장음표시 사용
181쪽
Ram tacit,& ob mercium exereitium animi vilescunt. Et alianos addemus causam. Ex maris commoditate hostes contra eam subitas expeditiones facere possunt, & incautos, & im pri paratos aggredi, di urbem euertere, maxima commoditate obsedi possunt,& exercitus paruo tempore, & impensis euehi possunt, nemine itinera impediente, omnia necessaria facile conduci, di deficientia, & auxilia recipi: & ob id murutae cjuitates euersae R desolatae ab hostibus fuere , perpaucae vero mediterraneae. Sed minime inficiabitur maritimas vr-hes omnibus mercim ijs abundare, & rebus non solum ad viuendum, sed ad bene vivendum,& ciues omnes diuit ijs an fluere . Nam Se si urbes illae maximis abundant commodis aquae ire plano constitutae sunt, ubi currunm commoditate viantur, quid sperandum de ijs sit, ubi nauigijs merces,& necessa ria convehuntur λ Et si prope eam flumen decurrerit, etiam magiis abundabit, & ex longinquioribus regionibus subueni- fi poterit. Praeterea ab hostibus difficilius obsidentur, nam dupIici exercitu opus habent, di terrestri, & maritimo, ut Alexandro Magno Tirum obsidente euenit. Althram habet prae terea mare commoditatem, tacit enim, ut urbs piscatu abundet, quod in annonae carentiis,& belli tempore non parum ad famem subleuata dam conducat, cum mediterraneis urbibus difficilius convehantur. Praestatq; mare, ut ciues suas merces carius vendant, & alienas vilius emant. Sed quae animi recreatio, quae voluptas Dij boni, videre portum nauigijs plenum, aduenas quotidie aduentantes,& urbis plateas hominibus plenas & qui maritimas vineia' colunt, utriusque commoditates, & maris Se terrae retinebit. Duplex est portus, natura , vel arte tactus , praeualet qui a natura, ut Messanensis, qui arte construendus erit maxima consideratione oportet, ne immensi labores vastaeq; pereant impensae. Portus qui arte comstruendi sunt, oportet primo animaduertere, ne prope mons sit, neve in eo influant flumina: nam a montibus aquae relahentes, secum terram asserunt, ligna & lapides, ut portum repleant, ut Neapolitano bis portu successit,ut montium aquarum defluxu , ita terris repletus est, ut nauigijs inhabilis factus sit, ita Baro, Forolivij,& Romς Claudii portu euenisse vidimus. Sed ubi eiusmodi locis coactus fueris ex aedificare,portus pilis subnixus sit, ut fluxus, di re nuxus maris per unius
182쪽
terram, & rdes omnes eluat,educatciue, ut puteolIst videtura qui multis ante saeculis a Dicearcheis conditus, eodem modo adhuc perdurat, nec collium vicinia unquam obsuit. Sit ab hostibus procellarum tempestatibus,& a minoribus undis aPprime tutus, ut in eo tute nauigia se recipere, di conquiescere possint. Dicemus primo quomodo ab undis tueamur. In portu profundae sint aquae, ut ingentes , di onustat naues se recipe posmint, ne carina arenam, vel scopulos tangens conquassetur.
Portus fauces ab uno, vel a pluribus ventis loci familiaribus infestari solent, quibus nisi aliquid obi jciatur, ita intra p-- tum infestabuntur, ac si medio essent pelago, eum etiam fauces obstruuntur, ut vix vel nullus sit nauigijs transitus, opo tet igitur,ut ingens moles, massa satis iusta, vel solidus murus erigatur e regione, ut importunos pelagi fluctus, di validissimas nudas constantissime re ij ciant,& confringant. Et si alter consors erit ventus, etiam alter illi murus obi jciatur, in m dio spatium relinquendo,ut capax sit egressus,egressusque na-u1giorum , & circumcirea altilsimis muris, nisi scopuli, via montes adsint, muniantur, ne ab alijs infestentur. Ob id ijs i
eis fieri solent, qui aliqua ex parte a montibus, vel scopulia
defendantur. Portus opere non admodum solido constru tur , neque latera admodum Iata & valida; nam a mari murorum quassatio difficillime euenit. Ut in Nauarino nostris d ebus euenit. Et e nauigijs portus concussus, floccipendendi ictus; nam ineque certi, neque firmi erunt.
