Compendium totius orbis partim geographicum, partim genealogicum, partim historicum juri praesertim s.r.j. publico accommodatum authore p. Gregorio Kolb Societatis Jesu

301쪽

s O . Tabula Topographica ' : , Regis filium ab Historicis sacris & profanis multoties celebratum v nisse etiam in Suevi m Seculo Christi II. ut in ovile Divini Pastoris

pastor & ipse bonus perduceret oves novas. Nelseri mentem dum circa primos Augusta Episcopos requirimus, idem asserit, eosdem extitisse D D. Dionysium & SoZimum, quos authores alij unum fuisse contendunt, duobus duntaxat nominibus diverso tempore &officio appellatum. Verum huic ultimae opinioni refragantur ape te tempora; Sanctus enim Dionysius ad initium Seculi IV. Martyrium subiisse perhibetur cum S. Hilaria sorore, cum D. Asta nepto di familia tota quamvis diverso modo &mense a D. Narcisso G tundensi Hispaniae Episcopo ad Orthodoxa Sacra convcrsus; cum imperarent Diocletianus & Maximianus Herculeus, & servirent Praesides ubivis locorum Romani multi simul tyranni. D. SoZimus vero sub Seculi VI. finem vel VII. principium mortuus, Vim a tyrannis nullam in morte sustinuit. Item D. Dionysius Dioecesin August nam limitibus nondum statutis accepisse scribitur. Sozimus vero terminos Dioecesi suae praefixisse creditur. Non desunt denique Scriptores, qui probe notarunt Dionysum inter & SoZimum praedictum temporis intervallum, quo Augustam venisse ex Italia scribunt S. At

banum & Thconestum aD. Ambrosio missos, ut rem Catholicam vel restaurarent, vel bene instauratam amplius promoverent, atque adeo Episcopi munere fungerentur, Episcoporum tamen non admittercnt nomen; unde ob prolixum temporis intervallum, quod

Dionysium & Sozimum distinguebat, evenit, ut plerique omisso Dionysio Seriem Augustanorum Episcoporum a D. SoZimo incho rint, & nunquam deinceps interrupto ordine ad Alexandrum D cem Palatinum Serenissimum & Episcopum hodiernum dedux irint. Sexaginta quinque aut sex proinde numerati sunt supremi Ausustae Antistites, inter quos tametsi prorsus singularem promeriti 1u rint mentionem &encomtum plerique, in tantillo tamen compei dio locum vendicafit sibi in Sanctorum duntaxat Catalogum relati, quales sunt S. Ricterpus S S. Magno & Bonifacio Germanorum

Apostolis in Vinea Domini junctus socius. D. Thosso Carolo M. Imperatori, quin & Superis pretiosissimus, quod testatum fecit c

302쪽

universae Suevlae. reus manu Angelica accensus, & nulla sui parte diminutus, tametsi arderet & luceret perpetuo: unde Raderus noster in Bavaria Sancta hunc in modum cecinit: O facem gestat, quam flumina ηκlla seruant,

Flumina vulga premaent . sumina nulla necavi. Miratur Nereus, stupet Isolus: imperat ergo Fax, TUO, νentis, fax tua, Tosso mari.

D. Sympertus ex quorundam authorum mente Caroli M. ex sorore ncpos, nobilior tamen Virtutibus, quam natalibus fuit; de . virtutibus testimonium dixit duorum Imperatorum Caroli M. & Ludovici Pij aula, quam maxime invitus stequentavit; fidem vero amplius fecerunt complures Synodi sacrae, quibus interfuit Sym- pertus Moguntiae, Ratisbonae, Francofurti, Aquisgrani, Theodo- villae, Normatiae&c. Quin virtutes suturas Symperti prodiderunt Pmiracula nondum nati, sed nascituri, dum per quietem mater est visa sibi parvulum coelesti facie conspicuum utero gestare &c. T ceo miracula alia etiam inter vulgus notissima. S. Nidgarius in Concilio Vormatiensi a Pontifice & congregatis Episcopis constitutus Praeses, Graecorum errores detexit, dictus

Ectypon Episcopi perfecti. S. Alberto seu Adalbereo ex Comitum Dilingae & Κyburgi pr

sapia natus, Eluaci D. Benedicti Regulam amplexus, & raris vi tutibus instructus, dum fugit homi es, invenit, Arnulpho Imper fori gratissimus factus, cujus filium Ludovicum IV. Imp. Ratish nae S. Baptismatis aqua lavit, & dein Moderator instruxit in aula &' Imperio Oraculum.

