장음표시 사용
531쪽
nis vitio nullo reperto attamen vitium hoc no dum sie est impressum hepati ac venis, ut non Pro bum generent sanguinem, impuro illo subtracto seu euacuato, quippe hoc vel per sudores, vel alia via exturbato laudabilem mox procreat hepar sanquinem, recteque partes nutriuntur. Hoc autem fieri non posset. si praua et adulterina intemperie confirmata suo hecti ea infectum suisset. Corruptus ergo prius sanguis fuit. - FvR. At relinquitur crebro vestigium aliquod mali. ERAs T. Hoc inde accidit, quod malus succus non est exquisite vacuatus. - FvR. Cur ergo gallietis morbus aliquando pos tricesmum demum annum a turatione rediit Deinde cur non eodem modo curatur incipiens adhuc elephanti δs, quam ego. saepe audiui gallico morbo affinem esse Τ Quinimo ex elephanticorum famguine vino admisto aliisque rebus additis natus perhibetur Τ ERAsT. Qui diligentius ista perscrutati sunt, importatum ex nuper repertis terris asseuerant. et quod tu ais fabulosum esse, affirmate afferunt.' Idem autem aegrius curatur , quia ab humore crassiore et sicciore pendet. - Gallica vero scabies ob id recurrit aliquando, quod venenati humoris particula in sanguine relicta, corpore iam debilitato, paullatim ad hepar 'rursus proserpit, eoque vitiato, prius malum reducit.
532쪽
Achilles Pirminius Gassarus v).
CΙDCCc CL xx xxv. obscenissisum quoddam prist Iarim genus indigenas per ciuitatem nostram eonta. gione invadere primum coepit. Quod cum tam physicis, quam chirurgis nostris initio foret ignotum et per consequens immedicabile malum, adeoque tam subito et numerose apud populares inualesceret, separari his insectoi senatus ab aliis aegrotis, ad postilarao luis hospitale illud praecepit, quod non multo ante senatus rite comparauerat. Porro Fustulas et scabiem eam hodie morbum gallicum vocamus, qui superiore anno, dum LVDwIcilvs XV. Neapolim debellaret, in castris ab elephantici Hispani cum menstruosa meretrice concubitu ortum
sumsit, licet alii sonticvm eum morbum per eontagionem in castra ea per Hispanicum militem ex notia terra
'In Annal. Augustburgens. v. Menchenii scripti Ber. German. T. I. p. Irao. Medicus Augustanus, PARACELsr confutator, Musi. Disput. de noua 'Paracelsi medit. P. III. p. I . opus suum a. IS 6. finiati
533쪽
474 , De Morbo Galliso. allatam fuisse doeeanti seda utut sit, eerte per
veneris actum in dictum exercitum, et ah eo in uniuersam Europam sparsus ita est, ut ab eo inde tempore in haec usque tempora nostra mortales maligni simis ulceribus maximisque dolaribus saeuissima exeruciare non cesset. Quamobrem breui post pro-Prium nosommium hic cum conductis ad id morbi genus priuatis medicis prope iam dictam rubram turrim a reipublicae magistratu piissime excitatum est, et in hodiernum usque diem magnis sumtibus fouetur. Sunt autem hoc primo anno CXX v. homines eo morbo correpti in publicam eam clinia Cen, non parua omnium commiseratione, hic recepti.
534쪽
Morbus iste primum ab Indis anno I 492. ortus putredo non es, eum febris non adsit, nec venenata quesitas, cum cor non petat, verum intemperies ep tis calida ex contagione orta, ut praecipui medici censent. Balneum vero et vinum isti morbo maxima nocent. Inripit autem eam ulceribus sietis et desuuio capillorum, successuqust temporis pituita augetur. Scmper in corpore contagium suscipiunt post epare cutis v Ios. caATONIs A Ea Apraxi M De Misbo Gallieo commentaνius nunc mimum fludio et opera Lauin ν aneli Seho ιzii in lucem editus. Fest. 1 9 8. et s. l. a 6 I9. 8. Clarissimus sua aetate practicus et Plurium eruditorum amicus, hinc undiquaque Voca. tus in consilium, natus Is I9. Vratistauiae, FERDINANDI I. MAXIMILIANI II. et RuDoLPRI ILI p. medicus, diem supremum obiit Is 8S. d. 9. Nouembri de quo vide LINDEN. P. S61. et ELOTraction. p. 729. T. I.
