De solutione minoris summae in deductionem majoris

11쪽

jusque ab invito est endi competit adito l. i I. nώμ. -ρά. ressi ob . creditoris enim desiiderio plene iuxta obligationisi non m ac substantiam tam ratione qualitatis, quam quantitatis s i faciendum. Th. XII. unde iam non alienum existimo famosam istam ad in praxi non instequentem proponere quaestionem: Utrum γιditori imito parricutiru solutis . Zebitore obtrudi sis p cumque in hoc ipso prasetitia nostrae disinitationis materia potissimum suam inusniat sedem, merito de iis, quae hactenus in genere monuisse liissiciat, secesium facientes, ad speciali ora nunc descendimus: Nostram pro inde propositam quaestionem quod concernit, omnes firme in unia

versum Doctores negativam uno ore profitentur, huiusque suae ascsertionis fundamentum, tam in ratione, quod particularis solutio atque partium exactio non minima saepe soleat excitare incommoda, L 3. c. m. recis quam aliis iuris textibus i. 9. C. is sol. l. 13. 8. ea H. e t. radicatum ponunt, ac certe quatenus scit . quid regulariter obtineat, quaeritur, nec ego aliud dicendum puto, siquidem nemo

facile inficias ibit, debiti totalis praestationem lucro cedere creditori,

vel saltem ex usu pecuniae, quo tamen vel penitus carere cogitur, vel

multis dissicultatibus atque molestiis impli Iur, si solutum distin diis terminis&particulatim accipere sit obstrictus, quibus ipsim asifici mihi equidem semper iniquisissimum visum, cum enim ex natura obligationis Creditoribus ius solidum prosequendi fuerit acquisiatum, non admittendus videtur, qui solutione particulari id invito creditori adimere velit, iura siquidem non permittunt, ut alteri per

alterum iniqua conditio inseratur ut Horion . scri-'bit qu ita'. ar. unius obligationis unam eandemque individuam oportet fieri praestationem; non tamen propterea dubitandum, quin rui nulla regi ila tam firma, quae non suas saepe admittat exceptiones,

ita quoque eundem in modum plurimi dantur casus, in quibus particularis solutio inveniat locum, aut en in aliquando creditores sponte x spontaneo motu benevolentia ducti si lutionem particularem ad mittunt, aut legis dispolitione coacti id faciunt, quorum omnium cxpositionemine pitulum hoc nimium excrescat in tertium atque se qliens reticere cogor.

12쪽

CApuT III Continet casus, in quibus solvere li-

. , ceat minorem summam, &sic partialiter ir, deductionem majoris.

7,.I.D omni negotio, M.t Eo a contrahentio Mactum, uos Musimum inoiciendum, eΝ conventio e partiti minuatim soletis potest, λί--. mo ditho illa an bacreni tru interpretan ' Debitum id qui- - a istisparricularem solutionem. II. Iudicis officium est tires abbreviare.lu. personu heredum. N.Nec non inpluribtu reis δε- Μῶ,vincii parte omi possunt. V. zore libertatis multa conir juris regulas admittuntur. I.E HIeuta ob canonis particuurens solutionem Amphite in non amittit. Euando Q. Muta para cutirem solusionem a missunt in utio ustra tres terminos n. 6 extendenda. In pubi cis articularu solutio admittitur. VIJ. Limitosis ac Apauperiatis debitoribui 3articularu solatio est concedenda. Conducimi ut es partem de iri accipere, qu.im ' νοῦν HuPam. Potes quis ex caWa a Zartic larem solutionem accipi-bendam cogi per Iud cem. VuI. Per noeti mum Arces m I erit de Anna ios . solutio parilaniaris approb ita. IX. Ob frivilegium competi πίia quib- .im personis parricularis solutio indu gemia. X. α uirum Zebitoris Goo arbitrio relictum, quo

Primo itaque,tuti in omni negotiorum genere potissima solet ha beri ratio eorum, quae a contrahentibus gesta sunt, quippe qui bus proprie competit facultas legem dicere contra iiii l. io. C. de Hati. I CIsdepos ita quoque, si ex conventionis instrumento appareat, id inter contrahentes partes amam fuistir, ut integrum sit debitori , solutionem particulariter praestare, ita ut una pars debiti hoc die, altera cras afferatur, minime dubitandum erit, quin huiusmodi conventioni ejusque praestitiae formae vis sua constare possit, Zano is excepi. n. V. siquidem tunc locus erit regulae in Li . f. F

