장음표시 사용
2쪽
Atur Logica Artificialis, hoe ist, habitus su
olo ; es exercitatione acquisitus tegulativus per regulaς certas, Sc infallibile operationum noliri intellectus , & est ad al as scientia I to ales acquirendas solum moraliter ne
celsaria ; Est virtus intellectualis secundum partem Analytycam, Topicam , & Sophysticam ; Est vetatalcientia smpliciter , dc adaequate piac ica ; Bene divisitur in uocentem , & utensem , prima est , quae dat praecepta quasi in abltracto definienci, syllogizranci &c. Sccunda est, quae per sua praecepta actu diligit operationes intellectus; ΗΑhitus autem Logicae docentis . & hahitus Logice utentis non realiter, sed per intelle m sollini distingunt ut . a. Suppositis varijs obiecti acceptionibus,& divisionibus, obiectum materiale Logicae ncri sunt voces , neque res Om' nes, neque intellectus , ita ut Obicctum attributionis sit, vel voces recte dispositae , vel res recte cognitae , vel intellictus recte intelligens, sed Ohiectum materiale sunt operationes intellectus, quatcnus dirigibiles , Ohiectum formale ist ipsa rectitudo, & operatio recta est Obicctum altributionis & licet Λ a Obie-
3쪽
βῆ obiectum adaequatum Logicae sunt omnes trer operationes, asserimus tamen Obicctum principale Losicae A illineticae esse Hirllogismuin demouli rativum , t
3. Entia rationis Logica, ut esse cognitum, esse genus &ta& universim omnes secundae intentione, Lokicae non confii ..tuuntur ser maliter per aliquam rc lationem sctam, neque pes Maliquod ens diminutum, atque abusivum , sed sunt dotio mi 'MG notionis extrinlecae realcs piovenientes a formis realibus, sci- et licit cossilior, bus talilhr Vci taliter tendentibiis in obiecta. lUnivei sale Logicum eis unum aptum praedica ir de pluribus; di lino in ipsa actu li praedicat ne retinet univei salitate in , rccte dividitui in quinque quasi spccies , quae sunt Genus , Specie , D fferentia, rioprium,& Accidens , haec quinque praedica b bilia bene Uefiniuntur solii is dc finitionibus, Genus, ut habeat γε rationem praedicabilis, r. quitat plures Species saltem possibi-
nn Ls , praedicatur de suis ini rioribus per modum totius pote- tstati vi , & habet rationem parti, actualis componentiS Una bcum differentia Speciem. Differentia specifica consistit in dissi- l. I. 3 lituuine ellentiali plurium in eodem genero contentorum i
l ruisus dicimus repugnare bpeciem immultiplicabiti m. lndi ι
viduum et i , quod oe uno tantum praedicatur , potest 3b- biit alii ratio communis ab omnibus individuis in pari cuia ἰi. 'l 4 Voces significant primari , & immediate rcs , secund/r corio vero, & mediate conceptus. Vςritas formalis ili consor- tmitas cognitionis cum obiecto scuti eli in se, datur solum in sactibus iudicativis non reperitur ergo in rcbus, neque in sens bus, neque in sin plici apprehcnsione , in quibus ian um iii ae reperitur veritas materialis , cic radicesis . Veritas sor M.tis Fnon suscipit magis, & minus, licet si .cipiat falsitas, adeoque ibosis una propositio, licet non possit alia verior esse, poteli tamen teste falsor, non eli ad aequa te intonscca actui v. io. Ex dua ibus propositionibus com radictorijs de suturo contingctili, iram absoluto , quam concilionato altera eii deiciminate ve- Ira , & altera delet minate salsa, etiam praestinuendo a Diuma inscientia , & a Divino decreto Actus scmel veius non potusi l
4쪽
ν. Discursus est progress is intellectus ab una notitia i
aliam ; hinc sequitur ad rationem discursus requiri pluralitatem notitiarum , ita ut una notitia ab alia inferatur. Discutias includit essentialiter non soluin conclusionem, sed et lam praemissas. Syllogismus est oratio , in qua quibusdam positis aliud quid a positis necesse est contingere , eo quod haec sint. Vis logiltica sun datur in illis principijs dictum de omni, & Uicium de nullo . Positis praemissis, quibus intellectus astensum praestitit , necessitatur , ad assensum conclusionis, tum quoad specificationem, tum quoad exercitium. Demon lir Mio eli syllogismus faciens scire, alia est a priori, alia a pol feriori. De monstratio a priori procedit ex veris, primis In med satis , ¬ioribus, causisque conclusionis i Datur scit nita de novo, quae non est pura reminiscentia ,&definitur cognitio certa,&evidens demonstrans de suo obiecto propricta te per certas demonstrationes. Dividitur in pra cam , & speculativam, quae diversitas desumitur ex fine utriusque. POlsunt in eodem intellectu flare simul actus virae scii nitar, opinionis ,& fidei tu in divinae, tum humanae circa idem obiectum materiale.
