Tomus secundus Commentariorum de Latina lingua D. Stephani Doleti, à quodam eius nominis studioso, in epitomen redactus, ubique ordine autoris seruato

71쪽

is COMMENT. DOLETI Duest tisingulu unciaru noue, dicta aspicar specie. m. s. Ponitur interdasticulsi no pro sum tused pro sagittiferam, uel custae ipsa, er acualeb noi mutiet ponitur , ut fiuvisticula sagittarum

eiaculeiapum. Verg. Spicula caeca relinquut. σαHasta fecundum Varronem ab asto dicitur, quod stans Iirri solet. M iratur tame ad dis retia secudae personae uerbi asto. cic.Eucili iusit ea, quaerat tres laus,bulla. Inde busta torquere. Orint Iactare de Orat. H. Hasta abyc est prouerb. secutio, Ruiscuis debilitata cause Je a cotentione desistere.Ducta translatioe a militia. Despera enim quis in bello arma abjcit, et aut agaspectat, aut morte expectat. Et bastatus dicitur g utitur hasta Mel qui hasta armatus s. Vnde hastati appellaba iotur,qui primi hastis pugnabat. De Div. a. Et Hastile dicitur,quod ad formam bustae ictum est Scutusci peris,dictsi σκυ spere, sno sine pellibus fiat inquit Festus,uel a sectura, qre minutis confictust tubulis ad Att. 4. Inde scuturethere id est,psti gu. de Ora. a. Abi ere. Tusi. scutulum diminutiuus Auti. de Nat. Deor. MScutatus. Phil.a. Et scutarius est ad scutu pertines.. Vegat. r. Scutarim etia dicitur quiscutora cura habe vel scutalicit. Plaut. Id modo uidendu,ut ma

72쪽

rpITO ME. edui et rotundi,quo minutes ex carne, uel olerium in mensam exhibetur.Tusc.3. Scutulatus Rutulatum aliquid dicitur frma rotunda ictum, quali aranea texit, Plina. a. Inde cutulata uestis, quae habet quosdam orbes,uel. circulos qua si scutulis distincta. Scutulatus etia dicitur color apud Palladium:in men e Aprili cap. Clype us,clveos scuta maiora uolunt esse . Grammatici, proprie peditum,de Fini. a. Parma breues tum erat, quo pedites utebantur, dicta quod e medio in omnes partes esset pari Ver. Ense lauis nud'parma, inglorias alba. Gladius, Varro dicit,cing,comulato,d cla de dicitur quod is ui tali si clade. ad Att. i. Inde

Habeo g o jugulare prouerbialis est locutio, crfgnis ut Itali, leui. arguine' deuincere quemα

piam. Eadesignificatione uocat cis definibus Bonorum frigidum argumenti plumbeu pugionem pro Nur Dicitur etia suo gladiosuque telo confici,aut

iugulari quiseris ipsius dictis reuincitur, aut q suopte invento, dolove capitur Denis in que quo simodoseu dici seu Actu retorquetutis ab ipso pro fausit, ueluti si quis pro exeplo Protagorae arilia propra dilematu eu, qui proposuerit retorqueat, Aut quemad. Phalaris, Peridi mali raptore suprimis conficia. Tereri. Suo λς ina eo guta

73쪽

- eo MMENT DOLETI Translata est metaphora ab his, qui in pupuis sinorum telis persaepe confiiuntur. Eodem pertianente illa cicci otiis. In tuum ipse mucronem inocurrus necesse est. Uum.Flic est demsenis tuae mero, in eum incurrat oratis tua necesse est. Inde gladium gere,uel distringere. Philip. a. Educere.ad Att.. lautinam recondere. G. Gladisi Cruentum in Mosam recondidit. Et gladiator dieitar dimicator. Vide Iulium capitol . Alij hoc litoris trudunt quod ueris,nilius credo,ituros adbdolam Romanos debuiis: pug uidere er uulnera, Cr ferrum ex nudos inter se coeuntes, ne in bello amatos hostes timeren aut uulnera Cr sanguine perhorrescerent. Hinc mos tractus uidetur,ut λαperatores ad bellum proficiscentes , munus darent gladiatorium. Gladiatorum autem multa erunt grarierascilicet Ret j sequutores Mirmillones.Hoplomum ces: quorum exempla crebra sunt apud scriptores. Horum magistri,as institutores Lanistae dicebatur Philip.3. Gladiato ius est adgladiatorem pertineris,ut gladiatoria munus, vel gladiatorius ludus. ciciscutit Terent. Higlidiatoruris unimo ad me affectant uiam. Prouerbi speciem

habet hic loquendi modusquo significatur ita tendi ad nota ulter , ut ad eum proprio etiam periculo