183쪽
sit portus ABCD, sauees AD, quae Austro opponuntur, a quae
turgentes tempestates excitari solent. Muniantur fauces EFGobine aliquo ingenti, quo via dε validi ilinae propellantur. Sit que mucronatus ut in G, cuius obiectu faci I ius undae dirum in Pantur, ut molem perpetuo quatiant, & quia etiam ab occidentali vento solet infestari, obiicia Ur ei murus HI , ut Oeei dentales undas frangat, propellatque, sic intus nauigia conquiescunt. Munitio facilis ericinam euin in faucibus duae eris gantur arces, vel propugnacula, vel transuersa cathenafacile excludetur. μropugnacula erunt KL, nec ambitus t im curiose circumdandus; nam a mari nunquam moenia tormentis quatiuntur. Vnde stellaris an si actus ambitus recis pietur. Latitudo ingressus pau-
Io aratus, vel minus aOo. pedum .
184쪽
De in tres muniendisiue castramet righilues.
IL salutare eam in bello est, inquit vegmtius, quam eastra bene locare; nam si bene locata fuerint, in a ea, quasi murata' urbem conquiescere possunt. Loea ubi construenda sunt, a vicino praesertis hoste tuta sint. cauendum ne propE altior sit locus, qui ab adversariu captus,et o ficere ponit, neve a torrentibus: inundari. Et si diutius commorandum erit, eligatur salubet locus, & ubi aquae, pabula,& lignorum copia non desint. Area pro militu copiacapienda,ne maior multitudo costi petur,neve paucitas extendatur ultra quam oporteat. Figura eligenda est, quam urbibus diximus, saltim quadrata , fossa lata eire undetur, valIo, & aggere hostium impetum moratura. Vallu dictu, quod figatur,& euelIatur,vel qd' terrae fundo sublata,de more mole terrae erisatur, dictumq; a var- Iis; na valli itistes sunt,quibus vallu munitur.terra E fundo sub lata de more aduersum fossς labra eiicitur,tortuost producedς. ut e lateribus incautos assultarores traijciant. Ag eres e globis, cespitibus,sudibusq; insurcari debent, atq; ad Iusta altitudinem attollendi: ambiws forma sinuosa, latera ad usum tormentorum aptissimἡ fenestrata ad omnes aspectus, ut a subeuntibus hostibus, defendi possint. Aggeres ad humani pectoris altitudinem eriguntur,ut pro thorace intus visi sint. Fossa sexdecim pedum laxitate definiri debet,altitudo sex pedum,ne facile possit eosquari, collaterales muri quindecim,vel viginti pedum. Si duo inimici exercitus propinqui sunt, quia unusequi'; suum hoste reformidat, munitiori aggere circundatur, ubi non, quia quotidie mutantur, nec loco diutius immorantur, ob id minus curiose aggeribus circummunitur. Exempluvnius apponemus, ve eo modo varii possint excogitari. auom
185쪽
Liber Tertius. του fit. 6 p. VII L
onstitutis iam,& absolutis urbium munitio nibus, opus est, ut circumcirca arbores abstin dantur, tecta, euguria, & omnia emine
tia demantur, ut nihil in vicinia existat , quod visu inde nequeat explorari, sed eireti- quoque liberum prospectum habeae. Vel ne ab hostibus occupata , & vobis exitium de hosti praebeat munimentum, vel sub maioris tormenti iactu, vel saltem per mille passus, ut nil aut libero prospectui, aueiaeulandis tormentorum pilis obesse possit,sed visus undi quebeat, quo se ulterius progredientem tueri posse, alioquin si
transuersum aggerem erecturus sit, tutius arci h surus,a satis procul initium sumat, ut undique vulneribus, laboribus,tei ni is, & vigilijs obruatur. Primo sinuosE, & transuerse usitata ratione aggeres producuntur, quibus milites protecti, ab urbis iaculis securius antea commeer. Principio virgulta exiseiduntur , ad fasces colliguntur, quae ad coercendas glebas
