De solutione minoris summae in deductionem majoris

2쪽

pROOEMIUM,

Iu milia deliberanti, quodnam conscribendae Disputationis eligerem argumentum, accidit, ut in lute meditationum lucta modo de hac,' ιnox de alia derum materia dubius cogitate . coeperim; Ex quo enim praesentem hujus S

culi genium, quo homines sin lari quadam e novitatis cupidine obiascinati quali naturami imitatuit, indies novas formas e .lere deproperant,) accuratius paululum contemplari contigit, non est, cur amplius in admiratienem ducere velimus, quod tam Variae tamque, di-vetii argumerti materiae eti. num hodie lucem hanc cor spiciant,

uas tamen, si accuratiori mentis lance perpendas, plus subtilitatis, quini utilitatis, quin au aliquando plus in rubro quam nigro continere invenies. Ne itaque di mihi tale qta id meditanti eveniret, ut quod in aliis modo perstrinxi, in me ipso desideretur, eo potissi-nuun meas cogitationes dirigendas auxi, ut non inlicus sici

dam quam utilem, quaeque in ipsis rerum ubi ineat ar men; s . I. I. 3. seligerem materiam , hoc ipso 6e temporum curio Ltati se privatae mei iptas utilitati satisfacturus; Ptoinde cum non ita

pridem obaeratorum debitorum levamina animo in cum ruminarer,caque inter non ultimum deprehenderem, quod ad particularem flatare solutionem ceu sacram anchoram confugientes, creditoribus suis

busticulatim debita obtrudere laborent, omni ulteriori disquisitione omissa, iura privato stadio de eleganti hac materia hactenus com signaveram ob servationes, fusius quantisper elaborare inque sti diurima meorum publicum quoddam testimonium serrae Disivitationis submittere constitui, in quo eo minus me peccasse confido, quorumis eiusdem cognitionem etiamnum quotidie in Societate Ci illh ud con emnendos itu i producere animadverto, utut enim

3쪽

solutionis modus qiram pluribus iuris temtibus valde exosus habeatur, non tamen eosdem tam rigor e interpretandos existimo, qula uno vel altero casu debitoribus concedendum, ut debiti sui partem albquam in deductionem residui tuto exsolvere possint, uti ex ipso opere dilucidius patescet, ad cuius tractationem ei qui fieri poterit brevitate nunc progredior, ea solummodo, quae de Solutione in genere tractari solent, praemissurus. Te itaque Deus Ter Opta ter Max. c lidissimis desuper exoro precibus, ut mihi in suscepto opere benigniatate tua clementer adsistere adque ejus elaborationem integras vires concedere velis, ut omnia in Tui ipsius gloriam Patriae salutem & propitumstudiorum meorum ornamentum Vergant.

Continet Terminorum expositionem, descriptionem & divisionem.

SuasMARIA. Th. I. Sobulanu verba varia in juresortitur actutiones. II. a iuperminorem summam insessitatur. III. Auid per deductionem. IV. E majorsumma. V. Descriptio e ius expositio. VI. Di visio in Propriam σImpropriam, harum a descruti

Ih. i. - in omni disputatione, sin aliter perspicuitas ea quae-

cui omnes par est, verborum prima ten ta sit ratio:hinc mihi quoq; de solutione minoris summae, deductionem majoris, tractaturo, brevem atque siccan etiam terminorum horum explicationem praemittere incumbet.

Descendit autem stati,nu vocabulum a verbo solvere, quod varias ac pene multas in iure nostro sortitur acception es, in prima siquidem di absoluti sui significatione nihil aliud est, quam ea, quae connCAa Aecῆniuncta sunt, tei arare, ducta metaphora a vinculorum sive ligamentorum coni strictione, sic solutum matrimonium dicitur L Σ o. d. I S eodem pariter sensu in I. 31. de LI. Princeps legibus solutus e. e dicitur. Deinde usurpatur quoque in iure pro corporis levatio.

