장음표시 사용
781쪽
A xinete pueri vitio illo capiuntur. Q aoniam natura tenerrima sunt, sacillime l, assici a quolibet possunt.
Quam ob rem nonnullis vehementer tussientibus, aut evomen- etibus splerulorum quaedam imagines ante oculos obuersari appa reant i uoniam abductio vehemens pectoris & ventris humores sursum compellit,& spiritus: qui, cum ad oculos veniant, spiritum conspiciendi perturbant, atque deprauant, ita ut soris illas imagines ementiantur,quod si vapor ductu oblongiori est,imagines etiam hae eadem serma apparent. item si bilis ex vitello cognominata vaporem excitat, aurum imagines imitantur.si pituita mouet, albi suspitio occurrit.Ad summam pro figura colorem causae visa quoque imaginamur. Qui tamen per febrem arduam delirant, atque insaniunt, iis de cerebro ipso vapores ad conspectorium spiritum funduntur. & vero qui oculorum sinusione infestantur,easdem illas sibi videntur videri re imagines.
C ur qui aquam bibere consueuerunt,acutius videant Quod vini is
copia flatus nimium excitans spiritum conspectivum,sensusq; omnes perturbat & vitiat. Cur qui oculis caesiis sunt, vehementius ex lippitudine doleant, nec pati possint acerbitatem medicamentorum uoniam oculoru humorem omnem,& a crystallo illum cognominatum propensiore ad partem exteriorem patentioremq; sensui continent. at qui nigris sunt oculis, minus ob causam contrariam sentiunt. Cur qui leuiter evomunt, pituitam egerant, qui plenius, bilem , inqui supra modum, etiam sanguinem uoniam qui vehementer ' 'intendunt, materias quoque imis infixas possunt euellere. pituita vero ut crassa, illinitur, atque ob eam rem vela leuiore excitatione moueri, ac reiici potest. quod si bilis quoque per Ventrem inna -
tet, Ocyus mouebitur, quam pituita. Verum materi quae in ve-G nis continentur, egeri per medicamentum hoc modo conlueuerunt. Natura cum corpuS male habitum purgatione indigere animaduerinteret, postrema venarum ad ventriculum finiuit, quemadmodum ad vulvam allas duxerat venas propter menstruam purgationem. atq; ad nares etiam alias, & ad sedem coniecit, ut inde morbis remedia per purgationem paterent . quae quidem Ora Venarum coniuncta lix tandiu continet naturalis, dum aperiendi necessitas sit. hare. igitur quoties sebres urgent acutae, sponte suae naturae per Vim excretoriam patefacta, materiam amplis in venis atque arteriis concoctam egerunt, aut per os, aut per aluum.at, cum medicina epota sit, per vim ampliantur,permittuntque ex conceptaculis materias attrani. Piper enim & scamonea, & caetera generis eiusdem suo naturali calore ora aperiunt, deinde sibi quodque conuenienteni materiam attrahere naturali quadam proprietate potest, ut dictum inter initia est. sanguis tamen, quoniam amplexus est a natura, clarusque
782쪽
habetur , non nisi tractus per vim nouissime exit, cum scilicet ultra n
Cur pondera facilius parte laeva serre possimus,cum haec infirmi rst,quam dextra uonia dextra ut validior, laeuae subuenit, leuatq; aliquantulum onus:quod quidem officium larua praestare dextre sua ob imbecilitatem non potest. Qua ob causam vinu, aut quelibet altu humorem per mtulam exurendo attrahere valeamus Censendu per vim inanis humorem posse efferri, no per oris attractione. fistulq naq; meatus plenus aeris videlicet corporis pri tenuis est.& cu fieri no possit, ut duo corpora per ade'
tempus eodem In loco maneat, utpote humor & spiritus atque etiam eu locu esse inane, id est corpore omni vacatem natura omnIno recuset. omnis. n.locus cotinet aut corpus solidii,aut humore,qui spiritu necesse est,du aer canalis interior per oris suctione detrahitur, humore
tantisper consequi, ut inane statiu relinquatur.quod ide etia per id agi st- tur instrumentu,quo admisto uri nam elicimus.lana.n.obtura tedara.cta, spiritus et internus educitur,atque ita ne inane sit, urina attrahitur.
