장음표시 사용
121쪽
2. spici S erecti S. 3. paniculis consertis.
q. spadiceo viridis. 5. spica recurva. . u. spicis teretibus. Io. sylvarum tenuius. 13. spic. pend. longiore. 15. spiC. 3. subrotundis.16. spic. longissime distant. 17. spica divulsa. 19. solio molli. ιλ. palustre elatius.
9. spicis compactis. q. inferne lanuginosa. λ5. inserite cinerea. 11. foliis subcaeruleis.1q. sol. longissimis viridibus. ap. sol. rotund. minore. 8. Caprea pumila. 6. pomifera, fructu spinoso.
122쪽
V aliae I 754. MV. 9. g. I. Exeunte praecedenti seculo, detectis plerisque in Europa plantis, summurn fastigium attigille Rem Herbariam plurimis visum fuit; at Uero eo ipso tempore curiosorum industria demum MDIAS penetravit, quo ipso novus Orbis planta-TUm, priori longe amplior, Bolanicorum imperio subjectus fuit. Vastissimi plantarum exercitus ex distitis hisce
Oris In EUropam allati, constabant maXimam partemplantis elisiccatis, quibus prae reliquis Plu enetius famam & auctoritatem, nunquam morituram, sibi compara Uit. QUUM Vero non facile aliis, quam rudi plebeculae nautarum, Indias adire liceat, corrata fuere plantae, quae in Ora maritima sese primo intuitu sistebant,
123쪽
bant. nepe absque soribus & fructu, unde factum, ut imperfecta specimina sicca, absque selediu collecta, Bolanicorum pomoeria auXerint. Non cuivis enim contingit adire has terras, nec omnibus volupe est longinquum iter suscipere; navigatio enim inter procellas periculosa, miliationes climatum, plurium annorum commoratio inter barbaras gentes in caussa suere, quod pauci Bolanici, inimo paucissimi pulcherrimos flores tanti emere Voluerint. Eo itaque majori laude & honore cumulandi sunt Peregrinatores Bolanici, qui ejusmodi pericula flocci habuere, quo nobis uberiorem reddidere rari limarum plantarum Indicarum notitiam, dum easdem vivas, in solo a tali, colligere, intueri describere non grave duxerint; inter quos primo loco nominandi: HERMANNUS , qui Caput honiae spei & Z lonam; SLOANE , qui Pamaicam; LANISTER Plirginiam, MEA FERUS Poponi
cm; PLUMIERUS Galliam sequinoctialem; RLIEEDE Malabariam; RUMPHIUS AEnboinam; & inter recentiores, FE ILLEUS, qui Perrtviam;
maicam, ut reliquos taceam , adiere.
q. II. INDIA orientalis dividitur in Ilidiam veterem
VETUS India os vel India INTRA GANGEM: Lndo lana, vel EXTRA GANGEM, quae
complectitur Asiae partem ab orientali Gangis parte usque ad mare: Benghala, Aracansi, Malaccre, Siama, Cambodia &c. AOs OSA India comprehendit ceteros India tractus, ad partem australem S. orientalem Malaccae, Tom. IV. Id ex
124쪽
ex innumeris insulis constantes; haec incipit amatra per 3 avam, insulas Molticcas de Philippinas. In extrema hac India tria sunt imperia: AMBOI NA, MALACCA, BANDA. Plantas hujus Indiae aquosae Rumphitis collegit, examinavit & exhibuit; vide Praefation. Auctoris ad librum primum.