i. o Hysica , quae est vera Scientia speculativa habet pro obie-C Elo attii butionis corpus naturiae, ut nat Urale. Pi in i Plaintrinseca corporis naturalis sunt illa , quae neque ex alijs, neque ex alterutris, sed ex his omnia fiunt. In fieri corporis naturalis sunt tria, scilicet materia, forma , & eius privatio; In facto esse sunt duo, nimirum Materia, & Forma, Materia prima, quae est substantia incompleta, definitur positive, & negative, positive sic : Est primum subiectum uniuscuiusque, ex quo fiti aliquid cum insit, non secundum acciuens, & si aliquid cori tum pitur in hoc abibit ultimum , Negati e definitur , quod: per se ipsam neque eli quid , neque quantum , neque quale, , neque aliquid aliud , neque negationes horum , sed id , de quo omnia praedicamur, eli ingenerabilis, & incoiruptibilis, eli puta potentia physica . non metaphysica , quia includit
5쪽
MΑ- ὶ ο aclum entitativum; Habet propriam existentiam . per quam bis saltem ma dat quate extitit, praescindendo ab existentia sormae,& licet materia prima non pol sit naturaliter exi fere spoliata.
omni forma subitantiali, supernaturaliter tamen potcst , Ap . petit appetitu innato omnes formas . non quidem appetitu simultatis, sed simultate appetitus. Hic appetitus eth in uili in- bd Clus a mate i ta , 6c cit appetitus aequalis ad formas inaequales. ' 'Necelistas materiae primae colligitur ex conceptu quid citativo tiansmutationis subitantialis, & ex universalii sima inductione in coeteris mutationibus, tuai naturalibus, cum artificialibus a. Forma subitantialis definitur communiter: Ratio iplius quidquid erat et Ie rei ι Formae materiales educuntur de potι ntia materiae, formae spirituales sicut non subliemantur a mare. ita, ita nec in illius potentia conlinentur, nec ex illa educuntur, sed creantur a Deo. Falsissima est , lino periculosa in fide sententia Atho miliarum negantium omnes Armas substantiales, excepta anima rationali, oc omnia accidentia phylica di-lli una a lubitantia , de motu locali corporum, Sc conliit uentium omne, mutationes substantides, & νcciuent alcs mutationes per meram Alli Omorum diversimode figuratarum com hinationei N. Dansur igitur in eo D positis naturalibus, praeter formas accidentales formae etiam subitantiales , qu e tulit verat subitantiae in completae; 5c partes compositi afluantcs maicriam, cum qua conitituunt substatu iam completam. Forma licet sit pars principalior compositi tamen non est tota illius quid ditas in eode in vivente non dantur stinui , praeter tormam totalcm aliae sarniae, vel corpo citatis, Vel partiales, adeoque Caro , os, Cor, dcc. solum materialiter, de non formaliter disserunt. Privatio sormae subsequentis est principium per se fieti corporis naturalis , composuUm Praeter materiam , dc formam includit unionem , quae ncctit utrumque extremum Haec unio est modus subitantialis superadditus materiae . Ac formae essentialiter requisitus ad constituendum unum compositum , in quo unica tantum datur unio recepta in materia. Non diffmguitur realiter compositum a suis partibus collumve sumptis. 3. Naris o
6쪽