4쪽

ne, ut quando solutionem impetrasse dicitur, qui carcere quIdem

elausus,sed cuius corpori nulla vincula adhibita Dant Lam .d. V. S. ita etiam navem portu solvere dicit nus, qu4 generali lignificati me nomine solutionis etiam delegatio germanis linivci ying aut quaelibet alia satisfactio conti rari l. 0 .admi. Vel flandem ac ultim5 l co pro naturali eius quod debetur praestatione accipitur L 49. l. pen.

aliae significatio hujus loci est propria, hocque in lensu disserta satisfactione, quippe quod vocabulum latius patet ι i. α ,

MINORIS SUMMAEJ per minorem si inmam nihil ,

liud hic indigitari volumus, quam partem debiti, ex solutione particulari proportionalitera debito principali s. sorte deminutam; quamvis enim creditori solidi obligatio si quaesita ac proinde ad particul rem solutionem accipiendam regulariter minime quis sit obstrictus, candem tamen variis casibus t Olcrari ex sequentibus carius erit ne

spicere. t Th. III. IN DEDLCTIONEM J deductio significat nomnunquam absolute dispendium, imminutionem rerum, vulgo cinensi uana ore absis ut proinde idem sit deducere quam demere aliis quid de summa pecuniarum debita ι'atre si pr.1. δε jure dM. im de dicimus expensas vel aes alienum deducere L 36.9. A. de horripuit.. Th. MAJORIs SUMMAJ per maiorem summam Intellἱ-gi volumus ipsum Capitale, vulgo dcr bairri. Eiamin aer die uald,t Sumine i quamvis enim interdi m fieri possit,ut id, quod in

deductionem solvitur, excedat residuum, ac proinde minus rectὰ maiorem summam, quin potius minorem constitu. at, id tamen ex a

cidenti saltem contingit, nos autem hic residuum debiti majorem Summam indigitamus relatione facta ad id, quod est ab initio, non quod ex post facto. . , Tu, Praemissa sic definitione nominali, Solutionem min ris summae in deductionem majoris ita describere placet: Quod sit na uralis rei debitae in minori quantitate ud diminuendam sortem facta prae statio: generis loco posui practationem, sed cum iu e voco, 'Utpote generali, non tam actualis pecuniae numeratio vel rei debitae exhibitio, sed virtualia quouxe solutio quae di analogica dicitur, &

5쪽

delegatione, acceptilatione similive mod5 perscitur, comprehendatur, ideo quoque adieci vocabulum naturalis, quo ipso generalit

tem eius restrinxi, atque ab aliis liberationum speciebus satis tu . lenter dii linxi; tunc enim soluta pecunia intelligitur, cum vere de re, liter pecunia numerata est. Luetas p. 1. de sel. Praeterea praest, conis vocabulum iuris intellectu hic etiam sub se comprehendit a cium accipientis, quia ut solutio cum effectu facta dicatur, requiribtur ut dominium transferata: isse. I. Hyem l c. tia n.n I. rr.

l. G. f. d. fiat. in quibus actibus utriusque consensus adesse debet ii xta l. ss. . de O. G A. Porro addidi: rei debitae, vi l. i76. f. vers. f.Avere . F. V. S. neqVe enim aliud pro alio tecte solvitur invito Let . de R. G I. Differentiam1 ecit cam intimavi hisce verbis: in min xi quantitate, hoc ipso enim dii lingui ut ab ea solutione, qua integra Summa uno solutionis actu praestatur & ita totum debitum perimi: ur; ad diminuendam ionem tacta: hunc enim finem solvens in tendit , & hic esse ius ex ipsa ibi utione resultat,ait debiti parte ex is, luta obligatio qlioque pro ea parte inunguatur,reliqua parte sal

manente.

Th. VI. Descriptionem nunc excipit diviso. Dispescitur autem solutio communiter a Di . in prop iam N impropriam sive analogi cam. Propria solutio dicitur illa quae fit inprrcisa specie de sorma obligationis , &haec liberat omnino debitorem, qu7a debitor seu oblugatus faciendo id, quod iacere tenetur, dicitur proprie solvere, quare si quis eli obligatus solvere pecuniam auream, exeam solvit, licitur proprie solvere; Impropria solutio dicitur illa , quae non siit in praecis specie ia forma obligationis, habet tamen per omnia vina x essecium solutionis, non haec sed illa propria scit. hujus est loci vid. Maanii. I ri.