g. m. RUMPHIUS Georgius Everti ardus Medici-
Doctor, natione IIunoviensis, Mercator lienior X in Amboma Conflit, Naturiae curio fori Plinius indictιs, in orbe erudito adeo celebris est, ut ejus historiam &vitam heic enarrare stipervacaneum foret. Hic in Amboina vixit, ut ipse testatur, per totos quadraginta duos annos, multaque passus non modo rei familiaris, sed ipsius sanitatis discrimina. Amisit enim hic non tantum carissimam conjugem Susannam ctim duobus liberis, sub horrendo terrae motu, qui Ambo inam quassabat anno 1674, die 17 Febr. stylo novo 'b; verum etiam sub ardenti sirio, indefessus plantas inquirens, cataractam contraXit, qUa reliquis Viginti quinque annis, quibus dein in India Vixit, oculis privatus in delas1llimis tenebris senectu-
. tem transagere Coactus, usque dum circa annum I ZO6,
natus 69 annos, in Vivis esse desiit. Nullus indefesso magis studio atque diligentia Indiae Gagophylacia naturae perquisi rit, cujus rei iticulentissimum testimo- nium exstat MUSEUM AMBOINENSE, quod in Conchaliorum historia reliquis omnibus, quae de Te saceis prodiere, longe palmam pri eripiti t. Plantas itidem Indiae aquosae ins nita diligentia investigavit, conquisivit, descripsit & delinea vit, cum earum Nominibus, Locis, Usu & Viribus, tam medicis, quam oeconomicis; quaecunque de plan-
) Procella ejusmodi horrenda 175 morisse Decembri Iudiam quallavit S in sola Z lona 15o naves diffregit.
125쪽
tis audivit, vidit, aut indagavit indefessi is auctor, semper candide, modeste, nulli graVis, stac Te no
to sibi obstrictum reddidit. Hic vastissima quotidio per populos stimam urbem Anali et Odamensem obrutus praxi clinica, vix ullam elabi sinit horulam, quin scientiam Bolanices suis curis & laboribus splendide locupletet. Vir amplissimus ab interitu vindicavit &illustravit Hermmani plantas posthumas n)llanicas in MUS DO ZETLANICO, idem plantas rarissimas C sitis botrae spei nitidissimis descriptionibus & figuris cum Rei herbari se cultoribus communicavit, in D E-CADIBUS PLANTARUM AFRICANARUM: ille etiam RUMPHII HERBARIUM AMA OLNENSE, in domo societatis Indiae Orientalis Am-stelodami per 3o annos alte sepultum, cum blattis tineisque certans investigavit eruit, ' suis observationibus & synonymis illustravit ac publice edidit, quod alioquin Vix ac ne vix quidem unquam lucem adspexisset. g. V.
Sic prodiit RUMPHII HERBARIUM sua
BOINENSE, co)i lectens plantas, quae in Amboma , adjacentibus Isidis reperiunttιr, Amsteiodami ab anno IZ i ad annum Ι7So, in folio, Latine de Belgice, MIMA. VI. comprehensum, praeter Auctarimn. In hoc opere proposuit semper laudandus Auctor circiter )hille plantas Indicas, easque Figuris Io 1 o illustra Vit. Inter has plantas nullas obserVamus Europaeas, sed exoticas omnes.
126쪽
Ex hisce plerae cliue fiant Arbores aut f)Atices, paucissimae autem Herbacere, quum in India non hyemes plantas quotannis des ruant, uti apud nos in Europa, ubi plures sunt herbae, quam arborOS. Arbores hae facile omnes sunt Semperet irentes , in cunctis Indiae locis, circa aequatorem sitis, eXcepta Arbore rediolo a Uol. 3. t. IO4. quae unica, stib si
nem pluViosorum mensium, soli a dimittit, &post mensis spatium nova regerminat fronde; quod incolis hisce, uti Europaeis adsuctum , mirum Videtur , arborem sine foliis Vivere polle. Bloae intertextae sunt plurimis fruticibus scandentibus, qui arbores adscendunt, & ex arbore in arborem migrant longissimo itinere, quibus ita connectuntur summitates & paniculae arborum , Ut ca sis caudicibus, non cadant; Sic numerosissimi Calami funus hamosos saepe ad longitudinem non gens O-rum pedum e singula sua fronde emittunt, sylyasque sic connectunt, ut plane imperviae evadant; ssic Lens phaseoloides aliaeque scandentes irretiunt. Sylvae indicar in aethera, nudo caudice, attollunt cumas frondosas, ut sylva tamquam tectum ir- retita coma altissimis fulcimentis etextatum appareat, ubi nulla securis vim arboribus intulit. Sub hoc tecto viridi homines obambulant in vaporoso elemento, ne solis radii eorum Capita exsiccent, & Herbas eXhauriant. Heic ubicunque se vertit, audit incola strepitus, clamores, cantus & sonos, ted supra se Omnia, cum Aves sonorae, loquacesque Psittaci ubique resonent; in hoc elemento super tui ranco incolarum Vices numerosae Simiae gerunt, quae cum aviculis cohabitant, nec tamen O Va in carum nidis destru Unt. Haec pluviosu)Jmenses heio Sub Majus, Jutilus, Julius. Ritmph.