Q uinetia medicinales cucurbitet eade illa ratione sanguine attrahiat. . al. . admit ignis enim' admissus, ubi extinctus est,facit ut tm sanguinis attrahasus sui dit co tur, quantu loci ipse occupabat,ne inane si a quo penitus natura ab νηηxR hμφ' horret.deniq, omnia quibus hunc in modu quicqua attrahimus, ad rasisti tione inanis referre omnino debemus.neq; enim calor, neq; Oris attra
i. ctatio cause potissimae sunt, ut late in urinaria illa fistula patet, quae
neutro eorum attrahit urinain .sunt tame alia quae sui caloris racione possint attrahere, ut lapsia illita.necnon & inualidum a valido trah1' tu & proprietate quadam occulta pleraque attrahunt, ut ferrum mazne sanguinem membra. Cur naturales potetiae natiuae,atque instar sint,animales aduentitiae omnes habeantur Quoniam naturaleS, id est attractoria, retentoria,immutatoria,secretoria ad ipsani tantum vivendi pertinent ra-- rtionem, neque plus quicquam obtinent,qua necessum ut: animales vero & sensales, & mortales ad bene vivendum non commodae plane adsunt.membra enim nisi alantur, interire necesse est:at si non vel moueantur, vel sentiant,non idcirco intereunt: quanquam pulmo, quo
niam vires habet trahendi, reddendique spiritus, idque assidue ex periculo strangulandi exercet, instam sibi si mulct motionem . Naturales Vero potentiae ordine atque numero illo ob hanc causam habentur dicibus, & haec sanguis, quoniam vacant anima, non ex le- se possunt adgl uti nari membro, quod ali debet. Quam ob rem vim adesse oportet trahendi, quae fungi officio possit. Item, cum corpus omne quod mutatur, non litie ullo tempore, sed per temporis spatium immutationem patiatur ab re, quae asit, atque ii mutat, vim secundam adesse necesse est, quae contineat, sub manistretque ad tempus, quantum satis sit immutandi potentiae. Vnde
783쪽
1 etiam tertiam quoque vim esse oportet, cuius ossicium si ammutare. Sed cum vis haec immutatoria concoquedo partem quidem sanguinis . utilem membris adiungat cohaercdam,inutilem autem relinquat,qua cum permaneat,non iter tantummodo claudat, & foramina , per quae sanguis alimentumq; permeet, Verum etiam putreat:costat vim quandam subiungi quartam esse necesse, quae partim pei inuisibilem exhalationem, partim per sudorem,caeterasq; vias sensibiles excrementum secernat ordo hic est, & numerus naturalium potentiarum. Membra autem non omnia ex aequo potentias, quas enumerauimus, omnes lortiuntur, sed ea duntaxat, quae sibi tantum operantur ut neruus, vena, os.Nam quae non modo sibi, sed etiam caeteris omnibus membris v I-ctum emoliuntur, munereq; funguntur publico, haec unam nabent
tentia intentam,& potiorem.verbi gratia, venter, & iecur vini amplit tinent. Lieni, itomacho, sellis tot tolliculo, reiu-
bus attractoria potius data est intestina, atque vesica excretorta plurimum valent.. vulva insignis per retentoriam est. proximuni lane,qade sensibus animaduertimus, est .haud enim pro compari modo gene ra animalium omnia sensibus praedita omnibus sunt, sed olfactu canes praecellunt, visu aquilae , gustu protogeustae animalia Indica: unde &nomen acceperunt: tactu serpentes & quaedam aues,auditu anseres. ΔCur sensus quinque tantu, non plures,neque pauciores habeamus O uoniam pro rerum natura sensibilium, atq; numero, sensus quoq; condi debuerunt. Tactus enim asperum,larue,durum,molle atq; caeteras qualitates, quae positae in solidis sunt, percipit. gustus dulce, amatum salsum, &caetera saporis genera, quae in humoribus, succi Sue constant. olfactus bene mal e ve olentia, quae vaporibus tribuuntur.auditus sonos & strepitus,quae ictu aeris efficiuntur .visus colores, qui tenui ssimo, aetheriq; finitimo spiritu continentur. quippe res solida resoluta diffusaq;, humor redditur.humor in vaporem transit, Vapor in m aerem, aer in aethera, atque spiritum tenuissimum, ita ut quasi series φ uuaedam ex terra ad coelum usque deducatur perpetua. liceat hic quid' spiritus aeri intersit subiungete.discrepat aer a spiritu tenuitate,& motu.spiritus enim aer concitatus est,qui cum conci letu etiam extenue-