Solutione in genere.

6쪽

resticien is est a formam es oliremim, ad istam refertur tum

Ib. I. um secur di m d. bun Imperatoris tu g. r. I. BI. cff. a genera i Ebus ad speclesima procedendum ι ideo antequam ad soluationis mi , oris si immae in deductionem maioris, hi ig/ syeetalem tractationem abeamus, ordinis ratio exigere videtur de Solutione in genere lavi quoJ aiunt brachio quaedam attingere; luto autem ita videntur tradi posse cotv de tit primo de Solutionis ictu, post deinceps quae de ejusdem euectu Litu nec aria sunt, bie

iter exponamur.

li. II. Proinde Solutionis actus non ineleganter duobis asticulis ineluditur; quoturin alter Solutionis sibi irim alter vero euiusdem peragendae formam er modum nobis describet. In subjectodiis e sit derandae veniunt pet sonae, una quae solutionem praestat, quae debitor dicitur, altera eandem acciyiens , qtaam creditorem nuncupamus. De ibagulis separatim. Th. III. Primum itaque membrum quod concelli, si ine constituimus Regulam, quod omnes omnino recte solvant' quibus libera rerum suarum competit administratio, quique solvere non prohibentur a g. l. q. g. I.A. M procurat. Lia Ir. f. Zej- . . . Ra- tionem hujus limitationis nobis suppeditat l. i . f. n. cs l. seqv. das M. cum enim iis textibus requiratur, ut res soluta fiat accipientis,

7쪽

situuntur, probibentur autem vel a natura veI i lege, esturi r P

pillus absque tutoris auctoritate s. sin. I. quibus alio. sic. et Irin ιχ . f. de cond. inri . Cum enim actiones nolirae ipprimis ex intellectu& voluntate is inari soleant, pupillus autem animi ac intellectus infirmitate laboret, idcirco pupillo libera rerum administratio haud concedenda L p. s. pvizu 1. U. δε au9. oecons tui. αὶ suriosi, δι et .st de canae sed . l. Io.Τ. de furios curati habentur enim per omnia &in omnibus absentium & quiescentium loco L a. g. 3. U. de

ter omnis alienatio est interdista de ad Curatorem spectat L 3. C. de in tutet . rest. min. c. i. g. 7. f. is min. χ) quia contrahere prohibentur. Lege repelluntur i Reus criminis Maiestatis arx. l. ro. β. Ze accus et qui criminis repetundarii insimulantur H Lao. 3 filiusia milias coim

O. Maced. Mulier, non equidem iure Civili, sed Jure Saxonico ubi

cum sola obligari non missit p.r. Cons. Elda. issolvere quoque ex obli gatioae non praeexistente nequit, via. Carpr. p. a. e. is. f. a. sin Prodigus l. 29. A. de conae in b. non tam ob desechim facultati intelligibilis, quam Oluntatis & animi vitium: neque tamen inte et se putamus, utrum ipse debitor solvat, an alius ejus nomine V. 'quib. mossilia..M. nihil enim Creditoris interest , a quo ipsi debitum solvatur, unde etiam eii, quod qui aliorum negotia di res a linita, strant, recte quoque solvere possint, i io. de tui. σ rat. distr. h. lV. Tantum de persona solutionem praestante; Sequitur nunc, ut de alteri quoque eandem scit. accipiente brevibus dispici mus; & i quidem recte solvitur Criaitori maiori, & sanae mentis, quemadmodum enim Th. pr cedenti ex parte solventis liberam re rum administrationem requiri diximus, sic quoque in eo cui solvitur, creditore scit . eandem adeste volumus, nam accieiendo quoque ali natur , obligatio nimirum, qite quandoque. 1i maxime hominem aetatis vel mentis ina euectione laborantem supponamus, melius robnetur , neutiquam igitur pupillo atque minori nulla Tutoris vel Cimrat. accedente autoritate, solvitur ι 28. . de pactis L is. r. is sol. n que etiam seriosis ac mente captis per tradita in Jh. anteced. ne quidem tutoris vel Curiatoris consensu interveniente, Iure Saxonico utis si monitumire e repellitur mulier, ita ut absque mariti alterii ve