13쪽

s. commod. l. M. vet.1. δε nrim'. quod ab initio est voluntatis, Mpost sactost necessitatis, nec est de quo creditor postmodum iusta conqueratur, sibi enim ipsi imputare debet, quod eundem in in dum contraxerit, sibique quod facere poterat, non melius prospexerit, damnum autem quod quis sua culpa sentit, non sentire videtur. l. Σοῖ.f. is R. I. Circa hoc non minus utilis quam dubia ex surgit quaestio, qi modo, si inter duos ita suillet conventum, ut solutio debiti intra biennium numerata pecunia fieret, dictio illa cui bivircia Oelde interpretari debeat ' di quamvis ab initio solutio in una ac individui summa promissa videatur, i) quod nulli terna, ni in conventione expressi a tota summa simul pecunia numer ta , exsolvenda promissa, cujus dictionis ea sit natum ac propria significatio, ut pecunia ad manum habeatur prompta sit 5e parata ut statim numerari pota 3 . Expressio hiennii non in eum senem adiecta sit, ut debitori intra illud tempus liceret solutionem

per partes osserre, sed psuus ne post illud tempus effluxum rem emptam ulterius petere posuit. His omnibus tamen non obstantibus contrarium affirmare nullus dubito, praeprimis, quia in conventi ne non reperiuntur adjecta verba, in una ac individua summa, quae tamen, sin aliter debitor ad totius praestationem firmiter adstri r-gi debuisset, necessario exprimenda sitissent, quo intermisso semper in obscuris ob indistinctum sic de indefinitum in contractibus semmonem)quod minimum est sequimur, Lyd. R. I. Σ) dictio illadii baaren euide soliimmodo ad excludendas alias res adlecta sit,3 3 .in biennii tempus in favorem debitoris adiectum censetur, qua obligationi satisfacit si intra illud si acium, quamvis diversis terminis solvit D. Richt. GL 2. Cens. 7.Th. II. Secundo non raro evenit, ut debitum, qubd in controversiam atque iudicium deducitur, nondum omni ex par

te sit liquidum, sed ita qualificatum, ut partem eius debitor

sateatur , alteram contra neget, proinde tali casu ex dispositione legis iudicis prudentis ossicium reuuirere videtur , ut lites, quantum quidem fieri potest, dirimat, quod commod) faciet, si crediton partem consessatam accipere iniungat, de reliquo ipsi iura competentia silva atque integra reserundo, l. ar M. Ee R. Cre.. itamini brevi fiet, ut sis non modo finiatur, verum quoque ejusdem

14쪽

uiateria, ut in igne, ceu loquitur Brunnem, ad E. t eta. minuatur aseque subtrahatur vid. Dn. Riciater aereis r n. io. cr tr. In Carpaov. b. s. Ree. v. n. 8. 2 seq.Th. III. Sic pariter Tertio legis necessitate particula is debiti admittitur solutio in casu, quo defuncto debitori plures. heredes existitiat, tunc enim eorum quilibet saltern pS parte sua & ita prorata conveniri potesticum hoc in casu nomina ipso iure sint divusa La . c. e Gre . an. Las. C. δε pactu quamvis si rem in essectu

consideremus, totum, quod debetur, vere ac realiter consequatur Let. cs t. I. C. de . eae act. l. in exectit. t . i. f. de ι . O. adeo ut

si ex parte saltem lieres institutus, dicem, quae defune itis promiserat , tota selvat, pro parte, qui heres non e , pollit condicere f. 27.

Th. IV. Neque Quarto diversum obtinet in duobus reis deben- .di, quod si enim unus ex illis pro sua parte solverit, atque id siet pro sua parte solvi ne expresse declaraverit, Creditorem alterani quoque debiti partem postulantem pacti exceptione repellere potest vid. t runnem. ad I. G. C. de sta'. n. l. e seq. E. g, pone: habeo tres