74쪽

s occupauer aerat occumbere, 'cessaueriti Lanista est magister σὰ nitor ussit

rum,sub cuius dominatu, erquo exhortante ho- mines gladiaturum exercent, vis in mutuammariistit. Laristae similias habebunt domi adgladiataram exercendum, instituere,er institutas uendere solebant munerarijs.ad Alma. Ensis Verg. Et curuae rigidum Iuces conc, Iluntur in ensem. Mucro proprie est a men emi s ac telorum, erimproprie ponitur pro restidit se,ut tecim pro domo. Nee solum de ense mucro, dicitur, sedetia de .lijs restu:er ponitur prosimo mo MMnine. Vndeapud Plinium herbarum mucror tres dicuntur.Philint .nucro pro ui re impetu s o pro cecin.

bus ut pugiunculus uti oportet, breuisus Acit ipsa liberiores pia

Sica

75쪽

σε coMMENT. DOLETI Sica genus est gladi breuioris cie. in catil- Ict sicarius est grussitor, qui sica homines interstin

cit. In Ver. Act. 3.

Imperator ab imperare dicitur,ta pro eo qui impera poni folii generatim. Hic uero pro eo egi uplamu3,qui exersissipraepositus est. Impera tor autem olim belli indicendi, gerendis aut foedo deris striendi gratia deligebatur ,rcs bene gesta, ex aliquot millibus externorum hostium prostrum tis consequebatur, ut primum a senatu, deinde ab exercitu honoris causa imperator.diceretur Obsern tum quos Pit,utis summu militiae sereret, Crimperatoris vice ungeretur, qui praetoria castra, Cr praetorianos haberet.Nus omnis cura er pro curatio rei militaris, desito imperio veteri, penes praetorianos fuit. Pro leg Nunilamperatorius estud imperatorem pertinens: De Orat. 3. Imperium hoc loco est imperatoris potestis,uel clycium, aut belli administratio . Et iungitur maxime cu hoc nomine summa, ut si fere ummum imperij tradere,

permittere committere, tencre. ad Att.rs.

Dux dicitur impcrato qui exercitum ducit Fam .'. Extra rem bellicam, ut dux belli appellaritur,4 quo summa belli administratur, Cr qui exem

tui praeest: ita qui rei alicuius uel negoti fusi θῶ i. i

, princia

76쪽

EMTO ME. principem se pro iretur, duxisse uocati , tam in

mulam, qua,nm bonam partem. Fam . a. intcrdum aquarum oppen M- De Lena.

Praeter hunc Amycationem pcnitur ductus saepe

pro cosilio, toritat huel administratione. Fama. Globus pro multitudine militum ponit .

Turma est ordo militaris equitu. Dicta quas terdena,quod ter deni equites ex tributiributas Tuticinum, Ramnen ut CT Lucerusebant. conis pabat enim ex triginta duobus equitibus.Etqui illi

praeerat decurio dicebatur. Fum.1ς.

t phalanx Macedonum, quae certo numero conmpat. Num autore Vegetis in caterua erant fena militum minia. Non si per tamen militiaeest, edo terdum extra militiam: er ponitur pro turba b minum conuentu. cum rei militaris est. In PC . Extra rem militarem an Ver. AEL T. Manipulus a manus6σproprie dicia rur oculus, que manu quis appraebenditinete do. Interdum uero pro exigya militum manu,qua uni; gnumsicquitur,ponitur. Erat enim pars centuriae,ita dicta,quod Romulo adhuc paupere Ro

77쪽

signis,erebat. Et in legione quidem erunt tribu tu manipuli Veg. lib. i. A manipulo fit manipulataris,ia est,ad manipulum pertinens, ad Att. 9.Cohors non modo de numero millitari, se

etiam de Aijs dicitur. Fam. s. Inde cohortes contrahere, complere. Instruere. cohors extra rem nitaliturem,non est solum militi sed etiam Amilia priniost alicuius uiri M. Qu cohors Cr sucomia talios silerit,meministis. Praeter buno Igni'atiouε dicitur etiam cohors,quae σ cors ocus cinctus parinus, quo sessinas Cr anates, Cr id genios rellis qua habere in uilla sol M. Varro de reatust.li.3 iEt cohortalis uel de hominibus dicitur,ues de attiioim,erdicimus ser chortulis. Phalanx dictio macedonica est,qua no proprie legio ea quadrata acies, er ciuiem militaris intelligitur,quado scilicet pes pedi,cbpeus dueo, in uiro,in acie conserebatur. cies debest. Guil. . Legio. cic. Multae er bonaeer firmae sunt

legiones Lepidi. Indeligionet decem e. Scribere uel conscribere. Fam. M. conlicere. s. de belLGA. s. Legioni bus supplementum scribere. m. 3.Lebonem explere. Sall.in catil. Legiones occire.Liuius de best. Pun.In legiones di bibuere.