8쪽

Curatoris consensu illi tuto sold non possitiarast. G. r. V. D C. tein ruesere. quod pariter Const. Elect. Augusti Da. c. I . comprobatum legimus. Fallit tamen duplici casu , i 'in muliere illustri ta

in mercatrice vid. Carpi. p. a. c. is. Hri . lmo quod in principio huius Th. diximus, creditori majori S sanae mentis recte solvi, aliqua, 'lem admittit restrictionem in reo criminis laesae Majestatis,quod ade emplum aliorum singularium in crimine laesae Mai. Peculiariter contra iuris communis rationem receptum esse statuit Iri Echolt Coms . . e se t. s. r. Th. V. α Recte quoque solvitur Procuratori generali vel speciali mandato instructo l. in . λώI. nisi hoc iterum revocatum

fuerit, quo casu tantum abest, ut procuratori recte solvatur, ut poti

.debitor revocatum id esse inscius & bona fide solvens ipso jure adhue Obligatus maneat, t. n. f. manae quamvis si aequitatem considerare velimus,aliud dicendum existimem. Sic etiam cr) solutionis causa Ad morecte solvitur, quamvis invito ac reluctante creditore L ss st

de V. in vid. D. Prases, Iurvr. Tlem. Disp. a. m. Σ. iris innotu δε jectis Lit. L. magno ctenim negotiatorum commodo adlectio cedit,

siquide mercatura vix exerceri posset,s adiecti constatui non possent, quod tamen eo intellectum velim, si scilicet adjectus in eodem , quo contractus tempore erat, statu perseveraverit L 38. ρ st . de Ita Th. VI. Considerato nunc primo articulo, Subiecto scit . seu quod idem est, personis in selutione intervenientibus , consequens

eis, ut de alter5 quoque, utpote Solut unu modo paucis exponamus,

ubi ad duo posissimum nobis respiciendum, solutionis nimirum iam & Obsectum ipsum, ad illam refero tum locum opportunum tum tempus soluti ni praestandae commodum; Hoc rem , quae in contractum deducta & ex obligatione debetur constituo t. 93. s. L Zesel. Locum proinde quod concernit, neminem tore arbitror, qui ambiget, quin, si contrahentes huius nomine convenelint, elu modi conventioni tanquam rei non minoris momenti stricte sit ii haerendum Arg. s. 32.1. is Uur. σθω. praeprimis ciun ejusmodi adiecta qualitas tantam subinde utilitatem continere ac sirppeditare valeat, ut ob id solum eandem utramque in hoc negotio paginam facere haud absurde quis affirmaverit.

9쪽

tvunt, utrum conventioni ejusmod; expresse atque specvice sociis

adjectus sit, utrum solummodo ex contractus natura tacita ibidem late veniat; utroque casu sive scilicet de certo ac determinato loco inter personas contrahentes convenerit, sive id, ex natura comtractus desumendum sit, ubί solutionem praestare opporteat, tali omnino conventioni standum erit, in tantum , ut debitori alio in Ioco, ac ab initio convenit, solvere volenti, neutiquam id sit coim cedendum l. a. s. 7. σ ιρμ. f. de ed quia cera. l . quin potius is si rio adigendus, ut antequam legi contractus ex asse lati ecerit, ne satum quod aiunt unguem a sorma praescripta recedere possit, siqui dein in hoc potissima conventionis vis ac natura sese exserit, licquid a contrahentibus actum fuerit, sedulb ab iis attendendum v