535쪽
4 6 De Morbo Gallico. cutis of pulmones, entis scabiem, pulmo tabiflamqualitatem, virtus autem vitalis si animalis proprie non asscitur, sed naturalis in hoe morbo. Patitue e par, et corrumpitur tota sanguificatio. Si esset intemperies frigida vel humida , esset eadem curatio cum cachoxia. Quod autem non sit intem p ries calida et sicca, apparet, quia in principio abundant excrementis pituitofis. ωfers signum, calidum et siccum. Non est morbus in intemperie, sed totius substantiae , quia non tollitur madieaAmentis methodo repertis et contrariis qualitatibus adhibitis. 2. Invadit partes principes. 3. Non omnes indifferenter, sed epar primum. MONTA Nus dicit ideo, quia venae sunt imbecilliores, quam aristriae, etiam citius suscipiunt contagium. Sed
hine sequeretur idem fieri in peste. Dico praecipue assici spiritus naturales in morbo gallico, sicut in peste vitales. V itaque morbus gallicus i sectio alis a tota subsantia, coniuncta cum intemperie me maferia frunissa, a contagione aequisis. Forma morbi una est, symptomata diuersa. Contagium ah infectione est propter excrementa, ab inferi perie
forti, ut fetibur, fuligine, sudore, halitu aub insissimenti infecti. Infantes autem quoque lacte in-miuntur. Loca, quae recipiunt, sunt venae, pudenda, os, popilla mammarum, cutis. ut partes mol- ores et laxiores, qua impressa repit a venis usque ad epar. Epar postea aduris humores, qui trans
536쪽
mittuntur 3d omnes partes pro nutrimento, sed quia mali sunt, male nutriunt. Ideo corpus scatet excrementis, quae mordendo ulcera faciunt. Catis De internae I. debilitas spirituum naturalium et epotis. a. facilis apertio et raritas venarum et arteri xam, 3. facilis spirituum et vaporum incalefactio, . constitutio cutis et pudendi mollis. Epar et cerebrium citius inficiuntur, quia laxa sunt, quam xor, quod est solidum, et tum sequitur tabes.
Signa morbi ineipientis. I. Quia spiritus naturales pati incipiunt, lassitudo est uniuersi eorporiλa. dolor vagus in iuncturis ob aerimoniam hum T iS, non Permanens et de una parte ad aliam pransiens propter fiatus, 3. pallor absque manilasta Caussa, et praesertim circa Oculum quasi circulus pallidus, sicut in mulieribus, quae menstruis laborant, Φ. Color rubeus in votis manuum atque in iis sanguis seruescens, s. pigritia et somnolentia ob multitudinem vaporum , 6. moeror, quasi in ρffectione hypochondriaca, 7. in quibusdam leui febricula. 8. ulcera et caries in pudendo, item hones, Iotia sunt erasia et adusta. Signa morbi confirmati , post defluuium capillorum crustacea ubeuscula in facie ad radices pilorum, in pudendis ulcera durg, pustulae nigrae, quia materia est adusta, raucedo ν tumores, dolores capitis, noctu veta mentissimi, vulnera autem in hoe morbo dissicultar
537쪽
ter sanantur. Inter initia sudore hoc malum depaulitur, quidam tamen sustumigiis et inunctionihar.
Methodus vero ista est, primum auferendi mali humores. a. instituenda victus ratio, qua generetur optimus sanguis. Sit optimus aer, exercitia conis uenientia, somnus largior vitetur, vena nullo mois do secetur, si apparent ulcera et bubones. Dantur strupi ad concoquendos humores viscosos et adustos de betonica, de succo cardui. In adest plurimum valet syrupus de succo sonchi, in melanis eholicis melisia, deinde conserua borraginis rosar. Oeei seordii 3j. mithridat. D. inuicem missa. Eua. euetur cum syrupo de Pomis, item agarico, sena, epithymo. Myrobalanos non omnes probant. Helleborus niger essicacissimus. Myrobal. citrin. Chehal. Indor. an. 3j. Confund. grosso modo, et
insund. in dij. aquae fumiterrae, adde postea sol. senae Alexandr. Epithymi an. sui. garyophyll. 3'sem. citri 9j core. helleb. nigri 3j. Bull. et colatu.rae add. succi fumiterrae q. s. In educenda pituita resolue euphorbium cum Ol. amygdalarum dulcium, et impone frustis citri, decoqu. in elibano, de quo accipe grana v. vel vii. misce cum massa pillularumalephanginarum. Ad educendum humorem me lancholieum. R. Poma Cydonior. excavata, impleantur cortice hellebori nigri, coqu. et exicce
tur. Pulveris huius 3j. scammoneae gr. iij. Cinnamom. Parum. Misc. Lapis laruli vitandus.
538쪽
Lignum g lacum praecipue medetur I. gallieis, a. morbis frigidis, et datur recte epilepticis, item paralyticis. Nascitur in insulis S. Domini ei,
sancta o crucis et S. IOHANNIs Indiae orientalis.