---- -ππ--ππ--ππ-π η 3 3. Natura definitur: principium , & Causa , motus, &quietis eius . in quo est primo , & per se , ct non secundum accidens ; Ars dicitur naturae imitatrix, quia applicando a fit va passivis producere potest plures effectus naturales , Ars Chymica directive concurrens verum aurum efficiens repugnat moraliter , non physice; Causa est principium determinans cum virtute adesse aliquid ; Alia est materialis, alia sor- malis , alia efficiens , alia finalis. Negamus in causis efficientibus mutuam causalitatem , & admittimus poste supernaturaliter eumdem numero effectum pendere a duplici causa totali. Causa ad hoc ut agat 4ndiget conditionibus requisitis ad agendum , scilicet, ut detur approximatio . viis militudo , &d illinctio inter agens, & pastum ; Negamus actionem in distans naturaliter loquendo , & actionem similis in sinate in qualitatibus corruptivis. q. Actio, quae definitur : Actus huius ab hoc non distin. guetur ieali er a pallione, quae definitur: Actus huius in hoc; Probabilius est actionem recipi in passo . Causa finalis est illa culug gtatis coetera fiunt , Vritus causae finalis est sola bonitasa 'praelaenia vera , ves appalens ipsus finis. Sola agentia intellectualia agunt s. rinaliter propter finem. Subllania a producitur immediate ab accidentibus, tamquam a causa instrumentali. S. D us immecitate , & neculiarib coi currit ad omnes, &sinkulos effectus causarum secundarum , Hic conculsus Dci non eli physica praedeterminatio, quae multiplici ex capite re-pognat s & praesertim ex eo, quod non cohaei eat cum libero orbiti io, & repugnet potentiae resiliendi , & cillentiendi, faciatque Deum a uiliorem peccati quae tamen non censorie dicimus, sed illative; ad quod Deus nullomodo praedeterminat voluntatem creatam etiai risi peccatum consideretur secundumelle materiale , per hoc tamen non negamus , imo asserimus D una praeuefinire achus bonos creaturae ; Ell igitur concursus Dei in actu primo cum causis secundis exhibitio Omnipotentiae indifferentis , In actu vero secundo cit ipsa actio , qua D us , S cieatura indivisibiliter agunt.
7쪽
i. πεῖ finitur: Actus entis in potentia , prout in potentia , quae dc finitio li. M H convenit luccciti vis ,& initantaneis motibus. Divisitur mollis pra in motum generalionis, alter allonas , augmentationis.&ln mo fuim localem. Generatio est mutatio totius in totum nullos ridi; sibili remanente, ut subiaclo eodem; eius terminus formalis esti. 'g'ῖ sola unio. Subuctum in hasonis accidentium materialiUm non eli totum compositum, sed materia plima , in qua, M. ipiuntur mediante quantitate ; Hinc negamus fieri resolutioncm utque ad m teriam primam in generatione subitantiali.ε. p. 'εὶ Alteratio corruptiva tisi mutatio in qualitatibus contrarijs, au tmedijs manente eodem subiecto sensibili; eit motus success- vus, Scontinuus ; Intensio qualitatis alterativae fit per additio cnim gradus homogenei ad gradum in eadem parte subiectri, si T. Locus physicus eli lupe theses prima corporis continentista mobilis; Praeter locum extrinsecum datur etiam locus inrti insecus , seu ubi modaliter cistinctuin a loco extrinseco, &ῖ Corpore locato , Per hoc ubi res est sor maliter in loco, &per idem dc terminarur ad hoc ut si potius in uno , quam in ali
