De literis libri duo, qvorum priore nativa pronunciatio asseritur: posteriore sophistica confutatur, avtore Jacobo Matthie

11쪽

MAGNIFICO DO

MINO, SPLENDORE

GENERIS, Ril DITIONE I

nua colendo S. D.

I so conditi sunt hos in ines a Deo: ut es erat operum divinoruspectatores ut conspecta Dei ina mensa sapiens tiain potentia, qu in operibus ejjus relucet eum perpetuo laudarent 4 clebrarent. Dei autem sapientia, cum passun in tota rerum naItura. tum inprimis in homine ipso,&corporis humani fabrica conspicitur.

Quam sapientiam doctrina physica,

12쪽

nem laudem Dei opificis, copiosissime Galenus libris septemdecim , de usu partium corporis humani,explicaσVit. Quam explicationem ipse libro postremo, periectissim Theologis vcrum principium appellat. v aheologia multo majjoris p r stantior sit tota medicina in Deo multis hec tombis gratior:& eundem librum,quo reliquos clavdi επωδον appellat,id est,

carmen quod stantes ante aras Deorum canebant,hymnis Deos celebrantes. In homine autem, cum alia multa, digna considerationes admiratione sunt: tum in primis artificium Dei natur , quod in ore humano, sermonem, literarum sonos,& elementa ser. monis, mira arte, formante apparet.

Quod artificium quamvis angustolosco, paucis 'arvis oris particulis so

13쪽

temnendum aut negligendum est sed vel eo magis considerandum suspiciendum cis Nam in parvis sqpe rebus, plus est artis,quam in magnis. Plinius lib. 7 cap I cum de Visu agit oculorum, inquit, acies vel maXime fidem excedentia,invenit exempla. In nuce inclusam Iliada Homeri, carσmen in membrana scriptum, tradidit Cicero. Callicrates ex ebore,formicas& alia tam parva animalia fecit ut parstes eorum,a caeteris cerni non possent. Myrmicides quidam quadrigam exesbore fabricavit, quam musca integeret alis. Et navem, quam apicula penitus absconderct.H c Plinius. Quis lis clergens, non miretur opificis acumen,&operis subtilitatem ΘGalenus de usu partiti lib. 17. Quanto, inquit, animal minus fuerit, tanto majjorem tibi admirationem excitas

bit inod declarant opifices, cum in parvis corporibus aliquid insculpunt. Cuj jus generis est,quod nuper quidam

14쪽

E Ain arillulo Phaetonta,quatuor equis in vectum, sculpsit ini omnes frenu, OS dentes anteriores habebant, ies de sedecim mire articulatos, qv cono spici non poterant, nisi ad claram luce, ab iis, qui acie oculorum maxime Valerent. Et tamen in horum equorum cruribus nihil erat proflantius crure pulicis. Nam prs terquam, quod ar toti cruri pulicis inest dum ipse vivit,alitur atque augetur majjor adhuc aliaqv dam videtur artis ejjus, qui piabocem condidit, vis atq; sapientia: Quod ipsum nullo labore formet, nutriat&

aVgeat. Cum autem ars tanta in tam abs

jectis animalibus appareat, a ' di Xerit aliquis accessionis vice,ab opifice fuissse tacta: Quantam ejjus vim ac stipiens tiam, in prestantioribus inesse putabi

Qinod si ergo is in cruribus eqvorum Phaetontis, in annulo sculpti, artificis miratur acumen si in crure pulicis, artem si pietiam Dei apparere, conssiderandam esse existimat,inanto ma

gis his

15쪽

gis in his parvis oris humani pallibus ct sonis id fieri potest & debet Θ In quibus multo plus est in recessu quam in

fronte promittitur. Quintilianus lib.I. cap. S.Neqvis,insqvit,tanquam parva fastidiat Grammatices elementa. Quia interiora vehat sacri hi jus adeuntibus apparebit multarum rerum subtilitas,quq non modo acuere ingenia puerilia sed exercere altissimam quoq; cruditionem & scientiam possit. An cujjusvis avris est exigei: re literarum sono: Non hercle magis, qVam nervorum. H c ille. An non, inter alia,prodigii simile est: e tam paucis oris humani sonis, quos dii ii scipue oris particule mobiles, linilva libium inferius formant,&inter se miscent: tantam sermonis humani iti linguarum per orbem universum, varietatem existere PDeinde rei paru usus,*pe maximus est. latisti me patet Propter queo jus consideratio & explicatio accus rata est necessaria. omnium enim