78쪽

pracs:. Famisi. Et legioni uirit , fligionis,uel quod ad legione pertinet. Fam. χαAgmen messitudine significat. In Pisb. saepe vero pro ordinata multitudine accipitur, ut est exercitus adprae liu comparatus. cic in Philip In de agnien capere. Ces. Relinquebatur caestari nihil nisi ut equitatu agmen aduersariorum malle habe ret ex carperet Agminalis est ad agmen pertimes, ut equi agminales, qui agmen exercitus sequuntu, ad convehenda impedimenta,uel tormenta bellic ut sunt quas hoc tempore uocant bombardus,can tusserpentinus. Acies proprieest acume seri,ut acies cuti trisulcis nisum,quae secant. In Ver. Act. 7. viis tur uero ad multa, ut ad oculos,ad minis , rem, ad anmu,ad ingenium,ad autoritatem, garem belluam:et Dificat exercitim ii uctionen, cum ad dimicanta paratim s.cie Hostibus in ipsa He,cum praeliantur , laquestitat . Inde aciem ornare ruere. Pro Mur. In aciem procedere, uel p re debell. Galla. Acin promouere, erigere porrigere inime. Ces de bel ciuil. Educere uel producere in aciem . Ibident. Acie istere. inari Lia. ab uraeon. Exc'de' rauci uti recedere ex acie. caesia bel. G. 3 cr. s.

79쪽

Excurrere LM. Inm Romanos,excura

rerunt,populabundi magis, quam iusto more beta Inde se cursio,quae est uicurso,uel latrociniu. Pro. Leg. Manil Excursione cere. ad AD. x Et ex cursius pro excursione. Ces debeti ciuil. 3Inoarrere,hic hostilem er bel licum agitati

Gem,uis uexatione habet,populatione er praesainterdu non carente. Lia. ab urb. cond. Et Incursare. ide est,quod incurrere,quo uerba nove λααS Liuius accusativo fine praepositione ab urbis coli. 3. Inde incursionem Acere,Cr sustinere. caest de beL Gu2.8. Irruere rei bericae est deis populationis. De Orat. i. Inferre se, prostri ruere. LM. Primo igitur concurseu, cuni vix pila coiectu esset, media acies retulit pede, inferentibus, sesie magno impetu Romanis, terga vertit. Irrumperc est cum impetu ferri,uel uiolenter adoriri,aut ingredi.Trastate. De Ora.3. sine' transi. Famas. Inde irruptio. Pro IS. ManibExum pere est cum impetu exire,uel euasere,Cr tam de rebus,quam de personis dicitur. cum de rebus dicitur,poni solet pro es uestere,exa der subito emergere, vel apprrere,aut emit icci

1Lec dominatio sito um eruetura sit , horrem .

80쪽

Deper ira irande emptio Harusruptisnetiscere, cic. Ius eruptione facturi dicebantur. In luere prostrapere, quamqhuim uerbi significatio leuis potius uidetur, quam aspera, ionnunquam tamen impetu non caret. De pro cons Instillare insilientifrequentat iuvest,e sia. difficul irruere uel impetum' cere,aut molestum esse,uel is aere. Pro Mil. Inuolare esὶμ α icto impetu irruere, a uolutus celeritate dictum. Term. Vix me contineo quin Ausem in capillunc Impetus est insultus mirruptio Referturti annung d nimii, unc est libidinquaeda unimno recta,uel ubita, o acris cupiditas. Impete pro impet Stat. Trans bunt capos aurigas impete uasto ad art. 8. Indumpetu Acere. Fam. Dured eryrre,pro dare uel ficere.Pro Dom. sua E me. Gestae bes civ. s. Ferre proponere. Ide. Tura dare ues retardare Ces de beL Gal. a. Sustinere.

pri-αPro Mur. Rcs iere. Fam. i. Impresso est impetus in aduersariora aciem: Ponitur tamegeneratim pro uiacriori Cr ueheme tori. Farn. .