De cardinalibus sanctae Rom. Eccles. liber, in quo omnia quae ad hanc materiam pertinent, copiosissimè tractantur. ... Auctore Hieronymo Manfredo ..

91쪽

DE CARDINAL AT V.

Tensis xxx m. Colle um in ecclesia Principe locum obtinet,hinc ipsi Cardinales Principes appellantur , sumpto nomine a Leviticis sacerdotibus, qui Principes

nucupabantur.c.pastorali.Iq. prima,& in.c.relatio cum glo. i. q. glo. in.c a.de of Archid.Roman. in consit .vltimo Nec sis xxx IIII. Collegiu totius orbis iudex esse dicitur, Felin. in rub. de maior. & Obed. Beatus Bernar.lib. .de considerat. &ob hanc causam administrationi t tius Christiana: Reipublica inuigilare oportet cap. bonae de post. Practat. Rom. in consi .vltim.Io. de Tuncrem.lib. l.de potes .ecclesiae.

Collegii patres, antequam Cardinalis nomen acceperint, Patres appetu

In collegio Cardinales primo inquam nubes sint oportet,propter existimatione. sccudo ut colub. x propter vitae integritate, atq; innocella. tertio candidiores nive, propter laudatissimos mores. quarto fulgentiores vetis sto ebore, nimirum propter charitatem,& D E I memoriam.Caueant itaque ne in collegio pro nubibus fiat nubile, aut nubes, sine aqua reuerentiae, de honoris, vitent fastum omnem,& superbiam, quae vitiorum mater est; non innani gloria capiantur, quae omnem absumit virtutem ', non amore pecvni.' qu. x tanquam Venenum est fugienda ; non desiderio parentum, te domesticorum, ne vivos eos corrodant, & mortuos despiciant, his verbis beanesecit m illi, sed melius facere potuit, quare nihil aliud dies,noctesq; cogiatent Cardinales,qua in otium, pacem, bonum, atq; felicitatem Christianae ecclesiae, Hostien.in sum.de poenit. in.*.cui est crede dum, in verscicui Caradinales,Beda.2.q.7.c.sicut sunt, Isid. 23.dist. de his igitur Ambro. D.q.prima eaeui portio D E V s est, notitia.c.na fatis, distin.8 LPetrus de Baislib.de electi

Collegium sede vacua, an possit substituere valde dubitatur; nonnulli dicunt vices Pontificis gerentem eo tempore beneficia conferre non posse, licet legatus a latere autoritate legationis hoc possit,Io.Franc. Paulia.de off

Collegium coactium pro creatione suturi Pontificis, benescia non cotuseri, nec alia negotia administrat, illis exceptis, quae ei expresse cocella sensit ,in. c. ubi maius, in fidem denim,de electi& in cle te Romam,eod.tit.

92쪽

HIERONΥMI MAN FREDI nec potest dare munus Camerarii, aut Poenitentiarii ut vocant sed debet licui demandari, donec summus Ponti sex eligatur, nec indulgentias concedere potest;quia mortuo Potifice, omnis est sopita autoritas, Card. in d .cle. ne Romani. Abb. in. c. cum olim, de maior. & obed. Io. de Sylva, de benes

Collegium potest concilium indicere propter haeresim, si contentio inter duo de summo sacerdotio oriretur, quamuis proprie concilium cogere ad pontifice pertineat, adnot. in.c. licet, do et est de ibi Abb. in. r. col.distinist. Irae. de multis, Card.in consit 6 .alias. 4O. cis X L. Collegium vacua sede, Episcopum priuare non potest, osin. c. nullus. s. dilhPauin .de off potest. cap. sede vi. in.6. praeludio nu. . licet restituere possit,& idoneos efiicere Cardinales dignitate priuatos, ample Capiti.d cisII4.

DE NOMINIBVS.

