장음표시 사용
21쪽
priuiitur etiam,DEUM esse immortalem. Quae mini lex per omnia lustra ac spiramenta seculorum, absque Ulla remissione & abolitione valet,stringit,punit, ea valet, strii git,punit non visi per imperium ac Majestateiri sui Aut ris,DEI,cujus anni non habent finem. Visat potestas legis cujuscunque non est in cortice aut membrana,neque in lapide aut Saxo,multo minus in minio aut cera,sed i n perpetui, & nulla temporis intercapedine ex serumpenda sanctione & praecepto ejus,qui illam ponendi jus habuit. Haec sanciendi potestas quamdiu non minuitur, viridis est ac semper recens obligatio. Hoc jus sanciendi, hoc idionia elocutionis divinae,passus est DEUS deseendere ad eos,quos coetibus humanis voluit esse instar aurae vitalis,instar spiri-ius,quem tot millena millia traherent. Quotquot illorum igitur in has scaturigines, in hunc archetypum potestatis Legislatricis perpetuo intuentur, ne ive quicquam vel faciunt,vel dicunt, vel sentiunt, quod inde declinet d viumque sit,illorum praecepta, monita,placita, leges, ci cumfunduntur eadem illa arcana ligandi vi, quae DEIst tuta ac j ussa perpetim ambit,eaque apud nos reddit inim tabilia. Agnoscitis, Auditores, vera haec esse, quae dicimus, de Legibus sacris pariter atque profanis,de Legibuς Belli tela pora Pacisque sipectantibus. Omnes enim illae, qua bonae rectaque sunt, re ivuntur in prima omnium legum initia& incunabula,quae cui li nostrum a natura sunt insita. Neq; putandum est,fata temporum, statum m Reipublicae, qui
toties vertitur,llic quicquam efiicere aut innovare. Quanquam enim quaelibet Civitas ac populus peculiare tibi quoddampropriumque jus,quod Leges appellamus, vide'
22쪽
atur excogitare,idque, quoties e Republicii esse cernitur,
reformet,transmutet,corrigat i constat tamen, tunc non
mutari legem,sed applicationem & usum ejus variare. MMnet idem sensus Legislatoris,idem contextus, eadem ha monia, idem centrum omnis ordinationis & consectationis,etiamsi incautos imago quaedam abrogationis aut abolitionis decipiat. Nec aliunde est tota illa, quae emergere hic videtur, variatio, quam quod elocutio legis, quae ab homine sit, propter imperfectionem nostram non possit adeo amplis terminis ac finibus promulgari, efferri ac explanari,ut ad definitionem casuum omnium, qui hodie, cum lex proponitur, non praevidentur,queant sufficer . Fit igitur,ut, lumLegislator humanus praecipit, non possit hactenus non intelligi vetare ea omnia, quae praecepto isti adversantur. Contingit tamen vicissim, ut, quae postmo dii in succedunt, momenta rerum doceant, non id omne esse prohibendum, quod ab initio prohibitum esse credebatur. Hic sallimur, si ipsam vim Legislatoriam accus mus, eive quicquam decedere arbitramur. Nam si ex Legislatore,quo tempore ille condebat legem, tu interrogas--ses,utrum velit praeceptum istud porrigi atque extendi etiam in hoc factum,quod nunc emergit, ultro res onsurus erat,non debere : neque de illo tunc potuisse cogitari. Ius Vm justo,ceu rectum recto,semper congruit atqVe imum
Eamus per omnes periodos temporum, ac repetamus retro, quae ab orbe condito Leges unqyam viguerint
23쪽
quoque memoriam duraturum: etiam, ubi nec de Autores te,nec de Civitate,certi quidquam extabit. Quidquid ex disciplina & schola DEI, quo suo jure pertinet etiam abyssus omnis prudentiae rectoriae ac providentiae civilis, vesin E pluria, vel in Graeciam , vel ullam aliam Orbis pyrtem prosectum transmissumque est, ejus etsi perexigua alicubi rudera ad nostra haec tempora videantur se rata, universum id tamen superesse putandum est : sed &essicaciter nos obligare, & vel absolvere, vel condemnare. Non lyypost tot annoru myriades, ex tam profunda Gei tilitatis superstitione & ignorantia,ad nos pervenit, Verum, qua puritatis morum, rectaeq; institutionis sicilimenta ac
picilegia ibi hodieq; conduntur. Ubi ad Romanos verbi umes dic mili qui factum fuerit, ut populus tam ferox, tam superbus,tam sibi sussiciens, tamq; potens, solenni ad
