장음표시 사용
111쪽
si praecepta. I 33 47ῖ'. Magni refert scire , quis fibrariam status sit, in singulis morbis, laxlisne sit, an intentus : an sui dum sui et solidi culpa haereat alicubi; et si solidi, an laxati, vel vero crispati , contractique
Foemina 4O. annoriam aetate corripitur do. lore renis sinistri cum vomitu et urinae suppres-Sione , omnia signa Calculi renum ab 'Hipp0crate descripta aderant. Remedia varia nil Juvabant. Dolor renum crescit. Circa hypochondria sentiebat fortissimam et summe dolo rosam Constrictionem , perinde as Si funibus esset constricta. Respirabat veluti singultiendo. Convulsiones internae frequentes . Tinnitus aurium in principio . In appetentia maXima. Sapor oris peSSimus. Nulla vel levis febricula . Circa septimum omnia in deterius. Uenter tumere coepit . Ab umbilico ad costas Circa Stomachum pessime habebat, ac si canes ibi roderent. Nono die pessima omnia. Tumor pedum, respiratio singi altuosa . Nil juvabant remedia, sapor linguae omni S malus. In quieta, an Lia. Sedere magis quam decumbere
volebat. A motu prius habuit. Irritis balneis
aliisque remediis, convulsa vehementissime paulo ante mortem , die Undecimo periit, singultiendo. Secto Cadavere calculus magnitudine digiti pollicis incurvatus et partim in pel Vi, partim in principio ureteris e X istens , in dextro rene inventu S est, cum tamen dolor sinistrum duntaxat
renem molestaret. Alibi nil morbidi in Ventum est
112쪽
g. 474. Saepe eXpertus est Bagliviris, eos , qui proximi sunt, ut in febrem Vel gra 'em Viscerum , praecipue naturalium affectuum incidunt , plures ante dies nulla in parte evidentius , quam in lingua futurae affectionis signa percipere ; in qua ,
loco naturalis Saporis , amarum , Ut SC idum , acidum , aut Salsum, praeSertim circa horas matuti. nas cum magna Virium lassitudine, et in appeten- tia obserUant, - -- certo indicio, hujusmodi affectuum caussam vel a vitiata pendere sali Ua ,
vel eam esse laesae chil ilicationis et inde nati morbi primum ac praecipuum Signum. Neque
solum Saporem , Sed et colorem linguae mutatum morborum initio Cernimus, nam ex naturali rubro mutatur in fuscum, viscido nigrum, favum cum siccitate, et asperitate.
Item ex halitu oris spirantis Odorem vitrio. ii, aluminis, cibi corrupti , vel aliorum Odorum nares ferientium medicus, in cognitionem venit peccantis limphae, crudi apparatus me senterici. stomachici, scorbutici.
epidemicos et contagiosos mediante saliva ab infecto aere Conspurcata comm Unicari , cui pariter experientia suffragatur : contagio affecti conqueruntur incommoda circa Ventriculum et hypochondria, scilicet nauseam vomituritionem , Pravum linguae saporem, an XietateS, VOmitUS, Car
113쪽
praec pia. f. q78. Bagiit his in Dissertatione de Salivae natura, usu et morbis accurate morbos eX peccante lympha ortos describit. g. 479- In defectu bilis , vel ejus inertia optime pro- ' fuit saepius masticatio rhabarbari statim ante prandium . S. 48 . Ingens morborum Series pendet a depravatachyli in duodeno purificatione; chronici morbi
enim fere omnes ab hoc fonte originem trahunt, et a morboso primarum viarum acidos item innumeri Viscerum naturalium acuti morbi cum lumborum et hypochondriacorum praUis affectioni-bns; ut et omnes sere cutis, et quam plures aliarum partium affectiones, quas obstructiones vocant medici. g. 48 I.