' Suam ob eausam caro comipto ossi sub posta laxa sit, sungosa, D
R lutida 3 Q uoniam ossis corruptio non nisi per habitum vitiolum fit ciui mutandi potentiam deprauat: tua deprauata, heri non poteti,
ut T integra, solida,colorataq; gignatur. tinguis enim mutari pret
terra ex naturae ratione non potest
Cur in omni transmutatione, id quod generatur exprimit genera transmutantis colorem Θ inioniam facultates transmutλΠtς ,hud et i, istis & transmutantis colorem Θ inioniam facultatea tranimu-β ,pud Thἡonaturales sunt:in partibus solidis tanquam sedibus firmi a natura col dola tio te, locatae, utpote ossemuS,Venis, membranis,N arteriis, non Rupem in bu Leb tu moribus βι spiritibus: nimira nuxis i ruris ac facile prodituris ac
784쪽
ditas secultates.Porro autem,cum uniuersum corpus tribus istis com- D' ponatur substantiis:& solidae partes colore sint albo praeditae,consentaneum cst in urinis percoctis contenta esse alba & plus , lac, semen, mucum, lippitudinem, id est humoi em in oculis concretum,chylum,lloc est lacteum in ventriculo succum, & iis similia, sanguinem vero
esse rubrum, pro iecoris, a quo generatur, colore. C aeterum, ruinquae in ana malis corpore generantur, quaedam sunt omnino contra' naturam: ut calculus, vermes, lapidosa duritas in podagra, impetigines & caetera huiusmodi, quae ex vitioso nascuntur humore , quae dana sunt prorsus secundum naturam: ut semen, lac, sanguis, infans, caro, & huiusmodi, quae Vera sunt naturae germina , quaedam deniq;' sunt amborum mcdia : ut pus, alui deiectioneS, mucuS, aurium oculorumque sordcue Sc his similia facultatis concoctricis CXcrementa.Bonae porro lcmperaturae gignunt naturales facultates, atq; Vt nonnulli existimant,etiam animales, siue, ut Verius dicam, sunt ipsarum in- ustrumenta.Nam quc madmodum fidibus in cithara dc foram1nibus in tibia rccte constitutiS,arii sex optime modulabitur: male autem di spositis,perperam agat ncccsse est, cum ipse in re nulla sit imminutus, sed
potestate tantum, non etiam actu artem habeat incolumen: ita omrus
facultas pro instrumenti agit constitutione. Siquidem cerebro, verbi gratia , per intcmperiem deprauato, vis animae rationalis nequit suo perfungi officio: cum tamen ipsa interitus expers potestate permaneat immutabilis, contra autem restituto organi temperamcnto adoneo , vim Sc potestatcm suam exerit 3c consert ad aetionem. Itaq,,bona quidem membrorum lcmperies facultates seruat incolumes: facultateS Vero producunt actiones, sicut hae vicissim ipsum opus proserunt. Nimirum moderato calida 8c humida iecinoris temperies, parit quidem vim sanguinis cffcctriccm: aut certe c8nstruat: sicut alii malunt. vis autem illa actionem cdit, sanguinis videlicet consectio
nem, eX qua deniq; opus ipsum, utpote sanguis, existit. Vnde licet rvicissim atque ordine inuerso hunc in modum colligere. Si sansuis generatur, incolumem esse sanguinis confectionem: δ si haec salua est,ualidam quoq; esse facultatem huius actionis parentem: qua item
superstite, neccsie est bonam hepatis temperiem etiam diim extate : &ca integra,rectam denique cse, quae ipsam tuetur, ac moderatur, ele
in Cur acetum conspersum vulvae dolorem inuehat vehementem3 Quoniam vulva neruosa admodum est neruis enim sentimus,& acetum ipsum per suam acredinem mordet,ac percutit. sicut etiam pectus aceto offendi nouimus,quoniam membranis, dc musculis constat nu-l merosis.neruosam vulvae esse texturam natura volui ut sentiret pre-1: Icipue, voluptatemque ob eam rem summam ex coitu Venereo cape - ret seminis gratia concipiendi, tum vi in partu multum extenderetur.