T. . vlis Neque etiam est ut debitor asio in loco. ac pro

misit, solvere volens, vel minimum fructum inde sperare valeat eum loco incongruo osserens debitum minime per id ab obligati nis vinculo liberetur, cujus ratio potitianum in commoditate credito ris rad cata cernitur, cum enim utilicat gratia is cur dem locum sibi elegisse credatur, hinc ipsi invito eundem a debitore interve 6 , utique tanquam res mali exempli S iniquitatis plena minime

est toleranda, si quidem iura, qna: Omnes aequali fronte adspiciunt, nemini consilium suum m alterius praejudicia an malate pdimimincc: 1. . de R. a ut vi e vers .rec debitor inviitis tenetur .. debitis suu ein alio in loco praestet, quain quo statim ab in tio se soluti sum promisit. I. Huras S. GDὶ quin&i I. idlluc teterendum exilii istio, quod Creditor non pessit sciete uia. in panem debui coralli uno iudice,& aliam partem coram alio iudice, inuando nimi turn sun mauria ac sola cst, oc uno eodenaque temporc ecbetur sicus si ebiversa summa uria pars hodic ta a tera infra ment ui es beatur naus tunc diverses iudices adire poterit Trentias p. lli. Lb. Σ. 6 d. o.

Th. I X. Hanc, quam de loco hactenus conside uncius ci ci se iam, alia nunc e cipii ratione te; sem, qukm quo vel, mentius .sebitores erit mescunt, eo aviditis coni pa ead. m a Creditoribus p. eo cur, proinde ut. ambo: - ct 'aitates certis timit bus Lucumscriber cur, non absque rationo a Lia luit ordinatiuia, ut id,

quoa

10쪽

s uod debetur, neque maturius, neque tardius sed congru5 ae a paratibus ipsis praefixo tempore solva:ur l. r . . de l. I. r. s. i. V. -

iit enim tardius solvens in inus solvisse, sic parem in modum , qu maturius sylvit, plus Alcide in iure nostro reputatur, V. Zω autev I de Act. l. cui ex empto f. d. V. S. Th. X. Hinc nobilis illa, neque ab hos loco aliena exsurgit quaestio: Utrum scit. debitum in Esem inrito Creditori ante dum a ια- Me debitora smi possit ' de qui num in facto quoque aliquando contingat, licet haud ineptὰ liquis durisaverit, praeprimis ubi con- siderare velit, hodienum p ures Creditorum conqueri, quod ipsis post diem etiam male ψlvatur, non tamen propterea eandem plane sicco quod dicitur pede praetereundam existimo, & quamvis non exigui nominis JCti, interque eos quoqVe Cujacius, ad i. i. f. de ' V. V. negativam sententiam suam faciant, mihi tamen in praetensarirmativa tanquam communis magis arridet, quam quoque hic vi-xe defendere mihi est Propositum; moveor audem si utoritate cro, I. 98. f. - .dest l. 3s.f. l. iV. 3. a. . L V. s. CarpZ. p. r. c. 28. Hii. o fe r. ij ratione, quod diei dilatio regulariter prumis Ioris graria adjectiis censeatur, cui totum tempus intermedium ad solvendum Iiberum re inquitur. i. ir. g. de R I. D.

'o quilibet favori pro se introducto renunciare potest, L ult C. δε a I. aliud vero dicerem, si Creditoris gratia praestationi facie x dies adiectus sit, idque vel nominatim &expresta conventum, vel mvidentibuς argumentis appareat, tunc enim praemature solvetv v lentem repelli poste libens lubensque concesserim. quam limitati nem quoque approbat Ian. Praeses in coll. 6 l. a iit. uli. L. de R. I. t. r. Dis . . Reg. 37. Limit. y ubi & aliam adhuc ponit limit. atque hanc quaestionem solidissime pertractat, quo me remitto, jh. XI. Hisce nune circumstantiis briviter ita delineatis, iis stituti nostri ratio ad ipsum praesentis nostrix materiae obieeunia eiu que enodationem nos deproperare hortatur, quod quamvis communiter a Dd. alternatiri constituatur, atque vel in dando vel in Dei A consistere ab iisdem adfirmetur, mihi tamen id ipsum duabus sequentibus regulis includere placet, quarum cr) omnis res, cuius commercium L L. non est interdictum, recte solutionis objectum

sonitituit , i r . . .. R. I Id ea solvendum, quod debetur, c