Ardinales duplici similitudine appellantur, primum quia sicuti ecclesia uniuersa Potificem habet, qui DEi hostium est in ipsa, ita Cardinales

sunt cardines qui b. hostium nititur, 3c vertitur Io. de Ana.in.c. ad liberanduex. de iussi Alex.xxii.di c. sacrosanista ubi dicit Cardinales sic vocari, quia seipsos,& alios regunt. Barba. de praestant. Cardinat. quaest.2.nu.M. merito igitur onera sustinent omnes, ut ait Felin. in rub.de maior.& obed.Laud. lib. de Caraeq. xl deinde sic appellantur, quoniam sicut cardines hostio deseruiunt, ita Cardinales Pontifici. gl.in extrauag. execrabilis in verb. Cardinalib. de praebend. Archi.eadem distin.unde dictitur etiam esse de iuridivino notiin.c. per venerabilem.*.rationi b. qui fit .sint legit.Abb. in.c. Sestis, de clen non resid.

Tecisiis XLII.

Cardinales appellantur patres spiritualesa. si quis suadere de poen.& ib, dem Gomes4.quaest nu.

93쪽

Cardinales consiliarii pontificis vocantur notan csundamen. disces,de

Cardinales sunt adiutores Pontificis Io.de I .ibidem de belltaoes eoἀ

Tecisio Ita Cardinales sunt illustres Ac super illustres.Deci. in ruta de off eius.legist. in l.1.ffeod.Paui.lib.de off& potestate cap.sede vacante,q.X.2. par. Henrici Boi in c.quanquam a.q. .nu. pG eslib.regul cancel. in regula de valoreia prima inu. II. Tullis L I. Cardinales columnae sunt ecclesiae Maum a. in lib. de concit tracta. r. nu. 64.Belenc.de charitate subsid.q.I3.tra . Decisis LII. Cardinales cum senatoribus & patritiis comparaturi et ecclesia habet sonatum Is q.LC.Constantinus 9s.dis Mardiibi.q.I.num. 34. Belencide charit. subsid.q.ynum. 23.Iacob.de concit lib.Libl.38ta sit. c. Decisio aerii. Cardinales maximi appellantur ca.de ossi leg. Ela c. Abla in repet .in verb. Cardinales num S.

Cardinales appellantur lumina ecclesiae Mar.Mantiin uastde concitnu.

94쪽

7r HIERONYMil NANr Rr Dr64. ubi dicit quod Cardinales debent esse ardentes in fide tanquam lucet.

Cardinales regibus aequiparantur Iasin l. ceturio.ffde usel.& pup.hine ad eos ardua deseruntur Card.Iacobantrare de concit.in tit. quis co concit Alba.lib.de Cud'. in s.amplius autem ipsi Reges sunt, dc pro Regibus habendi,tatis de Put .lib.de syndi.=.& an s iudex iiii.1.Barb. de prae Card. prima par.nu.24.3c ratio est quoniam eum summo Pontifice orbem uniuersum administrare debent Hostiensin c.dilectus de praeben.in primα

Cardinales splendidissimi dicuntur Ioia Montaylib.de aulamag. conci

. Cardinales se se ad Pontificem habent, ut senatus ad Imperatorem Bamba lib.de praestCard.par.ptima num.14. Tensio LXI I. Cardinales sunt similes praesecto pretorio Bub.ibidem.q. x. Corset.lib. de potesta.re.in princ.Gomes de reg.cancel.in regu. de valore.*I. num. u. atq; etiam patritios praecedunt Iacob.de concit .lib.I.sol. Fo.col.2.in fin.litissi

95쪽

Cardinales scripti sunt in diademate principii Comestibro de reg. can

' Cardi ulte*ubeantur Reueredissimi Gondis de potestateecclesiaenum. 4.tract.hb. 2.& patres coscripti etia nucupatur probat revineta subdiac chsa.disi c. C6statin. 96. dist. Iacob. de concili libro primo in.ia.col 2. sol 3o.