D. indatricus Comes Ditinganus, Uitistingensis M. S. Adal- . beronis vel nepos, vel sanguine certo propinquus, quantus esset futurus, index vaticinium praevenit natales. Vaticinio uni acces.sit alterum eodem tempore, quo Romae agenti Udatrico infulam Augustanam obtulit Anastasius III. Pontifex, Udatricus vero obi tam dignitatem fugit: tum enim Anastasius fugicntem prosecutus est his aut verbis suntlibus: cum pacis tempore nolis, eris Episco- S ' .m by Corale

303쪽

di a Tabula Topographira pus longo bellorum tempore. Eventus oraculo Pontificio probe r spondit; nam ut Henricus Auceps & Arnolphus cognomento Mastus Ba variae hostes deinceps essent, Udatricus creatus Episcopus multo labore impedivit. Secutum est denuo bellum Hungaricum toti Germaniae infestissimum, ubi denique circa annum sys. otio M. Imperator, promisso D. Laurentio Levitae facto de aedificanda Merseburgi in ejusdem Divi honorem arde sacra, insignem Augustae Augustus retulit victoriam. Telae lineae textores in eadem pugna numerosissimi & fortissimi raram promeriti sunt laudem iunde & ipsis victoribus ab otione I. concessa sunt privilegia etiam num hocie sinεularia. Tradunt non pauci consertam fuisse pugnam eodem in loco,in quo nunc D. Stephano erecta stat ardes sacra Pquin iidem unt, victoriae relatae ergo imperasse Ottonem I. ut A gusta ex eadem parte incrementum majus acciperet. Caeterum qui simul vicerunt, morte victi sunt eodem anno D. Udatricus, & Otto M. hic 36. Imperator, illes o. annorum Episcopus, paucis optatae

pacis fructibus recreatus, multis & longis belli oneribus fatigatus

uterque. Lege MeseruM, Brusebium. Corolum sengelium, Cor inianum

Canonici in Cathedrali Augustana sunt o. si seniores simul de

juniores in unum conjungantur numerum. - s. VII.

DE EPISCOPATU CURIENSI.

Piscopatus Curiensis in Grisonia situs ditiones habet varias loco. - minime continuas, quarum alias Episcopis Curiensibus dono dedit Carolus Crassus , alias Otto I. & III. alias demum Frideriscus I. Imperatores, quorum ultimus inter Imperij Principes C riensem Episcopum jam collocavit. In ditionibus numerantur u bes, oppida &c. Curia. Pludentia. Curvisdia. escha. Aspermo tium. Rhamsium. Marsolla. Ramunatum. Grcissensteinium Haldensteinium. Furstenberga ad Athesin. Vallis Tulina. Cl

304쪽

Haec aliaque bona, ut vocant Iurisperiti, immobilia Episc po suo quotannis ferunt pmventus Vix 3oooo. florenorum pares, aut fortassis longe minores. ε . VIII.

DE ORIGINE AC PROGRESSU EPISCOPATUS CURIENSIS.

SI quorumdam authorum, praesertim vero Bucelini opin1o a luia Veritatis non aberret, Episcopatum Curiensem D. Petrus moa do ab Episcopalibus aliis etiam primaevis diverso ac singulari jam inchoavit; Divus vero Lucius continuavit Seculi II. Epilcopus Curiensis. Sin pluris sit aestimanda Historia Bruscliij tunc Seculo Chri- .sti IV. Episcopatui Curiensi in Grisonia fundum invenit S. Asinio

Chalcedonensi Concilio notissimus, primus Curiae Episcopus. Inter hujus Successores fama& Historia ex antiquissimo ac nobilissimo stemmate Comitum de Mont re complures Episcopo celebravit jurrmerito; namque pro emolumento Episcopatus sui multa tulerunt f ' V eeruntque, etiam a diversis Imperatoribus male habiti, quod con- 'stantius Pontifici, quam Caesari adhaerere decrevissent. Hariman nus II. Comes de Verdenberg eorundem vestigia secutus coepit fermre mala illis majora, quibus initium dederunt foedera Helvetica Crisoniae etiam civibus & agrestibus exoptata; unde Episcopatus Curiensis magnam sui partem diminutus & truncatus, jacturam h norum irreparabilem passus est teste Paulo Ziegesertis Seculi XV Curiae Episcopo. Caeterum Canonici numerantur 2 .