Experientia didicit si livius , pueros lenta febricula cum macie, siti, in appetentia , pallore
Vultus, tensione caloreque hypochondriorum et alUo nunc lubrica, nunc adstricta laborantes, usu remediorum , quae stomachica dicuntur, aromatica et de obstruentia , prius habuisse praefatisque
symptomatibus accessisse sudore S no CtUrn OS , mR-ciem majorem , et magis acrem febris calorem ac fere, proXimos fuisse, ut mara Smo Corripian-tUr, seia re Perpensa non erat tam Ventriculi debilitas , quam potius amurcosa bilis , acris , Viscida, circa jecur, vicinasque partes Colle Cia et C. Danda Potius sunt medicamenta bilem diluendo temperantia et per alvum subducentia . Juvat in . fusum foliorum se nnae , manna, Serum lactiS tamarioduutuna, et rheum . Subinde emollientia in-
114쪽
terna et externa adhiberi debent, Ut crispatae ab acri materia fibrae relaXentur. Nota. Saepe enim perperam intus dantur medicamenta, nisi, habita solidorum ratione, per eXterna obviam eamus
f. 48 a. Alia methodo uti debemus in curatione icteri a bile viscida, amurcosa et inerti circa jecur impacta ue alia vero ab eadem , dum copia peccatet acrimonia. In primo Casu Prosunt ea, qtaae concretionem bilis solvunt, et amissam sui dita. tem restituunt. Purgantia leniora eX cremore tartari etc. aquae purgantes, diu reticae diluta , edtretaque bile; prosunt deinde roborantia.
At in ictero a copia bilis , tenuitate, et acrimonia. utendum diu reticis, diluentibus, nitratis,
quae illam contemperare Valent.
brevi in calculos felleos Concre Scet, ea ratione, qua quis ex intemperantia vini, lactisque diu simulque ingurgitatis brevi tophos , calculosque patietur. Ex quibus ratio reddi potest, cur eXistentibus calculis in vesica fellea, germinent quoque in urinaria et contra . Calculosis et ictericis minerales acidulae optime Conveniunt.
Acida vel potius austera cum bile mi Xta substantiam viridem faciunt , cum sedimenta amurCOSO , Viscidoque, cinereo alboque fors alvi creta ceae explicatio , et curatio hinc haberi, potest Stoli ) uti testantur eXperimenta cum alumine, spiritu nitri ' salis, et vitrioli facta.
115쪽
sonstat, bilis virtutem nil magis acUere, quam salia liXivialia plantarum , et amaras plantaS. Item bilis maximam paulationem fieri ab acidis . Adeoque ubi excrem nta videmus nimium in colore mutata, et ad viridem, aeruginos Umque aCcedere, id ab acido maligno , vitriolico , corrodente
Nimia animi quies magis prohibet transpirationem . quam nimia corporis. Sanctoriius Libr. s. Aphor. I . g. 488. Qui quotidie sordidos, viscidosque dentes habent, licet eos quotidie abstergant, ii ut plu-1imum sunt stomacho debiles , male digerunt, ore foetent; post prandium capite dolent, moesti sunt, atque debiles: et si studiis atque negotiis eo tempore dent operam, irascuntur, impatientes fiunt, capi plenio Cum dolore corripiuntur ; ad Venerem minus proclives sunt: generalbter enim debiles ventri non sunt dediti , imo potius frigidi et impotentes. Debiles quoque St
macho natura Sunt Somnolenti s mane vi X evigilant, imo nunqUam somno Satiarentur matutino, potissimum quando Vesperi replentur victu copiosiore . Sunt pariter debiles, languidique corpore , facie aliquantum pallidi; et quod primum est, maXime somnolenti: et si non dormiant , quantum stomachi debilitas postulat, pessime habent , morbisque quam plurimis fiunt obnoxii . Sinendi itaque sunt, ut dormiant , praecipue Sipueri sint aut juvenes . Potionibus The , Cassee, Chocoladae, simulque stomachum recreantibus
116쪽
IIO Aphorasini S. 489. Usu calidorum, acrium, aromaticorum, callipedum summopere dolent et e Xacerbantur; et quando hi sine causa dolent, si goificant latentem apparatum regnare in liquidis acrium, aeutarum, purgantium, Salinarumque particularum .