Sunt qui per discordiam quandam iraturalem acetum vulvae aduci
785쪽
sonem, &summum dolorem: deinde simulantem se mederi, infudisse rursus alia quaepiam, atque ita restituisse sanitatem: tum autem in ipso facto deprehensam sceleris dedisse poenas. Nonnulli strangulationibus vulvae res bene olidas infra , male olidas supra per nares a serunt, rati esse animal, & propterea male olida sugere, accurrere vero ad bene olentia, atque ita ad propriam sedem redire. mihi vero videntur bene olida, cum vim habeant tenuiorem, & calidam, lentam materiam, morbum in ulcro generantem,concidere, & digerere, quae infestat: male autem olida, cum viribus sint crassioribus, foramina intersepire, ut vulva retrahi nequeat . Sed quanquam male olida vulvis prosint, tamen comitialibus auertenda omnino sunt. faciunt enim, ut qui eo morbo capi solitus est,collabatur & aestuet. Ergo vitandum pennas igni iniectas, lapidem gagatem, bitumen, mu om ne, lucernas, lanas pice illitas & deustas, lapidem thraciam, qui aqua uritur, oleo extinguitur, denique omnia, quae crassos reddunt humores. quippe cum tracti vapores eiusmodi crassent spiritum animalem.& cogant, praeserim cum iam aliquid ex se ipse habeat crassitudinis &frigiditatIS. atque ita emcitur, Ut anima apto careat spiritu ad munerum suorum perfunctionem,corpusque suum spiritali orbatum vehiculo premi,collabi, prosterni patiatur. inii fieri potest, ut quae qualitatum contrariarum sunt, assectum ρο . eundem possint aduehere. rigorem enim & calor concitat, & frigus Censendum hoc causis agi diuersis. oritur enim rigor ex flaua bile ratione acritudinis, quae membra pungit,& mordet.excitatur enim corpus ad id repellendum, quod tentet, cumque id ipsum se uenter faciat, vicissimque modo bilis superfluat, & impungat, modo membra
concitentur,atque repugnent, rigor exul tat. oritur item ex refrigera tione, luoties natura per immodicam mutationem conflictatur, suaq; membra rursus seequenter cxcitet ad rem expellendam inimicam .modica enim refiigeratio chara, & accommoda naturae membrorum est, immodica, abhorrenda,& noxia. Membra primum obtorpescunt,deinde inhorrescunt, tum autem inalgcscunt, & rigent vario uilicet resti gerationis incremento.