Graeco facili Legatione, jura inde & Leges accersiere non erubueritὶQui factum,ut numerus ille X. Tabb. in memoriam rei & Decemviratus,tam fandia habitus ab iisdem iu-crit, ut non nisi duas adjicere ausi sint λ Ita quidem, ut quamvis subsequente tempore cumulus legum super aliasi acervat/rumin immensum cresceret, Tabulae illae Graecae tamen, velut honorati es, suo semper loco sancte haberentur, manerentque fons omnis publici privatique juris; quod est judicium Historici. Nulla debebatur, existimo, reverentia imperii Graecis : stante jam pridem ἀ-- Romana, & in patentiores quotidie limites, cum stupore finitimorum , se explicante. Fecit autem partim consonantia Legum Graecarum cum interiore dictamine, partim emendatio morum, ab AEguptiis, aliisque populo DEI vicinis Regibus,per occultum quoddam imitandi aemulandique genus&artificium, ad Graecos trans-
24쪽
in Ur itecta, ut Leges illorum etiam apud Romanos, Gentem tam moratam, admirationem mererentur & consensum, iisq; passim obediretur ab illis, qui Orbis imperium aut aselee runt aut tenuerunt. Leges ergo istae Graecorum obligarunt Romanos, qua fundamentum, & vinculum conscia entiae, antequam Romanis innotescerent: atque sic Solon,&quisqvis alius praeterea Legislatoris partes apud Graecos administravit,imperabat Romanis,nullo sorte nec jure nec injuria cognitis. Imperavit autem Lex morum potius aete na i quam Romani, quandoquidem vim sibi inferre non sunt ausi, non potuerunt non agnostere in Tabulis istis si brare, loqui, praecipere, ac prohibere. Nimirum lex, ut Cicero ajebat, cujus libri male apud nostros habentur, quod ab omnibus legunturnec intelliguntur,) Lex, inquam, nishil e aliud, nisi rem, S a Numine Deorum tracta ratio.
Quid erat ergo in legibus Gentilium , quod illi a DEO traxerint λ Nobis putasEs de eo demum gloriari licere, apud quos Mosis de Christi sententiae, veri illi & salutares omnis publici privatiq; juris fontes, immortali beneficio , quasi
confluxdre. Cicero tamen , ut erat in hoc homine rerii nadivinarum non vulgaris intellige alia, cogitando assecutus
est, sublimiori principio , quam traditionibus majorum, deberi omne rectum ,justum, bonum. Atque ita, ut dixi, factum est, ut Romani hactenus subjecerint se Legislat Tibus etiam illis, a quibus se haberi pro Barbaris non ignorabant, eosq; M iis quasi edoctos suille, ipso facto & ope
Te agnoverint. Neque alio reserre malim, quod Plutar-
25쪽
sed & fatendum est, populos Christianos, ibi ad tempora recentiora convertimur, idem fecisse, quod antehac Romani, ivisse Icilicet in obsequia LegislatorumGentilium,& magna cura thidioq; , ingentibus Veterum Romanarum Legum Voluminibus se immersisse. Videbant autem, maximam esse in illis copiam &abundantiam legum,Christi ni simo omnino non contradicentium, imo nihil minusquam Gentilium. Unde praeter reduction qna in formam concinniorem, & omissionem eorum, qx ae magis ad mores gentis & ritus fori, quam rectitudinem vitae civilis spectare cognoscebantur, nihil propemodum emendatum in iis ab initio mutatumve fuit. Nostra quin etiam, eiq; re tro proxima aetas, quanquam ad omnium temporum invidiam , prudentiam Legislatricem excellissime splendentem viderit, plurimum se tamen instituti Romanorunis debere, nudqvam non profitebitur. Itaqi per omnes Europae provincias adhuc hodie suus quidam illis honos stat: nisi quatenus Romani, postquam a simplicitate pristini aevi
nimium quantum discesserant, id magis effecerunt, ut o riam potius infinitae subtilitatis, qu in continentiam artis, necessitatemq; fori & usus publici, saepenumero quaesivisse, cuivis rem ad conscientiam examinanti, non possint non videri. Ut mirum adeo non sit, si non omnium, quae a majoribus constituta sunt,ratio a nobis reddi potest. Idem enim, qui diu ante nos hoc saxum volverunt, ingenue mlentur. Mansit tamen, inter hos naevos eii na,non minor Romanos laus immortalitatis, quam ceteros omnes populorum moratiorum. Adeo, ut ope Justiniani, Imperato ris sine pari, resuscitata velut iterum sequiorum, quae inci
derant, temporum memoria fuerit, ostensumi quasi digi
26쪽
to itidice, fastigium illud, quo virtus & studium pertinax,