Quod de callorum dolore BagΓυius monuit,
dicas pariter de dolore dentium repente orto sine causa; de Catharro ac sternutatione ob eXiguum susceptum frigus, Vel auram nocturn m .s ψ9y' . . Qui nimium replentur cibis, si postea bene dormiant, beneque per Somnum tran Spirent, non ita facile ob nimiam repletionem aegrotabunt, sicuti ae grotarent si non dormierint. et non transpira Verint. g. 492. Dogma generale est: qui male digerunt, male transpirant. f. 403. Duo medico sunt praecipue neces Saria Cognitu, primo accurata methodus curandi febres,
deinde doctrina solida de curandis ventriculi et proximi mesenterii morbis .f. 494-Aeque noxius est nimius cibus, ac eXtrema diaeta, sed magis haec, quia partes defraudat debita restauratione , iis qua Consistit vita. S 495. In in arctu me senterii, obstructisque viSCeribus diu retica urinam magis adhuc Supprimunt. Non diu retica, sed purgantia solutiva per intervalla data urinam movent in hisce casibus. In morbis sedem habentibus in massa sanguinis, diuretica prodesse possunt. Quod de urina dictum
117쪽
sive praecepta . III est, de aliis quoque eVacuationibuS, e. O . desudore , dicta Sint .
Hyeme, ad praeservandum , purgationes mediocres per intervalla iuvabunt, aestatiSque tranSpirationem Compensabunt. Hac etiam ex causa scabies morbique cutis quam plurimi circa solstitium hyemis incipiunt ac vigent.
Fere semper in chronicis organi laesio adest, et si non est, diuturnitate mali tandem succedit .
In mulierculis menstruorum suppressione laborantibus, quae Ventre intumescere incipiunt, ac ad molam ventosam uteri, sive hydropem siccum ejusdem, sive Vulgo falsam graviditatemper Venere, statim, instituta male sana et a Bagi, vio minus probata sanguinis missione, iisdem medici praescribunt amara, calida, aperientia, myrrhata, castoreata, et alia id generis moventia. Inepta haec praescribi uniuersim ait Baglivius, nullo scilicet facto eXamine , an iracunda sit mulier , an placidis praedita moribus; an arida , sic-CaVe , an vero mollis et succi plena ; an morbis animi laboret nec ne : quinam sit elater in solidis , quae acrimonia in liquidis , quod aequilibrium
in utrisque . Curantur more, quo hydropes siccos Ventris curare Solemus, per emollientia, cri-
Spaturam mulcentia , indignationem liquidorum lenientia , aliaque nobis nota et usu probata. S- ψ9' . Libera transpiratio debilem facit constitutio. nem corporis , sed salubritate compensatur .