dista)es uocanti ir stellae ecclesiae. ci super specula dei magist. Alba

D si mobili o I NMβο Lx vir. 3 pia PF Qq lenibat - Appellatione Curiae Romanae veniunt Cardines CastrAE Iasiud suge istioni.C.de verbosig.nu. . Alberi. in Rub. C. sta non coriud. Lutapetianulanquam signa ad sagitam,in quem omnes oculi coniiciutu , Miliaci de cim ritsublid.quxvi. num.IJ. . Upira imo rub IdibTm fio Lxvrr L ' iCardinales appellantur filii spirituales Romanae ecclesae, notaturin. α icis in s.si quis vero de poenit.in.6. Abbas in reperto. in verbo Cardin iis numero.37.Iacobat.libro primo sol.3o. de cocilio,vbi inquit Cardinales filios esse primi gradus. i. γ .id stri: Π pusill l J Decis Lxi c. i. rit o i Cardinales Vocantu lucernae arderes,& cadelabra luctu decoris praestabitae,atq; splendoris, Marc.Mantu.lib.de conci l .nu.66.& Lucae .I2. CHRIs synquit,sint lucentae arderes in manilia vestris, Matth.QVos cstis lux mudi.c. quonia mus.14'. I.c.qui sanctisue men.&remis& Zaccharias. c. inquit fissistuli tanqu1slii dominaturi uniuersae terrae, sustinentes no urbis,sed orbis uniuersi podiis, ut.I. Reg.c.4.Dbimini. i. sunt Card.tertae,& posuit super eos orbe, summorsi sacerdotii atq; Levitici generis vice sungetes, Deuter. .imi uleii iis iudieiis veritate&integritate vitae elucentes , de his etiam seriptumest unctificamini,& estote sancti, quia ego sum sanctus dominus D g v kVetur.Parali. .sanctificate, ergo sui Sacerdotes, dc Levitae, ut porat Archa dom. Dei Israel,& merito ex toto orbe terram pauci, ex multis sing. atq; praestates allumi debet, di sigulis propriis partib.attrib. ad orb. tu si . UZ Κ admi-

Di itire

96쪽

.exploratorum iustorum ad explorandum terra promissionis Num.cap. 1;acii.bouum sustinentiu mare Eneum Salamonis 3.Reg. cap.7.xi I. praesectorum a Salamone in populum i Reg.cap. xii napiduna, quos tulit Helias ex Israel, ut aedificaret altare Domino ἶ.Reg. p. G.Sunt etiam xii.stellae, quas vidit Ioannes in capsae sponsa. i.ecclesiae Apoc. Ia.Et xii Di te ciuitatis. Hie rusalem, quas vidit Ioannes Apotari. XII. sundamenta,m quibus inquit Ioan. vidi te nomisia xii. Apostolorum Apoc.2s. xii. horae die comitantes,de qiii-bus Christus letus nonnetati sunt hom diei.IO.II.atque oriam.xii.sunt panes pro propositionis, si habeturin Leur. p. .dctandas.

CArdinatatus origo per similitudinem est iuris diuini,ta in veteri,quam

nouo testamento: veteri, quia locum sacerdotum Leuiticorum tenent,

de quibus Deutet.cap.xvii si dissicile & ambiguu&C &ias cap. per venerabilem in. rationibus exi. qui filii sint legit. in nouo quod vices Apostolorum Christi primi de secundi statustenent,tradui Canon. in d β.rationibuso in c.decet in s.fundamenta de elech in vi. Hos t. in c. ex gestis de cleric non resid.Alser. in dictio.in verbo sacerdos, Decius in can praesentiam ex.de ap