intermiscentur, ut aggeres extruantur. Ex tam enim remo
to interuallo; scilicet extra maioris tormenti iactum , globi ab urbe emisit, languidius in eos impetunt. Cum autem prooT ximio-
186쪽
ximiores urbi erunci producitur transuersa sossa; nam tantnerit ferreorum globorum grandinatio, ut earum vim nullis contextae viminibus vineae substinere possint. Sed ea ratione, vi ex imo egesta humus in leui margine urbem versus proiiciantur. Noctu tutius res agitur. Fossae ex interuallo di stantes
viginti pedibus, in quibus bini homines commode laborare possint. Egesta terra e labro decem pedibus longe proijcienda, ut quae profundius eruitur supra supercilium imponatur, idque ad sexdecim pedibus altitudinis erigatur, ut operantes milites ab omni missilium iniuria liberentur. Ubi vero altricenos pedes ad fossae ora ventum est,& ea in potestate redacta6ex murorum pinnis, ex sublunibus propugnδ Iorum lateribus , tantus erit sciopetiarum plumbearum glandium, depormentorum uiuantium ferreorum globorum nimbus, ut operarii obruatur, vel plagarum multitudine ab operibus acerri-une propulsentur, ut exterriti in aperto consistendi potestas fit nulli. Tunc ut irritus fit obsessorum conatus,erigendi sunt munitionis aggeres, .ulgus bactiones vocat,& in λssae super. cilio vineς, gasiones vocant, & doli j, quae globis replentura ad quamuis iniuriam , & vim substinendam , ut plintorum
more, tormenta muralia retro protegant,& eorum libratores ita, ut tripartita oppugnatione murorum corona decussa, ob-cςcati S utrorumq; laterum senestris, defensorum corpora cerintissimis , dcc li: matis ictibus con sit, a munitione repellantur, ne possint mutua munera obire & tormentorum oris dehonestatis,& rotarum axibus, non sine tormetorum nece per fractis, curulia tormenta ad muros producuntur,ut ad rectum angulum proprius, & vehementius quatiant; nam quato Pr Pinquius tanto vehementius. Vana est enim eorum opinio dicentium,non nisi ad certam distantiam tormeta vehementiusserim; nam quanto propinquiores ictus , tanto uehementiores. Tunc enim testudo ad manifestum muros subruendo exitium ruit. Vbi uero moenia ictibus non intermissis labefactata fatiscunt, ut suo hiatu ad hostium irruptionem aditum patefaciat; ut quaternos, ues quinos milites excipiat, oppugnatione intermissa,vel fossam aggere compleant, ues noctu intra fossam descendant, ut muro appropinquari possit.& ut tutius
res agatur,& Copiae, & tormenta uiserius producantur, trans
nersam producunt sollamiuel ex vimineis corbibus, ae humo, repleri
187쪽
repletis, uel cultritos, uel centones, uel laneos globos oppo nunt, quo tormentorum uis mollium obiectu irritetur, idque tantisper,donec intra aditus suffodiatur,& in aggerem erigatur. At si desit humus , militum ordo, unus alteri urbes terra
plenos porrigat, operi subueniat, &dum hi labore deficiunt, diu, noctuque displodere non intermittant nam diu constitutis semel certo libramento maioribus tormentis, atque his ad libellam directis in ea , quq antea destinauerant loca .gio hoseo torqueant, post vineas erigunt, humiliores aggeres, ex quibus stlopetiari j perpetua plumbearum gi dium tempesta . subeuntia minori ausu e propugnaculis capita consternentur, usque dum ad imos muri pedes deuenerint.