Est arbor similis fraxino, folio plantaginis, floris
lutei, fructus suaves ventrem soluentes. Lignum, prout est arbor, colorem habet: Nam vetus nigeris rimum. Ex tenera arbore nihil habet nigredinis. Inest et acredo, et amaritudo, odor aromaticus calefacit ventriculum, ergo calidum in seeundo; et secum in fine secundi in veteri, in recenti minus. Tres sunt in eo partes, cortex, circumferentia et medium nigrum.. Cortex est siccillimus, ideo eum damus, cum valde volumus siccare. Deindo siccior est media pars circumferentia. Operatur a manifesta qualitate, ut in constitutionibus modis et humidis, et occulta, quae per experientiam reperta est. Lignum vetus in vetusto morbo me lius, in rscenti et minus saeuiente accipimus pro
qualibet uncia ligni iiij. aquae , ut Ligni guaiaci
yx. Corti c. lign. guaiac. X vi. aquae lib. xviii. decoqu. ad lib. xii. Rursus infunde lib. xx. pro secvndo decocto. Primum datur ad 3vi. Rectum est coquere in vase duplici, in vitro. Vbi epar aegri calidum, recte coquitur in aqua sonchi. Quidam vero ad decoctionem, ut dixi, addunt 13iii. vini . potentis Rhenani in habitu corporis frigido', cum valido siccare volumus. Card. bene d. ivae ar. 1 theticae, . .
539쪽
tholicae, betonie. rad. pentaphyll. an. Mj. vini Maluatici usi Rhenani 1 xv. decoq. ad medietatem. Admiscetur etiam interdum rosmarinus, stoechas, anisum, feniculum, non detur autem, nui exquisite purgatis. Tempus exhibendi commodissimum est primo ver, deinde autumnus. Locus sit mediocriter calidus, non multum luminis admittatur, interuallum inter matutinorum et usspertinorum assumptionem sine septem vel octo horae. In mo ho rocenti gui. ligni sussiciunt, in vetusto XII. Si non iudant, adhibeantur lateres calidi. Feces sem
per educantur. Quidam horis tribus post cibum exhibent pillulas mastichinas ad 9 j. Potest temporo sumptionis ligni aeger quater expurgari, etsi hoc
quidam damnent I. quia materia protrusa est foras, ut ulcera et defluuium capillorum ostendunt, ea
reuocatur. a. Sudore humores omnes evacuantur.3. Deducendum, quo natura. In sudore a prosun- . do ad ambitum. Bespondeo, sudor est vapor alcutim veniens resolutus in aquam. Tria enim requiruntur ad sudorem. I. Cutis spiracula aperta. . a. color mediocris. 3. Materia apta, videlicet tenuis. Ergo sudor tantum partes tenuiores, non totam materiam morbi euacuat. Crassum igitur
oportet purgare, et quidem post XV. diem sudoepellit ab bumoribus aliquid , sed non tollam. Errores. I. Exhibere lignum absque praeparatione edeuacuatione. a. Euacuare cum iis, quae astringunt, Vt
540쪽
vt myrobalanis, praesertim dum bibunt, quia tum vel senae infuso, vel stercorariis pillulis utendum.
3. Ne cum vino ad hecticam et tabem deducantur aegri. 4. Videndum, ne eum damnis eum alem-hicis aquis sequatur obstructio, ut est apud GALEN. lib. V. de medicam. f. l. Ohtrudere autem man, festis qualitatibus occultas haud scio, an sit rectum. Victus instituatur ad virium rationem, si autem secans et attenuans, aer Prorsus non prohibeatur, nisi eum timetur cutis obstructio. Dantur Procoena passulae et earicae cum iure pulli.
China radix, similis acoro, ex Lybia affertur. Nullum propemodum habet saporem, minus cale. sacit, quam lignum, mouet sudorem, et pingues reddit, eoquitur, ut lignum, inciditur in taleolos, decoctum fit statim acidum. Radix exiccata iterum coquitur pro secundo decocto. conuenit calidio-xibus , sicut lignum frigidioribus. Sarsa parilla affertur ex Hispania, habet capillamenta, est nodosa, pallida, medulla similis est radici smilaeis asperae. Decoctum se fit. Baebsarsae par l. yiiij. rasurae lign. guaiael gil. aquae
libras xii. Decocto adduntur pastulae. MΛTTHIO-Lus sumit lib. xv. et decoquit ad tertias. Datur autem decoctum tutius absque ligno, ae sic etiam suauius est. Qui decoctum ligni bibunt, I. bene Purgentur. a. utantur oona victus ratione. 3. salem H li vitent.