ne principaliter est institutus. Beat.Bernard.libr. de consid. 3c nouissime Hieronymus Albanus vir acutissimi ingenii lib.de Card.q.F. o Decisis Lx XUID. Nomen Cardinatatus iuris positi ui est, quia coepit, vel a Pontiano xvii. Pontifice,quem dicunt in urbe propter baptisma,& sepulturas.xv. Cardinales instituit te, Archid in c.ubi periculum de eleet in vi. & Card. in clem. ne Romani in sporro de elect.in vi.uci a Marcello secudum Io. de Tuncrem. de potesL ecclesiae c.83. vel ar Papa Sylvestro, ut tenet Oidrad.conss3.Rom. d. consulti. Laud.eo loci quaest.27.dc in a.q. 23.Capi.decis II .& uo.in Apost. in fine. nomen eis i Cardine suit impositum, quoniam ipsi sunt mundi Ca dines,super quibus tota mundi gubernatio vertitur, de ad ipsos spectat vii, uersi orbis pondus sustinere,ut dicit copioSe Barba. de praest.Card.in 2.q.Lnu.ir.do Petrus de Baisin uaci dire h.elei2.c. F.nu.8. Henric. Boich. in c.s

Diuiti su bi

97쪽

s ' HIERONYMi MAN FREDIniniquit sunt eardines,&posuit super eos orbem, quod Host. figurauit ad Carsnales in capa.de Cier non residi

DE TRIPLICI ORDINE.

Ardinalis Episcopus Hostiensis excellit inuet omnes Episcopos Cardinale & in Cosistorio post Papam tenet primum locum, praeestque P

triarcis Constantinopolitano,Alexandrino, Antiocheno, Hierosolomatano, & aliis omnibus, ut habetur in cap. renouantes. xxii. distinctio. &ibi Card. Allaxand.notant Canomin. antiqua de priuileg. Domi.in. c.claros in vi.argia.& ibi etiam Card. Alex.col iiii xxi,dist.Gonide potesta.eccl.nu. 1 F. Reaede Imp.q. rinu.I, tractatb. .Nicol. ende ord.gra. vetriusq; AH.col.

In Consstorio primo sedent Ordinales Episcopi, secundo Cardinales presbyteri, tertio Cardinales Diaconi, linis dist.c.oportebat.& cap. si quis ex Episcopis,& ibi mis& est tenu.q.2.cap. cum redemptor. c. praecipimus cap.legimin,& cap.statuimus deurator.&obe luelin. in Rub. de maior . diobed. de Abbas in.c. licet. de elea. ubi dicit op aliis Cardines. Praesbyteris di Diaconis Cardinales Episcopi maiorem habent praerogatiuam, notis.c. nomine Domitu.23.dist.2peti' Lis XI. Tam excellens est Amplitudo DD. Cardinalium Episcoporum, quod eorum Vicarii dicuntur vice Domini Hostin. c. examinata ex. de iudblaud. lib.de Cardinabr.quaest.29 Decisio Lx XII. Papa Cardinalem Episcopum appellat fratrem,Cardinalem Praesbyterii, Ac Diaconum vocat filium c.dilecto filio de sup, negli.praelat.not. in.c. cum venerabilem de consueti& in cap. ad Iiberandu deiud.ubi Host.& hoc quando eos nominatim vocat, in genere aute oes sacri collegii appellat fratres. cin Geneste. cclesia de eleel.

Sessio LX XXIII,

Cardinalis Palio Iduit Archiepiscopos Host.& Abbas.in e.significasti de et estqui ait se bis expertu in receptione palii, quod unus ex Diaconis G dinat .induit Archiepiscopum ut habetur in.c. ad honore de vis,& vis palii.

Cardinalis Episcopus postulandus est ad inferiorem dignitatem, praes-biter autem Cardinalis eligendus est, Abbas Butrius Ioan. And. 3c sequaces in cap. ecclesia vestra in.r.de elect . ubi dicunt quod aut est Episcopus in dinalis,& debet postulati, aut est Cardinalis presbiter vel Diaconus, 3c debet eligi Gond. de potest. eccles num. N. Bub.de Cardia. quaest.u.num.

98쪽

DE CARDINA LATR

sertae.in tract.de Episcop.g supra num.73.Petide Baiso lib. de electio. cap.