loco. Supernatus aliter non implicat penetratio corporum,is I licet repugnet naturaliter; potest idem corpus de polentia
K ω'. Dei absoluta isse in plui ibus Leis non solum definitive, sed
etiam circumscriptive, non micii tamen replicati ipsum ubi ἐγ-NLn noleti dari creatura , quae sit , & nullibi sit. g. vacuum philosophice consideratum est locus realis carens corpore contento , repugnat naturaliter , plura experi menta, quae assciuntur a nonnullis ad probandum dari naturaliter vacuum non probant intentum , & in specie experi's mentum praeclarissimi Mathematici Evangelistae Torticelli de Baroinetris, seu Vii reis Fallulis cum Hydragiro non probat in
Lgmento extante , icu parte relum a Mercurio descendente utque ad certam mensuram esse vacuum , adeoque egregie et se μή allucinantur illi , qui Uicunt esse de monti rationem Ocularem liaci sine locato in praedicto segmento extante Baro metri, immo reponimus elle Uemonstrationem ocularem loci cum locato. 9. Rursus machina Pneumatica Roberti Boyle , neque prohat fieri vacuum in recipiente, quoti cli vaS vit seum, ne Murus θυο - πππππππιν π π, v rapv --
8쪽
gamus enim,totum aerem recipientis deducto pluries em- lo, commeare in Λmhlyam , attenuatur qui Uem aer in tabcasu totus non extrahiIuci, ex sali autem aeris at entia tone sequitur ut non polst cc ser vite animalium respirationi s dum autem animal in re pici te positum re rare nequeat, in Irum non est si intereat , idem dicimus de coeteris Phoe mem . quae succedunt in praedictis ex peia mentis nompi obali ex illis fieri vacuum. Natuta igitur, quae maxime abhorret a vacuo, utitur tamquam indiumentis vi eIistica corporum, virtute tra hente embolum in Anthlijs, aeris praestione, tensione, gra uuate, . si vere gravitet )levitata, rarefactione, & densitate corporum ad impediendum vacuum , Cum toto hoc I men alterimus prisertim contra Chartesium per Divinam Omnipotentiam polle fieri vacuum, S in tali casu potest heri motus grauium S levium , alijque motus , dummodo non fial nova corpo
lo. Tempus est mensura , seu . numerus motus secundum priui posterius , praetor. tempus extrins cum datur vitam intrinsecum. scilicet cuiatio, quae est modus supera cluitus determinativus rct , ut hoc polius quam alim tempore duret i, Implicat creatura , quae sit , di nunquam sitis, , iii. Ad millo infinito synchathegorematico negamus omne infinitum cathegor ematicum creatum , negamus etiam Possit
bilem esse creaturam perfectissmam , qua perfectior sivim possibilis. Negamus etiam creaturam aliquam potuisse esse ab aeterno. vel sit permanens . vel successsiva. ii 2. Quantitas eis accidens distinctum a re quanta , eius effectus formalis non eli extensio localis , aut exicnsio Par tium in ordine ad se , aut ratio mensurae , sed eli naturalis impenetrabilitas subiecti, cui meit , cum alio subiecto eodem
accidente affect O. . . . ' : .
l 3. Continuum non componitur ex indivisibilibus , sive haec indivisibilia sint mathematica , ut voluit Zeno , sive syntiar malu et indivisibilia, & virtualiter divisibilis, sive indivisibilia: divisibiliter locata, quae alio nomine vocantur pundia inflata ,
: sive sint indivisibilia phr sica , quae vocantur Gnima phy sica.