& cura humana circa culturam Legum vel enisa fuerit, vel adhuc debeat possit m eniti. Utique enim, AUDITORES, utique restabat manus ultima ad impetrandam emaculatae Iurisprudentiae &Systematis Legum undiquaque nitentis, integram persectionem. Illam ego manum peculiari DEI providentia credidia Gente Saxonica debuisse imponi. Ut constaret nimirum , imparem tanto operi omnem alium populum esse, nisi qui AuchoriStatori l, omnis justi & decori, DEO, familiarissime esset admotus, h.e. q vi cum sapientia forensi consummata, livinarum quoqueScriptu rarum solidam,eamq; sua &primogenea luce radiantem, ac nullis amplius purgamentis haeresium inquinatam scientiam, pari, & exemplo prorsus incomparabili, primus conjunxisset. Tantis praesidiis instructo seculo facile fuit, universa: Legum Romanarum multitudini mensuram velut ac modum dicere, humanitus inventa atque excogitata ad normam luminis illuminati examinare , discernere commenta Praetorum a dictaminibus rationis, non sua amplius vi unicenixae, sed a Scriptura adjutae, iis etiam, quae a Majoribus nostris pro genio istius aetatis , retenta adlluc aut tolerata su erant, formam cultumq; elegantiorem conciliare. Successit negotium auspicatissime, & cum admiratione populorum cultissimorum eo deventum mox fuit, ut non sibi suisqvG terris , sed maximae Europae parti , qua scilicet patrii m res non refragabantur, Jus Novum imposuisse ac condis
27쪽
MAURITII, AUGUSTI, CHRISTIANI, Vosq; inter illos primi, JOHANNES GEOR
dem, O SECUNDE, hodie&nunc vere Secundet Macte esto ob Leges a TE sanctissimas latas gloria hac immortalitatis. Circumsert ivlgorem, qvii in tot aliis enumeras dis agnoscam me non suiscere,) ac in aeternum circum ret Nominis autoritatisq; Tuae fulgorem Codex uteros δε- ere, circumseret etiam Codex re Sustema Juris Saxonici, circumserent tot saluberrimae resolutione ubi orum Gra- , minum, De Decisiones Authentis suum Juris per tot
annos maxinia dubiorum, quil&Prudentum suffragia,& scholas tam diu afflixerant. Quicquid hic a TE dictum, sensum,jussum, vetituriam est, immortale est, &aeternum ligans. yatiturnε vero Vestra, AUDITORES,extam dilige ii auscultatione praesumpta benevolentia, ut a proposito discedam parumper, mentionem li verbo faciam legum illarum & conditionum Pacis , quas in negotio immensi momenti, Damae inquam Suediael inter Maximos Reges, Noster hic Princeps-Elector, Pacis studiosissimus, finiente anno proximo, maximis curis, & providentia ineffabili, si non tulit, promovit tamen, atqi in hanc, si va perpetim, ita faxit DEUS, vigebunt, consenantiam redegit. Si templa& arae, si saxa & marmora, si estigies auro sculptae, caeteraque
adversus mortalitatem reperta praesidia, Principes vetant mori: Si Legum latarum ac servatarum auctoritas indem cibilis aeternitatem dat Reipublicae, immortalitatem verodat Principi, qui eas tulit: Dicite ergo, PATRES ACA-
28쪽
DEMIAE CONSCRIPTI, dicite sententiam ordine , quo assidetis, quae perpetuitas gloriae eventura sit
Serenissimo ac Potentissimo Electori Nostro,
qui, postquam domi pacata servaverat omnia, neque ad ullum, per tot annorum imperium, obvenientium scopulorum, ad nullum, inquam, quae gratia divini Numinis prorsus singularis extitit, adhaeserat, Exterorum etiam Regum, saevissimis armis implicitorum, causam quasi suam facere, tantoq; bello, non belli artibus, sed pacis,fsnem imponere , pacemi tum Regnis latissimis, tum Ipsi Romano Imperio, cujus quies ex compositione ista pendere adhuc
videbatur, felicissimis rerum auspiciis, ac serte non omniabus imitandis, reducere non formidaverit. Iterum rogo vestram, PATREs , sententiam de diuturnitate gloriae ex numero tot tam prospere, tam sortiter, tam prudenter gestarum rerum latarumque legum enascentis. At non exspectandaci Vosis est nova sententia. Idem enim scio Vos sentire, ita Vos adjuro , quod hactenus a me dictum est:
ELECTORES ET LEGISLATORES SAXONLE ESSE IMMORTALEst '
Tu vero, DEus aeterne, DEUssani te, DFus omnis potens,cui soli debetur laus, & honor,& virtus,& Victoria, cujus sunt throni&potestates, throni & potestates coelo-
29쪽
Unico Heredi Filio, JOHANNI GEORGIO
TERTIO , qui in Sancto habitast Fac Nobis perpetuum esse Solem hunc Orientem: & gladium, quem a TE accepit Elector Potentissimus, hunc patere, DEUS Summe , Tibi non nisi sero, ac post multos triumphos, post plurima inRempublicam invecta commoda , post extructa immortalitatis aeterna monumenta , quorum jam nunc quoqVe exstant non pauca , purum ac insontem , & stibi semper similem, reddi. as,servabis sonorem P.
Benedic porro acerbissime amictae univer Domui Electorali, Univer Saxoniae. Agnoste, o DEUS,
vestigiaTu vestigia Verbo Tu Tuo sanguine tincta ; quibus gloriantur hae Tuae provinciae, haec Tua vinea. Benedic Academiae huic, huic Templo Tuo, huic Sancto Tuo, DEUS, DEUS, qui in Sancto habitast Benedic, qui