vel plures debitores correos debendi in solidum s die si barribilioiuid soabertini bor cine Qumme bic briet en a S recepi ab uno eorum partem deblii pro sua rata , postea volo convenire unum ex reliquis debitoribus ad solidum res dilum, is opponit exceptionem, quod fecerim pactum, me ab unoquoque partem sibi contingentem tantum petiturum, ergo replicando dico, me partem debiti quidem ab uno recepiste, sed tale pactum me nunquam secisse,Reus conventus vero recte se tuetur exceptione pacti non quidem expressi, sed taciti a lege induini, ex quo crina partem debiti ab uno recepi, videor a iure solidi recesiisse & tacite iccisse pacium,quod quemlibet debitorem pro virili tantum portione convenire velim; a io in hac quaestione, utrum nimirum Creditor plurium reorum porti nem virilem petens vel recipiens,actionem suam hoc ipso inter eos diviserit nec ne Θ ita distingui solet: aut enim Creditor recipit soli tionem pro sua parte contingente ab uno ex pluribus obligatis insolidum, aut Creditor convertit unum e correis in solidum obliga- cum ad illius partem: IPriori casu concors DI schola comprobat,quod Credi et recipiendo solutionem pro sua parte contingente ab uno

15쪽

et pluribus obliga fis in solidum, sti pra iudicet, ne postmodum '

ulterius solidi exactionem contra unum ex iis instituere pollit, sed credatur hoc ipso sim imam inter eos divisiilla L si ιν it res C. GIAE V Rationem ponunt in eo. quod accipiendo pro sua parte videatur cere actum directo contrarium obligationi praestandi solidi, hac tamen iub limitatione, quando Creditor recipit partem ab uno ex correis solvendi pro portione seu rata ad ipsum spectante sicque pr cedit d. l. si ι reditores. Meus vero est, quando in recipit simpliciter sine commemoratione partis ad ipsum si octantis Σ limiti Procedere, quando solutio facta est pro rati eius qui solvit, aliud dicendum, si plus vel minus sua parte solutum sit, tunc enim divisio non inducitur. Posteriori casu iterum duos constitutasti casus, aut enim ci Creditor convenit unum ex pluribus reis deben isinpliciter, tunc nullam inde actionis divisionem nasci puto, reei C. e fide; fiet aut convenit unum ex pluribus re , debendi e. sevi quinque pro sita parte. vel pro sua perlbna de neque hoc caludivisionem induci statuo, quia tunc magis debitum minia re, quam divirere voluisse creditur, vid. Iun. Fre erus tr. de Sol. c f.

Th. V. Praeterea Quinto, uti multa contra iuris civilis rigorem pro libertate sint constitiua L .f. m. do fae hs. ita quoque inhac n0stra materia eiusdem favore i l .:ntroductum accepimus,ut si alicui libertas hac lege testamento concessa esset ut decem heredi sui veret, eum tunc sollitionem per partes accipere teneri l. q. . 6. f. de Stat. ιλa h. VI. Similiter Sexto patrimonialium i undorum post ei loK-bus ut de Emphileutis legis beneficio indultum est, pensionem an nuam particissatim L pluribus vicibus solvere, in tantum, ut quai Vis alias Emphileuta ob cellationem Livendi Canonem iuro suo

men receptum sit, ut etiamsi non totum, sed partem saltem canonis intra tempora constituta ibi verit, nec totam Empluteusin, nec . eius partem hoc casia amittat, siquidem inon potest dici non solvis se solvens accipienti partem aliquam, cum etiam particularis soli tio creditore volente facta sit solutio, L tutere, Go- .is UC G b. neque obstat Regula LM. b. 6. f. d. V. O. quod qui tenetur

liquid solvere 2b pretia, incidat in poenam, si locum non solverit,

16쪽

Iam poena ista pclvationis Emph teuseos non tam introducta est propter pecuniatium domini interesse, quod in aliis casibus & stipi lationibus obtinet, ac de quibus loquitur allegata regula sed potius

quod phileuta non solvens praesumatur dominum iure suo privare eumq; non amplius recognoscete velle,sed semetipsum quodammodo dominum facere intendere, quod certe iam facit, qui partem selvit,

paupertate sorte impeditus, Trentactu . b i. r. res n. 9.Carpta 8. a. e. .E.. . dummodo id probe observaverint, ut numerum ternae

illationis non excedant totiusque anni pensio ante Idus Januarii stibluta L ak. C. de citat.fund. patri Ubicunque enim LL vel Statuta admittunt articularem selutionem, ibi ultra tres terminos dividendam solutionem non eue, consuetudine receptum monet Gomez. t.