iniam ob causam,cum vinum cum pane subrientium imbecillita ti concesserimus, febris nihilo per calorem vini aucta est, immo minor esse incipit inioniam exiguum, atque inualidum dedimus. hii Icenim facile concoctum,digestumq; in omnes partes membrorum est. membra autem recreata assiimpia beneficio alimenti firmiora ad con- .coquendam morbi materiam cssiciuntur. habct enim panis, & H numeX proprietate quadam plus virium, quam caeceri cibi ad alen
dui firmadumi inebra humani corporis, modo quis modice assumat,
786쪽
ex quo illud Homeri, Et Cererem, & Bacchum: nanque hinc vires, Danimiq;. inlinetiam odore suo hic reficere, sirmareq; nominem pota sunt.& malum quoq; sui odoris quali tate recreat, atq; firma longe', mitti. magis, si edatur & vero capreoli vitium,& myricae, & rosae,& his similia olfacta in febriendo recreare pollunt, atque firmare. Ctir oleum nullo cum humore misceri patiatur uoniam lenta,
crassum, & continens est: neque ullas in partes tenueS consecandum, idcirco nullum humoribus locum dat subeundi, miscendiq;. Iunguntur autem quaeque aut per ' confusiotae, ut elementa, quae primas suas Mest tempe quali tates omnino amittunt,cum coeant, corpusq; Vnum augmentet,
δm Π μ quanquam resoluti a natura, restituiq; possint ad prillinam conditionem, cum no sint reuera aut per adiectionem, ut aqua iungi cum oleo solita est: aut per mistionem ut hordeum cum tritico: aut per adgluti nationcm, ut lapis cum lapide: aut per agnationem , intimation cin, &assimilationem, ut sanguis cum carne, vel cum medulla, vel cum Olle: aut peram xionem, ut lignum cum ligno clauo adacto: aut per mutua Bretentioncm, complex ionemq; , ut ansae ostialcs. In iis vero, quae animata sunt, ut qui per luctam silas manus coseruerunt, qud nam modo animuS coni ungatur corpori, nondum expolitum est: nullus enim ex praedictis ni odis conuenit animo, Ied per habilitatem potius ceti sendum iungi cum corpore animum mcdio quodam interueniente, quod aliqua eX parte naturam continens utriusque, atq; familiare utraq; se. l. i. Vtrius exhibens, atq; 'virunq; insenue simulans, miscet naturam incorpo ita iiii,' ream cuna patura corporea, immortalem cum mortali, puram cum impura, diuinam cum terrena, videlicer hunc in modum: Oritur spiritus quidam vaporis prope speciem gerens : in iecore per calorem humoremq;,qui ea in parte modice habentur, qui cum per venam cauam cognominatani ad sedem cordis ascendat cum sanguine, atq; amplius recaleat,& extenuetur, in speciem prope aeris transit, rursusq; per artemria S carotides ab aggravatione cognominatas ad basim , id eit partem νsubditam cerebro sepe tur, qua in rarte frigiditate cerebri moderatur, naturalique quadam proprietate asticitur, transformaturq; in spiritum
aethera plane imitantem, quo animus instrumentis aptissimo Vtitur actionum suariam . Q uinetiam aer, qui naribus trahitur extenuatus
in corde ascendit ad cercbrum per arterias, alimentumq; offert sese spi titui aethereo illi,& animali .hic igitur spiritus, ut non uacorporeus, aς commodari corpori potest: vi tenuior, syncerior, atque clarior,quaru natura vulgaris corporis patiatur, iungi cum animo pol. Deniq; Vanculum perqua idoneum corporis, atq; animi hic accedit, naturaSq; oppositas copulat,&suo familiari interuentu conciliat, atque continet.. hic quandiu constans, atque integer sit,facultatem recte cogitandi, Vediq; omnia animo praestat: at cum aliua natura desciscat, si leuiter retrireretur, in densetur, crassetur, ineptum denique reddatur ad intentas animi actiones, committit, ut animus retaxdius, segnius, atque vete
787쪽