188쪽
quomodo maenium quassationi occurrendam
Urorum quassatione est usitatissimus urbes expugnandi modus, ac in re bellica maioris
ponderis, in qua uniuersa exercitus spes c sistit. ob id aeurratius de ea dicendum . Primo hostes in nrorum coronam, siue Pr pugnaculorum thoraces , vulgus para uos vocat, muralibus tormentis decutiunt. Vbi iam moenia deformata, ruinam minitantia, delapsaque conspiciutur,& eorona deten rum nudata,propugnaculorum I tera , ubi fenestellae sitae sunt, deiecta, per murorum ruinas..
quas prius tormenta fecerant, milites appositis scalis aggrediuntur,ut standentes ea seper dant. Ad hoc remedium ex cogitatum est, ne pianae latae triginta, vel quadraginta pediabus fiant, ut si exterior pars ruat, saltem interior incolumia sit, ut detentares sum futurae dimicationi se parant, habeant. quo se recipi valeant. Erectiores aggeres vulgo bassioni dicti, qui foris coistituti, feriunt murum, & pinnas, & defenstrea 4 muro ictibus submouent, ne detur libera murum defende di facultas, ut haec irrita reddantur, tune intus transuersi aggeres excitantur, & munitiones producuntur. ut validissimos
ictus fissistineant ,& a lateribus, & a fronte desenseres prole gant, Praeterea fenestellae, quae pone aures propugnaculorum sunt,dum incolumes erunt, prohibebunt De hostes murum aggrediantur: na ex ijs locis cautius feriuntur,& a tergo era sediuntur, neque eorum muniis prohiberi possunt, nisi priux obceratae, dirutaeque fuerint. Sed neque ossendi. neque dirui posuint,nisi totus humerus diruatur. At in hoc remedium ad-1nuentam, ut humeri latiores, robustioresque fiant, octogin--, vel centum petum . Deinde maximo erit impedimento fossae latitudo & profunditas; nam si profunda erit, aggeris murus, siue contra arpa altior prohibet, ut murorum concussio non nisi supra fasciam fiat, neque proruentium muro Tum delapsa cς menta. ruderaque in fossam aggesta aggressuro militi scalam praebebunt, ut summum muri euadere,&corona ,
possint occupare. Murus infra eoronam quati non potest, nisi
189쪽
In fossae supercilio astiores aggeres erigantur, qui seriant mu rum, sed ictus ex alto ad imum directi, languidiores erunt, dc non vehementissimi,ut necessitas e Sagitaret,vel fossae murus, vulgo contrascarpa secetur, dc in fossam descendatur, quod nofiet sine laboris iactura, temporis,& militum consternatione,& ad hoc senestellae laterum imae, quae ad libesam contrasea Iam seriunt, constitutae sunt. Maximo quoque erunt moeni us adiumento, fi extima muri tunica sit pra arcus temidinata fuerit: nam si murus lassatus labat no ob id proruet,nam seipsum supra suos areus se continebit - Praeterea propugnacul rum magnitudo valde praestate nam si Iatera Ze senestellς diruti fuerint, in dirutarum margine possunt noui aggeres du-etin vallum, & mnniendo militari peritia excogitata, latera egregie anstaurari, ut eodem sere fungantur ossicio, ut assiil- tantium militum audaciam cohiberi, arcerique vaIeant. Ad hoc etiam propugnacula & aggeres excitari in faucibus pro- Pugnaculorum, maximam prεstabunt opem; nam erectas munitiones supra murum e lateribus tuebuntur, ac muralium hsularum glandibus hostes propulsabunt.
190쪽
Ego n. David Nigri de Casilis ordinis Pνa
dicatorum Lector,wPrassicator Genera-hs,ex L eoab commissιone R euerendissimi
Patris Magi tri Sacri Palati', re admoduReuerendi P. Magistri Pauli eius seo', perlegι praefatos tres libros D.joa Paptista Porta Neapotit. de Munitione: π nihil in eis repera, quod vel fidei, vel bonis moribus aduersetur ; si uinimis eos dignos esse censui,
qui Tuis demaudantur, ad communem utilitatem in cuius re dem manu propria
pubscripsi. Roma die f. Octobris I Fjta eli Fr. 'David, quisv. manu propri
Imprimatur. D. Paulus de Francis de Neap. Magist. & cius R euerendisi. P.Mag. Sac.Pal. Apostol. Petrus Antonius Ghiberius Locum tenens.
M. Cornelisia Tiroborius P dieatorum ordinis, Curia tachiepiscosatis Deoisgus .