2. Res e. a. n. iῖ. quod intellige ubi nulla captio Creditoris. Ex quo textu Brunnemannus colligit, in publicis particularem solutionem Gint a rex. fam. ercis admitti, di sic Fiscum quoque particul rem solutionem permittere teneri, idque Vel ex eo, quod tempora certa pensionum non sint, vel ut subleventur pollessores agrorum patrimonialium , vel utriscus iacilius suum consequatur, utpote cumsecilius sit, plures particulas is atatim expendere, quam integram

ys in. ubi consuetudinis mentionem facit qua in contractu locationis conductionis merces singuli quadrantibus deti 2Dartat riu Psarias set vi solet, eumque morem regionis probe attentendum esse statuit ex de R. I. & rationibus ibi adiunctis.. Ili VII. Quin&septimo, ipsa quandoque aequitas, arctum illud hutnanae societatis vinculum suadere videtur Creditoribus, ut. praesertim calamitoso hoc seculo , quo varii generis calamitas omnium pene loculos excussit, de iure suo paululum recedentes, sine culpa suci denata peratis atque ad incitas redactis debito ibi particulatim debita sua solvere indulgeant, cum enim miseri eiusmi di ac inlatices perso ae subinde non trabeant, unde vitam sustentare possint, quibusq; vita onus,mors Vero solatium es , arg. l. Caae Z.DLM . conducibili is a linio erit particvlarem amplecti solutionem, quam plane nullam & ad desperata eo silia adigere debitorem, vid.

17쪽

ι C de Coc funae par π mphis. m s. & si sorsitan quidam creditores tam inc osi atque ab omni commiseratione remoti existant ut omnibus per. . alion ibus posthabitis nihil plane de iure qua sito remi tere velint, quin tali casu princeps ex plenitudine potestatis inclusmodi momios homines animadvertere eosq: ad particularis soli tionis acceptationem per remedia iuris compellere possit, minime dubi iverim. Nec lue praedictis obstat, quod nemini jus sui in sit detrahendum β. 1. I. Ee his Vtii sui vel ac ju . Siquidem antiquis Iectis nullii in piaculum fuit, vel saltem aequitatis intuitu debitores ad prinstationem det, ii particularem admittere, ita enim Julianus suadet,

Praetorein humanius facturum, si ad rem compulerit ad accipiendum id quod offeratur h. est, partem debiti, in L M.f. de reb. ereae hoc e ni ramedio servato fiet, ut nec debitores omni vitae denudentur sit,sidio, neque etiam creditores suo credito defraudentur.

Th. vlli. Pari ratione s per novis inum Recessum Imperii de Anno tanquam lege Imperii germanici universali, soli tio distinciis partibus celebranda est approbata f. Eo tacti iuri vets. Salso 'a dixi ars con Creditor, riam dorsucstim g trii te nitida dreii Gahe

tor .rber i lota e cnius et, licii l laridi g learn re. quod ipsum tamen rati ne debitorii belli calamitate depairperatorum interpretandum, caeteri enim, qui bona sua per luxum dilapidarunt .aut adhuc ita neglig ter tractant, ut nulla relinquatur spes illos ad pinguiorem sortunam litan q; perventuros beneficio hoc merito excincuntur, Σ limitatur, quando Creditor, nisi recipiat creditum, ipse non habet, unde se suam liti sunt limi conservare posist, tunc enim cibit ora hocce bens scio trui haud licet, siquidem cum aequitate pugnaret, debitorem de alieno triumphare, creditorem vero suis carere di sui rima inopia

premi. v

Th. l . Denique novus adhuc m lan specialis circa hane materiam sese. offert modus, quo Crealis ibus particularis solutio quandoque obtruditur utpote in casu, quo eorum debitoreshenen-

18쪽

cio: co petentiη uti vocant privilegias cinspiciuntur, hos enim ultra id, quod facere possunt non teneri de alimenta, ne egeant ipsis relinquenda esse, evincit L 3 o. Is de rejud. l. i73. d. R. L. sunt autem: parentes f. 38. I. de .sct. Patroni azz. 3. 33 i. .ri obseq. 8ar. ais stare. Maritus L i . de re Dd. Uxor L ir. g. r. f sol. matri Socii , l. 16. l. Ο Ee re Milites L i9. de re Dae Donatores d. l. 39. I. M. inf1. de re Da. Debitores, qui omnibus bonis cesserunt, quoad bona postea acquisita, modo tamen vitio sottunae utpote naufragio, incendio, ruina Gliave vi majori tales facii sint. l. C. qui bon. ceae poss. Quibus quoque accensendos putant DD. principes, Comites, Barones , nobiles, Dia. Struv. S. I. C. O tb. N. in tantuin ut non modo in deductionis computatione eorum, quibus pro victu& amictu nec non ad comitatum juxta illius dignitatem opus habet, ratio haberi debeat, verum quoque quantum eorum, quorum ministerio ac consilio utitur salaria concernit, deducerς v leant vid. Dn. Praeses Dig. de pecJat. temp. fol. cap. s. tb. 8. 1 Q citat. Lautestacia. diff. de benes compet. M. ar. csseqq.