. nosius agat. sed si nimium refrigeretur, factusq; fit corpulentus , efiicit, ut animus suas penitus deserat actiones,quod his plane euenire videmus,quibus sedes memoriae torpet, vitioq; tenetur icthargo: aut iis, qui toxica hauserunt. Contra si immodice recalcat, moueaturq; saeui re insanireq; cogit, ut 'tantisper animus disiungi a corpore per sui Vin , Aia. add. culi deprauationem videatur. Considerandum porro mihi aliud di- Tota haee uinum opus, cum enim animam a corpore coelesti & diuino de - particula inmissam, terrestri corpore claudi oporici : descesum ipsi excogitauit per Icorporis figuram, constructionem & colorem. I p una enim caput rom gebatur. tundum sermauit, tanquam paruum quoddam cinium. Ccrebrii vero purum ac perlucidum construxit, largitus spiracula septena,velut senei ras,pro planetarum numero . denique superposuit toti corpori: quia coelum eminet rebus omnibus generationi & corruptioni olmoxiis. Cur animantium alia parere plura, alia pauciora consueuerunt3 sis Censendum naturam sic statuisse, ut quae breui tempore viverent, hξc partu essent numerosiori, videt icet ea de causa, ut vitae breuitas partus copia compensaretur. genera eiusmodi sunt sues, caneS, aues c0mplures, pisces omnes.quae autem diu Viuerent, haec pauca procrearciat. quippe cum temporis amplitudo posset rei,quam natura frictaret,satisfacere. Sunt hoc in genere elephanti, serpentes,cornices, cerui. qua vero mediocriter Viverent, haec cliam partu essent naediocri. Stirpes quoque modo eodem illo fructificant. annua enim omnia, quoniam vitam breuem sortita sunt, largam seminis copiam effundunt, ut triticum,hordeum, milium. Arbores parcius ferunt eo-vitam agunt diuturniorem . Mammae quoq; animantibuspro partuum numero datae sunt Q uadrupedibus item intra sese foeti hcare, atque uterum ferre natura voluit,ob eam scilicet causam, qm & corpore sunt ampliori robastioriq; ,& terram pro sedς sortiuntur, gradiq; non masno cum labore consueuerunt . Voltacribus partus soris conficiendos censuit , ut eo immunes cssent onere,& labore, qm & corpore sunt imbccillo, & per
Cur fcbrium accessiones certo venire ordine soleant λ aonia tui T. materiae putret, quantum a natura concoqui potest. l cum materia concoquenda certa sit, potentiam quoque cersam tempusq; certii esse
necesse est .subiungendum hic illa, quod si, ita iterii senus suum habet vaporem . Sanguis enim vaporem hunudum & calidum reddit more aquae feruentis,quod inbelctum tegminibus patet, atq; in balnearum tectis,& in aere. sic etiam nubes consistunt, & quemadmodum vasiaraquq in rorem concrescit, rursusq; speciem aqui recipit, sic ctiam san. guis stringitur, & sanguis iterum fit. bilis flava veluti fuliginem agit calidam ta siccam ritu lapidis ignem sentientis . Atrabilis quali fa- uillam emittit modo lignorum, quae deulla in cinerem aridum vertuo tur.pituita fumum humidii crastum, mordaccinq; reddit instar lignorum Vir:ssium, cum urantur . est enim quod ii ortum eadem essentia,
788쪽
Qua de causa mel inueteratum, aut supra modum coctum, amariΓ euadat, necesse est inita suum omnem humorem amittit qui calorem temperare immodicum potest . quemadmodum etiam quilibet humor alius dulcis assici solitus est, ut vinum, ut defrutum. unde fit, ut etiam temporis spatio crassescat,& minuatur. & quemadmodum vinum quatuor illa continet, florem, qui leuissimus innatat, secem, quae corpulenta subsidet, humorem, qui temporis absumitur spatio partemq; illam vinaceam,atq; idoneam alimento: sic etiam mel ex qua tuor constat, eiusq; humidum recrementum illud vim quandam obtinet detersoriam . itantum Vt vero mel in vetuitate amarescit, lic pingulata emcluntur, ut butyrum,oleum,adeps. Hic de saporibus illa addidisse non ineptum fortasIe sit, dulcedinem plus caloris, minus humoris parit, acritudinem caloris, & siccitatis copia producit, salsuginem pi us siccitatis, minus stigiditatis committit, acorem fri3iditatis numiditatisq; copia signit,austeritatem