127쪽
II pHaec arborum sempervirentitim concatenatio facit, ut sylV e neqUe e X Uri, neque dissecari queant, quo campi aperiantur & Tigrides aliaeque ferar eXpellantur, quae incolis tape summam cladem inferunt. GENERA quam plurima in hoc opere Occurrunt raris lima, hodie obscura, simulque amplissima, satis scite expressa; in Vol. I. PALMARUM historia egregia. ' ol. 1. CANARII species & Citri varietates.
ol. s. CALAMI numerosi & DIOSCOR EIS
Plurima in hoc opere occurrunt dignissima &x, ero stupeNda, e. gr. DIOS COREAE U. t. 122.b radix contortu plicata, serpenti adeo similis , Ut quivis . facile primo intuitu exhorresceret & extimesceret serpentem
tus inhabitatur plerumque ea copia FormicarUm, Ut vix aliquis arborem propius accedere, multo minus eandem obtruncare a Udeat.
EPIDE RUM I. p. 12 o. cujus bulbus
in magnitudinem rapi excrescit, ut Formicis commodam aulam & domicilium praebeat. SOPHORA heptaph3lla seu Anticholerica IU. et q. cujus rilsus specificus in Cholera, Pleuritide, Colica, Dysuria. SCITAMINA, quae comprehenditiat Girlangam, Ddoariam , Zingther, Zerumbet, & asines, pulchre illustrata reperiuntur Tom. V:to , quamVis nondum suis cienter eXplicata.
128쪽
CASSIA alma tamquam in fallibile specificum
contra Herpetem acutum laudatUr p. 37. FUCUS natans UI. p. 188. ejusque migrationes Variae, ab eo tempore, quo Indias adire inceperunt Europaei, memoria dignissimae, ut cetera taceam: Vide Aco t. arom. 293. Cum pretiosissimum opus ad oras nostras nondum pervenisset dum D. D. Praeses Species suas plantariis edidit, factum, ut hujus Synonyma, quae maxime illustrarent plantas Indiae rarissimas, non pO- tuerint assumi, proinde operam meam non displicituram fore Bolanicis crediderim, dum plantas Ri phii cum D: ni Praesidis Herbario contuli, ut nonγ-neta eruerem & connecterem. Acquiescere debui in hoc opusctilo plantis evidentissimis, multasque seponere, cum Aaetor, non beneficio Seculi, quo ViXerat, no Uerat partes minutissimas istictificationis
describere & delineare, in quo solum cedit florii Malabarici Auctoribus. TOMUS I.
Cocos nucifera. Areca Catechu. Corypha -ibracusifera.
129쪽
35. Prunum fleratum. 36. Blimbingum terra. 37. Jambosa donre si c. 38. Jambosa nigra Jambola assu a. 39. Jambos ab sit'. alba.
6o. Condondum. 61. Condondii in mala c. 6a. Cyno morium.
Blatti H M.f. t. s. Jambolifera pedunculata Garcinia MangosianI. Garcinia celebica.
130쪽
reto HERBARIUM AMBO INENSE. I.
67. Vidoricum. 68. Calappa. 69. Casluvium. o. Cussuvium sylvestre. 7I. 72. Gnemon do ne sica. a. Gnemon si Destris.
Boem Moenis H. M. I. t. IS. Plukenetia volubilis.
1. 2.3. Carb ophyllum. . Nux Myrifica. s. Nux Migri sica mas. 6. Palata jecunda. 7-9. Pulata 'tertia. Agallochum.1o. Agallocli. secundarium. Aquiloch. Durium. Liguum mychatim.