Th. X. Hucusque de modis, quibus ex dispositione Iegis partium solutio toleranda atque a Creditoribus accipienda venit, cui

runc lubet sequentem subjungere quaestionem, Utrum particula ris, haec solvitio a mero ac liberrimo debitoris arbitrio dependeat, ita, thic pro placito statuere ac determinare valeat, quantam debitipa - iculam exsolvere velis λ quod quamvis priino intuitu videaturyssirc. . idque propter generalitatem textussuri alget. Recesi. Imperii verba:

obst/ntibus Negativa sententia mihi verior videtur, ita ut neque Debitori neque Creditori stpote in proprii causa, iudicium serre neutiquam permitti debeat, sed potius iudicis arbitrio unice relinquendum, qui omnibus circumstantiis drobe ponderatis partis ibi vendae quantitatem ex aequo& bono determinet, de quibus enim nihil spe- . cialiter cautum reperitur, ea non partis, sed iudicis arbitrio rectius . . sal mittuntur l. i. q. f. f. ejur. Aliud dicendum foret, si creditor solutionem simpliciter debitoris voluntati reliquisset hisce ver

19쪽

Dixersis particularis solutiunis E. Gibus, usque probandi modis

non numerarae pecuniae. Solu/io partis v ratur ut contracta. duatur dissectar. VII. S. utio nonpraesimitur. ρημ

r se praesumitur renunciatis d

s. r. Absoluto nunc solutionis adur,consequens est, ut secundum operistioliri dispositionem ad eiusdem quoque es e ius recta quod entes. meo e. diu, ita ob citur vi. , progrediamur 'quos duplicis neris este deprehendimus libetatorios si et ci obligatorios. x solutione facta re ut antes,atque aliter in mitore,alher in debitoris persona vim sitam exseren-lenariam partis solitis operantur liberationem resie manente ιμ' . i. . desu. uti enim obligatio tin- qua

20쪽

. . omnu i. de s in hoc scit. debitore secundusii iactam. prae statio: .em proportiori talii ab Obligationis nexu rela titioncm d. l. 9. . r. 1. de s t. nini parte debiti soli ita ' iis nobliga tio non in totum extingui ir sil pro . parte non solutis regula riter

manet salva, e. e. a quo . . ericaciter exigere postum, si ipse uec tanum, ii Divat, is tali statiuione quoad resi a m m. non liberatur, sed fimini et manet obligatus a g. 9. C. δε l. pr.I. quibus moris μα oliri partem si ii lem accipienc ,el reiniciem , non statim reliquam quo

que pariem remittere centaur,sed potius illam sibi salvam re ervare velle videtur, cum nemo inualuis donare praesumatur, initime si homo dili)ens A studiosis raterfana ilias liti L 2s. . e p f. procossit aut illoc ipsi ui.' L, i res tui ob igatio duret. noli tentum. si ge pars debiti fuerit ire: nissa, nut ex legis dispositione creditor par tis mutionem admiterit, sed etiam, si ipse sua sponto partem debitia debitore oblatam nec operiti Ubi tamen bene notandum : qi indo ivli a Mutatis solutio accepta pars larem quoque liberati i su inducat , propter tamen pign8ris vel livpothecae lim neuti iiij seriise m : illud et hii quaremis securitatis gratia constitutus est indici duuin es particularem sui solutionem propterea admi, tit. 1 ine si adbitor tradi sc pignus creditori pro clebito re decedat pluribus h. edib is relicti . ci unus eorun e et ius est e partem debi- 's s porticino sua hereditaria uti fieri' posse iam septat h. Σ. cap. di im fuit, ii opste in consequi nignus, nisi totum debitum offerat

Th. I l. Unde sequens ut elegus, hic e cutienda venit q-

eis sim, id quod solutum est, imputari δει at ρ quae ut eo melius cost scanit, certi nobis distingnendi erunt talus; Aut enim si) duebitor partem solvens simul expressit, in quatri caustra solutionem illam cedere velit. S tunc nullum est dubium, quin eiusmodi condiationi sit parendum, uti enim ipsius est lcgem dicere contra ui . ita