118쪽
Melancholicos doloribus vagis dire excrucia tos vidit B Γυius juvari sero lactis simplici , vel
viperi nato, succis depuratis Solachi, boraginis, cichorei, longa potione aquae nucerianae et Similibus . S. fio I. Asthma siccum, hydrops siccus, mola uteri ConVulsi 'a , hydrops uteri siccus Sunt morbi an, logi. Folio gro ait B gliritus , ardens mutatur in lypiriam et epialam , ergo datur Una species febris ardentis , quae ad febres biliosas pertinet; alia autem species febris ardentis erit febris inflamm, roria. Stoll. 3 5O3. Folio 424 et 4 et 5 videtur Baravisss describe.re febrim nervosam, aitque hanc neglectam abire in me sentericam. Causam asserit lympham viscidam , eamque VOCat i mphaticam lentam , quae adeo cum nerv0sa HisXhami eadem esse videtur. Mictus sanguinis nigri, vitriolici et ad imstar atramenti valde obscuri et nigri , criticus solet esse, et aliorum morborum liberator, nempe capitis et pectoris, uti in nonnullis senibus observavit Baglivius . Ita fluxus sanguinis atri, nigri, vitriolacet, foetidi, pestiferi, per alvum effluens , criticus esse solet et complurium morborum Ventris, dolorum diuturnorum circa lumbos et similium liberator, dummodo tamen non siiat dura, obstructa et intenta hypochondria, praecipue dextrum; in quo casu letalis est hic sanguianis fluxus; itaque talis fluxus non est sistendus
119쪽
sive praecepta. II 3 in mollibus hypochondriis, sed sinendum ut sciat, donec veluti per crisin viscera naturalia liberentur;
- - sanantur USu Seri lactis cum hedera terrestri recenti et radice scabioSa recenti cocti. -
Fluxu talis sanguinis quidam liberabatur a crudelissimis lumbi dextri doloribus. Ex hujusmodi doloribus lumbi de Ytri pertinacissimis et diris,
durantibus per totum triennium, Obiit de repente vir melancholicus . In Cadavere observatae sunt plures librae sanguinis concreti , CoagUlati, foetidi circa omnes musculos lumbi dextri Hic mictus Sanguinis a ruptiS Vasis varicosis haemorrhoidibus ad vesicam tendentibus, pertinet ad primam speciem morbi nigri Hipp0cratis de quo vide Tisson M. Varices introrSUm rupta S et mictum etiam sanguinem Tis4utris non habet.
S. 6 s. In rheumatismo inflammatorio, factis aliquot venae sectionibus , datisque emollientibus , in morbi, de Clinatione , Viribusque prostratis dedit
saghυius infusum flavedinis corticum aurantiorum , cum aqua fer Uente factum copiose potandum . Hanc aquam Citratam frequenter praeScripsit Buglivitis suis Romanis , loco Cassee , aut Chocholadae; Cassee enim, si nimium potetur, ossicit nervis; Chocalada nimia sanguini et capiti. S. 5O6.
Autumno anni IZO3. coeperunt Variolae et morbilli, regnara atque copiose: erant a Utem non Ualde graves, nec mali moris: confluebant tamen ; et licet plurimis superveniret diarrhaea , bona erat, nec periculosa, quod etiam alias ob.
120쪽
ratu pravorum humorum cum Variolis, si diari rhaea Vonit, non Semper no Xia e St, ac molesta; sed quando Variolis supervenit spirandi difficultas, Semper mala est. Qua de causa nihil magis Observo quam respirationem in hisce morbis; bona enim respiratio semper bonum indicat etc. Ut ergo materies denuo ac citissime ad superficiem corporis rex ocetur oscillatione morbo Contraria, totum fere corpus jussit Baghυius scarificare , et appositis cucurbitulis sanguinem ad duos fere dies educere; quo educto involutus
fuit aeger linteis calidis, dispositusque ad dormiendum, mane tota cutis oblinita est oleo iamygdalarum dulcium mixto cum spiritu salis amonia-ci; facta eruptio denuo est, et SalUS secuta. - - Multi acta aurea Variolas plangunt, ut Pus educatur, ne longiori mora Cutim rodat. - --- Qtiod de variolis ad interiora recurrentibus,mo Xque per artem ad eXteriora revocatis notaVimus, intelligi quoque poterit de pete chiis aliisque
papulis culaneis in malignis febribus, eadem nempe methodo scarificationum et unctionum Curari . g. 5PI. In curatione febrium me sentericarum feliciter adhibuit Baghυius fomentationes Ventri S , ne Cnon juscula digerentia, cichoreum, Sem. Citri, radi c. graminis aliaque ; in tybacea simul cocta purgantia per intervalla , materia iam digesta et cocta propinata; Victum tenuem. S. 5O8. Aeger, referente Baglivio , crudelibus doloribus in sinistro rene vi calculi di Ue Xatus , pluribus frustra adhibitis remediis, levabatur tandem facto clysmate ex jusculo carnis, et oleo amyg-