DE PRINCIPE ABBATIA, SEU PRINCIPATU ECCLE SIASTICO CAMPIDUNENSI.

. IN Circulo Suevico Curiensem Episcopum sequitur Princeps A, A bas cord. S. Benedicti Campidunensis, cujus Principatus ad . sarum amnem in Superiori Suevia situs, longitudine sua 7. laria 'tudine 6. parserme est milliaribus Germanicis. A Septentrione jun- ,

305쪽

M Tabula Topographicagitur territorio Memmingens, & Mindelliemiensi; ab oriente &Meridie Episcopatui Augustano; ab occidente Comitatibus Comitum de Konigkgg & Kaldburg. Caeterum alium hoc non unia versum est sub ditione Principis Campidunenus, sed partem abunde magnam vendicant sibi urbes sinperij duae, nimirum Campidunum ipsum & Κauisbura. Authores Principis Monasterij hujus fuerunt Carolus M. &D. Hildegardis Augusta Caroli conjux, quae Andes-gario Praesuli omnium hic primo concessit bona sequentia eo fine, ut Nobilitas potissimum Suevica pro filiis haberet opportunum sub fidium, si animus foret amplectendi Statum Ecclesiasticum sub Regula D. Patriarchae Benedicti. Sunt autem bona Campidunensis Comitatus. Regio Buchenbergenss. Illerbe tu Sagojum. Martini Cella. Licta. Τhunga. Schwarae

Numerantur adhaec Parochiae 72. quae una cum ditionibus aliis conjunctae suo Principi ac subditis inMonasterio membris pepererunt annis praesertim secundis centum fere florenorum millia.

Princeps Abbas Campidunensis est Augustissimae Imperatricis

Archi mareschallus, uti vocamuS. ω Universum Monasterium constat Ι 8. capitibus ex nobilitate selectis. Vid. Mis,chmi ν, Lexicon Lipsiens. g. X.

DE PRINCIPE PRAEPOSITURA ELVACENSI.

E acensis Praepositura in triangulum porrecta, angulis duobus versus Septentrionem & Occidentem extensis, ambit Limp sensem ditionem in finibus Sueviae & Franconiae. ta parte orie tis adhaeret Oettingensi Principatui & Comitatui, versus Meridiem. vero parti Ducatus Uurtenbergici & Comitatui Rechbergensi. Ditiones insuper Principis Eluacensis propriae distinguuntur tribus Imperii urbibus, nimirum Hala & Gemundia Suevorum atque Dunc etspila. In Principis bonis numerantur: Elvacum. Mons venustus. Lauterensis & Tannmbergensis D minatus ; sunt & alia Dominia, quorum fructus pro diversitatemn

306쪽

psi univertae Sueviae. - 24 rum varij nunc Iso . nunc a oo oo. florenorum pares, aut non multum inferiores.

Authores Elvacensis quondam Monast. Ord. S. Ben. Seculo VIII. siuste feruntur Hariolphus & Erolphus in aula Caroli M. authorit vis magnae viri. Quis Seculo XV. & qua de causa Monasterium hoc

in aedein Cathedralibus pene parem converterit, Historici multi non exprimunt. Ab eodem tempore Canonici duodecim numerantur.

s XI. DE ABBATIBUS SIMULQUE S. R. J. STATIBUS IN SUEVIA.

L Augiae Divitis seu Majoris Abbas Ord. S. Bened. cujus Monasterium insta Constantiam situm S. Pirmianus Episcopus an. 7I aut serius, hortatore & adjutore Carolo Martello, Caroli M. Imperatoris avo fundasse scrtur. In Monasterium hoc primis Seculis admittebantur teste Hermete soli Principes, Comites &alij stemmate clarissimi. A multo tempore Monasterij hujus supremus Antistes coepit esse Episcopus Consta .ciensis. IL Augiae Minoris, vulgo eissenariensis Abbas ind. Praemo strat. cujus beneficio landationem suam adscribat Monaster um hoc infra Ravenspurgum urbem extructum, haud inu nit Rudolphum I. Imperatorem eidem Monasterio multa pria vilegia & dona concessisse scribit Hermes. III. Augustanus ad S. Udatricum & Astam ord. S. Bened. De cel berrimo S. Udatrici & Astae templo, quondam Collegio, &nunc Monasterio inter alia scribit haec Hermes e D. Afra templum

per S. matricum Discopum in Canonicorum Cossemam, inde a Branone loci Episcopo in monasterium Ord. S. Beneicti conνersum est oec. Plura legere est in libris Corbiniani Cham

IV. Ad S. Blasium in Sylva Hercynia Praesul Ord. S. Benedicti. Oriaginem suam primam debet Monasterium hoc antiquissimum& celeberrimum cremiculis, quos statres ad Albam vocabant. Seculo X. circa annum 943. Otto M. Imper tor Monasterium .