Cardinales Episcopi,ut Episcopi, non vi Cardinales Pape se fideles esse

iuramento astringunt, Marcus Mantua in tractat. de concit. num.s4.quia alias propter unionem Cardinales iuramentum fidei Pape non praestant, ut per Hostien.8c alios in.cap.antiqua de priuileg. Barba. abunde lib.de pra L Cardin.quael LI. num.16. Tecilis LXXXVI.

Cardinalis etia non Episcopus ex priuilegio insignia Episcopalia gestare

Cardinalis non Episcopus solemnem benedictionem largiri potest,quia

lambyter Cardinalis,vel Diaconus etiam si nullum Sacerdotii ordinem receperit,tamen solemniter benedicit,ut nota Canonitin. c. licet de elect. de in.23.distin cap.in nomine Domini, pauin.loco quo supra num. 2I. Card.I cotativir eminetis scietiae, ac summus iure consultus de coci l .lib.I.sol. 31l. B

Episcopus Cardinalis maior est Cardinali non Episcopo in ordinatione, quia supra Episcopi dignitatem nullus est ordo, Ideo Papa appellat se Eps

scopum Gond.de potest.ecclesiae Rom.nu. cis X c. Cardinalis non Episcopus ecclesiae proprie sponsus non est. Petrus de Bessio tractatuum libro. directorium clectionum ca. f. secuta pannu.

Episcopus, vel Archiepiscopus potest fieri Praesbyter Cardinalis, Card. in Clem. 2.in. fille de stat.&qualit.in.H.quaest.vbi concludit quoid promoti ad maiores dignitates Ecclesiasticas non desinunt habere inferiores, Gemi. in.c.cum aliquibus in.3.col. de rescrip Apostad Cap. decis. Iroan fine MII Treis X c M. Cardinalis in sua ecclesia obtinet ius Episcopi, nisi in collatione praebendarum Philip.Franc.in cap.I.num.I. .de maior.& obed. & ibi not. Canon.& in.cap.dilect.de caemona.& plus iuris habet in ecclesias sibi subiectis,* in aliis Lud. mes. lib.Regul cancelan Regul.de trien. in.q. I.nu. .petrus de

Bessi.

99쪽

Obedi .in.6.Hieron. Alb.lib.de Card.quaest. 6.Abbas in c.querella de δεα di in cap.fin.de post.praelat. Decisiis X c III. Cardinalis an debeat eligi, vel postulari,& an possit retinere dignitatem Episcopatus cum Cardinatatu, Abbas plene in ca.bone de post praelat. in cap. .co.tit.ample,Barb.lib.de praest.Card. quaest.ia.princip. Nec fio Xcνω Cardinales Episcopus,&prambyter Cai Jinalis,quis esse non potest, non enim se invice patiuntur, sicut plures Episcopatus Card. Alex. in c.i.23.dist.

Cardinalis potest esse in minori ordine.24.quaest.cap.praesul,& nullus potest esse Cardinalis nisi si Diaconus glosin Clem.2. de aetat.& qualit. & ibi canonist.Host.in.c.r.de offArchi.nec est necesse quod sit Episcopus, vel Sacerdos,quia prius fuerunt Cardinales,quam Saccrdotes & Episcopi,dc M nachus etiam vel Canonicus regularis potest ficti Cardinalis Bes .in aut. l, centiam.C.de Episcopis & clerici

Tecisio xcv II. Praesbyter Cardinalis maior est Diacono, quia Cardinalis Praesbyter est in secundo ordine, Diaconus vero Cardinalis in tertio, Henrich.Boich. in cap.oportebat, distin.79.nu. F.Gond.de potest.ecclesiae nu.ῖ.tra Llib. secundo, A an praesumatur Episcopus ratione officii ponit Iacobat. de concit. lib.I. sol.27.in.2.col. Decisio X c VIII. Cardinalis Hostiensis ex antiqua consuetudine de mandato Papae, Imperatorem inungit, Host. & Io. And. in cap. venerabilem de eleel. & Corona Papam exornat,HOEAnt.de Butrio in cap.antiqua de priuileg. Decisio xc IX. Quidam dicunt,lde consuetudine Romanae ecclesiae Cardinales Diaconi praeseruntur Praesbyteris Cardinalibus,3c adducunt bonam glo.in. c.lcinimus.xciii.dist. in verbo nec alteri, quae hoc dicit ad literam, sed aliud est de iure. c. cum redemptio. Ir.q.2.c. oportebat &.c. siquis ex Episcopis. 79. dist.& de praedicta glosmeminit praepo. in. . Episcop.i7.distin.sed Hosticia. in.c.I.de maior.& obed.tenet i non valet consuetudo, ut minor maiorem praecedat,& ideo dicit praeposvbi supra, ci, consuetudo, de qua si mentio per Riosim non valet.

