collegar, neruosed cleganter verba facturi sint,eas ut ego bla verbosius exponam, nec temporis fert angustia, . nec me instituti ratio,ia is falcem forte alienae messiimmittere cilem videri. Adeste ergo, viri Iuuenes, splendore encris, doctrina morum comitate ornatissimi adeste, inquam, attentis animis

27쪽

animis atq; auribus, VIR T a PSq; culturam frequentissime vobis commendatam habete, utpote qua homini aDijs immortalibus nihil datum est melius quae sibimetipsi pulcherrima merces, amplissimum estpramalum qua Omnia perdomat quae virescit vulnere: quae nec eripi ncessurripi, neq; naufragio neq; incendio amitti unquam potest Cui Fortuna cedit, eiusque non est indiga cui parent 'mnia cuius praemium HONO R immortalis existit

Amplectimini quaeso obuijsvi delibatis osculis D EAM

hanc nostram VIRTUTEM, aeternam&pra claram Vbioque habitam cin medio rationis, quam dirigit, in medio affectionis, quam supprimit, inq; medio vitiositatis,quam tolli: extinguit consistentem. Et licet haec aerias nostra fragilio semper in itinet se a tanto VIRTVTIS culmine tamen considerate qua sis, cogitateq; nihil esse, quod assuefactione diutina non mollescat immo multos extitisse quidem, qui cum non modo primoribus labris gustassent genus vitae voluptariae,sed to ram adolescentiam voluptatibus dededissent,emersisse ta- naen aliquando, te ad frugem bonain recepisse, graue qὴ homines&illustres extitisse. Vbi enim adolescentiae cupiditates in plurimis deferbuere,eximia VIRTVTES firmata iam aetate extiterunt. Quψd si tam laudabilia maxime splendida VIR TI TIM exempla memoriae dierpetuitati dicata, summo cum applausu iucunditate in Ethnicis, ver D EI, diuinorumq; cultuum ignaris, legimus, cognoscimus, approbamus inuid nobis faciundum csse censebitis P in primis qui Christianorum nomen profiteri malumus,&in luce verbi diuini clarissima versamur, nonne in id unum incumbemus, ut Ethnicorum praecepta non solum imitari studeamus, sed etiam quantum per natu'ra fragilitatem conceditur, eadem vita integritate,hon

C a statis

28쪽

slatis laude,& decora externarum etiam actionum eminentia superare conemur, VIR T assimq; ne semel quidem ex animo elabi patiemur quae proprio hoc fungitur mune- , ut eum cui inest, per rationis normam, affectionis habe

perducat. Secus si fecerimus, nihil sane vel turpius , veligit obilius, te testabiliusve committemus dum praeconum instar, simulata vanaq; voce tantum D EAM hanc praedia cando alijs commendauerimus, ipsinet vero vitae nostrae normam dispar ira, lactiones V IRTVTI contrarias ediderimus. Ita merito illud Diui Augustini dictum, quod mministros verbi diuini infideliores contorquet, nobis quoque adiudicabitur quod nimirum quicquid altera marrudemus,hoc est, praecipiamus id ipsum altera rursum auferamus, atque pedibus quasi conculcemus. Verum cum in iuuencis, cum in equis patrum VlR1Vt,

consistat,nec imbellem feroces progenerent Aquilae columbam firma&1ndubitata spe fretus certo statuo, VOS Omnes&singulos Dominos commilitones nobilitate generis,

'doctrinae praestantia Minorum suauitate probe insignitos, 'vosq; Dominos collegas mei longe amantissimos , avitis

'paternis i laudibus4 virtutum ossicijs relligiose gnavi ter inharsuros a debit VIIa Vri etiam vestra multorum liquando nominibus innotescat, multaq; indies VIRTV-- TVM semina in vobis succrescant atq; suppullulent. Ne quaeso unquam patiamini consutos Zoilorum dolos, ob- 'trectatorum fallaces morsus qui bonos saepius fatigant,

nec tamen supprimunt vos a proposivo honesto remorari, 'quo vitiorum segetes vos circundent' sed manibus pedi bus a laboretis,ut mordaces eorum stimulos Gloria potiusti VlRTVTE conuincatis, superetis,conculcetis . lauda

bilis li& nunquam intermoriturae posteritatis ii quae secu-

29쪽

tura est, nomen sempervi ubiq; vobis obrepere sinatis vetam ipsi ex hisce praeclare factis,quam egomet ex hac amica mea &Viit uti consona oratione,uberrimum integritatis,honestatis ierfecta Gloriar fructum mecum hauria, tis , percipiatis, degustetis. Postremo, cum in omnibus, quod tempora petunt,aurpersonis condignum est,considerari debeat Tibi o aeterne

DEVS,pater Domini nostri I ESU CHRISTI, gratias

maxima, agimus: habemus,quod hoc ipso me sis tempore iucundimino, in quod haec mea VIRTVTIS decantatio forte incidit, agros nostros bonitate tua paterneis ronaueris quod Serenissim iam ac Potentissimum Dominum nostrum, Dia. CHRISTIANVM IV Daniae, Nortia uagi aroci Regem Clementissimu largitus sis, sub cuius clementi protectione mominatu me constitutum volueris: quodq; Reuerend. vlustriss.&Clementiis. Principem, Dii HENRICVM IVLIVM, Ducem Brunsu uicens. ωLuneburg.&c. lnobis conccsseris benignissimum: cuius subde-Iensione Ecclesiam internos ac Illustrem Scholam colligis,&cum doctrinae coelestis, tum aliarum honestarum a tium studia in eadem propagas. Tanta tamque praestantia

bona , cum retinere nostrarum non sit virium oramus o

sempiterne DE US, ut in posterum quoq; agros&vinera nostra oculis bonitatis tuae lustres, vestigia tua pingue' dinem stillantia, fundis nostris imprimas. Reip. prariere a

nostrae Magistratum conserues seditiones populorum re primas bellicos tumulius auertas morbum dysentericum

periculosum fatalem , sparsum & grassantem in hisce

Germanicis potissimum oris, clemementer lenias Doctores ira ceptores nostros Spiritu tuo sancto gubernes,luearis, defendas, ut quod seminarium tuum, quae schola O-itra est, sicut ad hunc sqidiem sub benignitatis tuae corona&

30쪽

M&creuit&storuit, Ita nostra quadam culpa ne sorte

decrescat aut deflorescat sed sit perpetuo hortus amoenis sinus, in quo omnis generis arbores rectae non tortuosas excelsae non incurii; scecundae non steriles plantentur, adolescant, maturescant,&fructus tandem omnium bonorum expectatione dignos afferant. Insuper& illud ardentibus votis gemitibusque precamur, ut quam nos, o benignissime Pater, bonitatem tuam in terris nunc viiii celebramus: Eius post mortem conspecitu in coelis per omnem aeternitatem laeti perfruamur, ut coronati corona Iusticiar, quam promisisti diligentibus te, vere tandem cum Propheta dicere possimus:

Matus quem elegisti assumpsisti, Is habitabit in atriis tuis, bonis domus tuae replebitur.

SEARCH

MENU NAVIGATION