16쪽

E 'I Arergyrmagnarum principia fere parva sunt, ut in seminibus videmus. Prs Iacipiorum autem ad rei constitutionem, maXima in utramque partem vis is-ficatia est. Nana siqvid in ipsis victi est: in re constitutione, lati sit me pro pasgatur Linde sapientissime a Platone in Cratylo dictum est: De omni principio multum sermonis fieri debere. Quam late autem pateat literarum usus nesmo sapiens ignorare potest Sunt enim liter locutionis. scriptionis element' Ac proinde, quam late patet locutionis scriptionis usus tam late etiam literarum. Locutio autem, qua Deus hommem prς cipue ornavit&ac teris animalibus etiam distinxit quoniam animi humani, interpres est,pi scipula est societatis human vinculum: haximorum in vita operum cavla, doctri-n omnis seminarium, ut ait Plato in Cratylo: Dei laudandi celebrandi uastrumentum. Scriptio autem sermonis vices gerit:&primu mutuum quoddam inter ab sentestet: 2

17쪽

DEDICATORIA sentes etiam surdos, de rebit in Nessaliis colloquiti inest. De quo pulcrum Aenigma apud Athen quia extat lib. Io. cap. 7. Quod Sappho Poetri tribuitur:&ssic habet: cmma natura est, imbet ignora

serbat. sunt muta, tamen mitrunt trans φUora vocem

cniosa st vastas terra mortalism ilia Vult vibin his avdire liceis seiatibus

obrusci habeant f amvis avdire nec

aptas.

Quod Aenigma Sappho ipsa

ita solvit: sola es natura primumAmina. Sunis tu, quos ilia gest iter ς. Mut spint Loquuntur si absentibus Gibin cupit Propinqυtu alter accidat Si quis legenti nilproferis is aeviet. Atque hoc mutum colloquium, quod fit notis Isignis in charta depictis, Nos vi orbis ut vocant, homines, literarum

imperiti, in Hispanis Malus nostri or-

18쪽

cuntur.

Deinde scriptio memori pr sidium

est,&doctrin omnis thesauru S. Q VOthesauro doctrina omnis divina hu- in ana, V nunc eXtat, ab initio mundi ad nos usque conservata, propagata est inter maximas generis humani clades.Unde Psal Ioa dedo citrina celesti dicitur scribantur hec pro postoris ut illi legat,& Deum lavdentri celebret. Hul jus ergo thesauri beneficio, Deuipsum, funda meta mundi molientem: mundum homines codentem cum Adamo in Paradiso, deinceps cum patribus, variis locis colloquentem: Christum in Ecclesia olim docentem miracula edentem Apostolos, qui eos secuti sunt, docentes: Rcges principes urbes coiadentes, leges ferentes, judicia exercentes, bella eis rentes Oratores in foro dicentes Jus risconsultos leges interpretantes, de jure respondentes Medicos, morbos,&morborum remedia observa nu

ta tra

19쪽

DEDICATORIA.

tes, V gros curantes: Philosophos in scholis disserentes: Poeta carmina rea citantes, Videre pene, atq; audire licet:&cum ipsis, quoties libet,colloqui. Postremo scriptio contractus oblivgationis&fidei inter homines mutus, solenne documentum instrumetum est QVo, pacta, s dera, acta publica privata consignantur, confirmantur

conserVantur.

Cum igitur tam late pateat literarum in vita usus: quis eas accurata cXplicastione indignas existimet ΘSapientes omnes dant operam,summamque curam ludium adhibent, ut recte, proprie accurate loquantur&scribant. Cur non etiam in ipsis locutionis scriptionis clementis, accurasti adhibenda est sine quibus rei telo quid scribere nemo potest. Atq; hac de cavsa no tantum Grammatici Philosophi: sed etiam oratos res principes, hanc citram non indisgnam suo ingenio uoicarunt: deitcris enim disseruerunt, ut alio S nunc ta-

20쪽

UPI Accam: Plato in Cratylo, Aristoteles de poetica lanimalibusci Cicero de Oratore: Quintilianus in Institutionibus. Messala Corvinus librum integrum de S litera scripsit, utcst apud Fabium libro primo. Suetonius de Claudio C sare cap.

I. Ovas, inquit, etiam commentus cst literas tres. Ac numero eterum,

quasi maxime necessarias, addidit. De quarum rarione, cum privatus adhuc, volum cia edidisset: mo princeps,non difficulter obtinuit ut in usu quoque promiscuo essent. Extat talis scriptura, in plerisque libris,ac diurnis titulisque

operum.

Recens auten I, pr ter alios, duo magni nominis judicii viri lasnc etiam materiam tractarunt. Jovianus Pontanus, de aspiratione libris duobus:&Erasmus Rotero damus, de pronuncia

tione.

Hi ergo alii,viri principes, maj-

jorum gentium scriptores, ostendunt doctrinam literarum nonisse, ut vilem