307쪽

. IX. lanensis Abbas Ord. S. Bendicti. Monasterij hujus in urbe Is-na extructi author extitit Comes de Veliringen Seculo Christi

de Veliringen. Extincto Comitum Vehringensium stemmate

incendio deleti, sunt secti restauratores& Patroni perpetui. X. Marcthalensis Abbas Ord. Praemonstrat. cujus Monasterium i ter Riedtingam & Ehingam extructum est Seculo XILXI. Munchrodensis Praeses Ord. Praemonstrat. duobus circiter mil-- liaribus Memminga dissitum tenet Monasterium, quod anno II 26. primo conditum esse affirmant mrme, & authores alii. Teste Bucetino Henna Henrici Illustrissimi Equitis dicti de K1Ldmberg, vidua substantiam suam extruendo Monasterio impendit ; cui adjutores accesserunt filii. XII. ochsenhusianus Antistes Ord. S. Benedicti. Monasterium ejusdem Biberacum inter&Memmingam non absis praeviis miraculis extructum est Seculis perantiquis. Meminere Scriptores , Coenobium olim iuisse Virginum, quibus Marte fugatis,& in exilio mortuis, viduam in domum indoisse Majores D. Benedicti filios Religiosos. Supremum inter eos caput eminebat longo tempore Praepositus, ut vocamus; Seculo tandem XV. Romanus Pontifeκ Constantiae a Synodo Ecclesiae creatus, &Martinus V. appellatus Monasterio Abbatem praefecit, memor maxime pergrati hospitii, quale etiamnum Cardinali ipsi Coi stantiam petenti exhibuit Monasterium Ochsenhusij

lacho inter Suevos Principe simulque Adjutoribus alijs dicitur γfundatum an. 76q. Tato Principis filius Abbatum omnium primus nactus est Successores praestantissimos, intcr quos su rum S S. Neo legarius, Uidgarius, Udatricus & Rupertus. IV. Petershusanus Ord. S. Benedicti, cujus Monasterium in Comstantiae suburbiis extruxit an. 98o. D. Gebhardus Brigantinus' Comes, Episcopus Constantiensis. Id P. x.2 --ἀ I i . m. ROPO

308쪽

as Tabula Topographica

XV. Roggenburgensis Antistes Ord.Praemonstrat.Abbatum seu Pra politorum hoc iis loco omnium primus subditis praecise coepit Gerungus Seculo Christi XII. Fundum dedisse seruntur Conradus I. Episcopus Curiensis & Comites de Biberech. Mon sterium fere duobus milliaribus dissitum est Ulma. XVI. Salmensiis, alijs Splomensis & Salemitanus Praeses Ord. Cistere. Monasterium haud procul Constantia & Ubertinga extructum fundasse scribitur Guntramus perillustris Eques, dictus AdeINreither Seculo XII. Religiosissimae huic Domui favebant plurimum Imperatores, Conradus III. Ridericus Abnobarbus, C rolus IV. & Carolus V. XVII. Schusfenriedensis Abbas Ord. Praemonstrat. Seculo XII. M nasterium hoc ex illustrium Virorum liberalitate est extructum, qui arcem suam in Religiosam Domum converterunt adjectis proventibus in annos singulos abunde suffcientibus. XVIII. Urspergensis Antistes Ord. Praemonstrat. Coenobium incolit inter Augustam & Ulmam ita medium, ut quatuor fere milli ribus distet ab urbe hac & illa. Fundum amplissimum ded runt Secelo XII. Comites de Balthausen & Schmabech fratres

MX. Ucingartensis Abbas Ord. S. Benedicti, cujus Monasterium Ravenspurgo non procul dissitum originem suam ducit a Gueuphis jam tempore Caroli M. Imp. in hunc locum liberalissimis ;amplissimum dederunt. . XX. Rettenhulanus Antistes Canonicorum Regularium ord. S. Augustini. Collegium hoc celeberrimum in Marchionatu Burg viensi erectum an. 8oa. auctores habuit Conradum & Uern sum fratres simulque Comites dictos de Roggenstein , quorumpia consilia promovisse legitur Gererudis mater. Ludovicus Pius Imperator multum favebat huic Canonicorum Collegio. Austriaci certe Archiduces & demum etiam Imperatores multis gratiis & privilegiis Vellectulanam D. Augustim Familiam

Ornarunt.