100쪽

Duo Cardinales Diaconi ad reeipiendum,& introducendum nouum Cardinalem, vel legarum semper profici launtur ampla I LGomes lib. regul. nc.in compend.utriusq; sign. num.IMnsii p. tb ni. hic T I cI. in sit - lam; it . . :sbyterorum tardinalium, & Diaconorum certus debet esse num Us,quoniam ecclesiae vibis distin uiatur per titulos de Diaconias, probη teri Cardi tales scribuntur cum titulo.Diaconi,mine titulo, ut per Ciapi . abunde decisii 4.in Apos .in fine, do decisuo.nu . tituli autem in ecclesia Lateranςli Episcoporum Cardines rum septe sunt. In ecclesia Diui Petri. D.Pauli. . Mariae Maioris D.LaurentiiIrobyteroru Cardinalium. xxviii.&Di coporum a tem xvi in ecclesia urbis Romae qui seruire,& ministra di hahςnt, debent umo Pontifici, de quibus late explicatur per Henriηq; i e sind. Episcop. ibi de numero titulorum Cardinalium incipin per Capit. Iecisaan.& diximum supra capde Qrd.Hierarchico. h -i

DE DIGNITATE.

Ardinalium S. Romanae ecclesiae post Papam, nulla est maior dignitas, eorum; sum mus gradus est, Barb.de praest. Card.q.prima nu. 42.LOd. Bologia. de Iiadulgen. nu. 3s& hoc decem rationibus: Prima, quia Cardin, les una cum Papa iudicant orbem,& a nemine iudicantur preterqua a Papa Hostien.Io.And.& Imo. inae. dilectus in primo de praebend. Henrici Boic, in c. in summa. I s. quaest. 7.num.3. Cardinalis Iacobati de concit. libro primo sol. 3 Card.in clem.ne Romani de et M. Secunda, quia eorum consilio totus mundus regitur.Io.de Lig.in uarede bello in s pag. Canon.in cap. bone de post. praelat.Tertia, quia sunt Cardines, super quibus uniuersi orbis machina voluitur, ostia cap a.de ossi Archid. Io.de Anan. in c. ad liberandum exlcide iud.Quarta, quia in ecclesia D E I tenet principatum,Roi abunde in consi.vltimo,Felin. in Rub.de maior.& Obed. uinta, quia a Papa cuius membra sunt,qui omnium dignitatum culmen est,& sons.c. duo.xcvi. dist. c. solite de maiorit.& obellaquam a suo capite,vel corpore, maiori hac dugnitate post eum illustrantur.Sexta,quia illorum Senatus diuinus est. Sept ma,quia locum Apostolorum primi de secudi status tenet.Octava, quia ipsi eligunt,&in Pontifices eliguntur.c.licet,& Clem.ne Romani de elecLPapa autem esse super omnes potestates nemini est dubium, quia hic maior est Imperatore c. duo cum seq. xcvi.dist. Nona quonia ex maiori decore orti mentorum, maioritas apparet dignitatis c. ut apostolice de priuileg. in.6Δjbi glos Sed Cardinales vlutur vestibus rubeis pileis de aliis supelleticis candidis, etiam aureatis ornamentis, ut diximus supra cap. s. Decima & vltima, quia Cardinales maioribus rebus, & negociis praesunt, merito digniores