siccitas largior, Sc frigiditas dant, amarorem siccitas & calor plenior creat, pinguitudinem ex humore pluri,& calore exiguo oriri censendum est. Cur hominibus admodum vinolentis circumuerti omnia videantur Quoniam larga copia vini exhalationem spiritus vaporiosi ad cerebrum mittit nimiam,qui spiritus cum digeri, atq; consumi nequeat prius, quam temporis spatium concoctionem exhibeat, per cerebrum voluitur, & quaque Versus percurrit, atq; ita perturbatus profluit P neruum conspectivum, pupillamq; ad res conspectui obuias, facitq; vitales videatitur, qualis ipse est. Affectum plenim interiorem soris esse
imaginantur.quocirca essicitur, ut etiam caligent, & vertigine talispertententur. cuius vitii nomen a conuolutione aquarum deductum est. neque Vero ex vino tantum, sed ex materiis etiam corporis accidere illud potest: quoties vaporem ad cerebrum nimium efferant affectumq, moueant,quae caltho Vocata est. Quam ob causam cum nerui iidem a cerebro,*dorsi medulla in partes membrum omnes transmittantur, non eadem actio, sed varia soleat prouenire Quoniam non modo ratione essentiae, verum etiam
structurae euariat actio, alia enim strues, & emgies nerui conspectui est, ali a auditorii, alia gustatorii, alia eius qui in ore ventris politus est. Neruus enim conspectorius ille perforatus porrigitur. Auditorius explicatior tendit, atque etiam magis gustatorius simplici ducitur serie, qui stomacho deputatus est, voluitur in anfractum .Porro ampliorem in orbem se agit, qui ventrem perficit. quemadmodum & cithara, quae fidibus varie concinnatur: quippe quae crassioribus, icnuioribus, intentioribus, remissioribus constet . aliter enim nunquam illa con
cincndi amoenitas reddi potest. Quin etiam in reliquii membris, B
789쪽
. quorum aliquod ossicium est, varium perspicere artificium licet. Iectit enim & lien carne quadam crispa,atque tortitia constat. quam & materiaceam,quod materiae similis est , nominemus. Renum quoq; , &cordis caro' sui generis est. Stomachi vero fila, quae in directum porrecta su nt,attrahunt: quae transuersa ducuntur, impellunt. Vulua prosecto,& reliqua membra,quae vim obtinent continendi, non nisi per obliquum filorum tractum suo funguntur officio. Venae, & arteriae,&membranae membris omnibus usui sunt, ministrique publici habetur. membra autem ipsa suis quetq; distribuuntur muneribus, & singulis singula actionibus delegantur, ut perspicuum sit, cui praecipue tribue
re actionem debeamus. Cur mulieres, quae uterum gerunt, secundo aut tertio mense gustare aliquid improbe appetant, quapropter picare tantisper dicuntura pica, quet teret glebas suauiter esitat. Aut quia varius re alienus est. eius color: ut harum appetitus. Natura sanguinem omnem menstruum colligere in matricem necessariae foetus afformationis gratia consueuit,qui sanguis si vitiatus est,suum vitium ad os ventris tran mittit, atque ita stomachus ipse improba motus qualitate materiae cibos alienos, atque incommodos appetit, idq; ipsum varie peccat pro materiae subditae conditione. Nam si atra sit bilis, carbones, aut lateres, & genus quodlibet fictile appetit. si pituita acida, sapores acidos concupiscit, si bilis vitet lina, pinguia q aerit. si alia miscella