309쪽

univeris Sueviae. 243 I. Zwisaltensis Praesul orae S. Benedicti, cujus Monasterium non procul Riedimga situm an. Io88. fundarunt duo fratres Luia thoulus & Chuno Comites de Achaim. Donis idem exornavit magis Albertus Comes de Calvi. Protectores Monasterii, ut vocamus, fuerunt Comites de Veliringen; his vero mortuis Duces Ba variae Uelphi, Comes de Holiberg, Archiduces Austriae ct tandem Duces Kurimbergici; a quibus tamen an plus f - voris acceperit, an plus odii tulerit a constantia & patientia laudatissimum hoc Coenobium, legatur praeter alios Aatbω Sureis

Ecclesiastica Mettebasenas Can. Regul.

Baininensis Abbatissa ord. Cistem. cujus Coenobium non procul Monasterio Vel arthensi Seculo XIIL fundatum a se mutitis prosequi studuit favoribus Eques clarissimus Conradus de interstetten. Buchaviensis Antistes Princees, cujus Parthenoni jam tempore SecutiVIII. instituto initium fecisse fertur AdelindisHildebrandi Suecorum Ducis filia, S. Hildegardis Reginae soror &c. Rem hanc pluribus prosequuntur Hermes, Bucelini, Corbiom Ch. m. Guttenrellentis Abbatissa ord.Cisterc.cujus Coenobium aliquot milliaribus Ulma &Biberaco distat, Ochsenhuseno Monasterio propinquiue Fundum dederunt Seculo superius dicto duae sorores 1llustrissimae, dictae Comitissae de Schlosiberg. Heggenbachensis Abbatila ord.CisterciencCoenobio huic S culo XIII. initium fecisse lcguntur sacratae Deo Virgines duae nobilissimae,altera de Rosimberg,altera de tandeburg cognomin tae,quibus accesserunt quinque aliae: harum omnium propositum laudavit D. Gregorius IX. Pontifex &Ridericus II. Imperatori Lindisiensis Abbatissa Princeps, cujus Parthenon in urbe Im-s,erian Lindavia anno goo. ab Adelberto Caroli M. Caesaris P atino Comite ad solatium, salutem S commodum Virginum

310쪽

Nobilium est institutus, postquam Adelbertus naufragium pssus edito voto in optatum littus emersit. VI. Rubri Monasterij, vulgo Rottenmonasteriensis Abbatissa ΟM. Cisterciens. Religiosa Virginum Domus naud procul Rotivi la distat, cui circa annum II 26. Hemma perillustris foemina d tem suam largissimam dedit, uti accepimus. Hactenus de Statibus in Circulo Mevico Ecclesiasticis, quorum uberiorem, quam aliorum multorum mentionem faciendam existimavimus, quoniam nobis sunt propinquiores, & de iisdem crebrius redit sermo; atque adeo eorundem notitia Historica a non paucis Lectoribus ardentius desideratur; quamquam & hos ad a iliores copiosiores dimittimus, questa sunt Bνusebius, Hermes. Buc

DE DUCATU NURTENBERGICO ALIISQUE PROVINCINET REGIONIBUS IN CIRCULO SUEVICO.Γter Seculares Status in Circulo Suevico aliqui primo posuhre

loco Archiducem Austriar primum obtinuit locum Dux Kii imbergicus, cujus majores e statu Comitum in Ducum Iimperij 'numerum a Maximiliano I. Caesare sunt scripti, & privilegiis amplissimis exornati. Ducatus Nurembergicus sene inter Ducatus pretiosiissimos numerandus tam longitudine, quam latitudine a o. tere numerat milliaria Germanica. Versus Septentrionem jungitur Franconiae; ver ius orientem reliquae Sueviae; versus Meridiem Principatui Hohe imiterano& Furstmbergico; versus occidentem Marchionatui Ba- densi, nec non Ditionibus Austriacis. Urbes in Ducatu Uurte