9쪽
χή - i q. probabilius existimamus cum Aristotele eontinuum a j: eomponi ex partibus divisibilibus in infinitum non actu , sed Κ'l potentia tantum dii inctis, oc hane sententiam problematice
i 3. Mundus est simpliciter perfectus, & unus ; non est ημ animatus, non fuit, nee potuit esse ab ae emo. Cuell, seu re-Ma giones stellatum sunt liquidae. Negamus syllema Copernicanum ,& admittimus Thyconicum . Sycletibus fixis ineli lux innata. Agunt tydera in haec inseriora non solum per lucem, sed ei iam rer alias influentias. Elementa , quae reinanent inmixtis si, tum virtualiter sunt quatuor , scilicet Terra , Aqua, nil Aer, & ignis , & constant ex materia , & forma subitantialio distincti a primis qualitatinus . Unicuique elemento congeniunt ouar ex primis qualitatibus una in L n Do , alla in ex cellenti ; Sunt autem primae qualitates quatuor , Omnes positivae,& activae, nimirum Calor, Frigus, Humiditas, uec Sicci Vmutes motrices elementorum sunt dillinctae a substan
ita ipso tuni Acim morum , & a combinatione , & temperamento pran at Lm qualitatum , di sunt qualitates positivae. J .L menta in proprijs locis non gravitant , neque levitant. l. 'i is . Anima hene definitur actus primus corporis organicit, physici potentia vitam habentis. Conceptus vitae in actu set δύη cundo eis perfectio simpliciter simplex , Ac praedicatur uni
vocε de Deo, εἰ creaturis. Non dantur in eo tem Ut Uente , busta nec simul , nec succcssive plures animae, sed soldm unica anima j quae ι si principium plurium operationum viralium, Par i 008 tes fluidae, & humores non sunt animati , partes Uero , quae sin i vivunt in actu secundo, ut Oigana, Caro, Nervi, Pili, Ungues, &c. animantur. Omnes anime praeter rationales sunt materiales, adeoque divisibiles. Potentiae animae nec inter se, nec ab anima distinguuntur realiter. i T. potentiae aseimae vegetativae sunt nutritiva , augumen rativa , S generativa. Est verilsima struentia de circulatione l. sanguinis in corpore animalis. Potentiae animae sensitivae sunt sensus , tum iniemi , tum externi. Dantur species impressae non lotum in pOtcntia visiva , sed etiam in alijs sensibus. Vi
10쪽
l so fit per introsusceptionem specierum non - radiolum . Lux est qualitas phy sica , S il evibrata a Sole , stellis, vel alio corpore: imgginantur nonnulli; praeter colores apparentes , & tran Di euntas, cantur etiam colores reales , & permanentes . Fiti visso in Retina . Allucinantur ergo aliqui fit omitta docentes: nullum alium dari sensum in animali praeter inctiim , quis prout magis , vel minus acutus divet simode nominatur nunc ὀ oculus, nunc auris, &c. sensationes vero aliud non ei te , quam titillationes , seu vellicationes atomorum sensibus occurrentium,
jj qui solum ratione diversarum vellicationum , qua S perciplunte diversificantur inter se. Anima rationalis est sorma triformansii corpus humanum , cst immaterialis, indivisibilis, & immori talis; habet anima rationalis duplicem statum , alium in cori pote, alium extra corpus, utrumque tamen illi connaturalem . per extra missionemion sunt corpuscula luminoso , ut falso
r. 1 4 Etaphysica , quae est scientia speculativa , habet pro
1 1 li obiecto adaequato ens reale , quod ens reale bene explicatur, quod sit illud, cui non repugnat existere physice; per s.cte praes indit a suis disserent ijs , & differentiae ab ente ;adeoque conceptus entis respectu Dei , & creaturae, substan-S accidentis est uni vocus. Possibilitas actualis alterius
mundi non eli aliquid physice exiliens intrinsecum mundo possibili , & a Deo contradit tinctum, quocumque modo vocetur , sive ens diminutum , sive ens abusivum , neque talis possibilitas est sola denominatio extrinseca ab omnipotentia Dei potente alium mundum creare, sed est possibilitas intrinseca . quae consistit in hoc, quod si alter mundus exilier etiq non sequerentur duo contradictoria. Poteli intellectus cum e creatus, tum increatus facere ens rationis metaphysicum , Sq concipere impostabile , quod ens rationis definitur esse illud quod tantum habet esse obiectiv E in intellectu . Negationes obieetivae sumptae formaliter non identificamur cum ente positiu: vo, neque sunt aliquid a parte rei, quod cicatur ens negativum