quaelibet ut, auiditas quoque gustandi ratione illius oritur insolens. veram hanc ecte causam constat eo, quod non omnibus prignantibus hoc idem usu eueniat, sed complures sobrio appetitu degant, quibus scilicet sanguis ille collectus integer est, & vacuuS e cremento . Vitium id ultra mensem tertiusa non protrahitur: scetu. enim iam persectior copiam absumere sanguinis potest, ut nihil preterea sit, quod stomachum efferatur. Hoc idem etiam aliquibus esurientibias vi famis illa intolerabili, quam bullinum appellamus , a que etiam morbo maioris intestini laborantis accidit, eadem illa de causa,quod stomachus materiis vitiosis resertus est, quo fit, ut his summopere prosit purgatio. Cur autumnus ins luabibus sit 3 Habet enim eodem in die frigus,& calorem. De hoc varia sententia est: alii enim ad abditam at vi inexplicabilem causam illud reserunt, alii ventus per id tempus Varios, dc inaequalet afflare aiunt, alii quod terra nimio aestatis aestu deusta refrigeratur per autumnum, hinc calore adhuc extante Vicis .magi modo frigore, modo calor. opinantur. Haud enim illi audiendi sunt, qui propterea inaequabilem esse autumnum existimant, quoniam medius inter hyemem, δέ Sstatem politus est : nam &. mediu est, quod non ita euariat. Hic adiicere illa non alienum cst, dici & noctis spatium quatuor anni tempora plane imitatur . prima enim diei
pars usque d mesidiem veri sinulis est, meridies ipsa litatem simulat:
790쪽
hinc ad vesperam species agitur autumni, nox deinde hiemem prae-- Dsert, ut quae humida,& Selida sit propter solis absentiam. Cur somnum lassitucio afferre possit, cum haec siccet, siccitas vigiliam pariat λ Censendum non intcrne a lassitudine somnum proficisci , sed per nacdiam frigiditatem,atque humoris consumptione. O uippe cum lassitudo ex se siccitatem creet, siccitas calorem aboleat humor enim caloris est nutrimentum abolitio caloris frigus augeat. Igitur natura humido alimento consumpto, vitaliq; spiritu diminuto quiescit, Vt ac lilirat, rependatq; quod amiserit. 77 Cur lapis,aut ferrum, aut quid tale proiectu in aquam sine aliquo ligni sustentameto demergatur, ligno susceptum Ascendere nequeat
Censendum aerem per ligni meatus admissum,lignum elevare, ac facere t innatet, quanquam pondus su stineat: at vero lapis, & serrum, quia solidiora sunt corpora, pildensoq; meatuum contentu stringuntur, nullii sibi admitti spiritum patiuntur , atq; Ob eam rem nequeunt innatare. sic enim & qui per undas interierunt, primum ad imum de labuntur,post aliquot diebus emergunt, &fluitant cum enim corpus putret,& tabet, st iritus oritur, quo pulmo meatusq; omnes implentur, corpusq; eleuant it/, Vt facultas sit innλtadi. unde piratas quosda, homines quos enecassent, pulmone exempto in altum proiicere ne e serentur , proditum est. Haec eadent ratio est, cur ova integra dimissa in aquam demergi soleant, urina & corrupta sustineatur, & supernatent: tabet enim humor eorum,& inflatur.
Cur testes gallorum gallinaceorum,quos lacte saginant, amplissimi,& concoctu facillimi efficiantur O uoniam sanguis non modo serum in se continet,quod renes trahunt sed etiam lentorem, quem sibi
testes pro alimento nauriunt, crassiorem Frina, tenuior in sanguine,
cuius speciem prope imitatur. Sed quandiu natura copia alimenti indigeat,quod quidem in aetate accidit p erili, lentorem etiam illum ad totum enutriendum corpus dispensiva e solita est . Vbi autem multus adesiit alimenti usus, vide)icet tempore pubescendi, collisit hunc ad testes:quae quidem res testium ipsorum amplificatione, pilorumq; pubertatis ortu palam fit. Testes enim per id tempus augentur , & pubes pilo integitur. Sed cum iterum sanguine natura indigeat largiori, scilicet postea quam foemina concepit, ut & foetum nutriat, & l c moliatur seniorem illum a testibus reuocat, rursusq, cum san uine miscet, atque ita Iac efficit. Sanguis etenim albens t c tere est: quod testra gallinaceorum plus lactis hauriunt, scilicet blandimento lentoris, quem, suum in lacte comperiunt,plenius augentur, & alentiores facilioresq;
' Cur mel illud commendemus, quod acrius sentitur,& mediocriter
hoc idem calidum csse existimemus, cum acritudo non nisi per calore immodicum consistere soleat3 Censendum non acre mel, sed temperatum id esse. Verum linguam suo calore plenius calfaciondo in acri-dinem